اماکن دیدنی اصفهان و شهرستان های تابعه آن (کاشان )-قمصر کاشان

قمصر کاشان پایتخت گل وگلاب

قمصر در درون دره‌ای به طول ۹ و عرض ۵ قرار دارد. قمصر در استان اصفهان و شهرستان کاشان واقع است. قمصر سکونتگاهی است که به لحاظ موقعیت هندسی، َ۲۶ ۰ ۵۱ طول شرقی و َ۴۵ ۰ ۳۳ عرض شمالی واقع شده‌است.

این شهر با ارتفاع متوسط ۱۹۰۰ متر از سطح دریا هم چون کمربندی سبز با بازوهای متعدد در امتداد دره‌های کم شیب کوه‌های بخش مرکزی ایران، تنیده شده‌است..

قمصر در هزار توی تاریخ خود ناگفته‌هایی چنان گنجینه‌های گرانبها دارد که تاکنون بر اثر عوامل گوناگون مهجور و ناشناخته مانده‌است. در ۵ کیلومتری شمال قمصر و ۳۰ کیلومتری جنوب کاشان، در تنگنای رودخانه قمصر به طرف جلگه کاشان سدی موسوم به سد قمصر ساخته شده‌است.

تاریخ ساخت سد را به دوره سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی (۴۸۵-۴۶۵ ه-ق) نسبت داده‌اند. با توجه به شباهتهای بسیاری که میان طرح و معماری ساختمان فعلی سد قمصر با سد قهرود وجود دارد این نتیجه حاصل می‌شود که سد مربوط به ملکشاه سلجوقی به مرور زمان تخریب گردیده و مجدداً در دوره صفویه (شاه عباس اول) سد فعلی برروی شالوده سد باقی‌مانده از سد دوره سلجوقی احداث شده‌است.

دیوار سد در عمق دره در حدود ۴۰ متر طول و در سطح فوقانی در حدود ۸۰ متر طول و ۲۲ متر ارتفاع دارد. ضخامت دیواره سد ظاهراً در مرحله اول ساخت حدود ۱۴ متر بوده که بعداً به حدود ۲۶ متر افزایش یافته‌است. مصالح مورد استفاده در سد سنگ و ملات ساروج می‌باشد. دیواره اصلی سد در قسمت زیر آب و در وسط دارای جزر پشتیبانی محکمی بوده، که دیواره را در مقابل فشار وارده از طرف مخزن حمایت می‌کرده‌است.

ظاهراً این جزر کافی نبوده و مجدداً در قسمت زیر آب و به فاصله ۵/۱۲ متری دیواره اصلی، دیواره دیگری به ضخامت ۳ تا ۴ متر کشیده شده‌است. سپس فاصله بین آن دو را با سنگ و ملات پر نموده‌اند. در حاشیه شرقی سد، رأس بقایای آب گذاری باقی‌مانده که ظاهراً آب اضافی و طغیانی سد از طریق آن خارج می‌گردیده‌است.

معمار سد جهت تنظیم بموقع آب پشت سد و جلوگیری از فشار وارده بر دیواره آبگیر از طریق آن خارج می‌گردیده‌است. معمار سد جهت تنظیم به موقع آب پشت سد و جلوگیری از فشار وارده بر دیواره آبگیر (مخزن) اقدام به ساخت دو دریچه برجی شکل به فاصله حدود ۲۰ متر از یکدیگر بر روی دیواره سد نموده‌است.

ساکنان قمصر اساساً زبان فارسی است. البته در بیان مطالب و نحوه تلفظ لغات و به کاربردن صدای حروف (کسر و فتح و ضم) تفاوت‌هایی دیده می‌شود که این خود متأثر از رواج و نفوذ گویش مشهور مردم کاشان است.

محلات شهر قمصر به علت جدایی از یکدیگر در طول زمان، تمام عناصرعمومی و اجتماعی لازم را در خود پرورانیده اند؛ به نحوی که هر محله دارای مساجد و تکایای بزرگ و منظم، حمام، آب انبار، مدرسه ابتدایی، مراکزتجاری و… است.

بعضی از محله‌های شهر قمصر از این قرارند: بالا، بن رود، پائین، سادات، سردشت، سررود، فرفهان، مازگان و میان ده.

آنچه دربارة قمصر و كيفيت گل محمدي آن مي‌دانيم بيشتر محدود به كيفيت گلاب ناب است. در صورتي كه اساسي ترين تركيبي كه موجب اشتهار اين محصول شده است ميزان فوق‌العادة اسانس گل قمصر است.

در سالهاي 1354-1352 خورشيدي كارشناسان بلغاري كه روي گل سرخ محمدي بررسي مي‌كردند دريافتند كه گل سرخ محمدي قمصر در سنجش با نمونه‌هاي همگون در ديگر نقاط كشورمان از كيفيت چشمگير و برتر برخوردار است.

از همين روصنايع پيشرفته عطرسازي جهان، به ويژه كشورهاي اروپايي ـ كه از فناوري هاي گسترده و بالايي براي تبديل آن به فراورده عطر بهره‌مندندـ به كاربرد اسانس عطر گل محمدي قمصر روي آورده‌اند؛ به گونه‌اي كه همه ساله مقدار زيادي اسانس توليدي به وسيله كشورهاي اروپايي از ايران خريداري مي‌شود.

اين زمينه( كيفيت اسانس قمصر) سبب گشته تا عطر و گلاب قمصر از ديرباز همانند فرآورده نامي ماندگار بماند. علت اين همه تاكيد بر گلاب قمصر مرغوبيت فوق‌العاده گل توليدي قمصر بوده و اين به سبب شرايط طبيعي ويژة قمصر است.

چه در گذشته و چه در امروز بهترين و عاليترين محصول گل و گلاب و طلاي معطر با عيار بسيار بالا كه دقيقا منطبق با استانداردهاي آن مي‌باشد محصول آب و خاك و اقليم اين سازمان است. در كنار اين عامل اساسي، روش سنتي گلابگيري قمصر را بايد حاصل هنر، ذوق، سليقه، پشتكار و ابتكار مردم آن دانست.

قمصر کاشان پایتخت گل وگلاب

آدرس:اصفهان؛کاشان؛30 کیلومتری جنوب کاشان؛ قمصر

تنظیم:مژگان جعفری

تنظیم:مجله دلگرم