هر آنچه که باید در مورد آزمایش RBC (گلبول های قرمز) بدانید

RBC در آزمایش خون. گلبولهای قرمز سلولهایی مقعرالطرفین و قابل انعطاف هستند که ضمن عبور از مویرگها بهم چسبیده و به صورت میله‌ای استوانه‌ای درمی‌آیند که رولکس (Rouleaux) نامیده می‌شودسلولهای قرمز خون بیشترین سلولهای خونی را تشکیل می‌دهند.

سلولهایی بدون هسته و مقعر‌الطرفین هستند. در شرایط طبیعی قطر آنها بطور متوسط ۷٫۵ میکرون می‌باشد. اگر اندازه سلول کوچکتر از ۶ میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتر از ۹ میکرون باشد، ماکروسیت نامیده می‌شوند. برخی از بیماریهای ارثی خون مانند کروی یا بیضی شکل بودن گویچه‌های قرمز از نقص پروتئینهای فوق ناشی می‌گردد.
غشای این سلولها همچنین حاوی رسپتورهای مربوط به گروههای خونی می‌باشد و یکی از عوامل تعیین کننده ویسکوزیته خون می باشند.

آنچه در ادامه میخوانید:

تعداد RBC سلول های قرمز خون
وظایف RBC چیست ؟
دلایل بالا رفتن RBC
خطرات RBC بالا در خون
درمان گلبول قرمز بالا
علائم RBC پایین در خون

RBC در آزمایش خون چیست ؟

RBC مخفف ( RED BLOOD CELL) است و منظور از آن تعداد گلبولهای قرمز خون می باشد. سلولهای قرمز خون بیشترین سلولهای خونی را تشکیل می‌دهند. سلولهایی بدون هسته و مقعر‌الطرفین هستند.

در شرایط طبیعی قطر آنها بطور متوسط ۷٫۵ میکرون می‌باشد. اگر اندازه سلول کوچکتر از ۶ میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتر از ۹ میکرون باشد، ماکروسیت نامیده می‌شوند.

حضور گویچه‌های قرمز با اندازه‌های مختلف در خون را آنیزوسیتوزیس Anisicytosis و حضور گویچه‌های قرمز با اشکال متفاوت در خون را پوی کیلو سیتوزیس Poikilocytosis می‌نامند که در حالات مریضی دیده می‌شوند.

جواب RBC در آزمایش خون

محل ساخته شدن این گلبول ها در افراد بالغ مغز استخوان می باشد. گلبولهای قرمز در زیر میکروسکوپ به رنگ زرد نارنجی دیده می شوند. تعداد گویچه‌های قرمز در حالت طبیعی در خون زنان ۳٫۶ تا ۵٫۵ میلیون در هر میکرولیتر و در خون مردان ۴٫۱ تا ۶ میلیون در هر میکرولیتر است.

نسبت حجم سلولهای خون به کل خون برحسب درصد را هماتوکریت می‌نامیم. هماتوکریت در زنان سالم و بالغ ۴۵ – ۳۵ درصد و در مردان سالم و بالغ ۵۰ – ۴۰ درصد است.

وظایف RBC سلول های قرمز خون

کار اصلی گلبول های قرمز انتقال اکسیژن از ریه به بافتها جهت متابولیسم است. همچنین انتقال بخشی از گازکربنیک بافتها به ریه بوسیله گلبولهای قرمز انجام می شود.

گویچه‌های قرمز خون حاوی مولکول پیچیده‌ای به نام هموگلوبین می‌باشد که از یک قسمت پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگ دانه آهن‌دار به نام «هم» تشکیل شده است.

گلوبین مرکب از ۴ زنجیره پلی‌پپتیدی است که به هر زنجیره یک پورفیرین آهن‌دار متصل شده است.

هموگلوبین به علت داشتن آهن که در حالت احیا شده می‌باشد. می‌تواند با اکسیژن و دی‌اکسید کربن ترکیب شده و به ترتیب آهن ، هموگلوبین و کربامینو هموگلوبین تشکیل دهد.

کاهش هموگلوبین نشان دهنده کم خونی می باشد

محدوده نرمال RBC در آزمایش خون

شمارش گلبول قرمز نرمال

• RBC در مردان ۴٫۷ تا ۶٫۱ میلیون در هر میکرولیتر (cells/mcL)
• RBC در زنان ۴٫۲ تا ۵٫۴ میلیون در هر میکرولیتر (cells/mcL

اگر تعداد گلبول قرمز کمتر از حد نرمال باشد ممکن است به دلایلی نظیر فقر آهن باشد. همچنین میزان کم گلبول قرمز می تواند نشانگر کمبود ویتامین B6 ، B12 و یا فولات باشد.

• کشیدن سیگار
• بیماری قلبی مادر زادی
• از دست دادن آب بدن مثلا به دلیل اسهال شدید.
• سطح اکسیژن خون پایین (هیپوکسی)
• فیبروز ریوی (بیماری ریه ای که باعث آسیب به ریه ها می شود)
• کمبود اکسیژن
• دوپینگ

علائم RBC گلبول قرمز بالا

1. درد عضلات
2. سرگیجه
3. سرخ شدن صورت
4. افزایش فشار خون
5. وزوز یا زنگ زدن گوش
6. تاری دید
7. درد قفسه سینه
8. سردرد
9. خارش پوست

RBC بالا در آزمایش خون چه خطری دارد ؟

• آمبولی ریوی
• سرطان خون (لوسمی)
• خونریزی بیش از حد (هموراژی)
• مشکلات لخته شدن خون
• سنگ کلیه
• نارسایی کلیه
• نقرس
• افزایش غلظت خون
• ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در سیاهرگ های پا)
• سکته مغزی در اثر لخته خون
• سکته قلبی
• ضعف شدید
• درد قفسه سینه
• سرگیجه یا سبکی سر
• تنگی نفس یا اشکال در تنفس
• تپش قلب و یا ضربان قلب بسیار سریع

درمان گلبول قرمز بالا (RBC در آزمایش خون)

یک راه درمان افزایش گلبول قرمز مصرف روزانه قرص آسپیرین (تحت نظر پزشک) است که از لخته شدن خون جلوگیری می کند.

بیماری ها و مشکلاتی که باعث افزایش گلبول قرمز شده اند، باید درمان شوند و شیوه زندگی تغییر کند،

سریع ترین راه برای کاهش گلبول های قرمز خون، حجامت است که باید توسط پزشک و در مراکز معتبر و شناخته شده انجام شود.

دلایل RBC پایین در خون

• صدمات
• جراحی
• خونریزی
• سرطان روده بزرگ
• زخم معده
• کمبود مواد مغذی مثل کمبود آهن، فولات و ویتامین B12
• سرطان مغز استخوان
• داروهای شیمی درمانی
• نارسایی کلیه
• کم خونی داسی شکل و یا تالاسمی
• بزرگ شدن طحال
• واسکولیت
• خونریزی شدید قاعدگی

چگونه RBC پایین را درمان کنیم ؟

• کم خونی
• شکست مغز استخوان
• سرطان خون
• مولتبپل میلوم ( سرطان سلولهای پلاسما )
• کمبود اریتروپویتین
• خونریزی بیش از حد
• تخریب سلول های قرمز خون یا همولیز ناشی از انتقال خون
• آسیب عروق خونی
• بارداری
• سوء تغذیه
• کمبود تغذیه ای آهن، مس، فولات، ویتامین B6 و B12

درمان گلبول قرمز پایین (RBC در آزمایش خون)

1. خوردن غذاهای غنی از آهن
2. ویتامین C
3. اسید فولیک
4. کاهش مصرف الکل
5. ورزش
6. مراجعه به پزشک و مصرف دارو

گلبولهای قرمز خون و سرطانهای خون

سرطانهای خون می‌توانند بر تولید و عملکرد گلبولهای قرمز خون اثر بگذارند. آنها همچنین منجر به سطوح غیر طبیعی RBC می‌شوند.

هر سرطان خونی اثر بخصوصی روی تعداد گلبولهای قرمز دارد. سه نوع اصلی سرطان خون عبارتند از:

لوسمی که قابلیت مغز استخوان برای تولید پلاکت و گلبول قرمز را دچار اختلال می‌کند
لنفوم که بر گلبولهای سفید و سیستم ایمنی اثر می‌گذارد
میلوما که از تولید طبیعی آنتی بادیها جلوگیری می‌کند
بیماری لوسمی

مقدار نرمال (RBC × 106 / microl) در نوزادان

مقدار نرمال (RBC × 106 / microl) در کودکان

مقدار نرمال (RBC × 106 / microl) در بالغین / افراد مسن

نتیجه :

تست RBC آزمایش خون یا شمارش گلبول قرمز خون (Red Blood Count) تستی است که پزشکان برای پی بردن به تعداد گلبولهای قرمز خون بیمار استفاده می‌کنند. این تست به عنوان شمارش اریتروسیت هم شناخته می‌شود.