درمان قوز کمر
چگونه قوز کمر خود را درمان کنیم؟
با دلگرم همراه باشید تا با راههای مناسب برای درمان قوز کمر آشنا شوید.
قوز کمر و پشت (کیفوز) عبارت است از انحنای غیرطبیعی قسمت بالایی ستون فقرات که باعث میشود کمر قوس دار تر از حد معمول به نظر بیاید و همچنین دچار درد و سفتی شود.
هرکسی ممکن است به قوز کمر یا گوژپشتی دچار شود این عارضه اغلب ناشی از وضعیت بد قرارگیری بدن یا وجود مشکلی در ساختمان ستون فقرات است.علائم قوز پشت در بزرگسالان متفاوت و در شدت‌های گوناگون در بازه‌ای از تغییرهای جزیی در شکل پشت بدن تا بدشکلی شدید، مشکلات عصبی و درد مزمن بروز می‌یابد.
علائم و نشانه های قوز کمر
آشکارترین علامت وجود قوز پشت یا گوژپشتی، هلالی شکل بودن پشت است. وجود قوس شدید در قسمت بالایی ستون فقرات، باعث خم شدن بالا تنه فرد به جلو میشود.
ممکن است فرد مبتلا علاوه بر داشتن پشت خمیده شکل، علائم قوز کمر زیر را هم داشته باشد:
• درد ملایم تا شدید در پشت
• درد گرفتن پشت در هنگام حرکت
• خستگی
• وجود حساسیت به لمس و سفتی در ستون فقرات
• رو به جلو خم شدن سر
• درد سینه و مشکل تنفس (در موارد شدید)
• بالاتر بودن یکی از شانه‌ها از دیگری
• سفتی عضلات همسترینگ (عضلات پشت ران‌ها)
همچنین پشت فرد، بسته به شدت هلالی بوده ستون فقرات، خمیده یا قوزدار نیز به نظر می‌رسد.
علت قوز کمر میتواند دلایل زیر باشد:
• بد قرار گرفتن بدن در یک دوره طولانی، که یکی از علت قوز پشت است. قرارگیری مداوم بدن در حالت خمیده عوارض زیادی دارد، که ضعیف شدن عضلات و رباط‌های کمر و افزایش قوس ستون فقرات نمونه‌هایی از آن هستند.
• وجود مشکلی در ساختمان ستون فقرات. چندین عارضه وجود دارد که ساختمان ستون فقرات را درگیر می‌کنند، مانند، ورم مفاصل، پوکی استخوان، کیفوز شوئرمن، شکستگی‌های ستون فقرات (شکستگی مهره کمر)، اسپونديلوليستزيس (لغزش مهره)، نوروفیبروماتوز و اسپینا بیفیدا.
• قوز پشت مادرزادی، که به معنی وجود قوز کمر در هنگام تولد است. این مورد کمیاب‌ترین نوع قوز کمر غیرطبیعی است که ناشی از رشد غیرطبیعی ستون فقرات در رحم است.
علت ناشی از حالت قرارگیری مفصل
شناسایی و فهم علت قوز کمر بسیارساده است حالت های ناصحیح قرارگیری بدن مانند قوزکردن میتواند منجر به گردشدن ناحیه فوقانی مفصل کمرشود. در صورتیکه تلاش کنید می توانید این انحنا را اصلاح کنید فقط کافی است که مفصل کمر خود را همیشه صاف نگه دارید و حالت های مطلوب آنرا حفظ کنید.
علت ناشی ازاختلالات ساختاری
درمان انحراف ستون فقرات ، با اصلاح حالت بدن درمان نمی شود این قوز کمر ناشی از مشکلات مختلف درساختار ستون مهره ها است و با نوع قبلی متفاوت است. یکی از انواع آن هم انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به صورت مادرزادی است این نوع قوز پشت از زمان تولد در کودک ایجاد می شود.
افرادی که دچار این نوع قوز پشت هستند از بدو تولد یکی از قسمت های ستون فقراتشان دچار نقص است یا به صورت کامل شکل نگرفته است به قوز کمر و انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به صورت مادرزادی قوز کمر اولیه هم گفته میشود، زیرا به اختلالات دیگری مربوط نمی شود. در صورتیکه ستون مهره های فردی دردوران رشد به صورت صحیح شکل نگیرد.
به دلیل رشد ناصحیح در ساختارها دچار انحنای ستون فقرات می شود. نوع دیگر که مربوط به اختلال در رشد ساختارها است. قوز کمر شوئرمن که بیماری شوئرمن هم گفته می شود. این نوع از قوز کمر هم قوز کمر اولیه گفته میشود، زیرا به اختلالات دیگری مربوط نمی شود. امروزه جامعه پزشکی دلیل قطعی بروز بیماری شوئرمن را کشف نکرده اند، اما معتقدند منشا آن مادرزادی است اختلالی که ریشه در خانواده دارد. قوز کمر شوئرمن می تواند، زمانی ایجاد شود که بخش های داخلی ستون مهره ها به سرعت بخش های پشتی ستون مهره ها رشد نمی کند.
پزشکان دریافته اند که تعدادی از کودکان بین سن 12 تا 15 مخصوصا در دوران رشد استخوان ها دچار این نوع قوز پشت می شوند. موارد دیگری که میتواند باعث بروز بیماری شوئرمن شود اختلال در رشد استخوان ها، قد و وزن است.
قوز کمر ناشی از رشد ساختارها به دلیل مشکلات دیگری در ستون مهره ها ایجاد می شود، که به آن قوز پشت ثانویه گفته می شود، تعدادی از اختلالات که باعث ایجاد قوز کمر ثانویه می شود در ادامه ذکر شده است:
1– بروز اختلال در بافت های اتصال
2- اختلالات غدد
3- عفونت
4- اختلالات عضلات
5- اختلالات نوروفیبروماتوسیس (Neurofibromatosis)
6- بیماری پاژه
7- بیماری فلج اطفال
8- اسپینا بیفیدا (Spina bifida) یا بیرون زدگی نخاع
9- تومور
دلایل دیگر بروز قوز کمر ثانویه شامل موارد زیر است:
بیماری های فرسایش مفاصل
با گذشت زمان و افزایش سن قسمت های مختلف بدن فرسوده میشود و از بین میرود زمانیکه این اتفاق رخ دهید این نواحی به درستی کارنمی کنند. فرسوده شدن مفاصل باعث ایجاد قوز کمر و انحنای ستون فقرات میشود دو بیماری فرسوده کننده رایج است که باعث بروز قوز کمر ثانویه میشود عبارتند از:
1- بیماری آرتروز
2- بیماری فرسوده شدن دیسک و پوکی استخوان
اختلالات دیگر شامل ضربه، شکستگی بخش های پشتی ستون مهره ها(شکستگی مهره کمر)، پارگی لیگامنت های پشتی،از بین رفتن حمایت کننده ماهیچه ها و شستگی های فشرده میتواند باعث ایجاد قوز کمر شود.
تشخیص بیماری قوز کمر
در طول معاینه فیزیکی، پزشک یا فیزیوتراپ قدتان را چک می‌کند و ممکن است از شما بخواهد که از کمر به طرف جلو خم شوید و در همان حال از کنار، ستون فقراتتان را مشاهده کند. در صورت وجود قوز کمر و پشت، در این وضعیت هلالی شکل بودن قسمت بالایی پشت آشکارتر میشود. همچنین معمولاً پزشک برای چک کردن رفلکس‌ها و قدرت عضلاتتان یک معاینه عصبی هم از شما به عمل می‌آورد.
بسته به علائم و نشانه‌هایتان، ممکن است به عکس رادیولوژی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی یا آزمایش‌های عصبی نیاز داشته باشید.
درمان قوز کمر
اکثر موارد قوز کمر نیازی به درمان ندارند اما راه هایی برای رفع آن وجود دارد. قوز کمر ناشی از حالت اندامی نامناسب (قوز کمر یا گوژ پشتی وضعیتی) را معمولاً می‌توان با بهبود حالت اندامی اصلاح نمود.اگر کودکی در نتیجه شکل‌گیری غیرطبیعی مهره‌ها (قوز کمر شوئرمن) به این بیماری مبتلا باشد، قوز معمولاً پس از رشد کامل بدن و رسیدن به سن بلوغ برطرف میشود.
علائم را نیز در صورت ابتلا به قوز کمر خفیف تا متوسط می‌توان با مصرف مسکن و انجام حرکات اصلاحی و نرمش کنترل نمود. همچنین با انجام ورزش برای قوز پشت می توانید به سلامتی خود بیافزایید.
پزشک معمولا از درمان های غیر جراحی و جراحی برای درمان قوز پشت استفاده می کند.
دارو
پزشک احتمالاً داروهای زیر را تجویز خواهد کرد:
مسکن
اگر داروهای غیرتجویزی، مانند استامینوفن (تایلنول و اقلام مشابه)، ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و اقلام مشابه) یا ناپروکسین نتیجه‌بخش نبودند، مسکن‌های قوی‌تری را می‌توان با نسخه پزشک تهیه نمود.
داروهای پوکی استخوان
قوز کمر در بسیاری از سالمندان نخستین نشانه‌ی ابتلا به پوکی استخوان است. داروهای تقویت کننده استخوان به پیشگیری از شکستگی‌های ستون فقرات کمک می‌کنند. شکستگی به تشدید قوز کمر می‌انجامد.
فیزیوتراپی
امکان دارد پزشک بیمار را به دکتر فیزیوتراپی یا طب فیزیکی معرفی کند. برنامه توا‌بخشی و حرکات اصلاحی گسترده در تسکین درد و التهاب مؤثر است، استقامت و توانایی حرکتی را افزایش می‌دهد و به بیمار کمک می‌کند تا فعالیت‌های روزانه را راحت‌تر و با قدرت بیشتر پیگیری کند. اثر مثبت تمرینات فیزیوتراپی بر اصلاح انحنای قوز کمر ثابت نشده است.
بااین حال، این تمرین‌ها در تسکین درد بی‌تأثیر نیستند. جلسه‌های درمانی را می‌توان در یک بازه زمانی شش هفته‌ای، دو یا سه جلسه در هر هفته، برنامه ریزی نمود. هدف فیزیوتراپی این است که به بیمار کمک کند تا:
- حالت اندامی مناسب و حرکت‌های صحیح بدن را جهت خنثی کردن اثرات قوز کمر فرا بگیرد.
- میزان فعالیت خود را در سطحی مناسب حفظ کند.
- دامنه حرکتی و استقامت را بیشینه سازد.
- روش‌هایی را جهت مدیریت بیماری آموزش ببیند.
باندپیچی (بستن)
باندپیچی برای اصلاح وضعیت گردن و قسمت فوقانی پشت بدن مفید است و در کنار پیگیری برنامه توانبخشی به کاهش درد گردن کمک می‌کند. چنانچه در مرحله ابتدایی برنامه توانبخشی از باندپیچی استفاده شود، احتمال کاهش یافتن درد و فشار وارده بر گردن بالا خواهد بود. با این وجود، باندپیچی طولانی مدت باعث ضعیف شدن عضله‌ها میشود.
توجه داشته باشید که راهنمایی‌های اشاره شده در این مطلب تنها با هدف افزایش آگاهی انجام شده‌اند و نباید آنها را خودسرانه بدون نظارت متخصص به مرحله اجرا درآورد. بنابراین پیش از شروع برنامه توانبخشی حتماً با یک متخصص مشورت کنید.
قوزبند و بریس
گاهی لازم است تا نوجوانان مبتلا به قوز کمر خفیف تا متوسط از بریس استفاده کنند. این بریس زمانی بسته میشود که استخوان‌ها هنوز در حال رشداند و به این ترتیب مانع تشدید بیماری و افزایش قوز میشود. در وهله نخست این گونه به نظر می‌رسد که بستن بریس موجب محدودیت میشود؛ اما اکثر افراد پس از مدتی به آن عادت می‌کنند.
بریس‌های مدرن به گونه‌ای طراحی می‌شوند که تا حد ممکن راحت باشند و بیمار بتواند با وجود استفاده از آنها در بسیاری از فعالیت‌های فیزیکی شرکت کند. بستن بریس باید تا زمان بلوغ و رشد کامل، حدوداً سن ۱۶ سالگی برای دختران و ۱۸ سالگی برای پسران، ادامه داشته باشد. بستن بریس معمولاً برای بزرگسالانی که رشدشان متوقف شده است پیشنهاد نمی‌شود، چون در این سن تأثیری در اصلاح وضعیت ستون فقرات ندارد.
جراحی
با انجام عمل جراحی معمولاً می‌توان ظاهر پشت بدن را اصلاح نمود و علائم دردناک را تسکین بخشید. اما از آنجایی که عمل جراحی با احتمال بالای بروز عوارض نامطلوب همراه است، تنها در مواجهه با موارد شدید قوز کمر و نیز زمانی به جراحی روی آورده میشود که احساس شود که مزایای آن بیشتر از خطرات است. معمولاً در صورتی جراحی برای درمان قوز کمر توصیه میشود که:
- ستون فقرات بسیار برجسته و دارای انحنای زیاد باشد.
- انحنای ستون فقرات به درد دائم و مقاوم در برابر دارو دامن بزند.
- انحنای ستون فقرات مخل انجام عملکردهای مهم بدن، نظیر تنفس یا سیستم عصبی، شود.
- امکان داشته باشد ساختار ستون فقرات بدون انجام عمل جراحی دچار نقص بیشتر شود.
قوز کمر یا گوژپشتی بیماری است که در اکثر موارد نیاز به درمان برای رفع آن نیست. در بعضی افراد قوز پشت با درد و مشکلات دیگری همراه است، چنانچه علائم و نشانه هایی که در مقاله ذکر شد را مشاهده کردید، برای بررسی بیشتر علت و راه های رفع و درمان قوز پشت باید به پزشک مراجعه کرد. درمان جراحی فقط در موارد کمی تجویز می شود.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
