نگاهی بر رهبری اخلاقی + 8 سبک موفق رهبری اخلاقی

در این مطلب همراه با مثال در مورد این سبک رهبری توضیح می‌دهیم و چگونگی بهبود و برجسته‌سازی مجموعه‌مهارت‌های رهبری اخلاقی را تعریف و ارائه خواهیم کرد.

رهبری اخلاقی چیست؟

رهبری اخلاقی رهبریِ در زمینه‌ی رفتار مناسب از طریق احترام به اخلاق و ارزش‌ها و هم‌چنین حقوق و شأن دیگران است. مفاهیم صداقت، درست‌کاری، اعتماد و انصاف همه برای رهبری اخلاقی حیاتی هستند.
رهبری اخلاقی با الهام بخشیدن به کارمندان برای ایجاد انگیزه و هم‌سویی با ارزش‌های شرکت می‌تواند برای مشاغل ارزش‌آفرینی کند. تجربه حاکی از آن است که رهبری اخلاقی رضایت بیش‌تر کارکنان و کاهش نرخ خروج کارکنان را در پی دارد.

رهبران اخلاقی باید رفتارهای اخلاقی و مناسب را در هر وجه از زندگی خود در طول زمان نشان دهند، حتی اگر کارمندانشان رفتار آن‌ها را مشاهده نکنند. گاهی ممکن است این نوع رهبری ناخوشایند باشد، مانند زمانی که کار وی خاتمه دادن به فعالیت کارمندی است که از اموال شرکت برای اهداف شخصی خود استفاده می‌کند. با وجود این، حفظ تمامیت برای رهبران اخلاقی اهمیت بسیاری دارد.

رهبران اخلاقی برای بنا نهادن فرهنگ کار اخلاقی کار می‌کنند، یعنی محیط کار به جای شخصیت یا سیاست، با مجموعه‌‌قواعد منصفانه‌ای که به‌وضوح بیان شده‌اند، اداره می‌شود. در فرهنگ کار اخلاقی مدیریت سازمان مجموعه‌ای از اصول را بیان می‌کند که همه‌ی افراد سازمان آن را درک می‌کنند و می‌پذیرند. هریک از عناصر تجاری، از بررسی عملکرد و راهنمایی گرفته تا جبران خدمت، منعکس‌کننده‌ی اصول اخلاقی است که از بالا بیان می‌شود.

اصول رهبری اخلاقی

شاغلان و محققان رهبری اخلاقی به ۵ اصل اساسی صداقت، عدالت، احترام، وحدت و تمامیت رهبری اخلاقی اشاره می‌کنند که در ادامه به هریک از آن‌ها می‌پردازیم.

رفتار غیر‌صادقانه نوعی دروغ گفتن یا بیان نادرست واقعیت است. رفتار غیر‌صادقانه‌ی رهبری فضای بی‌اعتمادی را پدید می‌آورد و می‌تواند بی‌اعتمادی به رهبری را رقم بزند. مردم اعتمادشان را به رهبر غیر‌صادق از دست خواهند داد؛ در نتیجه، رفتار صادقانه برای رهبران اخلاقی بسیار مهم است.

رهبران اخلاقی نگران مسائل عدالت و انصاف هستند. این نوع رهبران اولویتشان برخورد یکسان با همه و قرار دادن عدالت و انصاف در مرکز تصمیم‌گیری‌های گسترده‌تر است. آن‌ها قاعده‌ای را در نظر می‌گیرند که هرگز با افراد خاص برخورد متفاوتی نمی‌کنند، مگر در مواردی که به برقراری عدالت مربوط باشند.

رهبرانی که به همتایان و کارفرمایان خود احترام می‌گذارند، به آن‌ها احساس ارزش ذاتی و فردیت می‌دهند. احترام به معنای گوش دادن دقیق به دیگران و تأیید ارزش ذاتی آن‌هاست. رهبران هم‌چنین باید دیگران را راهنمایی کنند تا از اهداف، ارزش‌ها و نیازهای آن‌ها آگاه شوند تا این‌گونه خصوصیات اخلاقی مثبت در سازمان گسترش یابند.

رهبران اخلاقی رفتار نوع‌دوستانه‌ای دارند. آن‌ها رفاه زیردستان خود را در دستور کار خود قرار می‌دهند و به فعالیت‌هایی مانند تیم‌سازی، مشاوره و توان‌مندسازی کارکنان می‌پردازند. همه‌ی موارد گفته‌شده به این معنا هستند که رهبری اخلاقی به تشکیل جامعه کمک می‌کند. این رهبران ارزش‌ها و اهداف کارمندان خود و هم‌چنین کل سازمان را در نظر می‌گیرند.

تمامیت به ویژگی داشتن هدف اخلاقی قوی و صادق بودن در محیط کاری اشاره دارد. رهبران اخلاقی با رفتار خود ارزش‌های مناسبی را به اطرافیان نشان می‌دهند. رهبرانی که صادقانه عمل می‌کنند، با‌ جذب افراد مستعد و اخلاقی می‌توانند سازمان را تقویت کنند. مردم به طور کلی می‌خواهند برای رهبرانی کار کنند که می‌بینند صادقانه عمل می‌کنند. سرمایه‌گذاران و مشتریان، صداقت و تمامیت این سبک رهبران را احساس می‌کنند و احتمالا بیش‌تر به این سازمان‌ها جذب می‌شوند.

نمونه‌های رهبری اخلاقی

در رهبری اخلاقی رفتارهای مختلفی دیده می‌شود که می‌توانید آن‌ها را در محیط‌های مختلف تمرین کنید تا این مهارت های رهبری را رشد دهید. از جمله:

الگو باشید

رهبری اخلاقی همان طور که حرف می‌زند، عمل می‌کند. رهبران اخلاقی انتظارات زیادی از کارمندان خود دارند و آن‌ها خود را مطابق با همان استانداردها نگه می‌دارند؛ هم‌چنین، انتظار دارند که سایر اعضای تیم آن‌ها نیز الگو باشند.

از اهمیت اخلاق به طور علنی حمایت کنید

رهبران اخلاقی بر اهمیت استانداردهای اخلاقی تمرکز می‌کنند و برای آموزش اخلاقی تیم‌ها و همتایان خود می‌کوشند. آن‌ها به دنبال ادغام این ارزش‌ها در هر جنبه از تیم و شرکت خود هستند.

ارتباطات اخلاقی برقرار کنید

رهبران اخلاقی باید ارتباطات درستی برقرار کنند. آن‌ها باید راحت در جمع صحبت کنند، جلسات را هدایت کنند و ارتباطاتی را برقرار کنند که آن‌چه را که می‌کوشند منتقل کنند، به‌وضوح بیان کنند. روابط خوب بین رهبران و تیم‌هایشان بر پایه‌ی انصاف، صداقت و اعتماد بنا شده‌اند. رهبران اخلاقی این روابط را با ارتباطات مؤثر بنا می‌کنند.

بر اساس ارزش‌ها تصمیم‌گیری کنید

رهبران اخلاقی قبل از اجرا هریک از تصمیمات را ارزیابی می‌کنند تا مطمئن شوند که با مأموریت و ارزش‌های سازمان مطابقت دارد. آن‌ها فقط در صورت تحقق معیارهای اخلاقی چنین تصمیماتی را آغاز می‌کنند.
از ارزش‌ها آگاه باشید

از ارزش‌ها آگاه باشید

رهبران اخلاقی از ارزش‌های خود و انتظاراتی که از خود و کارمندانشان دارند آگاه‌اند؛ هم‌چنین، این ارزش‌ها را به‌وضوح بیان می‌کنند تا همه‌ی سازمان‌ها به طور گسترده‌ای آن‌ها را درک کنند.

در برابر تخلفات اخلاقی رفتار سخت‌گیرانه در پیش بگیرید

رهبران اخلاقی همیشه کار درست را انجام می‌دهند؛ نه فقط وقتی انجام این کار ساده باشد یا کسی آن‌ها را نگاه کند. آن‌ها نیز کارمندانشان را با همان استاندارد نگه می‌دارند. به همین دلیل، نمی‌توانند هر نوع تخلف اخلاقی را تحمل کنند. اجرای سیاست تسامح صفر در انتقال انتظارات رهبر از خود و دیگران مفید است.

عدالت و احترام را رعایت کنید

رهبر اخلاقی باید همیشه با‌ انصاف و احترام با دیگران رفتار کند. این رهبران هرگز در رفتارشان بین دیگران فرق نمی‌گذارند. آن‌ها بدون در نظر گرفتن سن، جنسیت، ملیت، قومیت یا هر عامل دیگری که می‌تواند برخورد غیرمنصفانه‌ای را به همراه داشته‌باشد، با هم‌سالان و کارمندان خود برابر رفتار می‌کنند. رهبران اخلاقی احترام به اعضای تیم را با گوش دادن دقیق، رفتاری دل‌سوزانه، در نظر گرفتن مخالفت منصفانه با دیدگاه‌ها و ارزش‌گذاری مساوی آن‌ها نشان می‌دهند.

کارمندان نیک‌کردار را استخدام کنید

برای رهبران اخلاقی مهم است که زمینه‌ی مشترکی را با تیمشان پایه‌ریزی کنند، خواه دقیقا از همان ارزش‌های اخلاقی برخوردار باشند و خواه نه. این کار با فرایند استخدام شروع می‌شود و بیانیه‌ی چشم انداز سازمان و آموزش مداوم در تمام مدت کار افراد در یک شرکت آن را حفظ می‌کند.

رهبران اخلاقی آگاهانه برای استخدام کارکنانی که مطابق با ارزش‌های رهبر و شرکت هستند و هم‌چنین افرادی که مهارت و تجربه‌ی مناسبی برای کار دارند، کار می‌کنند. آن‌ها به دنبال حفظ فرهنگ کاری قابل‌احترام و متنوعی هستند که در آن کارمندان با ایدئال‌ها و ارزش‌های خاص هم‌سو باشند. در واقع، گردآوری یک تیم با پیشینه‌ها و تجارب متنوع می‌تواند از منظر اخلاقی منافع زیادی همراه داشته‌باشد.

چگونه مهارت‌های رهبری اخلاقی را در خود ارتقا دهیم؟

با صرف زمان، توجه و تمرین می‌توانید مهارت‌های رهبری اخلاقی خود را ارتقا دهید. با شناسایی نقاط قوت خود شروع کنید و سپس برنامه‌ای را برای پیشرفت تدوین کنید.پیروی از مراحل زیر، مجموعه‌مهارت‌های رهبری اخلاقی شما را بهبود می‌بخشد.

۱. موقعیت‌های بالقوه‌ی محرک را شناسایی کنید

شرایطی مانند استخدام، اخراج، خرید یا تبلیغ را که به نظر می‌رسد مشکلات اخلاقی را در شرکت رقم می‌زنند، شناسایی کنید. تشخیص این‌که چه موقع معضلات اخلاقی به وجود می‌آید، می‌تواند به شما کمک کند تا با این خطر سازگارتر باشید و در‌مورد چگونگی رفتار صادقانه به‌دقت فکر کنید.

۲. در هنگام بروز معضلات اخلاقی، با آن‌ها کنار بیایید

شناسایی معضلات احتمالی مشکل است، اما مقابله با آن‌ها، در صورت بروز، مشکل‌تر خواهد بود.

برای مقابله با چنین معضلاتی می‌توانید گام‌های اساسی زیر را بردارید:

از قبل آماده باشید: نحوه‌ی پاسخ‌گویی به سناریوهای نظری را تجسم کنید؛ بنابراین، می‌توانید پیش از موعد درباره‌ی اصول اخلاقی این موارد فکر کنید. در شرایط بحرانی ممکن است زمان کم‌تری برای تصمیم گیری داشته‌باشید؛ بنابراین، این تمرین می‌تواند مفید باشد؛

شواهد را ارزیابی کنید: هر زمانی که امکان دارد، وقت بگذارید تا تمام اطلاعاتی را که درباره‌ی یک وضعیت دریافت می‌کنید، با‌ دقت بسنجید. ارزیابی کنید که آیا کسی قبل از واکنش شما به طور قطع اقدامی غیراخلاقی انجام داده‌است یا خیر؛

مشاوره بگیرید: معمولا صحبت درباره‌ی مشکل اخلاقی با دوست، مربی یا حتی مشاور معنوی مفید است. ارزیابی منطقی مشاوره می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مهم اخلاقی به شما کمک کند.

۳. شجاعت نشان دهید

شما باید تصمیم گیری کنید. گاهی پس از تصمیم‌گیری این سؤال برایتان پیش می‌آید که آیا کار درستی انجام داده‌ام یا خیر. حتی وقتی می‌دانید که انتخاب درستی کرده‌اید، ممکن است در این نقطه قرار بگیرید؛ حتی احتمال دارد در نتیجه‌ی یک تصمیم اخلاقی، شما یا تیمتان اثرات ناخوشایندی را متحمل شوید.

به عنوان مثال، اگر در شرکت خود از حساب‌داری نامنظم شخصی مطلع شوید و به حساب‌رس دیگری اطلاع دهید، ممکن است باعث اخراج فرد شوید. حتی اگر بدانید تصمیمی که گرفته‌اید صحیح بوده، ممکن است دردناک باشد که شخصی شغل خود را از دست بدهد؛ با این حال، این نوع شرایط می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید که به غریزه‌ی خود اعتماد کنید، اضطرابتان را برطرف کنید و موقعیت را منطقی بسنجید، نه احساسی.

چگونه مهارت‌های رهبری اخلاقی خود را برجسته کنید؟

رهبری اخلاقی مهارت مهمی در رهبری است که می‌تواند در همه‌ی جنبه‌های شغلی به شما کمک کند. وقتی یک رهبر و شرکتش پیوسته کار درست را انجام می‌دهند، باعث می‌شود کارمندان از مبانی رهبری خود آگاه شوند.
اقدامات مدیریت، رفتار صادقانه‌ی رهبران را به سایر افراد سازمان منتقل می‌کند. این به نوبه‌ی خود یعنی کارکنان در‌ برقراری ارتباط، رفتاری کنش‌گرایانه دارند. از جمله وقتی مشکلی پیش آمده‌باشد.
علاوه بر این، مهارت‌های رهبری اخلاقی می‌توانند برای مدیران استخدام بسیار جذاب باشند. هنگام درخواست موقعیت‌های جدید، مهارت‌های رهبری اخلاقی خود را برجسته کنید. به عنوان مثال، در یک مصاحبه می‌توانید نمونه‌های مشخصی از مواردی را بیان کنید که در محیط کار صادقانه به آن‌ها عمل کرده‌اید.