داروهای ضد سرفه : بهترین و موثرترین داروهای درمان سرفه کدامند ؟
داروهای ضد سرفه
داروهای ضد سرفه بسته به فصل و حال شخص بیمار متفاوت هستند و به همین طبع دلایل مختلفی هم می تواند برای انواع سرفه وجود داشته باشند. اما اکثریت سرفه ها که ناشی از سرماخوردگی و حساسیت های فصلی می باشد و با استفاده از انواع داروهای ضد سرفه موجود در بازار که برای راحتی در دسترس عموم قرار گرفته است می توان آنها را درمان کرد.
چرا سرفه می کنیم؟ واکنش ریه ها در برابر تحریک و محافظت از سیستم تنفسی منجر به رخ دادن سرفه می شود. سرفه سبب تمیز شدن راه های هوایی از ذرات گرد و غبار و آلوده کننده می باشد و اگر در هنگام مواجه با این عوامل سرفه نکنیم، ورود ترشحات راه های هوایی و موادی که از حلق به سمت ریه می روند باعث ایجاد عفونت در بدن می شود.
بهترین داروها برای سرفه
انواع شربت و داروی ضد سرفه
شربت ضدسرفه پکتورامین
شربت پکتورامین (Pectoramin) به منظور تسکین سرفه و کاهش احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی، آلرژی و یا سایر عفونت‌های تنفسی و نیز رفع سایر علائم عمومی ناشی از سرماخوردگی به کار می‌رود. این دارو را می‌توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد.
عوارض شربت پکتورامین
خواب‌آلودگی و سرگیجه
تداخل دارویی شربت پکتورامین
ترکیبات مضعف CNS
شربت اکسپکتورانت یکی از داروهای ضدسرفه
شربت اکسپکتورانت (Expectorant) دارویی ضد سرفه است که برای درمان سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و حساسیت یا عفونت‌های تنفسی توسط پزشک تجویز می‌شود.
با سرد شدن هوا احتمال مبتلا شدن به سرفه و گلودرد هم افزایش می‌یابد. در این مواقع ترغیب می‌شویم به سراغ داروهای ضد سرفه برویم. شربت اکسپکتورانت یکی از این داروهاست که در ادامه با موارد مصرف و عوارض احتمالی آن آشنا می‌شویم.
شربت اکسپکتورانت (Expectorant) دارای سه ترکیب دارویی گوناگون شامل گایافنزین (با رقیق کردن خلط، چسبندگی آن را کاهش می‌دهد و خروج آن را سهولت می‌بخشد)، کلرفنیرآمین (اثر آنتی‌هیستامینی دارد) و سودو افدرین (ترشحات را کم می‌کند و اثر ضد احتقانی دارد) است که برآیند اثر این سه ترکیب، مایه رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن از شش و راه‌های هوایی می‌گردد.
مورد مصرف این دارو، درمان علامتی سرفه و احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی، آلرژی و عفونت‌های تنفسی میباشد.
درمان سرفه با شربت پرومتازین
شربت پرومتازین (Promethazine) در درمان سرفه و برای درمان سرگیجه و آلرژی تجویز می‌شود. این دارو همچنین در درمان اضطراب، به عنوان آرام‌بخش قبل از بیهوشی عمومی، بیماری مسافرت و کنترل تهوع حتی در زنان حامله نیز استفاده می‌گردد. پرومتازین به خوبی از راه خوراکی و از محل تزریق جذب می‌شود.
عوارض جانبی شربت پرومتازین
خواب آلودگی، هیجان، عصبانیت، بیقراری، از دست دادن مهارت در انجام کار یا بی‌ثباتی، حرکات پرشی عضلات سر و صورت، رعشه و تکان دادن دست‌ها، تاری دید، کاهش هوشیاری به ویژه در کودکان، خشکی دهان، کاهش فشار خون و حساسیت به نور.
تداخل دارویی شربت پرومتازین
داروهای مضعف CNS، داروهای مهار کننده مونوآمینواکسیداز و ضد افسردگی‌های سه‌حلقه‌ای، لوودوپا، آلفا آدرنرژیک اپی‌نفرین، بروموکریپتین، داروهای ضد تیروئید
شربت دیفن هیدرامین قویترین داروی ضد سرفه
دیفن هیدرامین در درمان‌علامتی رینیت آلرژیک، رینیت وازوموتور، کهیر، سرفه، تهوع (آبریزش بینی) و استفراغ ناشی از مسافرت یا حرکت، به عنوان یک خواب‌آور ملایم، مسکن آرام و درمان علامتی پارکینسون و واکنش‌های اکستراپیرامیدال به کار می‌رود..
اثر ضد آلرژی این دارو به علت رقابت با هیستامین برای اتصال به گیرنده‌های H۱ است. اثر ضداستفراغ و ضد سرگیجه آن را می‌توان به اثر ضد موسکارینی آن ارتباط داد. اثر ضدسرفه دیفن هیدرامین به علت اثر مستقیم بر مرکز سرفه در بصل‌النخاع است. این دارو بر گیرنده‌های H۱ مغز اثر گذاشته موجب اثرات خواب‌آور می‌گردد.
عوارض جانبی شربت دیف ن هیدرامین
عوارض شایع این دارو عبارتند از گیجی، سردرد، بدخلقی و عوارض پسیکوموتور، عوارض ضد موسکارینی مانند خشکی دهان، تاری دید، دوربینی و عوارض دستگاه گوارشی.
در پورفیریا نباید استفاده گردد. این دارو همچنین به شدت خواب‌آور میباشد.
همه چیز در مورد مصرف شربت دیفن هیدرامین
شربت گایول داروی ضدسرفه
شربت گایول با نام گایافنزین (Guaifenesin) از داروهای خلط‌آور است که برای درمان سرفه ناشی از سرماخوردگی و عفونت‌های خفیف دستگاه تنفسی تجویز می‌شود. این دارو با شل کردن مخاط راه تنفسی موجب تسکین علائم سرماخوردگی می‌شود. به طوری که فرد مبتلا به بیماری راحت‌تر تنفس می‌کند.
عوارض شربت گایول
خواب‌آلودگی و سرگیجه، اسهال، سردرد، تهوع یا استفراغ، بثورات پوستی، معده درد و کهیر
- بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال: mg400-200 هر۴ ساعت تجویز می شود.
- کودکان ۶ تا ۱۲ سال: mg200-100 هر ۴ ساعت تجویز می شود.
- کودکان ۲ تا ۶ سال: mg10-5 هر ۴ ساعت تجویز می شود.
داروی ضد سرفه دکسترومتورفان
دکسترومتورفان (به انگلیسی: Dextromethorphan) یک داروی ضدسرفه است. دکسترومتورفان داروی بدون نسخه میباشد و به اشکال قرص، شربت و قطره تولید می‌شود.
دارو از راه خوراکی به‌خوبی جذب می‌شود و با اثر مستقیم روی مرکز سرفه در بصل‌النخاع، موجب تضعیف واکنش سرفه می‌گردد. دکسترومتورفان به‌میزان وسیعی در کبد متابولیزه و به متابولیت فعالی به‌نام دکسترورفان تبدیل می‌شود که از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد؛ اما متابولیسم کبدی پسودوافدرین ناقص بوده و حدود ۵۵ الی ۷۵ درصد آن به‌صورت تغییر نیافته از راه ادرار دفع می‌گردد.
عوارض جانبی دکسترومتورفان
مصرف دکسترومتورفان می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی زیر شود:
- خارش
- اسهال
- یبوست
- حالت تهوع
- استفراغ
- خواب‌آلودگی
- عصبانیت
- کاهش هشیاری و گیجی
- توهم دیداری
- سرگیجه
- تاری دید
- تعرق
- تب
- تغییرات فشارخون
- تنفس کم‌عمق و یا نامنظم
- احتباس ادرار
- درد مثانه
آشنایی با فواید مصرف و عوارض شربت دکسترومتورفان
کلرفنیرآمین برای درمان سرفه
کلرفنیرامین یا کلرفنامین دارویی است که در پزشکی و دامپزشکی کاربرد دارد. کلرفنیرامین یکی از رایج‌ترین داروهای ضد حساسیت و سرفه است . بیشترین کاربرد کلرفنیرامین در بیماری موسوم به رینیت (التهاب مزمن بینی یا التهاب غشاهای مخاطی بینی ) سرماخوردگی، آلرژی وکهیر است.
این دارو در ترکیب بسیاری از داروهای رایج سرماخوردگی مانند قرص سرماخوردگی بزرگسالان وجود دارد.
کلرفنیرامین در گروه دارویی آنتی‌هیستامین‌ها قرار دارد و با تأثیر بر عروق خونی، دستگاه گوارش و تنفس از طریق رقابت با هیستامین سبب کاهش پاسخ حساسیت می‌شود.
عوارض جانبی کلرفنیرآمین
شایع‌ترین عوارض جانبی کلرفنیرامین عبارتند از: سرگیجه، خواب‌آلودگی، نامتعادل بودن حرکات، خستگی، اضطراب، سرخوشی، گیجی، خس‌خس سینه، آنمی، خشکی دهان، تهوع، بی‌اشتهایی، اسهال، حساسیت در برابر نور، احتباس ادرار، سوزش ادرار و تاری دید.
متداول‌ترین اثر جانبی این دارو بی‌حالی و خواب الودگی است . همچنین بی اشتهایی، استفراغ و اسهال ممکن است ایجاد شود .در صورت احتباس ادرار، تکرر ادرار یا سوزش ادرار از ادامه مصرف کلرفنیرامین پرهیز کنید. در صورت بروز علایم گوارشی، توصیه می‌شود که کلرفنیرامین به همراه غذا مصرف شود، گرچه ممکن است تأثیر دارو اندکی کاهش یابد.
برای درمان خشکی دهان از آبنبات، آدامس یا تر کردن مکرر دهان استفاده کنید. مصرف کلرفنیرامین در حمله‌های آسم، بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی و دوران شیردهی ممنوع است.زمان اثر کلرفنیرامین از یک ساعت پس از مصرف آغاز می‌شود و پس از دو ساعت به اوج اثر می‌رسد و بعد از شش ساعت از طریق کلیه دفع می‌شود
تداخل دارویی کلرفنیرآمین
استفاده همزمان با فنی تویین می‌تواند منجر به افزایش اثرات فارماکولوژیکی فنی تویین شود. مصرف همزمان کلرفنیرامین با الکل و مواد خواب‌آور و آرام‌بخش موجب تضعیف دستگاه عصبی بدن می‌شود.
کاربرد فنیل‌افرین در درمان سرفه
فنیل افرین یکی از رایج‌ترین ضد احتقان‌های بینی است و در بسیاری از فراورده‌های موضعی برای برطرف کردن نشانه‌های آلرژی و سرماخوردگی وجود دارد و جزء برخی از قرصهای ضد سرماخوردگی است.
این دارو با منقبض کردن رگ‌های خونی داخل چشم می‌تواند التهاب ملتحمه را کاهش دهد. فنیل افرین برای گشادکردن مردمک در حین معاینات و جراحی چشم و نیز درمان افت شدید فشارخون در مواردی که علاوه بر هیپوتانسیون ،تاکیکاردی هم وجود دارد بکار می‌رود.
چون فنیل افرین تأثیر زیادی در افزایش ضربان قلبی ندارد لذا در صورت وجود هیپوتانسیون همرا با تاکیکاردی بهتر از اپی نفرین که ضربان قلب را هم بالا میبرد، میباشد.مثلاً در بیماری HOCM در صورت بروز هیپوتانسیون، فنیل افرین بهتر از سایر کاتکول آمین‌ها است،زیرا در این بیماری افزایش ضربان قلب باعث تشدید علایم می‌شود.
عوارض جانبی فنیل‌افرین
سردرد، تاری دید، افزایش فشارخون، افزایش تعداد ضربان قلب، اختلال ریتم قلب
آشنایی کامل با موارد مصرف و عوارض قطره فنیل افرین
سودوافدرین موثر در انواع سرفه
سودوافدرین یک ترکیب ضداحتقان است که در سرماخوردگی، سرفه و در درمان احتقان بینی یا سینوس‌ها، مجرای شیپور استاش، التهاب سروزی گوش میانی، رینیت وازوموتور و اختلال عملکرد گوش میانی به دلیل تغییرات فشار جو استفاده می‌شود. سودوافدرین یا ترکیبات مشابه آن (مانند فنیل آفرین) در اغلب قرصها و شربتهای سرماخوردگی نیز وجود دارد.
سودوافدرین با تأثیر برگیرنده‌های آلفا آدرنرژیک در عروق و مخاط دستگاه تنفسی، به دلیل اثرات مقلد سمپاتیکی موجب تنگ شدن عروق وکاهش تورم مخاط بینی و کاهش ترشحات مخاطی می‌گردد و مجاری تنفسی بینی بازتر می‌شوند.
عوارض جانبی سودوافدرین
تشنج، ایجاد توهم، ضربان نامنظم قلب، بروز اشکال تنفسی، آشفتگی، بیقراری و اشکال در به خواب رفتن ازعوارض جانبی این دارو هستند.
تداخلات دارویی سودوافدرین
ایجاد اورژانسی فشار خون بالا در مصرف با MAOI ها – جذب این دارو کم می شود در مصرف با غذا های اسیدی کننده ادرار- احتمال خطر آریتمی بطنی در فواصل نزدیک به مصرف این دارو با استفاده از هالوتان
موارد مصرف و عوارض شربت سودوافدرین(Pseudoephedrine)
شربت ضد سرفه تیمکس
شربت تیمکس: تیمکس یک محصول کاملا گیاهی از عصاره آویشن میباشد. این شربت ضد سرفه و خلط آور است.
بروز سرفه در افراد به این معنا است که یک عامل خارجی وارد ریه آنها شده است و بدن می خواهد با عکس العملی آن را دفع کند؛ بنابراین واکنش بدن در قالب سرفه تلاشی است که برای خارج و دفع شدن عامل مزاحم صورت می گیرد. گاهی اوقات دلیل چنین واکنشی یک تحریک ساده است، زمانی نیز علت آن ویروسی است؛ در این موارد می توان از قطره یا شربت تیمکس برای درمان فرد بهره برد.
عوارض مصرف تیمکس
در رابطه با این دارو دو عارضه ممکن است بروز کند.
عارضه نخست مربوط به گیاه آویشن است. ممکن است ترکیبات آویشن باعث تحریک غشاهای مخاطی در بدن فرد شود.
بخش دیگر نیز مربوط به عصاره و موادی است که در فرمولاسیون آن به کار رفته است که در صورت بروز آن باید مصرف دارو قطع شود، به عبارتی چنین عوارضی به دارو و گیاه ربطی ندارد و به فراورده هایی که در فرمولاسیون به کار رفته است مربوط می شود.
فراموش نکنید، بروز برخی از عوارض دلیل بر این نیست که مصرف دارو باید به طور کامل قطع شود، بلکه می توان با کنترل کردن آن از بار مشکلاتی که برای بیمار ایجاد می کند کاست تا دوره درمان وی تکمیل شود.
آشنایی کامل با شربت گیاهی تیمکس
شربت برم هگزین از داروهای ضدسرفه
شربت برم هگزین (Bromhexine) دارویی است که برای رفع خلط سینه و همچنین درمان سرفه در برای کودکان بزرگتر از دو سال و افراد بالغ تجویز می‌شود. این دارو تولید خلط در مجاری تنفسی را افزایش داده و خلط را رقیق‌تر می‌کند. اگرچه بهتر است دوز مصرفی به صورت دقیق توسط پزشک تعیین گردد، اما به طور معمول در افراد بالغ و یا کودکان ۱۰ سال یا بزرگتر مقدار ۵-۲۰ میلی‌لیتر شربت سرفه به صورت سه بار در روز (شربت ۴ میلی‌گرم) و یا ۲.۵-۱۰ میلی‌لیتر شربت سرفه به صورت سه بار در روز (شربت ۸ میلی‌گرم) مصرف می‌شود. توصیه می‌شود بیماران مبتلا به زخم معده و درهای شکمی از مصرف این دارو خودداری کنند
عوارض شربت برم هگزین
تغییرات گوارشی مثل اسهال، مشکلات تنفسی، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، تب، اختلالات پوستی، حساسیت، سرگیجه و عرق کردن از عوارض این دارو میباشد
فواید و موارد مصرف داروی برم هگزین
قرصهای مکیدنی
برخی قرصهای مکیدنی حاوی منتول، آثار ضدسرفه خوبی دارند. این قرصهای مکیدنی را که گاهی آبنبات سرد (cold candy) می‌نامند، باعث ضدعفونی‌شدن و تسکین گلو، حلق و حنجره می‌شوند.
خواص آبنبات اکالیپتوس مناسب گلو درد و سرما خوردگی
بعضی داروها (مانند فنتول یا کامفر) نیز روی گلو یا سینه افراد بیمار زده شده و باعث تسکین سرفه می‌شوند.
درمان سرفه ،با داروهای گیاهی و طبیعی
عوارض جانبی و گروه‌های پرخطر ضد سرفه
- همه داروها (چه داروهای با نسخه چه بدوننسخه) عوارض جانبی دارند. در مورد داروهای ضدسرفه هم همین‌طور است.
- یکی از گروه‌های حساس به این داروها، کودکان هستند. مصرف داروهای ضدسرفه، در کودکان زیر 6 سال نباید سرخود باشد و فقط تحت‌نظر پزشک امکان‌پذیر است.
- فرد باید بعد از خرید دارو، دستورالعمل، توضیحات و هشدارهای روی جعبه را به دقت مطالعه کند یا از دکتر داروساز مسوول داروخانه، در مورد عوارض جانبی آن سوال کند
- سالمندان نیز جزو گروه‌های پرخطر هستند. این افراد چون معمولا داروهای دیگری را همزمان مصرف می‌کنند، امکان دارد دچار تداخل دارویی شوند.
- به یاد داشته باشیم «بدوننسخه بودن دارو دلیل بر بی‌خطر بودن آن نیست!»
- افراد دیابتی نیز باید این داروها را با احتیاط مصرف کنند، چون بیشتر آنها حاوی شیرین‌کننده قندی هستند.
- اگر فردی هر داروی دیگری را مصرف می‌کند، باید در مصرف داروهای ضدسرفه نیز محتاط باشد. مثلا بعضی داروهای ضدسرفه، حاوی استامینوفن هستند و اگر فردی قرص استامینوفن می‌خورد، باید احتیاط کند، چون شاید مقدار این دارو در بدنش زیاد شود که خطرناک است.
- بعضی داروهای ضدسرفه (مانند دکسترومتورفان) با داروهای ضدافسردگی تداخل دارند و بعضی نیز باعث افزایش فشارخون می‌شوند که ممکن است خطرناک باشد.
- دکسترومتورفان جزو داروهایی است که مصرف زیادتر از حد آن آثار توهم‌زایی دارد. سایر عوارض آن شامل تهوع، خواب‌آلودگی و استفراغ است.
- بعضی از داروهای ضدسرفه، باعث گیجی و رخوت می‌شوند، بنابراین نباید بعد از مصرف آنها رانندگی کرد یا با ماشین‌های سنگین کار انجام داد.
- به‌طور کلی فرد باید بعد از خرید دارو، دستورالعمل، توضیحات و هشدارهای روی جعبه را به دقت مطالعه کند یا از دکتر داروساز مسوول داروخانه، در مورد عوارض جانبی آن سوال کند.
- طول درمان با داروهای ضدسرفه معمولا حدود یک هفته است، اما بعد از رفع سرماخوردگی معمولا سرفه تا چند روز باقی می‌ماند.
- با این حال اگر بعد از چند روز مصرف دارو، سرفه بهتر نشد یا شدیدتر شد، یا اگر سرفه همراه با خلط خونی یا درد قفسه‌سینه بود، باید به پزشک مراجعه کرد و از خوددرمانی پرهیز کرد.
بیشتر بخوانید :
علت سرفه های مکرر و طولانی مدت چیست؟
