ساده ترین روش ها جهت هرس کردن و تکثیر گیاه ساندویلا

شرایط پرورش و نگهداری گل ماندویلا

دمای مناسب :

در هوای مناسب و گرم حدود ۱۸ الی ۲۹ درجه سانتیگراد این گیاه به شکل پیچی همیشه سبز رشد می کند اما هوای سرد موجب ریزش برگهای گیاه می شود حداقل دمایی که ماندویلا تحمل می کند حدود ۱۳ درجه سانتیگراد است و در این دما می بایست گیاه را به مکانی محافظت شده و گرمتر منتقل کرد. اگر چه احتمال دارد که با وجود محافظت گیاه از سرمای زمستانی ، برگهای گیاه باز هم ریزش کند و گیاه نیز فعالیت در تولید برگ جدید نداشته باشد اما با گرمتر شدن هوا مجدداً برگهای آن شروع به رویش و فعالیت می کنند.

در زمانی که دما به این حد می رسد باید گیاه را به محیط داخل خانه آورد و آنرا در جایی قرار داد که بیشترین نور مستقیم را دریافت می کند (مثلا پنجره های جنوبی خانه). البته با وجود بهترین شرایط نوری در طی زمستان باز هم امکان ریزش برگهای این گیاه و یا عدم جوانه زنی و رشد برگهای جدید وجود دارد.

نور دهی :

این گیاهان برای رشد و گلدهی به نور کافی نیاز دارند. مسئله ای که باید توجه کرد عدم تحمل نور مستقیم آفتاب در هوای بسیار گرم و خشک توسط این گیاهان است. اما هر مقدار که دمای هوا ملایم تر باشد و هوا نیز از رطوبت بهتری برخوردار باشد مدت زمان بیشتری میتوان این گیاه را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داد.

به هر حال هر مقدار که شرایط دمایی و رطوبتی نیز نامناسب است سعی کنید که این گیاه به مدت حدود ۳-۲ ساعت در صبح هنگام (بخصوص اوایل صبح ) از نور مستقیم آفتاب برخورد باشد اما از ظهر به بعد را حتما در سایه به سر ببرد. کمبود نور و عدم وجود نور مستقیم آفتاب از جمله دلایل عدم گلدهی این گیاه و زیاد شدن فاصله بین برگها بر روی ساقه این گیاه است. نور شدید و نامناسب نیز منجر به سوختگی برگها خواهد شد .

آبیاری گل ماندویلا :

ماندویلا تا حدودی خشکی خاک را تحمل می کند. بنابراین می توان زمانی گیاه را آبیاری کرد که سطح خاک نسبتاً خشک شده باشد اما این برنامه آبیاری باید منظم باشد. آبیاری بیش از اندازه این گیاه موجب پوسیدن ریشه های آن می شود که زردی و ریزش برگها و از بین رفتن گیاه را به دنبال خواهد داشت. از طرفی خشکی کشیدن بیش از اندازه نیز موجب ریزش گلها و یا عدم گلدهی، سوختگی نوک برگها و پژمردگی گیاه خواهد شد.

هنگام آبیاری با ملایمت و به تدریج به خاک آب بدهید تا آب به تمامی قسمتهای خاک نفوذ کند. اگر گیاه به شکل گلدانی نگهداری می شود ، خروج آب از منافذ کف گلدان نیز مهم است زیرا نشانه آبیاری کافی گلدان و زهکش مناسب خاک می باشد. البته آب اضافی جمع شده در زیرگلدانی را خالی کنید تا مانعی بر سر راه خروج آبهای اضافی از گلدان نباشد. در طی زمستان و به دلیل کاهش فعالیت این گیاه می توان آبیاری را نیز کم کرد اما این به معنی خشک شدن کامل خاک گیاه نیست .

مثلا هفته ای یک مربته کافی است . البته در این شرایط برخی از برگهای گیاه می ریزد که البته طبیعی است. باگرمتر شدن هوا و فرارسیدن بهار آبیاری را به تدریج افزایش می دهیم تا فعالیت گیاه از سر گرفته شود. از نظر رطوبت نیز در روزهای گرم تابستان انجام عمل غبارپاشی به شادابی طراوت این گیاه کمک می کند.

خاک مناسب گل ماندویلا :

خاکی غنی و خوب زهکشی شده برای ماندویلا مطلوب است. می توان از ترکیب خاکی با سه نسبت مساوی از پیت ماس+ خاک باغچه+ شن استفاده کرد. در فصل رشد گیاه که بهار و تابستان است، تغذیه آن با کود فسفاته (به فرمول ۱۰-۲۰-۱۰) طبق دستورالعمل خود کود مورد نظر ضروری است و رشد و گل دهی را تسریع می کند.

بهترین روش تکثیر گل ماندویلا

برای تکثیر این گیاه می توان از نوک ساقه های جوان و جدید گیاه در فصل بهار و البته اواخر تابستان/ اوایل پاییز قلمه هایی به طول ۱۰ سانیتمتر تهیه کرد. برگهای قلمه بجز دو برگ انتهایی قطع می شوند . مخلوط خاک برگ + شن را ابتدا به خوبی خیس می کنمی و بعد از خروج آب اضافی از مخلوط خاکی نسبت به کاشت قلمه ها اقدام می کنیم.

گلدان محتوی قلمه ها در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب با دمای حدود ۲۰ درجه قرار میگیرد و غبارپاشی روزانه و یا کشیدن پلاستیک بر روی قلمه ها به حفظ رطوبت محیط کمک می کند و این امر تاثیر مثبتی در ریشه زایی قلمه ها دارد. ریشه زایی در طی ۲-۱ ماه طول می کشد و در طی این مدت باید مراقب بود که سطح خاک خشک نشود. در صورت تولید بذر نیز میتوان از بذرهای گیاه استفاده کرد.

بذرها را بعد از تغیییر رنگ دادن پوشش بذر از سبز به قهوه ای از گیاه جدا می کنیم و از داخل پوشش در می آوریم . بذرها را می توان به مدت ۱۲ ساعت در داخل آب خیساند و بعد نسبت به کاشت آنان در مخلوط خاک برگ + شن اقدام کرد. دمای مناسب برای جوانه زنی بذرها ۲۴-۱۸ درجه است و به مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب نیاز دارد و جوانه زنی در حدود یک ماه بعد روی می دهد.

نحوه هرس کردن گل ماندویلا

سرزنی شاخه های ماندویلا موجب تحریک رشد شاخه های جانبی می شود که در نهایت گیاه حالتی بوته ای تر و پر پشت تر می یابد و گلدهی آن نیز بیشتر می شود و بهترین زمان سرزنی در طی بهار و بخصوص برای گیاهان جوان است. اگر به شاخه ها اجازه دهیم تا هر مقدار که می خواهند رشد کنند نتیجه آن بخصوص در مورد گیاهان گلدانی، گیاهی خواهد شد که کنترل شاخسار آن مشکل خواهد بود.

سرزنی نیز به این صورت انجام می شود که از نوک شاخه مورد نظر کافی است که حداقل حدود ۱٫۵ سانتیمتر قطع و جدا شود. همچنین در زمستان و زمانی که گیاه را به محیط داخل خانه منتقل می کنیم می توان حدود ۳۰ درصد طول هر ساقه را کوتاه کرد. البته روش هرس بسیار شدیدتری را می توان برای این گیاه نیز اجرا کرد و آن مربوط به زمانی است که گیاه در خاک باغچه کاشته شده باشد و با فرارسیدن زمستان مجبور باشیم آنرا از خاک در بیاوریم تا از سرما خشک نشود . در این صورت گیاه را از خاک در آورده و تمامی شاخه ها به اندازه ای کوتاه می شوند که حدود ۲۵-۲۰ سانتیمتر از آنان باقی بماند.

البته این گیاه در میان موادی که رطوبت را تا حدودی حفظ می کنند همانند پیت موس یا کوکوپیت قرار داده می شوند و یا در مخلوط خاکی کاشته می شوند. در مکانی سرد و تاریک (همانند زیرزمین خانه و یا انباری ) با دمای حدود ۱۵-۱۲ درجه سانتیگراد نگهداری می شوند. در بهار با افزایش دما گیاه را می توان به مکان مناسب منتقل کرد و کاشت تا رشد خود را از سر گیرد. البته حتما زمانی در بهار اقدام به انتقال گیاه به محیط بیرون کنید که دمای شبانه بالای ۱۵ درجه باشد.

چند نکته مهم :

• اگه نور کافی دریافت نکنه گل نمی‌دهد.
• هر وقت خاکش خشک‌شد آبیاریش کنید.
• ماندویلا تا ۴ متر رشد می‌کند و اول پاییز میتونید که گلدهیش تموم میشود باید هرس بشود و به داخل خونه منتقل شود چون در دمای ۱۳ درجه به پایین آسیب می‌بیند.
• از بذر یا قلمه آخر تابستون میتوانید تکثیرش کنید.
• خاک برگ و کمی شن برایش خاک مناسبی است.

منبع : شرکت کارگشای زنده رود