شهر واردزیا کجاست؟ راهنمای کامل سفر به گرجستان

شهرک سنگی واردزیا در گرجستان

گرجستان یکی از کشورهای نیمه آسیایی و نیمه اروپایی بسیار جذاب است که به خاطر داشتن تاریخ غنی و بسیار قدیمی خود و در کنارش نوع طبیعت سنگی خود، پر است از جاذبه هاییی که از دل کوه ها به وجود آمده است! یکی از این جاذبه های سنگی که به وسیله ی انسان ها در دل کوه های گرجستان به وجود آمده و امروزه به عنوان یک جاذبه ی دیدنی معرفی می شود، شهر واردزیا در گرجستان است. این شهر سنگی، چند صد سال است که از قدمت آن می گذرد و به نظر شهری کامل و مجهز در زمان خود بوده است.

شهر واردزیا در گرجستان به زبان گرجی، ვარძია نوشته می شود و نام یک شهر و یا بهتر بگوییم، مجتمع سنگی در جنوب این کشور است. این شهر از تعداد زیادی خانه‌ هایی که به شکل غار ساخته شده اند، به وجود آمده است. در شهر واردزیا یک صومعه وجود دارد که در دامنه‌ های کوه اروشتی و در سمت چپ ساحل رودخانه ی متکواری ساخته شده‌ است. این شهر در فاصله ی ۳۰ کیلومتری آسپیندزا قرار گرفته است.
در کتب و روایات تاریخی اینگونه آمده است که این شهرک سنگی در نیمه ی بعدی قرن ۱۲ میلادی ساخته شده. غارهایی که این شهرک سنگی در آن ساخته شده در انتهای پرتگاه و تا ۵۰۰ متر ارتفاع و در تا ۱۹ ردیف امتداد پیدا کرده اند.

صومعه ی واردزیا که تعهد نام دارد، قدمتش به سال ‌های ۱۱۸۰ پس از میلاد مسیح باز می ‌گردد و در عصر طلایی کشور گرجستان و در زمان ملکه تامار و شوتا روستاولی می رسد. بر روی در و دیوارهای این صومعه، مجموعه‌ ای از نقش‌ های مهم بر دیوارهای آن نقاشی شده ‌است. پس از جانشینی عثمان در قرن ۱۶ میلادی بر تخت پادشاهی این کشور باعث شد تا این صومعه و واردزیا تا حد بسیار زیادی متروکه شود. واردزیا امروزه به عنوان بخشی از میراث ملی گرجستان ثبت شده ‌است.

منابع معتبری که از آن زمان به جا ی مانده است درباره ی شهرک واردزیا می گویند که:تامار ملکه ی وقت گرجستان زمانی که با نیروی خداوند پیروز شد، این صومعه ی سنگی را با طرح مریم مقدس ساخت.
ملکه تامار پس از پیروزی هایش در این کلیسا جشن با شکوهی برپا نمود. اگر تاریخ گرجستان را مطالعه کنید خواهید فهمید که کشور گرجستان چگونه از دست مغول ها نجات پیدا کرد. در این کتاب حتی می توانید تا درباره ی لشگرکشی شاه طهماسب صفوی به گرجستان هم اطلاعاتی مفید کسب کنید.

اکثر کسانی که در قرن های پیش به گرجستان سفر کرده بودند و واردزیا را دیده بودند در سفرنامه های خود اینگونه اظهار کردند که واردزیا بسیار بزرگ و حتی غیر قابل تسخیر است. واردزیا را هیچ جنگی خراب نکرد بلکه زلزله ای که در سال ۱۲۸۳ آمد آن را تا حد زیادی نابود کرد. از ۱۳ طبقه ی این بنای سنگی تنها چندین طبقه ی آن و صومعه ی واردزیا باقی مانده است.

معماری خاص شهر واردزیا در گرجستان

نتایج حفاری ‌های صورت گرفته در دوره ی شوروی ها به وضوح نشان می ‌دهند که شهر واردزیا در گرجستان در دوره ی عصر برنز مسکونی بوده ‌است. این موضوع نشان دهنده ی تأثیر و نفوذ فرهنگ گرجستانی ها در این منطقه بوده ‌است. طراحی بیرونی ساختمان اصلی واردزیا به صورت کاملاً پنهانی انجام شده بود و در گذشته تنها از طریق چندین تونل زیرزمینی قابل دسترسی بوده است.
در این مجموعه ۷۹ غار مسکونی در ۸ ردیف و در نهایت ۲۴۲ اتاق وجود دارد. از میان این اتاق ها، عبادتگاه، داروخانه، مهمانخانه، مجلس و اتاق مخصوص تاماریا وجود دارد.

برج ناقوس و کلیسای اصلی نیز دارای ۴۰ خانه ی سنگی در ۱۳ ردیف و ۱۶۵ اتاق دارد که عبادتگاه، غذا خوری راهبان، نانوایی و کوره ی مخصوص برای پخت و پز و در نهایت کوره ی آهنگری وجود دارد.

ملکه تامار یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ گرجستان و جهان بود. او به عنوان ملکه‌ از سلسله ی اجدادی خود یعنی باگراتیونی، نزدیک به ۲۰ سال به سرزمین گرجستان حکومت کرد و در دوره ی او بود که گرجستان بسیار با رشد فرهنگی و مردمی روبرو شد. در بسیاری از کتب داخلی و خارجی گرجستان، عصر تامار را عصر طلایی می گویند.
نکته ی جالبی که درباره ی واردزیا وجود دارد این است که در شهرک واردزیا در گرجستان وجود دارد این است که هنوز از ۳۰۰ اتاقی که در این مجموعه باقی مانده است، آب بسیار زلالی پمپاژ می شود.

شهر واردزیا در گرجستان راه دوری دارد و شاید به همین خاطر است که اکثر کسانی که به گرجستان سفر کرده اند حتی اسم آن را نشنیده اند اما دیدن این شهر سنگی، بسیار هیجان انگیز است و خالی از لطف نیست. برای رفتن به ورادزیا؛ مینی بوس هایی روزانه از شهر آخالتسیخه به سمت واردزیا حرکت می کنند. فاصله ی این شهر سنگی تا شهر تفلیس حداقل ۴ ساعت است که شاید راحت ترین راه این باشد به برجومی رفته و پس از مستقر شدن در آن جا با تاکسی و طی کردن دو ساعت به این شهر دیدنی بروید.

از سال ۱۹۸۵ این محل، بخشی از موزه ی تاریخی و معماری واردزیا به ‌شمار می ‌رود که شامل ۴۶ محل مربوط به معماری و ۲۱ محل مربوط به باستان ‌شناسی و ۲۱ محل مربوط به هنرهای تاریخی است.
در سال ۲۰۰۷ میلادی نیز واردزیا با توجه به دریافت تمامی صلاحیت ها برای ثبت به عنوان یک اثر جهانی در لیست یونسکو ثبت جهانی شد.
اگرچه مقامات دولتی گرجستان تلاش زیادی کرده ‌اند که این شهر منحصر به‌ فرد تخریب نشود، اما متاسفانه تا به امروز بخش ‌هایی از آن در اثر گذر زمان فرو ریخته است.
در راه بازدید از وارادزیا، از قلعه ی تموگوی (Tmogvi Castle)، صومعه ی ساپارا (Sapara Monastery) و شهر زیبای آخالتسیخه (Akhaltsikhe) بازدید نمایید.