فلج معده : علائم گاستروپارزی یا فلج معده چیست؟
فلج معده چیست؟
فلج معده، مشکلی است که حرکت طبیعی ماهیچه ها را در معده شما تحت تاثیر قرار می دهد و معمولاً انقباض عضلانی قوی مواد غذایی را از طریق دستگاه گوارش شما به جلو می راند. اگر فلج معده داشته باشید، حرکت معده کم می شود و یا اصلاً کار نمی کند و باعث می شود که شکم شما به درستی خالی نشود.
داروهای خاصی، مانند مسکن های مخدری، داروهای ضد افسردگی و فشار خون بالا و داروهای آلرژیکی می تواند منجر به آرام تخلیه شدن معده و ایجاد علائم مشابهی شود. برای افرادی که پیش از این مبتلا شده اند، این داروها ممکن است وضعیتشان را بدتر کنند.
فلج معده می توانند در هضم نرمال اختلالاتی را ایجاد کنند، موجب تهوع و استفراغ و مشکلاتی با سطح قند خون و تغذیه شوند. علت این مشکل معمولاً نامعلوم است ، برخی اوقات این بیماری ناشی از دیابت است و برای برخی افراد پس از جراحی، فلج معده شان پیشرفت می کند.اگر چه هیچ درمانی برای فلج معده وجود ندارد، اما تغییر رژیم غذایی همراه با دارو می تواند باعث تسکین و بهبود شود.
نشانههای فلج معده
- سوزش سردل
- تهوع و استفراغ مواد غذایی هضم نشده
- احساس سیری زودرس هنگام غذا خوردن
- کاهش وزن
- نفخ شکم
- سطوح قند خون نامنظم
- بیاشتهایی
- احساس برگشت غذا از معده به مری
- احساس انقباض و گرفتگی عضلات دیواره معده
فلج معده یا گاستروپارزی بیماری است که طی آن مدت زمان تخلیه معده به دلیل اختلال عملکرد اعصاب معده طولانی می شود. به دنبال تخلیه تاخیری معده، شخص دچار تهوع، استفراغ، سوزش سردل و درد می شود.
دلایل فلج معده
- این احساس ناخوشایند را همه ما هنگام بیماریهای ویروسی سخت، تجربه کردهایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است؛ البته به دنبال بیماریهای ویروسی ایجاد مشکلات گوارشی در کودکان بسیار شایعتر است.
- خوشبختانه این نوع از فلج معده، موقتی و گذراست و شخص، بعد از بهبودی از بیماری کاملا حال طبیعی را پیدا خواهد کرد.
- از علل بسیار شایع فلج معده، داروها هستند. انواع داروهای مشتقات مورفین مثل تریاک ایجاد بیاشتهایی و سیری کاذب میکند. مصرف سیگار نیز چنین عارضهای دارد.
- از جمله داروهای دیگر انواع آنتیهیستامینها مثل دیفنهیدرامین، دیمن هیدرینات و سایر هم خانوادههای این داروهاست که شلشدن معده را سبب میشود.
- در بین بیماریها، دیابت سر دسته بیماریهایی است که بیماری عذابآور فلج معده را ایجاد میکند. هر چه قند خون بالاتر باشد این عارضه نیز شدیدتر است و با کنترل قند خون، معده حرکاتش بهتر خواهد شد.
- این اختلال در واقع نوع دیگری از نوروپاتی (اختلال عصبی) دیابتی است. در صورتی که قندخون در یک دوره طولانی مدت در بیماری دیابت بالا بماند، عصب معده آسیب می بیند. در حقیقت قند خون بالا منجر به تغییرات شیمیایی در اعصاب و آسیب به عروق خونی که اکسیژن و مواد غذایی را به اعصاب حمل میکنند، می شود.
- فلج معده با سختتر کردن کنترل قندخون، دیابت را بدتر میکند. وقتی غذا با تاخیر از معده وارد روده کوچک شده و جذب گردد، باعث افزایش سطح قندخون میگردد.
همچنین بخوانید:
درمان فلج معده
- فلج معده چه موقتی و به دنبال بیماریهای ویروسی شایع یا داروها رخ دهد و چه این که به دنبال بیماری مزمن و دائمی مثل دیابت باشد، باید کنترل شود.
- خوردن غذاهایی با حجم کم، خوردن غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب که مدت بیشتری در معده باقی میمانند، باعث بهبودی نسبی میشود.
- همچنین بهتر است از خوردن غذاهای دیرهضم و سنگین مثل آنهایی که دارای حبوبات است، پرهیز کرد.
- تحرک بدنی و پرهیز از نشستن و بخصوص دراز کشیدن یا خوابیدن بعد از غذا باعث بهتر شدن بیماری فلج معده میشود
- داروهای مختلفی هم برای این بیماری وجود دارد. متوکلوپرامید به صورت قطره، قرص و آمپول، یکی از قدیمیترین و موثرترین داروها برای درمان بیماری فلج معده است که در دیابتیها باید روزانه سه بار مصرف شود.
- داروی «ازیترومایسین» که برای درمان ذاتالریه استفاده میشود دارای خاصیت ایجاد حرکات معده است که میتوان از شربت یا قرص آن برای درمان کم تحرکی معده استفاده کرد.
- داروی «دومپریدون» که در سالهای اخیر وارد داروخانههای ایران شده است نیز هم خانواده متوکلوپرامید است و میتوان برای درمان این بیماری از آن استفاده کرد.
- البته باید به خاطر داشته باشید که هر نوع دارویی را باید با تجویز پزشک متخصص و تحت نظر وی مصرف کنید، نه به طور خودسرانه.
روشی جدید برای درمان فلج معده
- در این روش با استفاده از تحریک الکتریکی معده می توان تاخیر تخلیه معده را در مبتلایان به فلج معده درمان کرد.
- دانشمندان دانشکده کک در دانشگاه کالیفرنیا جنوبی در لس آنجلس، 29 بیمار مبتلا به نوع ناتوان کننده این بیماری را که برای جراحی و خارج ساختن کامل معده به بیمارستان آمده بودند را مورد بررسی قرار دادند و دستگاه محرک معده با جریان الکتریکی در بدن آنها کاشته شد.
- این وسیله نشانه های بیماری را درمان می کند و بیمار بدون خارج ساختن معده می تواند دقیقا مانند یک فرد سالم از طریق دهان غذا بخورد.
- وزن بیمار افزایش می یابد، تعداد دفعات تخلیه معده افزایش یافته و زمان تخلیه معده کم می شود.
- این روش درمانی به راحتی می تواند جایگزین عمل جراحی خارج ساختن معده شود.
- باقی ماندن طولانی مدت غذا در معده، به دلیل خاصیت مخمری غذا می تواند مشکلاتی مانند رشد باکتری ها را بوجود آورد
- از این روش می توان در افرادی که به درمان های دارویی پاسخ نمی دهند و بیمارانی که به دلیل اختلال فعالیت معده و فشار معده و درد ناشی از اتساع آن دچار اختلال ضربان قلب می شوند استفاده کرد.
- همچنین این روش درمانی جدید را می توان در بیمارانی که دچار عوارض بیماری هایی مانند سوء تغذیه هستند به کار گرفت.
مشکلات ناشی از فلج معده
- باقی ماندن طولانی مدت غذا در معده، به دلیل خاصیت مخمری غذا می تواند مشکلاتی مانند رشد باکتری ها را بوجود آورد.
- همچنین ممکن است غذای باقیمانده به صورت تودههای سفت به نام bezoar درآید که میتواند منجر به ایجاد تهوع، استفراغ و انسداد در معده شود.
- حتی ممکن است این تودههای سفت مسیر غذا در روده باریک را مسدود کنند که در این حالت خطرناک میشود.