سرفه نشانه چیست و چه بیماریهایی با سرفه کردن شروع میشود ؟
چه بیماریهایی با سرفه کردن شروع میشود ؟
سرفه نشانه چیست ؟ سرفه بیماری نیست بلکه نشانه‌ای از بروز یک مشکل یا بیماری است. به طور کلی دو نوع سرفه داریم؛ سرفه حاد که کمتر از سه هفته طول می‌کشد و در بیماریهایی مثل سرماخوردگی، سینوزیت و سیاه‌سرفه دیده میشود و سرفه مزمن که بیشتر از سه هفته طول می‌کشد و نشانه‌ای از ترشحات پشت حلق و بینی، آسم، سرطان و سل است.
سرفه‌هایی که بیش از شش هفته ادامه داشته باشد، سرفه مزمن نامیده میشود که علل متعددی دارد و با بررسی سابقه بیماری و گرفتن تاریخچه کامل پزشکی بیمار و خانواده او، معاینه دقیق و در صورت نیاز انجام آزمون‌های آزمایشگاهی از سوی پزشک معالج علت آن تشخیص داده میشود، اما سرفه حاد به سرفه‌های کوتاه‌تر از سه هفته گفته میشود.
در واقع، سرفه‌های حاد به دنبال عفونت‌های ریه، سرماخوردگی‌ها و افتادن جسم خارجی در راه‌های هوایی ایجاد میشود،
شناسایی سرفه‌های خطرناک
هنگامی که به دلیل سرفه‌های مکرر به داکتر مراجعه می‌کنید، متخصص مربوطه به‌جز سرفه، علائم بالینی دیگری را هم بررسی می‌کند؛ مثلا این که آیا سرفه با خس‌خس سینه همراه است، آیا بیمار سیگاری است یا داروی خاصی مصرف می‌کند، آیا به‌جز سرفه ترشحات بینی، خلط و احساس وجود یک چیز کوچک در حلق وجود دارد،
در بیماریهایی که سرفه با تب طولانی، تعریق، استفراغ یا خروج چرک غلیظ و خون از ریه همراه باشد، همچنین در صورت تشدید سرفه طی درمان، تنگی نفس و خس‌خس سینه، پاسخ ندادن به درمان دارویی، تپش قلب شدید، اختلال در انجام فعالیت روزمره، کم شدن شدید اشتها و کاهش وزن و ایجاد علائم دیگری مثل ضایعات جلدی و تورم غدد لنفاوی و کبد و طحال سرفه خطرناک تلقی میشود
شایع‌ترین علت سرفه
شایع‌ترین علت سرفه سرماخوردگی است، ولی سرفه در حقیقت زنگ خطری در رابطه با بسیاری از بیماری‌هاست. اگر بعد از سرماخوردگی، سرفه بیش از ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد، باید پیگیری شود. یکی از مشکلاتی که شب‌ها ممکن است سراغ هر کسی بیاید سرفه‌های شبانگاهی است.
بسیاری از ما این مشکل را داشته‌ایم، اما شاید دلیل اصلی به‌وجود آمدن آن را نمی‌دانید. افرادی که مبتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی هستند، دچار سرفه‌های شبانه میشوند و این بیماری دلیلی برای بروز سرفه‌های شبانه است و گاهی مصرف برخی داروها از جمله داروهای فشار خون می‌تواند تحریک سرفه‌ای ایجاد کند و بیمار دچار سرفه‌های خشک و ناخودآگاه شود.
همچنین سرفه‌های شبانگاهی ممکن است به‌دلیل بیماری قلب ناشی از مشکل ریه باشد. پرفشاری خون ریوی عبارت است از نارسایی احتقانی قلب در اثر افزایش فشار خون در ریه‌ها. این وضعیت عارضه‌ای از بیماریهایی است که جریان خون را در ریه‌ها آهسته یا متوقف می‌کند.
فشار خون و سرفه‌های خشک
اگر شما مبتلا به بیماری آنژین هستید، برای درمان فشارخون نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری دارید. این بررسی‌ها شامل آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح کلسترول خون شماست. گاهی اوقات برخی داروها می‌تواند باعث ایجاد سرفه شود. در اغلب موارد، بیمارانی که از مصرف داروهای فشار خون در مورد سرفه شکایت دارند، باید فورا با پزشک مشورت کنند.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید در درمان فشارخون در بیماری قفسه سینه مورد توجه قرار بگیرد، این است که اگر شما دچار خس‌خس سینه، آسم یا دیگر مشکلات تنفسی هستید، نباید داروهای بتابلوکر مصرف کنید؛ اما مصرف دیگر داروهای فشارخون اشکالی ندارد.
داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) می‌تواند به سرفه‌های خشک و آزاردهنده منجر شود؛ اما مصرف این داروها تنگی نفس ایجاد نمی‌کند و زمانی که شما دارو را قطع کنید، سرفه‌ها متوقف خواهد شد.
ریفلاکس معده و مری (GERD)
ریفلاکس معده و مری هنگامی رخ می‌دهد که محتویات معده به‌جای روده به مری برود. آروغ زدن، طعم و مزه ترش در دهان و بوی بد دهان از علائم شایع ریفلاکس است،اما اسید نیز موجب تحریک اعصاب در پایین مری میشود و این اعصاب می‌تواند ریفلکس تولید کرده و باعث سرفه شود.
در واقع، حدود یک‌سوم از بیماران مبتلا به ریفلاکس از سرفه التهاب حنجره یا گلودرد شکایت دارند. بنابراین از خوردن وعده‌های غذایی در اواخر شب اجتناب کنید.
خس‌خس سینه و بیماری‌های قلبی
ممکن است شما به‌دلیل نارسایی قلبی دچار سرفه و خس‌خس سینه (صدای خس‌خس در سینه‌ها یا هنگام تنفس) شده باشید. صدای خس‌خس سینه مشابه آسم است، اما در نارسایی قلبی، سرفه و صدای خس‌خس دلایل دیگری دارد.
برخی اوقات افراد مبتلا به نارسایی قلبی دچار سرفه‌های خلط‌دار با مایع مخاطی که با خون همراه است، میشوند که غالبا علت آن عفونت ریه (پنومونیا) است. سرفه و صدای خس‌خس می‌تواند به‌دلیل تجمع مایع یا جمع شدن خون و اخلاط در ریه‌ها به وجود آید که باعث افزایش تنگی نفس میشود.
اگر احساس شد همزمان با بدتر شدن سرفه و صدای خس‌خس سینه، مشکلات تنفسی هم بروز می‌کند، ممکن است نارسایی قلبی وخیم‌تر شده باشد و باید با پزشک تماس گرفت.
سرفه خشک مداوم هم می‌تواند از عوارض جانبی داروهایی باشد که برای نارسایی قلبی مصرف می‌کنید.
چرا سرفه‌ها مزمن میشوند ؟
اصطلاحاتی مانند سرماخوردگی مزمن یا سرماخوردگی مکرر معنی ندارد و در صورتی که دوره سرماخوردگی طولانی شود، بیمار باید از لحاظ ابتلا به آلرژی فصلی یا سینوزیت مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین سرفه‌های بیش از سه هفته را به سرماخوردگی و ضعف بدنی ربط ندهید.
همچنین اگر سرفه‌های مداوم شما به دلیل محرک‌های استنشاقی مثل دود، غبار، بخارات و قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض هوای آلوده (معضلی که این روزها با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم) نیست و بیماری خاصی هم ندارید، در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنید چون هر بیماری ای که منجر به التهاب، تنگی و فشردگی مجاری هوایی شود، می‌تواند سرفه طولانی‌مدت ایجاد کند.
به عنوان مثال سینوزیت، برونشیت، برگشت اسید معده به داخل ریه‌ها، آلرژی‌های تنفسی، آسم، نارسایی قلبی، سرطان ریه، پنومونی یا عفونت بافت ریه‌ها با سرفه‌های مزمن همراهند، اگر فکر می‌کنید مشکل از آلودگی هواست، شست‌وشوی روزانه بینی با سرم و استفاده از بخور گرم در خانه پیشنهاد میشود.
در صورتی که سینوزیت یا آلرژِی دارید، برای پیشگیری از سرماخوردگی و عود مشکلاتتان، از نوشیدن مایعات خنک و مواجهه با هوای سرد و دود سیگار به‌شدت بپرهیزید.
سرفه را جدی بگیرید چون بی‌عارضه نیست
سرفه‌های مزمن با عوارضی مثل ایجاد درد در دیواره قفسه سینه و دیواره شکم، بی‌اختیاری ادرار، خستگی و در مواردی با شکستن دنده همراه است. حتی در صورت بروز سرفه‌های شدید و مزمن، احتمال بروز خونریزی‌های نقطه‌ای در ناحیه سر و صورت وجود دارد، اما گاهی اوقات عوارض بسیار خطرناک‌تری ایجاد می‌کند.
مثلا گاهی اوقات حملات سرفه می‌تواند باعث ایست قلبی و مرگ شود که بر اثر افزایش فشار داخل قفسه سینه و اختلال در خون‌رسانی به قلب اتفاق می‌افتد، پس باید سرفه‌های مزمن را جدی بگیرید. در این میان فراموش نکنید درمان قطعی سرفه بستگی به تشخیص علت دارد و معمولا دارو درمانی اولین اقدام موثر است.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
معمولا وقتی به مدت یک یا دو هفته سرفه‌های ملایمی دارید، نیازی به مراجعه به پزشک نیست. در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- زمانی که بیش از سه هفته دچار سرفه شده‌اید.
- سرفه واقعا شدید باشد و به مرور زمان هم وخیم‌تر شود.
- سرفه با خون یا تنگی نفس، اختلالات تنفسی و درد در قفسه سینه همراه باشد.
- سرفه همراه با علائم نگران کننده دیگر مثل کاهش غیرمنتظره وزن، تغییرات مداوم در صدا، وجود توده یا تورم در گلو باشد.
اگر پزشک شما در مورد علل ایجاد سرفه در شما مردد است، ممکن است شما را برای آزمایشات تخصصی‌تر به بیمارستان ارجاع دهد. آنها ممکن است از شما بخواهند تا برخی آزمایش‌ها را انجام دهید که از آن جمله می‌توان به عکسبرداری از قفسه سینه به‌وسیله اشعه ایکس، تست‌های تنفسی و کشت و آنالیز نمونه خلط برای تشخیص عفونت‌های احتمالی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید :
معجونی شگفت انگیز برای خلاص شدن از شر سرفه
