دیابت یکی از بیماری‌هایی است که متاسفانه افراد زیادی به آن مبتلا هستند. داشتن سبک زندگی سالم از جمله رژیم غذایی مناسب، ورزش و کنترل وزن می‌تواند تا حدودی بیماری دیابت را کنترل کند؛ با این حال، شاید برای رسیدن به سطح قند خون (گلوکز) به مصرف دارو نیاز داشته باشید. گاهی اوقات یک دارو موثر است و برخی از موارد باید چند دارو را باهم مصرف کنید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع دارو دیابتی بپردازیم تا شما شناختی نسبت به هرکدام داشته باشید و نحوه مصرف و عوارض آن‌ها را بدانید. حتما در ادامه با ما همراه باشید.
معرفی انواع دارو دیابتی
افراد کمتر از ۴۵ سال که اضافه‌وزن دارند، زنانی که دیابت بارداری داشته‌اند و همچنین افرادی که مبتلا به پیش دیابت تشخیص داده‌شده‌اند، برای کنترل قند خون باید دارو دیابتی مصرف کنند.
فهرست دارو دیابتی برای برخی از افراد گیج‌کننده است؛ حتی خیلی از افراد بسیاری از این داروها را نمی‌شناسند. شناخت این داروها، نحوه مصرف آن‌ها، اینکه چه کاری انجام می‌دهند و چه عوارض جانبی دارند، به شما کمک می‌کند تا در مورد انتخاب داروی بهتر تصمیم بگیرید.
برخی از این داروها به صورت خوراکی مصرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر باید تزریق شوند. هر دسته از داروها به روش‌های مختلفی برای کاهش قند خون عمل می‌کنند. در ادامه به عملکرد برخی از این داروها می‌پردازیم:
- مصرف یک دارو ممکن است باعث تحریک پانکراس برای تولید و ترشح انسولین بیشتر شود.
- یک دارو برای مهار تولید و آزادسازی گلوکز از کبد مصرف می‌شود.
- باعث بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین می‌شود.
- مصرف یک دارو باعث کاهش سرعت حرکت غذا در معده خواهد شد.
داروی ضد دیابتی رپاگلینید
کنترل قند خون می‌تواند از بیماری کلیه، مشکلات عصبی، مشکلات جنسی و … پیشگیری کند. رپاگلینید برای کنترل قند خون استفاده می‌شود که باید همراه با رژیم غذایی و برنامه ورزشی مناسب باشد. از این دارو به تنهایی یا همراه سایر داروها می‌توان استفاده کرد که بستگی به تجویز پزشک دارد. با توجه به بیماری شما، در برخی از موارد باید آن را به تنهایی با وعده غذایی مصرف کنید و در برخی از زمان‌ها با چند داروی دیگر ترکیب کنید.
انسولین یک ماده طبیعی است که باعث می‌شود بدن بتواند قند موجود در مواد غذایی را مصرف کند. استفاده از این دارو به تولید انسولین بیشتر کمک می‌کند. رپاگلینید باید به صورت قرص یا کپسول مصرف شود. نحوه و دوز آن به نظر پزشک شما بستگی دارد؛ اما معمولا ۳۰ دقیقه قبل از وعده غذایی، ۲ تا ۴ بار در روز می‌توانید این قرص را بخورید تا قندخون شما کنترل شود.
این دارو برای افرادی که افت قند خون دارند، توصیه نمی‌شود.
دارو دیابتی لیراگلوتید
لیراگلوتید یک داروی دیابت تزریقی است که برای کنترل فشارخون بالای ناشی از بیماری دیابت به همراه یک رژیم غذایی متعادل و برنامه ورزشی مناسب استفاده می‌شود. لیراگلوتید در زمان افزایش قند خون باعث ترشح هورمون انسولین در بدن می‌شود.
مصرف این دارو نمی‌تواند برای بیمارانی که به درمان انسولین نیاز دارند، استفاده شود. برای مصرف آن حتما راهنمای دارویی را بخوانید و از داروخانه مشاوره بگیرید. معمولا لیراگلوتید در قسمت‌های شکم، بازو، ران یا زیر پوست بیمار تزریق می‌شود.
دارو دیابتی سیتاگلیپتین+ متفورمین
داروی ضد دیابتی سیتاگلیپتین+ متفورمین معمولا به صورت قرص همراه با وعده غذایی در شب مصرف می‌شود. بهتر است در زمان استفاده از این دارو مایعات زیادی همراه با آن مصرف شود. دوز یا مقدار مصرف دارو بر اساس وضعیت بیماری شما و پاسخ بدنتان تنظیم می‌شود. برای مصرف آن بهتر است به دستورات پزشک دقت کنید تا بهترین کارایی را داشته باشد.
اگر به داروی سیتاگلیپتین+ متفورمین حساسیت دارید، بهتر است به پزشک خود یا داروساز اطلاع دهید و حتی در مورد سابقه پزشکی خود با دکتر مشورت کنید. مصرف این دارو برای افرادی با مشکلات زیر توصیه نمی‌شود.
- مشکلات تنفسی شدید (مانند بیماری انسدادی ریه و آسم شدید)
- بیماری کبدی
- بیماری پانکراس (پانکراتیت)
- سنگ در کیسه صفرا (سنگ کیسه صفرا)
از دیگر داروهای موثر برای کنترل قند خون، ناتگلینید است که باید به صورت خوراکی مصرف شود. معمولا 30 دقیقه الی 1 ساعت قبل از وعده اصلی غذا با مقدار زیادی مایعات می‌توانید این قرص را مصرف کنید. اگر وعده غذایی مصرف نکرده‌اید، بهتر است که این قرص را نخورید. در صورت وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا مشکل خاص بهتر است که با پزشکتان در این مورد صحبت کنید.
در برخی از موارد مصرف داروی ضد دیابت ناتگلینید، باعث کاهش یا افزایش شدید قندخون می‌شود و فرد ممکن است علائمی مانند تاری دید، سرگیجه یا خواب‌آلودگی را تجربه کند. در صورت داشتن هرکدام از این علائم، باید از انجام رانندگی یا هر فعالیتی که به هوشیاری کامل نیاز دارد، پرهیز کنید. افزایش وزن یکی از عوارض اصلی این دارو میباشد که اگر اضافه‌وزنتان ادامه‌دار بود، باید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر مصرف یک دوز از قرص ناتگلینید به تعویق افتاد، به‌محض یادآوری، آن را مصرف کنید.
دارو دیابتی داروی اوزمپیک (سما گلوتاید)
اوزمپیک یکی از داروهای کاهش قند خون به‌صورت تزریقی است که یک بار در هفته مصرف می‌شود. این دارو در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به عنوان مکمل رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون و همچنین برای کاهش خطر بیماری‌هایی مانند حمله قلبی و سکته مغزی استفاده می‌شود.
افرادی با سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان تیروئید، دیابت وابسته به انسولین (نوع 1) یا کتواسیدوز دیابتی، نباید از اوزمپیک استفاده کنند. در مطالعات انجام‌شده در 5٪ یا بیشتر از بیماران تحت درمان با اوزمپیک، معمولا عوارض زیر رخ می‌دهد:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- درد شکم و یبوست
سخن پایانی
همان‌طور که گفتیم، بیماران مبتلا به دیابت اغلب به ترکیبی از داروها برای کنترل قند خون خود نیاز دارند. داروهای مختلفی برای کنترل قندخون استفاده می‌شوند. هر دارو نحوه مصرف و عوارض خاص خود را دارد که با توجه به وضعیت بدنی بیمار توسط پزشک تجویز می‌شود. برای مصرف هرکدام از این دارو دیابتی که در این مقاله گفته شد، باید به پزشک مراجعه کنید و بهتر است که مستقیما از داروخانه خریداری نکنید؛ چراکه ممکن است برای بدن شما عوارض زیادی داشته باشد.
