مهم ترین علائم و راههای تشخیص سکته مغزی کدامند ؟

سکته مغزی چیست ؟

سکته مغزی: اگر خون‌رسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد، مثلا یکی از عروق خون رسان مغز به دلیل وجود لخته‌ای دچار انسداد شود، این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد.

سکته مغزی می‌تواند به عللی دیگری مانند پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز ایجاد شود. سکته ی مغزی در مردان بیشتر از زنان است.

علت بروز سکته مغزی چیست ؟

یکی از علل متداول سکته مغزی ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی است. پلاکت های ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و … انعطاف رگ های خونی را از میان می برند.

لخته خون ممکن است سبب مسدود شدن رگ خونی غیر قابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود.

عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشار خون بالا است که سبب انفجار رگ خونی ضعیف می شود.

دلایل بروز سکته مغزی

3 دلیلی که با انجام ندادن آنها میتوانیم از بروز سکته قلبی جلوگیری کنیم:

بیماری های مزمن

بیماری های مزمن سبب افزایش احتمال بروز سکته مغزی می شوند. بیماری های مزمن عبارتند از:

کنترل و درمان بیماری های فوق احتمال بروز سکته مغزی را به شدت کاهش می دهد.

رفتارها

رفتارهای نامناسب و خطر زایی که در ادامه می خوانید خطر بروز سکته مغزی را به شدت افزایش می دهند:

• دود کردن سیگار
• ورزش نکردن
• نوشیدن الکل

تغذیه

پیروی کردن از رژیم غذایی نامناسب می تواند خطر بروز سکته مغزی را افزایش دهد. مصرف بیش از اندازه چربی و کلسترول می تواند سبب ضخیم شدن رگ های خونی شود.

مصرف بیش از اندازه نمک ممکن است سبب بروز بیماری فشار خون شود. مصرف بیش از اندازه کالری سبب بروز اضافه وزن و چاقی می شود.

با پیروی کردن از رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه، غلات و ماهی می توان از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد.

دلایلی که در کنترل شما نیست:

برخی از دلایل:

کهنسالی و وجود سابقه سکته مغزی در خانواده: که در بروز سکته مغزی موثرند خارج از کنترل انسان قرار دارند.

جنسیت، نقش مهمی ایفاء می کند: سکته مغزی مردان را بسیار بیشتر از زنان تهدید می کند. با این وجود، زنان در اکثر مواردی که سکته مغزی بروز می کند جان شان را از دست می دهند.

سکته مغزی ، آفریقایی آمریکایی تبارها، سرخ پوست ها و اسکیموها را بیشتر از سایر نژاد ها تهدید می کند.

علائم و نشانه های سکته مغزی

در اکثر افراد علائم سکته مغزی به سرعت و بعد از وقوع سکته خود را نشان می‌دهند.

علائم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شده‌است. این علائم ممکن است، شامل موارد زیر گردد:

• بروز ناگهانی ضعف و بی حسی در یک طرف بدن
• تغییر ناگهانی دید در یک یا دو چشم یا دشوار شدن بلع غذا
• بروز ناگهانی سردردهای شدید بدون علت
• بروز مشکلات شدید همراه با سرگیجه هنگام راه رفتن
• بروز مشکلات ناگهانی در صحبت کردن و شناخت دیگران

آزمون سکته مغزی

آزمون سکته مغزی به شناسایی علایم و نشانه های این بیماری کمک می کند. این آزمون از جزئیات زیر تشکیل شده است:

لبخند زدن:

چهره: از فرد بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورت بی حس است ؟

تکان خوردن:

بازوها: از فرد بخواهید دست هایش را بالا ببرد. آیا یک دست پایین است ؟

حرف زدن:

حرف زدن: از بخواهید یک جمله ساده را تکرار کند. آیا در به یاد آوردن و بیان کلمات با دشواری روبرو است ؟

تشخیص سکته مغزی

وقتی فردی با علائم و نشانه های سکته مغزی به بخش اورژانس مراجعه می کند، در ابتدا باید نوع سکته مغزی را مشخص کرد.

پزشکان می توانند از عکس برداری اورژانسی برای شناسایی نوع سکته مغزی – مسدود شدن یا منفجر شدن رگ خونی – استفاده کنند.

نتایج آزمایش های اضافی محل خونریزی درون مغز را مشخص می کند.

انواع سکته مغزی

سه نوع سکته مغزی اصلی وجود دارد که روش های درمانشان متفاوت است.آنها عبارتند از:

1. سکته مغزی ایسکمیک

متداول ترین نوع سکته مغزی، ایسکمیک، نام دارد. تقریبا از هر 10 سکته مغزی، 9 مورد در این گروه قرار می گیرند.

عامل بروز سکته مغزی، لخته خونی است که در رگ درون مغز ایجاد شده است. لخته خون ممکن است در نقطه ای خاص گسترش یافته یا از سایر نقاط بدن به مغز رسیده باشد.

2. سکته مغزی هموراژیک

سکته مغزی هموراژیک بسیار نادر و مرگ بار است. این نوع سکته وقتی بروز می کند که یک رگ خونی ضعیف در مغز منفجر شود.

نتیجه این نوع سکته، خونریزی شدید درون مغز است که متوقف کردن اش بسیار دشوار است.

3. سکته مغزی کوتاه (TIA)

حمله ایسکمیک گذرا را اغلب سکته مغزی کوتاه می نامند. لخته خون قسمتی از مغز را به طور موقت از کار می اندازد و علایمی شبیه سکته مغزی نمایان می شود.

وقتی جریان خون دوباره برقرار شود، علایم و نشانه های سکته مغزی از میان می روند. سکته مغزی کوتاه، نشان دهنده آن است که سکته مغزی اصلی به زودی به وقوع می پیوند.

اگر فکر می کنید سکته مغزی کوتاهی را پشت سر گذاشته اید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا او احتمال بروز سکته مغزی اصلی را به حداقل برساند.

درمان های قبل از صدمات سکته مغزی

بعد از بروز سکته مغزی بیمار باید بلافاصله در بیمارستان بستری گشته تا از بروز صدمات دائمی به مغز جلوگیری شود.

در درمان سکته مغزی، ثانیه ها نیز اهمیت دارند. وقتی اکسیژن به مغز نمی رسد، مرگ سلول های مغز در چند دقیقه آغاز می شود.

به شرط مصرف داروهای متلاشی کننده لخته خون در سه ساعت ابتدایی پس از بروز سکته مغزی، می توان از گسترش آسیب دیدن مغز کاست.

وقتی بخشی از بافت مغز از میان می رود، اندام هایی از بدن که توسط بافت از میان رفته مغز کنترل می شدند از کار می افتند. به عبارت دیگر سکته مغزی سبب ناتوانی بلند مدت جسمی می شود.

درمان اورژانسی

برای سکته مغزی ایسکمیک، درمان اورژانس، تجویز داروی ضد لخته خون است. داروهای از میان برنده لخته خون زمانی موثر هستند که حداکثر سه ساعت پس از بروز سکته مغزی تجویز و مصرف شوند.

مدیریت سکته مغزی خون ریزی دهنده بسیار دشوار است.درمان عبارتند از: کنترل فشار خون بالا، خون ریزی و تورم مغز

صدمات ناشی از سکته مغزی

میزان صدمات وارده به افراد و از دست رفتن توانایی آنها به شدت سکته مغزی و سرعت عمل در درمان بستگی دارد. نوع صدمه و آسیب دیدن بستگی به مکان آسیب دیده مغز دارد.

مشکلات متداول پس از بروز سکته مغزی عبارتند از:

• بی حس شدن
• از کار افتادن دست ها و پاها
• از میان رفتن توانایی راه رفتن
• از میان رفتن دید چشم ها
• ناتوانی در بلع غذا
• ناتوانی در سخن گفتن و برقراری ارتباط

مشکلات می توانند دائمی و ماندگار باشند، اما تعدادی از افراد می توانند بسیاری از توانایی های شان را بازیابند.

درمان های بعد از صدمات سکته مغزی

با افزایش انواع سکته در کشور، آموزش روش‌های مراقبتی بعد از سکته برای بیماران از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

گفتار درمانی

توان بخشی محور درمان عوارض سکته مغزی است. گفتار درمان گران می توانند به افراد برای به دست آوردن مهارت هایشان و مواجه شدن با ناتوانی ها کمک کنند.

نتیجه گفتار درمانی در هر بیمار متفاوت است. برای افرادی که توانایی سخن گفتن را از دست داده اند گفتار درمانی ضروری است. گفتار درمان گر نیز می تواند به افرادی که در بلع غذا مشکل دارند کمک کند.

توان بخشی بدنی

ناتوان شدن عضلات و از میان رفتن تعادل بدن از جمله متداول ترین عوارض سکته مغزی است.

چنین عوارضی می توانند توانایی راه رفتن را از بیماران بگیرند و در فعالیت های روزانه شان خلل ایجاد کنند.

توان بخشی فیزیکی روش موثری است برای به دست آوردن تعادل و هماهنگی عضلات بدن نمی تواند علایم و نشانه های افسردگی را در بازماندگان سکته مغزی شناسایی و درمان و توانایی نوشتن، استفاده از قاشق و چنگال و …

روان درمانی

بازماندگان سکته مغزی از احساساتی مثل ترس، خشم، اضطراب و اندوه رنج می برند. روان شناس یا متخصص مشاور می تواند از استراتژی های گوناگون برای مقابله با این احساسات استفاده کند.

متخصص مشاور همچنین می تواند علایم و نشانه های افسردگی را در بازماندگان سکته مغزی شناسایی و درمان کنند.

پیشگیری از سکته مغزی

از راه های متفاوتی می توان از سکته مغزی جلوگیری نمود، به طور مثال:

سبک زندگی

افرادی که بازمانده سکته مغزی هستند برای پیشگیری کردن از بروز دوباره سکته مغزی باید موارد زیر را رعایت کنند:

• پرهیز از دخانیات
• ورزش کردن و کنترل وزن
• پرهیز کردن از الکل و نمک
• مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات و غلات

داروها

پزشکان برای افرادی که احتمال دارد سکته مغزی کنند داروهایی تجویز می کنند تا احتمال بروز سکته را کاهش دهند.

داروهای ضد لخته خون، مثل آسپرین، پلاکت های خون را حفظ می کنند که سبب ایجاد لخته می شوند.

داروهای ضد لخته خون، مانند وارفارین، برای بازماندگان سکته مغزی تجویز می شوند تا به بیداری بخش خاموش مغزشان کمک کنند.

افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند برای درمان این بیماری باید به پزشک مراجعه کنند.

جراحی

در برخی از موارد، سکته مغزی در نتیجه تنگ شدن شریان کاروتید ایجاد می شود.

پزشکان، افرادی را که سکته مغزی خفیف یا زود گذر (TIA) کرده اند را جراحی می کنند و پلاکت ها را از دیواره این شریان پاک می کنند.بالون و استنت در برخی موارد، پزشکان برای باز کردن شریان کاروتید از آنژیو پلاسی برای قرار دادن بالون و استند استفاده می کنند.

زندگی پس از سکته مغزی

بیش از نیمی از افرادی که سکته مغزی کرده اند توانایی های خود را باز می یابند.

کسانی که به اندازه کافی داروهای متلاشی کننده لخته خون مصرف می کنند ممکن است به طور کامل بهبود یابند و کسانی که دچار ناتوانی شده اند یاد می گیرند مستقل باشند.

بیشتر بخوانید:

علت و علائم سکته مغزی در کودکان چیست ؟

بهترین راه نجات بیمار سکته مغزی با یک سوزن

بیمار مبتلا به سکته مغزی میتواند روزه بگیرد؟