اصول اولیه برای نگهداری و تکثیر گیاه پپرومیا قاشقی

گل زیبای پپرومیا قاشقی را بشناسید!

گل قاشقی یا برگ قاشقی که با نام پپرومیا قاشقی نیز شناخته می‌شود از نمونه گل‌های زینتی قاشقی در ایران می‌باشد. این گیاه آپارتمانی به دلیل داشتن برگ‌های زیبای سبز چرمی شکل و براق، قیمت مناسب، مقاوم بودن و نگهداری خیلی راحت یکی از محبوب‌ترین گیاهان خانگی است که در خانه‌های ایرانی به وفور دیده می‌شود. محبوب‌ ترین انواع گل قاشقی برای داخل آپارتمان پپرومیا کاپراتا و پپرومیا ابلق هستند.

گل قاشقی با نام علمی “Peperomia Magnoliaefolia” از خانواده پیپراسه (فلفلی‌ها) دارای گونه‌های مختلف و اغلب دارای برگ گوشتی، نیمه گوشتی و جثه ای کوچک می‌باشد. منشأ این گیاهان آمریکای جنوبی، آفریقای جنوبی، آفریقای مرکزی و به طور کلی مناطق گرمسیری است؛ حتی دیده شده که در مناطق گرمسیر روی تنه درختان می‌روید. از آنجا که خاستگاه آن جنگل‌های انبوه است نور کم، کم آبی و سایه را به راحتی تحمل می‌کند و به همین دلیل می‌تواند در رده گیاهان آپارتمانی پرطرفدار قرار گیرد.

پرورش و نگهداری از گل قاشقی پپرومیا

گل قاشقی گیاهی بسیار حساس است و دارای ۴۰۰ گونه مختلف است ولی گونه مورد بحث که در ایران عمومیت دارد ( ابلق و سبز ) به دلیل سهولت در نگهداری، برگ‌های خوش رنگ و زیبا و در عین حال رشد کندی که دارد مناسب برای محل کار، بانک‌ها و در کل اماکن عمومی می‌باشد. این گیاه به نور متوسط و هوای خنک احتیاج دارد. در ادامه نحوه نگهداری گل قاشقی پپرومیا و روش تکثیر آن را به شما آموزش می‌دهیم. با ما همراه باشید.

نحوه نگهداری گل قاشقی و نیازها

برای این که گل قاشقی شما به گلدهی برسد، باید شرایطی را برای آن فراهم کنید و نکات لازم برای نگهداری از آن را راعایت کنید. در ادامه عوامل و شرایط تاثیرگذار برای گل دادن گل قاشقی را با هم مرور می کنیم.

روش آبیاری گل قاشقی : به محیطی مرطوب نیاز دارد، بنابراین در مقدار آبیاری گل قاشقی دقت کنید و نگذارید تا بستر خاک کاملاً خشک شود. البته این به معنی خیس و غرقابی شدن خاک نیست زیرا در این صورت ممکن است گیاه دچار پوسیدگی ریشه شود و از بین برود. بنابراین بهتر است زمانی گیاه را آب دهید که سطح خاک نیمه خشک-نیمه مرطوب شده باشد.

همچنین در نحوه آبیاری گل قاشقی این را مد نظر قرار دهید که آبیاری بیش از اندازه موجب ظهور نواحی تاول شکل بر روی برگ‌ها می‌شود که در صورت بروز چنین مشکلی، مدتی گلدان را آب ندهید تا سطح خاک خشک شود و دفعه بعد حجم کمتری از آب را استفاده کنید. هرچند یک بار برگ‌ها را غبارپاشی کنید تا علاوه بر شستشوی برگ‌ها از گرد و غبار رطوبت محیط افزایش یابد. با کاهش دمای محیط آبیاری را هم کاهش بدهید.

خاک گل قاشقی : خاک مناسب برای گل قاشقی خاکی سبک با زهکش خوب است. ترکیب خاک گل قاشقی می‌تواند مخلوطی از خاک معمولی + خاک برگ+ شن و یا خاک برگ+ پرلیت باشد، بطور کلی ترکیب هر خاک سبکی می‌تواند خاک مورد نیاز گل قاشقی را تامین کند، چرا که این ترکیب به خوبی آب را از خود عبور می‌دهد.

دما گل قاشقی : دمای مناسب برای گل قاشقی دمای 25 درجه است. حداقل دمای گل قاشقی در زمستان ۱۵ درجه است که قابلیت تحمل آن را دارد. البته تا 10 درجه سانتیگراد نیز مقاومت می‌کند و از بین نمی‌رود اما به تدریج برگ‌های آن خواهند ریخت. با کاهش دما، آبیاری این گیاه را نیز کاهش دهید. در چنین شرایطی به گیاه کود ندهید. دمای بالا نیز موجب چروکیده شدن برگ‌ها و خشک شدن آنها می‌شود به خصوص اگر در این شرایط گیاه خشکی نیز بکشد.

نور گل قاشقی : نور مناسب برای گل قاشقی مکانی نیم سایه – نیم آفتاب است. این گیاه نور مستقیم آفتاب را در صبح زود یا در عصر بخصوص در فصولی همانند بهار، پاییز و تابستان تا حدودی تحمل می‌کند، اما مراقب نور مستقیم آفتاب در بعدازظهر روزهای گرم بخصوص در طی فصل تابستان باشید. نور شدید موجب کمرنگ شدن و ظهور نواحی سفید رنگ بر روی برگ‌ها می‌شود. اگر مکان نگهداری بیش از اندازه کم نور باشد، برگ‌ها حالت ابلق خود را از دست می‌دهند و به رنگ سبز یکدست درمی‌آیند.

رطوبت : میزان رطوبت لازم برای برگ قاشقی حد‌ود‌ ۵۰ د‌رصد‌ است. چنانچه رطوبت و حرارت و سرما از حد خود تجاوز کند لکه‌هایی بر روی سطح برگ ظاهر می‌شود و برگ را بی‌حس می‌کند و برگ می‌افتد.

کود مناسب گل قاشقی : خاک گلدان این گیاه باید همواره مرطوب اما نه خیس و غرقابی باشد. در صورتی که برگ‌ها کم رنگ شوند و رشد گیاه کاهش یابد، باید از کود مناسب برای گل قاشقی استفاده کرد. کود مخصوص گل قاشقی کودی است با نصف غلظت آنچه که به سایر گیاهان زینتی داده می‌شود. کوددهی گل قاشقی را می‌توان در فصول رشد یک مرتبه در طی هر ماه و در فصول سرد همانند پاییز و زمستان هر 8-6 هفته یک مرتبه استفاده کرد.

هرس گل قاشقی: این گیاه نیاز به هرس خاصی ندارد، مگر جدا کردن برگ‌های زرد و آسیب دیده. همچنین در صورت علاقه به پرپشت شدن این گیاه و تحریک رشد ساقه‌های جانبی می‌توان ساقه را سرزنی کرد. هرس گل برگ قاشقی بدین صورت است که حدود 5 سانتیمتر از نوک ساقه را باید کوتاه کرد تا از قسمت‌های پایین ساقه‌های جدید شروع به رشد کنند.

البته اگر ساقه مذکور بسیار بلند شده است می‌توان بیش از 5 سانت از آن قطع نمود و حتی فقط حدود یک سوم طول آن باقی گذاشت و بقیه را قطع کرد. به هر حال سالی یک مرتبه هرس کنید و در هر مرتبه هرس بیش از 30٪ از حجم کل شاخسار را کوتاه نکنید.

تمیز نمودن برگ‌های گل برگ قاشقی: به علت شکننده بودن گل برگ قاشقی، غبارپاشی برای تمیز کردن برگ‌ها کافی است.

تعویض گلدان برگ قاشقی : زمان مناسب برای تغییر گلدان، فصل بهار است. گلدان را باید در محل کاملاً روشن و دور از اشعه مستقیم آفتاب قرار داد. در این صورت سنبله گل سفید یا کرم رنگی تولید می‌کند.

روش تکثیر و قلمه زدن گل قاشقی

طریقه تکثیر گل قاشقی به دو صورت است که در ذیل توضیح می‌دهیم:

1- تکثیر گل قاشقی در آب: این روش را در فصل تابستان انجام دهید، به این منظور یک شاخه بلند انتخاب کرده و یک قلمه به طول 7 الی 10 سانتیمتر را به وسیله چاقو یا قیچی جدا کنید. قلمه به یک یا دو برگ نیاز دارد، برگ‌‌های اضافی را به وسیله قیچی از انتها جدا کنید، این مرحله خیلی مهم است چون محل برگ‌‌های جدا شده در ساقه هست که ریشه می‌دهد، پس مراقب باشید به ساقه قلمه آسیبی وارد نشود.

انتهای قلمه را با قیچی به صورت مورب جدا کنید، چون در این صورت سطح بیشتری با خاک در تماس خواهد بود و ریشه ‌دار کردن گیاه راحتتر صورت می‌گیرد، سپس قلمه را به هورمون ریشه زایی آغشته کرده و در بستری که زهکشی خوبی داشته باشد مثل پیت‌ ماس، کوکوپیت و پِرلیت یا خاک ‌برگ و ماسه بکارید. به وسیله آبپاش روی برگ‌‌های گیاه را مرطوب نموده و سپس با یک کیسه پلاستیک شفاف روی گلدان را بپوشانید تا رطوبت گیاه تأمین گردد. دمای مورد نیاز قلمه 18 الی 24 درجه سانتیگراد می‌باشد.

توجه: از قرار دادن گلدان در مقابل تابش مستقیم آفتاب خودداری کنید، ظرف مدت 20 الی 30 روز در صورت داشتن رطوبت کافی قلمه ریشه ‌دار خواهد شد.

۲- تکثیر گل قاشقی با برگ : در این روش یک برگ از گیاه به وسیله قیچی جدا کنید، به وسیله کاتر یا چاقو می‌توان به چهار نوع مختلف قلمه برگ را آماده کرد و در بستر مناسب کاشت:

• تمام برگ با دُمبرگ
• تمام برگ بدون دُمبرگ
• نیمه پایینی برگ بدون دُمبرگ
• نیمه بالایی برگ

قلمه برگ آماده شده را در صورت امکان به هورمون ریشه زایی آغشته کرده و سپس در بستر مناسب مثل : پیت‌ماس، کوکوپیت و پِرلیت یا خاک برگ و ماسه بکارید، گیاه را در محیطی گرم، مرطوب و دور از تابش مستقیم آفتاب نگهدارید تا ریشه بدهد. لازم به ذکر است که هورمون ریشه زایی لازم و ضروری نیست ولی آغشته کردن برگ به آن، ریشه‌دار کردن قلمه برگ‌ها را سریع‌تر میسر می‌سازد.

آفات گل قاشقی و بیماری ها

پوسیدگی ناشی از فعالیت قارچ فیتوفترا Phytophthora و پتیوم Pytium از جمله آفت گل قاشقی است که این گیاه را آزار می‌دهد و شرایطی همانند هوای مرطوب و سرد و یا آبیاری بیش از حد باعث فعالیت این قارچ می‌شود و در نتیجه گیاه از سطح خاک خواهد پوسید.

بیماری لکه برگی قارچ سرکوسپورا cercospora هم گاهی در این گیاه مشاهده می‌شود که در اثر آن بر روی سطح زیرین برگ‌ها لکه‌های سیاه رنگی به وجود می‌آیند. لکه برگی ریزوکتونیا Rhizoctonia لکه‌هایی قهوه‌ای تا سیاه رنگ با حاشیه‌های برآمده ایجاد می‌کند. لکه برگی میروتسیوم Myrothecium نواحی آبدار با حلقه‌هایی سیاه و سفید در نواحی زیر سطح برگ بوجود می‌آورد.

در چنین شرایطی می‌توان از سموم قارچ کش استفاده کرد. استفاده از مواد براق کننده برگ‌ها باعث ایجاد لکه‌هایی نارنجی-قرمز بر روی برگ‌ها می‌شود بنابراین برای پاک کردن برگ‌های این گیاه از پارچه مرطوب استفاده کنید. ویروس موزاییک خیار نیز می‌تواند در برگ‌ها لکه‌های حلقوی ایجاد کنند و موجب کوتاهی قامت گیاه و بدشکلی برگ‌ها شود و چاره ای بجز حذف و دور انداختن برگ‌های بیمار نیست.

علت گل ندادن گل قاشقی : گل دادن گل قاشقی ارتباط مستقیمی با نور خورشید دارد. کم بود نور مهمترین علت گل ندادن گل قاشقی است. در صورت چنین شرایطی محل گلدان را عوض کرده ( ترجیحاً پنجره شرقی) تا گلدهی گل قاشقی را شاهد باشید.
علت زرد شدن گل قاشقی : کنه تار عنکبوتی یکی از حشراتی است که به این گیاه حمله می‌کند که می‌تواند علت زرد شدن برگ گل قاشقی باشد. در اینصورت از سموم سیستمیک باید استفاده کرد. یکی دیگر از دلایل آن کمبود عناصر غذایی در خاک گلدان است، که در این صورت باید هر دو هفته یکبار با کودهای مخصوص طبق دستور گیاه را تغذیه مصنوعی کنید.
علت ریزش برگ گل قاشقی : دمای پایین هوا و سرما می‌تواند علت ریزش برگ گل قاشقی باشد.
علت پژمرده شدن گل قاشقی : آبیاری زیاد و غرقابی کردن گیاه باعث پوسیدگی و پژمردگی گیاه می‌شود.
کپک خاکستری روی ساقه‌ها: قارچ بوتری تیس عامل آن است که خود ناشی از هوای سرد و مرطوب است. با سم قارچ کش گیاه را سم پاشی و گلدان را به محل گرمتری منتقل نموده، غبارپاشی را تا رفع علائم متوقف و آبیاری را کاهش دهید.
برگ‌ها خم می شوند: گیاه تشنه است و هوا خشک است، فوراً آبیاری نمایید، بهتر است گلدان را 15 دقیقه درون تشت پر از آب قرار دهید و گلدان را به محل خنک‌تری منتقل کنید.
برگ ها کمرنگ و گرایش به سفیدی دارند: شدت نور زیاد است، گلدان را به محل کم نورتری منتقل نمایید.
برگ ها چین و چروک دار،خشک می شوند و می ریزند: هوا خیلی گرم است، گلدان ها را به مکان خنک تری منتقل کنید.

منبع : نازبو