بررسی آثار نماز بر روح و روان انسان

آشنایی با نقش نماز در آرامش روح انسان

تأثیر نماز بر روح و روان انسان موضوع مورد بحث ماست. نماز یک واجب الهی است که خداوند در پنج وعده روزانه مقرر فرموده‌ است و از مهم ترین اثرات آن تقرب به خداوند و دریافت رحمت بی‌کران اوست.

خداوند هر فریضه‌ای را که بر انسان واجب کرده، دارای فواید بسیار زیاد و عامل رشد و تکامل فردی و اجتماعی اوست. امروزه علم پزشکی دنیا در خصوص سلامت معنوی و نقش نماز، دعا و دینداری در سلامت جسمی، روحی و روانی توفیقاتی کسب کرده است.

تأثیر نماز بر روح و روان

محققان بر اساس یکی از تحقیقات دریافتند در محیط‌هایی که سختی‌ها و فشارها بالاست، پدیده‌ای به نام «سوگیری تأثیر منفی» به وجود می‌آید، یعنی زمانی که استرس‌ها بر انسان غالب می‌شوند، نگاه افرادی که نماز نمی خوانند ظلمت‌ محور خواهد بود.

به این ترتیب به کاستی‌ها نسبت به سرمایه‌های درونی بیشتر می‌ اندیشند، اما انسان‌هایی که با نماز و اتصالات معنوی سر و کار دارند، اجازه از بین رفتن تعادل فضای مثبت نسبت به فضای منفی را نمی‌دهند.

امام حسین (ع) به عنوان معلم بشریت در واقعه عاشورا این درس را به همگان آموختند که در سختی‌ها باید به معنویات و خداوند پناه برد. وقتی به جملات و ادعیه ایشان از منظر روانشناختی می‌نگریم، جالب توجه خواهد بود.

امام حسین (ع) در مقابل خداوند می‌ فرمایند: «در هر ناراحتی تو تکیه‌گاه من و در هر سختی تو امید من هستی؛ چه بسیار سختی‌هایی که دوستان را قلیل و دشمنان را کثیر کرد و تو مرا تنها نگذاشتی».

این جملاتِ کسی است که در اوج دل بریدن از تمام مخلوقات است.

در آیات قرآن می‌خوانیم: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا؛ و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت». وقتی رابطه معنوی انسان‌ها قطع و یا ضعیف شد و به مادیات روی آوردند، سختی‌ها و تنگی‌های فراوانی را تجربه خواهند کرد.

تأثیر نماز بر روح و روان مهم‌ ترین عاملی است که انسان‌ها به خانه‌های درون اهمیت می‌دهند. در نگاه نمازگزاران واقعی، آگاهی از کانون‌های درون که به آرامش منجر خواهد شد، باعث خودشکوفایی انسان‌ها می‌شود و توانایی تأثیرگذاری مثبت بر محیط نیز خواهند داشت.

نماز باعث آرامش روح انسان می‌شود، پیامبر(ص) نماز را به نهر آبی مثال می‌زنند که انسان‌ها باید روح خود را در آن شستشو دهند. حضرت در این باره می‌فرمایند: «نمازهای پنج گانه به نهر جاری گوارایی می‌مانند که بر در خانه‌ هایتان روان است و هر روز پنج بار خود را در زلال آن شست و شو می‌ دهید».

بنابراین همان طور که انسان‌ها اگر مدتی استحمام نکنند، از خود بیزار می‌شوند، روح نیز این چنین است. کسانی که از فضای نماز و معنویت بی‌ بهره هستند، به مرور زمان احساس خستگی خواهند کرد و از زندگی ناامید خواهند شد هرچند در ظاهرشان نشان ندهند.

نماز چه تأثیری بر روح و روان انسان دارد ؟

امام رضا (ع) درباره آثار نماز در روح و روان انسان، می فرماید: «نماز و مداومت یاد خدا در شب و روز، سبب می شود که انسان مدبر و خالق خود را فراموش نکند و روح سرکشی و طغیانگری بر او غلبه ننماید.»

آری، نماز، بنده را به پروردگارش نزدیک و عشق به او را در قلب و باطنش شعله ور می سازد. نورانیت نماز و مفاهیم آن، انسان را از پوچی و بی هدفی می رهاند و به او اراده، جهت و هدف می بخشد.

نماز دل را از میل به کجروی و گناه می رهاند و از سوی دیگر، روح را چنان ارتقاء می دهد که انسان نیروی مقابله با مستکبران خودکامه را می یابد.

اثرات نماز در درمان اضطراب و افسردگی

بیماران افسرده، مرحله خواب REM آنان، نسبت به افراد عادی بیشتر است یعنی زمان بیشتری را در مرحله REM به سر می‌برند که این باعث دیدن خواب‌های آشفته و پریشان می‌شود.

این افزایش مدت خواب REM در ساعات نزدیک صبح به وقوع می‌پیوندد که اثرات بیدار شدن برای نماز صبح باعث می‌شود که فرد از ورود به مرحله REM بازداشته شود و موجب کوتاه شدن آن و درمان افسردگی گردد (درمان‌های دارویی رایج ضدافسردگی سه حلقه‌ای از طریق کاهش مرحله REM خواب، باعث درمان می‌شود).

تأثیر نماز بر افسردگی

اثرات نماز بر شادابی و نشاط و جلوگیری از استرس و فشار عصبی

بیدار شدن برای نماز صبح و در ساعات سحرگاهی و انجام عبادت در این موقع، عامل افزایش هورمون کورتیزول و حالت شادی و نشاط سرمست کننده‌ می‌شود که بر زندگی روزانه نماز گزار بسیار موثر است.

باعث افزایش مقاومت بدن در برابر استرس‌ها و فشارهای روحی و روانی است که این در مضامین عرفانی تحت عنوان اسرار سحر بیان شده است.

نقش نماز در شاد بودن

سخن پایانی

لحظاتی که انسان از دنیای پرغوغا و فریبنده فارغ می شود و به کرانه سراسر آرام و معنوی نماز، گام می گذارد، در حقیقت به فضایی پاک و نورانی وارد شده که همانندی برای آن نیست.

نماز، ستایش خدا و تامل در صفات متعالی او است. نماز اگر با توجه و خشوع خوانده شود، افق دید انسان را از زندگی معمولی فراتر می برد و او را به نیکی ها متمایل می کند.

انسان نمازگزار در پیشگاه خدا، پیشانی بر خاک می ساید و با ابراز بندگی به درگاه حق تعالی، عظمت و شکوه او را ارج می نهد. انسان، نماز را چند بار در شبانه روز تکرار می کند. نمازگزار هنگام صبح، زندگی را با یاد خدا و طلب یاری از او دوباره آغاز می کند.

هنگام ظهر، با صدای تکبیر موذن، دور از درگیری ها و مشغله روزانه، برای دقایقی در چشمه سار نماز، روح را شستشو می دهد. در پایان روز و آغاز شب نیز دل را با این فریضه الهی، مرکز انوار معرفت می سازد تا شب را در آرامشی معنوی و سرشار از رضایت سپری کند. پس از خداوند بزرگ بخواهیم که همه ما را از نمازگزاران واقعی قرار دهد.

تاثیر نماز بر سلامتی بدن انسان-سلامت پوست

فواید و تاثیر فوق العاده خواندن نماز بر سلامت انسان چیست ؟