مدیریت استرس برای مقابله با ویروس کرونا
مدتی است در دنیا خبر از وجود ویروسی به نام کرونا توجه همه را به سمت کشور چین سوق داد. ویروسی که تاکنون هزاران نفر را در دنیا مبتلا و حدود چندین نفر بر اثر این ویروس جان خود را از دست داده‌اند.
قریب 30 روز است که این ویروس به ایران رسیده و موجب ایجاد ترس و وحشت و فشارهای روانی در میان مردم شده است. بهداشت روان در این شرایط در کنار بهداشت فردی و محیط زیست یکی از مواردی است که در این میان نباید مورد غفلت واقع شود.
به‌همین دلیل به سراغ یکی از کارشناسان ارشد روان‌شناسی بالینی رفتیم تا نکاتی چند درباره از بین بردن آسیب‌های روانی نشئت گرفته از شرایط موجود به دلیل شیوع کرونا را بخوانیم.
محمد صحت، مدرس دانشگاه، کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی و عضو نظام روان‌شناسی کشورمان و یکی از مشاوران خانواده پلیس فارس و دانشگاه علوم پزشکی شیراز است که در این نوشتار نظرات او را می‌خوانیم.
ارائه راهکارهایی برای کاهش استرس
تأثیر دین در کاهش استرس کرونا
با توجه به آمار تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در نقاط مختلف دنیا، یک موج ترس و وحشت و استرس در میان مردم ایجاد شده است. چه راهکارهایی برای غلبه بر این استرس پیشنهاد می‌کنید؟
همان‌گونه که از آمارها مشخص است از بین جمعیت دنیا درصد بسیار محدودی از مردم به این ویروس مبتلا شده‌اند و میزان مرگ و میرها ناشی از این ویروس در برابر مبتلایان کمتر از یک درصد است اما چیزی که امروز ما را درگیر کرده است ترس از این ویروس است که خود می‌تواند خطرناک‌تر از خود ویروس باشد و افراد ناچار باشند
مدت بیشتر و هزینه بیشتر برای درمان آسیب‌های ناشی از این ترس را تحمل کنند. حال باید ببینیم این آسیب‌ها چه هستند و برای در امان ماندن از این آسیب‌ها چه کار باید کرد.
تفاوت بین کرونا ویروس و آنفلونزا چیست؟
استرس، امروز واژه نسبتاً آشنایی برای همگان شده است. امروزه منابع تولید استرس در انسان تقریباً مشخص هستند و برخی از این منابع در اختیار انسان نیستند تا بتواند آن را از بین ببرند اما با شناخت مناسب آن‌ها می‌توان راه‌های مقابله مؤثر با آن را اتخاذ کرد.
هنگامی که فرد در محیط کار یا زندگی با شرایطی رو به‌رو می‌شود که این شرایط با ظرفیت‌ها و امکانات کنونی وی هماهنگی ندارد، دچار عدم تعادل و تعارض درونی می‌شود که استرس نام دارد.
استرس، دارای عوارض هیجانی و فیزیولوزیکی(جسمی) است که انسان را با مشکل مواجه می‌کند. یکی از عوامل استرس‌زای امروزی بیماری کرونا است.
طبق نظر پزشکان این ویروس قابل درمان است اما شیوع آن نسبت به سایر ویروس‌ها سریع‌تر است و برای افراد کهنسال و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات ریوی خطرناک است، لذا برای محافظت از افراد در جامعه نیاز به مراقبت شدیدتر و جدی‌تر است، اما به دلیل اینکه از لحاظ روانی انسان را دچار تعارض می‌کند استرس و بعد از آن اضطراب را به همراه دارد.
اگر نتوانیم این استرس را به درستی کنترل کنیم، انسان را می‌تواند دچار تأثیر هیجانی مانند احساس اضطراب و افسردگی تأثیر فیزیولوژیکی مانند اختلال در کارکرد گوارش، افزایش ضربان قلب تأثیر شناختی مانند کاهش تمرکز و توجه و حواس پرتی و تأثیر رفتاری مانند افزایش گریز از کار و فعالیت، اختلال در خواب کند.
کیت تست ویروس کرونا چگونه کار می‌کند؟
امروز با وجود تکنولوژی‌های جدید همچون شبکه‌های اجتماعی که برای راحتی و آسایش انسان قرار بود باشد به دلیل عدم فرهنگ استفاده و عدم سواد استفاده از آن مکملی برای افزایش استرس در انسان‌ها شده است
که این امر در خصوص کرونا ویروس مستثنی نیست بلکه به دلیل اینکه این ویروس با مسئله مهمی به نام جان انسان در ارتباط است، این تکنولوژی‌ها بر افزایش استرس‌ها باعث شده است. در ادامه این بحث راهکارهای مقابله با استرس را مرور خواهیم کرد.
مراقبت های لازم در برابر ویروس کرونا
چگونه در مقابل ویروس کرونا از خودمان و فرزاندانمان مراقبت کنیم؟
در این شرایط یکی از گروه‌های هدفی که بسیار مورد توجه قرار بگیرند، کودکان هستند. برای مراقبت از کودکان در برابر این‌گونه استرس‌ها باید چه کاری انجام دهیم؟
کودکان همانند بزرگسالان در مواجهه با مسائل مختلف از منابع استرس‌زا، دچار استرس می‌شوند اما با این تفاوت که کودکان در حال رشد هستند و مواجهات امروز آن‌ها زمینه‌ساز رشد کودکان در بزرگسالی است. فروید مشکلات اصلی روحی و روانی را ناشی از مسائل کودکی می‌داند که در بزرگسالی به شکل مشکلات روانی بروز می‌کنند.
ویروس چینی کرونا (آنفولانزای چینی) چیست ؟ چه علائمی دارد و چگونه …
همچنین کودکان در بروز استرس با بزرگسالان می‌توانند، تفاوت‌هایی داشته باشند مثل بروز استرس به شکل لجبازی یا پرخاشگری. یکی از منابع مهم ایجاد استرس در کودکان نوع مواجهه پدر و مادر با مسائل است، یعنی کودک می‌تواند در اثر استرس پدر و مادر خود دچار استرس شود یا اینکه نوع رفتار پدر و مادر در کودک ایجاد استرس کند.
در شرایط کنونی و با توجه به وجود بیماری کرونا و لزوم رعایت نکات لازم برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری با کودکانمان چگونه رفتار کنیم؟
در خصوص مطرح کردن مطالب در خصوص ویروس کرونا، متناسب با سن کودکان توضیحات لازم را به آن‌ها بدهید. کودکان برای انجام هر کاری نیاز به یادگیری دارند لذا برای یادگیری جهت رعایت بهداشت فردی باید آن‌ها را با آرامی و به دور از ایجاد ترس آموزش داد.
کودکان نسبت به بزرگسالان برای یادگیری نیاز به آموزش و تکرار و تمرین بیشتری دارند پس نیاز به حوصله دارد. به این نکته توجه داشته باشید که کودکان با توجه به شرایط رشدی بازیگوش هستند لذا با آرامی به آن‌ها یادآوری کنید. شراکت در انجام کارها سطح یادگیری را بالا و زمان یادگیری را کاهش می‌دهد.
پیشگیری از ویروس کرونا در سالمندان
کودکان بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به بازی دارند تا حواسشان از منبع و موضوع استرس منحرف شود، لذا با توجه به اینکه سفارش شده در منزل بمانید سعی کنید بازی‌هایی را به آن‌ها آموزش دهید که بتوانند در منزل انجام دهند. توجه داشته باشید مشارکت والدین در بازی به کم شدن استرس کودکان کمک شایانی دارد.
مطرح کردن موضوع به‌صورت قصه کمک زیادی به آرام‌سازی کودکان می‌کند. همچنین نقاشی با موضوع بیماری کرونا می‌تواند کودک را از استرس دور نگه داشته و در عادی‌سازی آن موثر است.
در حضور کودکان در خصوص شدت بیماری یا فوت افراد به دلیل این بیماری خودداری کنید.در صورت وجود علائم اولیه بیماری در یکی از اعضای خانواده و یا کودک از رفتار شتاب‌زده و وحشت‌زده جداً خودداری کرده و با آرامی با کودکان رفتار کنید.
نکته : یادتان باشد کودکان در منظر روانی بسیار حساس و هرگونه تنشی در رشد روحی روانی و آینده کودک شما مستقیماً تاثیرگذار است.
کمی هم درباره تأثیر استرس در میان بزرگسالان سخن بگویید و اینکه این استرس چه آثار مخرب و سوئی می‌تواند در زندگی فردی و اجتماعی داشته باشد؟
استرس شدید می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی تأثیر بگذارد و موجب بروز انواع مشکلات هیجانی، روان‌شناختی، جسمی و رفتاری شود. برخی از این تأثیرات در زمان ایجاد استرس و برخی در طولانی مدت بر انسان آشکار می‌شود. تأثیر برخی از این مشکلات زودگذر اما تأثیر برخی عمیق و ماندگار است. برخی از این تأثیرات می‌تواند باعث بروز اختلالات دیگر نیز شود.
استرس و اضطراب یکی از این نمونه اختلالاتی هستند که می‌تواند تأثیر زودگذر و هم تأثیر عمیق یا طولانی مدت داشته باشد. یکی از مهم‌ترین تأثیرات استرس و اضطراب کم شدن و تضعیف سیستم ایمنی بدن است. طبق نظر پزشکان کسانی که دارای ضعف ایمنی بدن هستند زودتر و راحت‌تر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
بیمار مبتلا به کرونا چه زمانی اورژانسی می شود
ترس از ابتلا به این بیماری نیز می‌تواند تولید اختلالاتی مانند وسواس در انسان‌ها داشته باشند، مخصوصاً وسواس شستن دست‌ها که به جهت جلوگیری از ابتلا به این بیماری سفارش شده است.
اختلالات دیگری که در صورت عدم کنترل و مدیریت استرس در این روزها انسان را تهدید می‌کند اختلال ترس، خواب و در صورت پیشرفت و بی توجهی به استرس و اضطراب اختلال وحشت‌زدگی است.
با توجه به مطالب مطرح شده، انسان به این نتیجه می‌رسد که در مواقع چنین بحران‌هایی باید توانایی مدیریت استرس خود را داشته باشد و مهارت کنترل استرس و مدیریت آن را بیاموزد. مدیریت و کنترل استرس، مهارتی بسیار ساده و آسان است که در صورت رعایت نکات و به‌کارگیری اصول آن، هم می‌توان در آرامش زندگی کرد، هم می‌توان بحران‌ها را به راحتی پشت سر گذاشت و درگیر بیماری‌های روانی نشویم.
انسان در آرامش می‌تواند بهترین تصمیم‌گیری را داشته باشد و برای عبور از مسائل و بحران‌ها، بهترین، کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌ها را انتخاب کند.
برای دوری از استرس و اضطراب ناشی از بحران کرونا چه باید کرد؟
چندین پیشنهاد در این زمینه ارائه می‌شود نخست اینکه نسبت به بیماری کرونا ویروس آشنایی لازم را پیدا کنیم تا بتوانیم نسبت به این بیماری درک لازم را داشته باشیم.
از دستورالعمل‌ها و راهکارهای جلوگیری از این بیماری که توسط منابع رسمی اعلام می‌شود (که همان رعایت کامل بهداشت فردی و عمومی مثل شستن دست‌ها با آب و صابون، تردد کمتر در بیرون از خانه، رعایت فاصله با افراد هنگام صحبت کردن و… است) پیروی کنیم.
اگر در فضای مجازی یا حقیقی با اظهار نظر و یا توصیه‌هایی توسط افراد مواجه شدید، ابتدا باید از متخصص بودن فرد و سپس صحت مطالب آن آگاهی لازم را کسب کنید.
از جست‌وجو در خصوص بیماری در فضای مجازی و حقیقی به‌صورت افراطی و غیر طبیعی جداً خودداری کنید چرا که تمرکز بر یک موضوع موجب القا به انسان می‌گردد بر این باور می‌شود که خود دارای این بیماری است.
۲ دعای سریع الاجابه برای پیشگیری از ویروس کرونا
زندگی عادی خود را داشته باشید و از انجام اعمال بیش از حد نیاز (مانند حمام کردن زیاد، مصرف دارو بی رویه و… ) جداً خودداری کنید.
حتماً در طول زمان کارهایی عقب افتاده‌ای در منزل دارید که به دنبال وقت برای انجام آن‌ها بوده‌اید. اکنون بهترین موقع برای انجام آن‌هاست. لیستی از آن کارها تهیه کنید و با کمک اعضای خانواده آن را انجام دهید. این کار باعث انحراف ذهن شما از بیماری کرونا می‌شود.
به فکر سرگرمی در خانه باشید. با اعضای خانواده بازی‌هایی که در خانه امکان اجرای آن وجود دارد را انجام دهید. این کار برای آرامش در خانه خصوصاً برای کودکان مناسب است.
در تغذیه روزانه خود ادویه‌جاتی مانند زردچوبه ، دارچین و زعفران که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند، استفاده کنید.رعایت مسائل بهداشتی مانند شستن دست‌ها و قرقره آب نمک لازم است، اما مواظب باشید تکرار زیاد آن و انجام بی‌رویه این کارها شما را دچار اختلال وسواس می‌کند.
به مسائل خوش‌بین باشید، چرا که خوش‌بینی سازش جسمانی و روانی انسان را با وقایع تنش‌زا ایجاد می‌کند و از میزان استرس می‌کاهد.فضای خانه را آرام نگه دارید و از ایجاد تنش جداً خودداری کنید. شنیدن موسیقی ملایم و آرام می‌تواند ما را در کنترل استرس کمک کند.
حتماً در برنامه روزانه خود زمانی را برای مطالعه لحاظ کنید. بهتر است موضوع مطالبی که مورد مطالعه قرار می‌گیرد با بیماری‌ها خصوصاً بیماری کرونا ویروس غیر مرتبط باشد.
مراقب کودکان باشید. اجازه ندهید استرس به آن‌ها منتقل شود. کودکان در فضای آرام می‌توانند خوب آموزش ببیند و از آنچه یاد گرفته‌اند به راحتی استفاده کنند. بدون ایجاد تنش به کودکانتان راه‌های مقابله با این ویروس را آموزش دهید. مواظب باشید جلوگیری بی‌رویه از مبتلا شدن به یک بیماری جسمی، روح و روان شما را بیمار نکند.
همچنین بخوانید:
آمار لحظه‌ای ویروس کرونا در جهان ( تعداد فوتی ها و بهبود یافته ها)
استفاده از ماسک صورت برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا
ویروس کرونا: همه آنچه که باید از کرونا بدانید !
سوالات رایج در مورد ویروس کرونا (COVID-19)
