نحوه محاسبه خمس جهیزیه در اسلام چگونه است ؟
مایحتاج زندگی از قبیل لوازم خانگی، جهیزیه، لوازم ساخت ساختمان مسکونی و مانند آن که شخص نمیتواند هنگام نیاز یکباره آنها را خریداری کند و عرفاً ناگزیر است که به تدریج تهیه و برای زمان احتیاج نگهداری نماید، آن مقدار که هرسال به اندازهی شأن عرفی خود تهیه میکند مؤونه است و خمس ندارد.
آیا جهیزیه دختر خمس دارد؟
در پاسخ به این سؤال به بیان فتوای چند تن از مراجع تقلید میپردازیم:
امام خمینی (ره) : اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیه نماید و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیه کند یا در شهری باشد که معمولاً هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیه میکنند به طوری که تهیه نکردن آن عیب است، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس ندارد. ولی اگر پول کنار بگذارد خمس دارد.
آیت الله بحجت (ره) : تهیه جهیزیه در سالهایی که دختر در معرض شوهر نمودن است، خمس (یکپنجم) ندارد. اگر پولی را برای تهیه جهیزیه پسانداز نماید در صورتی که با آن پول در یک مرتبه نمیشود تمام آن را خرید و در مدت کمی مثلاً دو یا سه سال میتواند آن چیز را بخرد و عرفاً میگویند محتاج به آن چیز است، خمس ندارد.
آیت الله خامنهای : اگر به علت عدم توانایی مالی از تهیه یک باره آن هنگام نیاز، ناگزیر به تهیه تدریجی و نگهداری آن برای زمان احتیاج باشید و مقدار آن هم به اندازه شأن عرفی شما باشد، که در این صورت جزء موونه (لوازم زندگی) محسوب میشود و خمس ندارد.
اگر پول جهیزیه را کنار میگذارند باید سر سال، خمس آن پرداخت شود، مگر آنکه بخواهند در آینده نزدیک صرف خرید لوازم ضروری ازدواج نمایند و با پرداخت خمس (یکپنجم) آن نتوانند باقیمانده لوازم مورد نیاز را تهیه نمایند.
آیت الله شبیری زنجانی: کسی که برای تأمین مخارج زندگی در سالهای آینده همچون جهیزیه دختر یا خرید منزل، لازم است پولی یا جنسی را کنار بگذارد و بدون این کار نتواند در سالهای آینده مخارج خود را تأمین نماید، پول یا جنسی را که کنار میگذارد خمس (یکپنجم) ندارد.
آیا به وسایلی که به عنوان جهیزیه به عروس و داماد هدیه میکنند در صورت عدم استفاده، خمس تعلق میگیرد؟
مقام معظم رهبری در پاسخ به این سؤال میفرماید: در فرض سؤال خمس تعلق نمیگیرد.
حتماً بخوانید:
خمس سهام چگونه محاسبه می شود ؟
خمس در واقع حقی شرعی است که باید از مال خارج شود و در جای خود خرج شوید. از لحاظ معنی خمس به معنای یک پنجم است و هر مسلمان عاقل و بالغ باید این حق را…
آیت الله مکارم شیرازی: آنچه معمولاً مورد نیاز است خمس ندارد هر چند استفاده نشده باشد. اما هرگاه واقعاً مقدارى از آن زیادتر از نیاز باشد بنابر بر احتیاط واجب خمس دارد.
آیت الله سیستانی: خمس آن واجب است مگر اینکه نبود آن مقدار که مورد استفاده واقع نشده کسرشأن (اُفت داشتن) زن شمرده شود یا اینکه در معرض استفاده باشد مانند لوازم میهمانی در صورتی که تهیه آن هنگام نیاز برای او آسان نباشد.
آیت الله شبیری زنجانی: به موارد مذکور خمس تعلق میگیرد، مگر آنچه در شأن شما و در معرض استفاده بوده، هر چند اتفاقاً از آن استفاده نشود و نتوان آن را در زمان نیاز بدون مشقت و سختی از راه دیگری تهیه نماید.
منبع : کیانداد