چگونه راحت بخوابیم؟

عوامل موثر در خواب راحت ، چگونه خواب خوبي ، در شب داشته باشيم؟با دلگرم همراه باشید .

با راهکارهایی که در این بخش از دلگرم برای شما عزیزان آورده ایم آرزوی خواب خوب و آرامی را برای شما داریم.

يکي از مهمترين موضوعاتي که که بايد در بهداشت خواب در نظر گرفته شود توجه به محيط اتاق خواب است.خواب، فعالیتی نیست که به انتخاب و سلیقه ما باشد، بلکه طبیعت خواب را بر ما تحمیل می کند و حتی اگر پلک هم نداشتیم باز هم به خواب می رفتیم. بیشتر ما اگر حتی یک شب هم بی خوابی بکشیم دچار دشواری هایی خواهیم شد که ممکن است ما را از پای درآورند. بدون خواب، خلق ما تنگ و افسرده می شود، روابط اجتماعی مان آسیب می بیند، سلامتی مان دچار اختلال می شود و خلاصه انجام هر عملی با دشواری همراه خواهد بود. خواب برای زنده ماندن مهم تر از غذاست.

با این حال خواب حداکثر یک سوم زندگی ما را به خود اختصاص می دهد. بیشتر ما هنگام مردن بیشتر از ۲۵سال از زندگی خود را در سرزمین خواب و رویا بسر برده ایم.نور يکي از عواملي است که مي تواند با ايجاد ترشح هورمون خواب باعث کاهش ترشح هورمون خواب شود و در صورتي که نور اتاق خواب در طول شب بيش از اندازه باشد ممکن است حتي باعث عدم ترشح اين هورمون شود و به اين ترتيب اجازه خوابي راحت را در طول شب به شما ندهد.

اولين دليل براي خواب خوب شبانه ميزان زياد هورمون ملاتونين است. اما دليل ديگر وجود ريتم هاي زيست شناختي در زندگي شبانه روزي است.اهـمـيت خـواب در انسان بسيار بيـشـتر از آنـست كه شما تصور مي كنــيد. نقش خواب در حفظ سـلامـت جـسم و روان حياتي ميباشد. تقويت سيستم ايمني بدن، ترميـم نـورون هــا و حــفـظ كـارآمـدي سيسـتــم عـصـبـي، سـامانـدهـي يـادگـيري و حافظه، و رشد كودكان و نوجوانان (80 درصد هورمون رشد حين خواب ترشح ميگردد) از نقشهاي عمده خواب ميباشند.

اثرات مخرب و نامطلوبي كمبود خواب بر بدن

1- سيستم ايمني بدن شما ضعيف و نا كارآمد ميشود.

2- ناتواني در تمركز كردن. قدرت تمركز شما با ميزان خواب شما ارتباط مستقيم دارد.

3- چرت زدن در طي روز.

4- احساس تحريك پذيري، افسردگي، اضطراب، بد خلقي و خستگي در طي روز.

5- اشكال در بلند شدن از خواب.

6-كاهش توان يادگيري و حافظه.كاهش كارايي ذهني.كاهش هوشياري.

7-افزايش خشونت طلبي.

برای برخی افراد، به خواب رفتن به سادگی قرار دادن سر روی یک بالش نرم است. اما بعضی از افراد، مرتب در رختخواب خود غلت خورده، گاهی اوقات هم با حالتی عصبی به حرکت عقربه‌های ساعت نگاه می‌کنند.

بیدار شدن

از خواب با چهره‌ای شاد و سرزنده یا با کسالت و چشمانی سرخ به خواب شما بستگی دارد. در حقیقت بهداشت خواب مجموعه عادات شخصی است که کیفیت خواب شما را تعیین می‌کند.میانگین خواب مورد نیاز هر فرد بزرگسال 5/7 تا 8 ساعت در شب می‌باشد.

چه عواملی مانع یک خواب خوب شبانه می‌شود؟

مصرف برخی داروهای خاص و حتی برخی داروهای گیاهی عوارضی مانند بی‌خوابی را به‌دنبال دارند. بنابراین
همیشه بروشورهای همراه داروها را مطالعه نموده و در این مورد با پزشک خود مشورت نمایید.مصرف الکل قبل از خواب موجب اختلال در خواب می‌شود، به‌طوری که فرد حتی بعداز داشتن یک شب کاملدر رؤیا، احساس آرامش نخواهد داشت. خوردن یک غذای سنگین قبل از خواب باعث سوزش معده (ترش کردن)، سوءهاضمه و احساس نیاز به دفع/ادرار را موجب شده، منجر به اختلال در خواب می‌شود.

چگونه بهتر بخوابیم

هر روز صبح در یک ساعت خاص از خواب بیدار شوید

بیدار شدن در یک ساعت خاص در تقویت خواب بسیار موثر می باشد. اگر هر روز در یک ساعت خاص بیدار شوید شب ها هم در ساعت خاصی به خواب می روید. بدنتان در زمان مشخصی شروع به آزاد کردن هورمون های خواب می کند و احساس خستگی می کنید. به این فرآیند ” ریتم سیرکادین” می گویند.

صبح زود ورزش کنید

کسانی که در هفته ۱۵۰ دقیقه (روزانه ۲۰ دقیقه) ورزش می کنند خواب بهتری دارند. در طی تحقیقاتی که در موضوع فعالیت های جسم و سلامت ذهن انجام شده است مشخص شده است کسانی که در طول هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش می کنند ۶۵ درصد کیفیت خوابشان بهتر از کسانی است که ورزش نمی کنند. آن ها در طول روز هم احساس خواب آلودگی ندارند. نکته اساسی در این رابطه زمان ورزش است. ورزش شدید باعث ترشح آدرنالین می شود. هورمونی که با خواب مقابله می کند. ورزش های شدید را می توان صبح هنگام و یا بعدظهر انجام داد اما برای انجام دادن ورزش های ملایم هر زمانی می تواند مناسب باشد.

به برنامه زمانی ویژه خواب پایبند باشید

هر شب رأس ساعت مشخصی به تخت خواب بروید و هر صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید و در این مورد هیچ استثنایی قائل نشوید: نه آخر هفته ها، نه مناسبت‌ها و نه سایر تعطیلی ها. مصمم بودن، چرخه خواب و بیداری بدن شما را تنظیم می‌کند و در داشتن خواب شبانه بهتر موثر است.با این حال به خاطر داشته باشید که اگر پس از گذشت ۱۵ دقیقه در تخت خواب به خواب نرفتید، برخیزید و از تکنیک‌های خودآرام‌سازی استفاده کنید. تنها زمانی به تخت خواب بروید که احساس خستگی می‌کنید. هرچه بیشتر برای خوابیدن تقلا کنید، آن را دشوارتر خواهید یافت.

به آن چه می‌خورید و می‌نوشید توجه کنید.

پرخوری یا گرسنه ماندن پیش از خواب، انتخاب مناسبی نیست. این احساس ناراحتی در دستگاه گوارش می‌تواند شما را بیدار نگه دارد.همچنین مقدار مایعاتی که پیش از خواب می‌نوشید را محدود کنید تا مجبور نشوید که گاه و بی‌گاه در نیمه‌های شب به دستشویی سر بزنید. همچنین تاثیر محرک نیکوتین و کافئین تا ساعت‌ها باقی می‌ماند و عامل مهمی در برهم زدن کیفیت خواب شبانه به حساب می‌آید.

مناسک خواب را به جای آورید

هر شب پیش ازخواب کارهای تکراری انجام دهید تا با این روش به بدنتان بگویید که دیگر وقت خواب است. فعالیت‌هایی مثل حمام کردن یا دوش آب گرم گرفتن، خواندن یک کتاب، یا گوش دادن به یک موسیقی آرامش بخش و ترجیحا با نور بسیار کم، مناسب هستند.

فعالیت‌های آرامش بخش با تسهیل چرخه بیداری و خواب آلودگی به داشتن خوابی بهتر کمک می‌کنند. بهتر است تلویزیون و سایر دستگاه‌های الکترونیکی را جزء مناسک خوابتان قرار ندهید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که استفاده از این دستگاه‌ها پیش از خواب، موجب تداخل در خواب می‌شود.

محیطی مناسب برای خواب ایجاد کنید

برای بهتر خوابیدن، اتاق خوابتان را خواب آور کنید. یعنی محیطی آرام، ساکت، تاریک و خنک. می‌توانید از چشم بند، گوش‌گیر و پنکه یا هر وسیله دیگری که مناسب نیازهای شما در هنگام خواب است، استفاده کنید. تشک، پتو و بالش مناسب نیز در بهتر خوابیدن موثرند.سلیقه هرکس در تعریف محیط ایده‌آل برای خواب متفاوت است. محیط خوابتان را به شکلی دربیاورید که احساس راحتی بیشتری می‌کنید.

چرت‌های روزانه تان را کوتاه‌تر کنید

چرت‌های طولانی مدت در طول روز، می‌تواند خواب شبانه را از شما بگیرد. به طور ویژه اگر مبتلا به اختلال بی‌خوابی هستید یا کیفیت خواب شبانه‌تان پایین است، کمتر در طول روز چرت بزنید.اگر تمایل خاصی به چرت روزانه دارید، زمان آن را به ۱۰ تا ۳۰ دقیقه درهنگام عصر محدود کنید. اگر شب کار هستید لازم است که در قوانین خواب روزانه استثناء قائل شوید.در این حالت پرده‌های پنجره را بیاویزید تا نور خورشید که ساعت درونی بدن را تنظیم می‌کند برای خوابیدن تان مشکل ساز نشود.

فعالیت‌های بدنی را به برنامه روزانه‌تان اضافه کنید

فعالیت بدنی منظم به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر احساس خواب آلودگی کنید و سپس از خواب عمیق لذت ببرید. البته زمان بندی بسیار مهم است.اگر زمان ورزش کردن بیش از حد به زمان خواب نزدیک باشد ممکن است احساس انرژی زیاد مانع خوابیدن شما شود. در این صورت بهتر است در طول روز ورزش کنید.

استرس خود را مدیریت کنید

هنگامی که کار زیادی برای انجام دادن دارید و ذهن‌تان پر از فکر و خیال است، خوابیدن بسیار دشوار به نظر می‌رسد. برای به‌دست آوردن آرامش با راه‌های مدیریت استرس آشنا شوید.از پایه شروع کنید، کارهایی مثل منظم شدن، اولویت بندی و سپردن برخی کارها به دیگران. به خودتان اجازه دهید که هروقت لازم است استراحت کنید.با دوستان قدیمی‌تان خوش‌و‌بش داشته باشید.

پیش از خواب، هرچه ذهن‌تان را مشغول کرده بنویسید و تا فردا آن را کنار بگذارید.می‌توان گفت همه افراد تجربه یک شب بی‌خواب را داشته اند، امّا اگر شما اغلب اوقات گرفتار بی‌خوابی شبانه هستید، با پزشک‌تان مشورت کنید. تشخیص و درمان هر یک از عوامل بی‌خوابی شما را در داشتن خواب بهتری که سزاوار آن هستید یاری می‌کند.

کافئین مصرف نکنید

حتی اگر به خوردن شکلات، قهوه و نوشیدنی های انرژی زا عادت داشته باشید هم تا شش ساعت قبل از خواب نباید آن ها را مصرف کنید. خوردن کافئین در این فاصله زمانی از کیفیت خواب و مقدار خواب کاسته و شب زنده داری ها را افزایش می دهد.

• کشیدن سیگار و ورود نیکوتین موجود در سیگار به بدن نیز یکی از علل بی‌خوابی است.
• ورزش کردن درست قبل از رفتن به رختخواب که در نتیجه فرد احساس نشاط کرده و دیرتر به‌ خواب می‌رود.
• ورزش باید چند ساعت قبل از خواب انجام گیرد.
• چرت زدن در طول روز باعث می‌شود فرد دیرتر به بستر برود و این مسئله خواب را به هم می‌زند. در صورتی
• که نیاز به خواب نیمروزی دارید سعی کنید کمتر از یک ساعت آن هم قبل از ساعت 3 بخوابید.
• همیشه سعی کنید از رختخواب فقط برای خوابیدن استفاده کنید و از انجام سایر فعالیت‌ها مانند تماشای تلویزیون در رختخواب خودداری کنید.
• در صورتی که بعداز 30 دقیقه به خواب نرفتید بهتر است بلند شوید و خود را مشغول انجام کاری کنید. هیچ‌گاه خود را وادار به خوابیدن نکنید.

مدیتیشن

کسانی که در طول روز به مدت ۲۰ دقیقه مراقبه می کنند کیفیت خواب بهتری دارند. در یک آزمایش پزشکی ۵۰ نفر که می خواستند خواب بهتری داشته باشند مورد آزمایش قرار گرفتند. نیمی از آن ها بهداشت خواب را دنبال کردند و نیم دیگر به مدت ۶ هفته هر هفته ۲ ساعت مدیتیشن به همراه ورزش انجام دادند. در نتیجه گروه دوم هم خواب بهتری داشتند و هم مشکل کم خوابی و افسردگی کمتری نسبت به گروه اول داشتند. سعی کنید پس از یک روز پر مشغله در خانه مدیتیشن را انجام دهید.

شبها غذا نخورید

بهتر است ۳ ساعت قبل از خواب هیچ غذایی نخورید و بگذارید غذاهایی که خورده اید هضم شوند. اگر با شکم پر بخوابید دچار رفلکس وعده و دل درد می شوید.

از نور موبایل و کامپیوتر دور باشید

نور کامپیوتر و موبایل تنظیمات خواب را به هم می زند زیرا مانع تولید ملاتونین مغز هورمونی که به تنظیم چرخه خواب کمک می کند می شود. اگر کارتان ضروری است هنگام استفاده از موبایل یا لپ تاپ عینک بزنید یا نور آن را تا جای ممکن کم کنید.

درجه حرارت سیستم های گرمایشی را کم کنید

خوابیدن در اتاق خنک باعث می شود زود به خواب بروید و کمتر از خواب بپرید.

جوراب بپوشید

بدن شما هنگامی که خوابیده اید خون را به سمت اندام ها هدایت می کند. بنابراین با گرم نگه داشتن آن ها گردش خون را بهتر کرده و زودتر به خواب می روید.

ملاتونین مصرف کنید

این کاری نیست که بتوانید هر شب انجام دهید. اما اگر می خواهید حتی در سروصدا هم خوابتان ببرد ملاتونین به شما این امکان را می دهد. بهترین زمان مصرف ملاتونین یک ساعت قبل از خواب است. زیرا در این ساعت خوب جذب می شود.

ساعت خوابتان را تغییر ندهید

برای داشتن خواب سالم یکی از کارهایی که باید انجام دهید تعیین زمان خواب است. همانطور که در موارد قبل هم توضیح دادم یک برنامه خواب منظم به بدن شما یاد می دهد که چه زمانی باید برای خواب آماده شود و این باعث می شود کمتر در خواب از این پهلو به آن پهلو بغلتید.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی