قوانین توقف و بازگشایی نماد
قوانین توقف و بازگشایی دوباره نماد چه جزئياتی دارد؟ نمادهای معاملاتی بازار سرمایه از نظر امکان‌پذیر بودن ثبت سفارش و انجام معامله، وضعیت‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. یکی از این وضعیت‌ها، متوقف شدن نماد است که در این شرایط، امکان هیچ‌گونه ثبت یا حذف سفارش و انجام معامله وجود ندارد. در ادامه در خصوص وضعیت‌های مختلف و مقررات مربوط به هر یک توضیحاتی ارائه می‌شود.
وضعیت نماد
در حالت کلی، نمادها در یکی از وضعیت‌های زیر قرار خواهند گرفت:
وضعیت مجاز:
نشان‌دهنده عادی بودن شرایط است. در این حالت، سفارش‌گذاری و حذف سفارش‌های انجام نشده امکان‌پذیر است و معاملات نماد نیز طبق روال طبیعی انجام می‌شود.
وضعیت ممنوع:
در این وضعیت، امکان ثبت سفارش جدید یا حذف سفارش‌های انجام نشده وجود ندارد و معامله‌ای نیز انجام نمی‌شود.
وضعیت ممنوع-متوقف:
در این وضعیت، مشابه وضعیت ممنوع، امکان ثبت سفارش جدید یا حذف سفارش‌های انجام نشده وجود ندارد و معامله‌ای نیز انجام نمی‌شود. تفاوت وضعیت ممنوع با وضعیت ممنوع-متوقف در مدت زمانی است که طول می‌کشد تا نماد بازگشایی شود. وقتی نمادی در وضعیت ممنوع قرار می‌گیرد، به احتمال زیاد به زودی (و در همان جلسه معاملاتی) بازگشایی می‌شود در حالی که وقتی نماد در وضعیت ممنوع-متوقف قرار می‌گیرد، پس از طی شدن زمان بیشتری، بازگشایی خواهد شد.
وضعیت مجاز-محفوظ:
در وضعیت مجاز-محفوظ، امکان ثبت سفارش جدید برای خرید یا فروش اوراق بهادار امکان‌پذیر است، اما معامله‌ای انجام نمی‌شود. هدف از قرارگیری نماد در وضعیت مجاز-محفوظ، کشف قیمت آن است. معمولا زمانی که نمادی در وضعیت ممنوع یا ممنوع-متوقف بوده است، قبل از مجاز شدن، در وضعیت مجاز-محفوظ قرار می‌گیرد تا کشف قیمت انجام شود.
وضعیت مجاز-متوقف:
در این وضعیت، امکان ثبت سفارش جدید وجود ندارد و معامله‌ای نیز انجام نمی‌شود اما می‌توان سفارش‌های انجام نشده را حذف کرد.
لازم به ذکر است کلیه موارد مربوط به تغییر وضعیت و توقف و بازگشایی نمادها از طریق پیام ناظر به اطلاع فعالین بازار سرمایه می‌رسد.
مشاهده وضعیت نماد
مشاهده وضعیت نماد در سامانه‌های معاملاتی کارگزاری مفید
در هر یک از سامانه های معاملاتی کارگزاری مفید نظیر آنلاین پلاس و ایزی تریدر، وضعیت نمادهای معاملاتی به نوعی مشخص شده است.
در سامانه معاملاتی آنلاین پلاس، کنار هر نماد در دیده‌بان یا سبدبان، دایره‌ای به یکی از رنگ‌های سبز، نارنجی یا قرمز وجود دارد که وضعیت نماد را نشان می‌دهد. رنگ سبز، به معنای وضعیت مجاز، رنگ قرمز به معنای یکی از وضعیت‌های ممنوع یا ممنوع-متوقف و رنگ نارنجی به معنای وضعیت مجاز-محفوظ است. همچنین در این سامانه، پس از جست‌و‌جوی یک نماد، کنار اسم نماد و اسم شرکت مربوطه، وضعیت آن نوشته می‌شود.
در سامانه معاملاتی ایزی تریدر نیز، کنار هر نماد، مربعی رنگی وجود دارد که مشابه آنلاین پلاس، وضعیت نماد را مشخص می‌کند.
مشاهده وضعیت نماد در سایت TSETMC
در صفحه هر نماد در سایت TSETMC، وضعیت آن نماد مطابق شکل زیر نوشته شده است.
قوانین و مقررات توقف و بازگشایی نماد
مطابق با دستورالعمل نحوه اجرایی انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، مقررات توقف و بازگشایی نمادها به شرح زیر است:
۱) مجامع عمومی
یک روز کاری قبل از برگزاری مجمع عمومی یا جلسه هیئت مدیره ناشر، نماد متوقف می‌شود و حداکثر دو روز کاری بعد از افشای تصمیمات مجمع، بازگشایی خواهد شد. در مواردی که در مجمع عمومی فوق‌العاده یا جلسه هیئت‌مدیره ناشر، افزایش سرمایه به میزان ۲۰۰ درصد یا بیشتر صرفا از محل صدور سهام جایزه تصویب گردد، نماد معاملاتی پس از ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جایزه، بازگشایی خواهد شد.
۲) افشای اطلاعات با اهمیت در گروه الف
پس از افشای اطلاعات با اهمیت در گروه الف، نماد متوقف شده و در جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد.
۳) افشای اطلاعات با اهمیت در گروه ب
در این حالت، با توجه به اینکه افشای اطلاعات در چه زمانی اتفاق می‌افتد، یکی از حالت‌های زیر رخ می‌دهد:
- در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت تا ۹۰ دقیقه قبل از پایان جلسه معاملاتی انجام شود، نماد حداکثر ۶۰ دقیقه متوقف شده و سپس بازگشایی می‌شود.
- در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت در ۹۰ دقیقه پایانی جلسه معاملاتی انجام شود، نماد متوقف شده و در جلسه معاملاتی بعد بازگشایی می‌شود.
- در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت در خارج از ساعت معاملات بازار انجام شود، نماد معاملاتی در ۹۰ دقیقه ابتدای جلسه معاملاتی بعد متوقف و سپس بازگشایی خواهد شد.
۴) تغییرات ۲۰ درصدی
در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۲۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، نماد به مدت ۶۰ دقیقه در وضعیت سفارش‌گیری (مجاز-محفوظ) قرار می‌گیرد و سپس بازگشایی می‌شود.
۵) تغییرات ۵۰ درصدی
در صورتی که قیمت پایانی سهم طی ۱۵ روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، نماد حداکثر به مدت ۲ روز کاری متوقف خواهد شد و سپس بازگشایی می‌شود.
۶) دستکاری قیمت
در صورتی که معاملات اوراق بهادار مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت باشد، نماد حداکثر به مدت ۱ روز معاملاتی، متوقف و سپس بازگشایی می‌شود.
۷) دستکاری بازار
در صورتی که ظن دستکاری بازار (مبتنی بر اطلاعات یا معاملات) یا خرید و فروش متکی بر اطلاعات نهانی وجود داشته باشد، نماد حداکثر به مدت ۵ روز کاری متوقف و سپس بازگشایی می‌شود.
