همه چیز در مورد قرص ضد افسردگی سیتالوپرام (Citalopram)

فواید و عوارض قرص ضد افسردگی سیتالوپرام

طبقه بندی مارتیندل : داروهای ضد افسردگی
طبقه بندی درمانی : داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی > داروهای روان درمانی > داروهای ضدافسردگی > داروهای مهارکننده انتخابی سروتونین

قرص سیتالوپرام (Citalopram) یا سلکسا (Celexa) ، یک داروی ضد افسردگی است و برای درمان افسردگی استفاده می شود . سیتالوپرام در سال ۱۹۸۹ توسط شرکت دانمارکی لوندبک ساخته شد و با پایان مدت حق انحصاری تولید آن در سال ۲۰۰۳ کمپانی‌های دیگر داروسازی نیز ساخت آن را آغاز کرده‌اند.

استفاده از سیتالوپرام برای درمان افسردگی، اختلال هراس و اضطراب اجتماعی مورد تأیید است. این دارو همچنین در کاهش نوروپاتی دیابتی و انزال زودرس نیز مؤثر است و مصرف هم‌زمان آن به همراه آمی تریپتیلین برای جلوگیری از حملات میگرن شدید مؤثر است. سیتالوپرام تأثیر بسیار قابل توجهی در درمان بیماری افسردگی و اختلال پانیک دارد.

سروتونین یکی از این مواد شیمیایی است که در مغز تولید می شود. زمانی که سروتونین از نورون ترشح می گردد، منجر به تحریک سایر نورون ها می شود، سپس توسط پمپ هایی به سلول های مغزی باز می گردد و بازیابی می شود.
داروهای مهار کننده پمپ جمع کننده سروتونین (داروهای SSRIs) که سیتالوپرام یکی از آنها می باشد ،سطح سروتونین را در فضای بین نورون ها افزایش می دهند. این کار باعث برطرف سازی علائم افسردگی و حملات ترس در بسیاری از افراد می شود.

سیتالوپرام بیشتر در دوز درمانی ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در روز به خوبی تحمل می‌شود و عارضه چندانی ندارد. احتمال تداخل دارویی سیتالوپرام از دیگر SSRI ها کمتر است و در هنگام اوردوز هم داروی کم خطری‌ است. با این حال گزارش‌هایی از مرگ با مصرف ۸۴۰ تا ۱۹۶۰ میلی گرم گزارش شده‌است. امکان بروز سندرم ترک SSRI پس از قطع مصرف سیتالوپرام وجود دارد. به همین جهت توصیه می‌شود که قطع دارو به‌طور تدریجی انجام شود.

موارد مصرف سیتالوپرام

همانطور که گفته شد این داروی معمولا برای بهبودی و درمان افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر موارد مصرف آن می‌شود به درمان مشکلات قبل از قاعدگی، درمان گرگرفتگی پس از یائسگی، اختلالات ترس، وسواس، استرس‌ها و ترس‌های پس از سانحه،مشکلات پرخوری و بی اشتهایی عصبی و مشکلاتی از این قبیل می‌باشد.

قبل از تجویز دارو ، موارد زیر را به پزشک بگویید !

• در صورت وجود لخته خون در رگ های بدن
• در صورتی که بیماری کبدی دارید
• در صورت ابتلا به بیماری های کلیوی
• گلوکوم
• ابتلا به صرع و تشنج
• اگر بیماری قلبی و عروقی دارید
• نارسایی قلبی ، اختلال ریتم قلب ، کم بودن ضربان قلب ، تپش قلب یا سابقه حمله قلبی
• سابقه سکته مغزی
• در صورتی که سطح پتاسیم خون شما پایین است
• در صورت ابتلا به بیماری دوقطبی
• در صورتی که هرگونه اعتیادی دارید
• در صورتی که قبلا سابقه خودکشی داشته اید و یا در فکر خودکشی کردن هستید .
• در صورتی که کسی در خانواده شما ، قبلا سابقه خودکشی کردن داشته است

تداخل دارویی سیتالوپرام

هنگام مصرف داروهای مختلف امکان ازدیاد اثر و یا کاهش اثر آنها وجود دارد. این مسئله در مصرف قرص سیتالوپرام به این شکل است که در صورتی که تاثیرگذاری آن کاهش یابد امکان بهبود اختلالات روحی از دست می‌ رود و در صورتی که افزایش یابد عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. پس با توجه به اهمیت این مساله، در صورت هرگونه تغییر در رویه خوردن داروها و یا اضافه شدن دارو‌های شیمیایی و گیاهی می‌بایست با پزشک خودتان برای تنظیم دوز مصرفی مشورت کنید.

استفاده از داروی سیتالوپرام به همراه داروهایی که باعث خواب‌آلودگی یا آهسته شدن تنفس شما می‌شوند، ممکن است منجر به عوارض جانبی خطرناک و یا حتی مرگ گردد. قبل از مصرف قرص‌های خواب‌آور، داروهای ضد درد مخدر، داروهای سرفه، شل کننده‌ی عضلات، یا داروهای اضطراب، افسردگی یا تشنج، با دکتر خود مشورت کنید.
بسیاری از دارو ها ممکن است با سیتالوپرام تداخل داشته باشند. تعداد کمی از این دارو ها در زیر آورده شده است. هر دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد شروع یا قطع مصرف آن را دارید، با دکتر در میان گذارید؛ خصوصاً داروهای زیر:

• سایمتیدین؛
• لیتیوم؛
• تریپتوفان؛
• وارفارین، کومادین، جانتوون؛
• هر گونه داروی ضد افسردگی دیگر؛
• داروهای قلبی؛
• داروهای درمان اختلالات روانی؛
• داروهای تریپتان برای سردردهای میگرنی؛

البته لیست بالا همه‌ داروهایی که با سیتالوپرام تداخل دارند را در بر ندارد و سایر داروها نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند؛ مثلاً ویتامین ها و داروهای گیاهی.

عوارض جانبی مصرف سیتالوپرام

حتما به این مسئله توجه کنید که بروز این علایم معمولا به صورت کم و خفیف بوده و و پس ار مدتی از بین می‌رود.اما هنگامی که این علایم شدید شود یا به صورت مداوم ادامه پیدا کند و قطع نشود حتما باید به پزشک مراجعه شود.معمولا عوارض مصرف این دارو شامل موارد زیر می‌باشد:

• لرزش بدن
• احساس خواب آلودگی و مشکلات خواب
• خشک شدن دهان
• حالت تهوع
• گیجی سر
• تار شدن دید
• عرق کردن بدن بیشتر از حد معمول
• احساس درد در شکم
• افزایش بزاق دهان
• ایجاد سینوزیت و آبریزش بینی
• تب کردن
• اسهال
• کاهش اشتها
• پایین آمدن فشار خون
• کاهش میل جنسی

در صورتی که علایم زیر را بعد از مصرف سیتالوپرام مشاهده کردید حتما با اورژانس تماس بگیرید

• احساس تنگ شدن نفس
• ایجاد مشکل در بلعیدن غذا
• تورم دهان و صورت
• ایجاد خارش شدید روی پوست
• وجود مشکل در حرکات بدن
• افزایش ادرار به صورت بیش از حد
• ایجاد تشنج
• گرفتگی و سفتی شدید عضلات
• تغییر در ریتم ضربان قلب
• غش کردن و اختلال در سطح هوشیاری
• احساس تغییر در بینایی
• مدفوع خونی رنگ و یا بسیار تیره
• مصرف در دوران بارداری و شیردهی

توجه : از آنجاییکه درمان مشکلاتی نظیر افسردگی با قرص‌هایی نظیر سیتالوپرام نیاز به دوره درمانی کامل دارند، شما تحت هیچ شرایطی در صورتی که باردار شدید و یا اقدام به بارداری کردید، نباید دارو را به صورت دلخواه و ناگهانی قطع نموده و یا ادامه دهید. در صورت چنین شرایطی به این علت که مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باعث انتقال دارو به جنین در سه ماهه سوم و در شیردهی از طریق شیر به بدن نوزاد می‌شود، باید سریعا به پزشک خود مراجعه کرده و با او مشورت لازم را انجام دهید.

روش مصرف سیتالوپرام

همواره قبل از مصرف قرص، حتما اطلاعات لازم نوشته شده بر روی جعبه دارو را به دقت مطالعه کنید. این قرص به طور معمول، صبح یا عصر تجویز می‌شود. دوز قرص با توجه به پاسخ دهی بیمار، شدت بیماری، سن و سال بیمار و میزان وزن متفاوت می‌باشد. حداکثر دوز تجویز این دارو ۴۰ میلی گرم در روز می‌باشد.

امکان دارد پزشک به منظور کاهش عوارض آن تشخیص دهد تا بیمار دارو را از دوز کم شروع به مصرف کرده و افزایش آن را به صورت تدریجی در نظر بگیرد. به همین دلیل هرگز دوز داروی را نباید بدون مشورت پزشک افزایش دهید یا به طور ناگهانی قطع کنید.

یک نکته بسیار مهم وجود دارد، آن هم اینکه اگر در هنگام مصرف دارو احساس برطرف شدن افسردگی کردید به هیچ وجه داروی خود را قطع کنید. حتما قرص را مطابق برنامه مصرف کنید و از قطع آن بدون مشورت با پزشک جدا بپرهیزید. قطع ناگهانی این دارو باعث ایجاد مشکلاتی نظیر سردرد، ، سرگیجه، تغییرات خلقی و مشکلات خواب می‌شود و امکان وخیم‌تر شدن افسردگی و مشکلات روحی حتی بیشتر از شروع مصرف دارو شود.

اطلاعات دوز مصرفی داروی سیتالوپرام

اطلاعات مصرف دارو برای بزرگسالانی که از افسردگی رنج می‌برند:

دوز اولیه: ۲۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.
دوز میانی: ۲۰ الی ۴۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.
حداکثر دوز مصرفی: ۴۰ میلی‌گرم به طور خوراکی در هر روز مصرف شود.

توجه:دوز اولیه می‌تواند در صورت نیاز، تا ۴۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی در روز، بعد از گذشتِ حداقل ۱ هفته از دوران درمان و مصرف دارو، استفاده شود.

• مصرف ۶۰ میلی‌گرم از این دارو در هر روز، تاثیری بیشتر از مصرف ۴۰ میلی‌گرم آن را نشان نداده است.
• در مورد افسردگی حاد، ممکن است به ماه‌ها درمان و استفاده از داروها نیاز باشد.

اطلاعات مصرف دارو برای کهنسالانی که از افسردگی رنج می‌برند:

دوز مصرفی پیشنهاد شده برای افراد بالای ۶۰ سال: ۲۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی در هر روز مصرف شود.

• مصرف ۶۰ میلی‌گرم از این دارو در هر روز، تاثیری بیشتر از مصرف ۴۰ میلی‌گرم آن را نشان نداده است.
• در مورد افسردگی حاد، ممکن است به ماه‌ها درمان و استفاده از داروها نیاز باشد.

در صورت فراموش کردن مصرف دارو چه کنیم ؟

در صورتی که یک وعده مصرف داروی خود را فراموش کردید ، به محض یاداوری ، قرص خود را مصرف کنید . در صورتی که به نوبت مصرف بعدی نزدیک هستید ، دوز فراموش شده را رها کرده و در زمان مصرف بعدی ، قرص خود را مصرف کنید .

در صورت مصرف بیش از حد سیتالوپرام چه اتفاقی می افتد ؟

در صورتی که به صورت اتفاقی و یا به قصد خودکشی ،سیتالوپرام را بیش از حد مجاز مصرف کرده اید سریعا با اورژانس (115) تماس بگیرید . مسمومیت با سیتالوپرام می تواند کشنده باشد . در صورتی که به قصد خودکشی مقدار زیادی سیتالوپرام مصرف کرده اید توجه داشته باشید که بعد از درمان و بهبودی ، دچار عوارض بسیار شدید کلیوی و کبدی خواهید شد . همچنین افسردگی شدید و ابتلا به بیماری های روانی و تشنج می تواند بعد از اقدام به خودکشی با این دارو اتفاق بیافتد .

نکات مهم درباره سیتالوپرام

• اثرات این دارو ممکن است در چندین هفته اول مطلوب نباشد و حتی بعضی افکار منفی را تقویت کند بنابراین حتما باید در هفته های اول در ارتباط با پزشک‌تان باشید.
• سیتالوپرام روی قند خون اثر می‌گذارد بنابراین به افرادی که دچار دیابت هستند می بایست به طور مرتب قند خون خود را چک کنند.
• احساساتی مانند بیقرارشدن ، لرزش بدن و عصبی شدن در روزهای اول مصرف دارو طبیعی می‌باشد و کم کم بهبود می‌یابد.

عوارض نادر اما مهم سیتالوپرام !

سندرم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین یک عارضه خاص مربوط به داروهای موثر برروی سطح سروتونین می باشد که اگرچه احتمال وقوع آن کم است اما در صورت عدم رسیدگی درمانی می تواند تهدیدکننده حیات باشد.
این عارضه ناشی از فعالیت بیش از اندازه ی سروتونین در بدن می باشد .در صورت مشاهده علایمی همچون احساس برافروختگی، تعریق، بی خوابی و بی قراری، سفت شدن یا گرفتگی عضلات، پریشانی و تغییرات خلق و خو فورا تا پیش از مصرف نوبت بعدی این دارو به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه نمایید.

هشدار !!

• اگر از مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (لینزولید،ایزوکاربوکسازید،آمپول متیل بلو،فنلزین،راساگیلین،سلگیلین،ترانیل سیپرومین) در چهارده روز اخیر استفاده کرده اید نباید سیتالوپرام مصرف کنید.
• اگر نسبت به سیتالوپرام حساسیت دارید و یا از داروهای لگزاپرو و پیموزاید استفاده می کنید نباید سیتالوپرام مصرف کنید.

همچنین بخوانید:

قرص ضد افسردگی فلوکستین (پروزاک)

موارد مصرف و عوارض فلوکستین (داروی ضد افسردگی) در دراز مدت

همه آنچه که باید در مورد فلوکستین بدانید

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم