علت و راه های درمان پاهای بی قرار در شب (سندروم پاهای بی قرار)

سندروم پاهای بی قرار چیست؟

پاهای بی قرار نوعی اختلال خواب است که در آن، فرد مبتلا دچار احساس ناخوشایند در پاها می‌شود و آن را به صورت احساس گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش و یا حرکت حشرات روی پوست توصیف می‌کند و بیمار برای کاهش حس ناچار است پای خود را تکان دهد و یا بکشد.

با ما در مجله دلگرم همراه باشید

این احساس ناخوشایند معمولاً در نرمه ساق پا اتفاق می‌افتد ولی می‌تواند در هر جای اندام تحتانی از مچ پا گرفته تا ران احساس شود. این احساس معمولاً وقتی رخ می‌دهد که بیمار دراز می‌کشد، یا برای مدت طولانی می‌نشیند. فردی که دچار این حالت می‌شود به ناچار پای خود را حرکت می‌دهد. حرکت پاها، راه رفتن، مالش یا ماساژ پاها و یا خم کردن زانوها به طور موقت تا حدی علایم را کاهش می‌دهد و عدم تحرک و استراحت، سبب تشدید علائم بیماری می‌شود. این بیماران معمولاً در به خواب رفتن دچار مشکل هستند و معمولاً بهترین خواب را در انتهای شب و ساعات صبح تجربه می‌کنند. چون این افراد خواب کافی را تجربه نکرده‌اند ممکن است در طول روز خواب آلود باشند.

گاهی بیماری پای بیقرار به همراه حرکات متناوب اندامها حین خوابPeriodic Limp Movements in sleep)) دیده می‌شود. این بیماران به صورت بی‌اختیار حرکات ناگهانی به اندامهای خود در حین خواب می‌دهند. این حرکات به طور معمول هر ۱۰ تا ۶۰ ثانیه رخ می‌دهد. بعضی افراد صدها بار در طی شب اندام‌های خود را حرکت می‌دهند. این حرکات نه تنها باعث اختلال خواب این افراد می‌شود بلکه سبب اختلال خواب اطرافیان آنها نیز می‌گردد.

.شیوع این اختلال با افزایش سن رابطه‌ای مستقیم دارد. سندروم پاهای بی قرار بیشتر در میان زنان شایع است. یک بررسی انجام شده در این خصوص نشان داد که سندروم پاهای بی قرار عامل یک سوم اختلال بی خوابی در افراد بالای ۶۰ سال است. کودکان هم می‌توانند به سندروم پاهای بی قرار گرفتار شوند که این پدیده در بسیاری از موارد با بیش فعالی و یا «درد ناشی از رشد» اشتباه گرفته می‌شود

علائم سندروم پاهای بی قرار:

این درد با بسیاری از انواع ناراحتی در پاها یا بازوها فرق می‌کند چون معمولا دردهای دیگر با استراحت دادن و حرکت ندادن بهتر می‌شوند نه با حرکت دادن‌شان.

برای تشخیص سندرم پای بی قرار ابتدا باید سایر اختلالات را افتراق دهیم. فردی که به بیماری قند مبتلا است ممکن است دچار احساس بی قراری در پاها شود در صورتی که این احساس بر اثر بیماری قند نباشد می توان تشخیص سندروم پای بی قرار داد. مورمور و خواب رفتگی به ویژه در اندام های تحتانی از علائم سندرم پای بی قرار است.

علت بی قراری پاها و پای بی قرار:

در بعضی خانواده‌ها به صورت ارثی این حالت بیشتر دیده می‌شود.

در حاملگی بخصوص در ماههای آخر بیشتر دیده می‌شود. معمولاً بعد از زایمان مشکل بیمار بر طرف می‌شود.

کم خونی و پایین بودن سطح آهن خون.

بیماریهای مزمن مثل نارسایی کلیوی، دیابت، آرتریت روماتویید (التهاب مفاصل) و نوروپاتی‌های محیطی (بیماری‌های مربوط به سیستم عصبی).

مصرف قهوه و ترکیبات حاوی کافئین.

افراد مسن و سالمند بیشتر به این بیماری مستعدند.

قطع مصرف اپیوییدها ( درصورت وجود وابستگی ) که ممکن است این بیماری به صورت بسیار شدید ظاهر گردد

تشخیص این بیماری بر اساس شرح حال، معاینات و پاراکلینیک است که توسط پزشک داده می‌شود و بر اساس عوامل مؤثر، درمان آن صورت می‌گیرد.

این بیماری ارتباط تنگاتنگی با سلامت بدن دارد:

یعنی اگر ذهن و جسم سالم باشد امکان ابتلا به این بیماری کم می شود و البته بیماری که به صورت ارثی منتقل شده هم رفع و رجوع می شود. بین همه ویتامین ها کمبود ویتامین B6 می تواند در مدت کوتاهی فرد را به این سندرم مبتلا کند. بنابراین کمبود ویتامین را جدی بگیرید، چون اینطور که معلوم است، اثرات کمبود ویتامین فقط رنگ زرد و بی حالی نیست و ممکن است به استرس توی پاها برسد.

مصرف برخی داروها مانند ضدافسردگی ها به ویژه در شب می تواند منجر به بروز و تشدید علایم سندروم پای بی قرار شود که توصیه می شود با هماهنگی پزشک مصرف این داروها را به زمان دیگری از روز موکول کرد. فشار روانی یکی دیگر از علل ابتلا به سندروم پای بی قرار است که در صورت عدم مدیریت آن می تواند وضعیت درد را شدت بخشد. اگر سندروم پای بی قرار با رعایت بهداشت خواب و مدیریت استرس درمان نشود فرد باید تحت درمان دارویی قرار گیرد.

استرس از نوع ذاتی و اکتسابی اش می تواند مهمترین عامل ابتلا به این سندرم باشد، به خاطر همین هم هست که خانم ها بیشتر از آقایان به این بیماری دچار می شوند و طول درمانشان هم از مردها بیشتر است. به جز استرس، بی تحرکی و کمبود ویتامین و اعتیاد هم در رده های بعدی مهمترین دلایل قرار می گیرند. به همین خاطر روش درمانی این بیماری هم به سه دسته تغذیه ای و دارویی و ورزش تقسیم می شود

درمان بی قراری پاها:

بعضی اوقات برای درمان سندرم پای بی قرار باید سایر بیماری‌های مرتبط همچون کمبود آهن یا نوروپاتی محیطی را باید درمان نمود. درمان کمبود آهن ممکن است با تجویز مکمل‌های آهن در ارتباط باشد. با اینحال دقت نمایید که برای دریافت آهن باید قبل از آن سطح آهن خونتان را چک کرده و با تجویز پزشک اقدام به دریافت دارو نمایید. اگر سندرم پای بی قرار در شما با هیچ بیماری دیگری مرتبط نباشد، برای درمان آن می‌بایست بر تغییرات سبک زندگی و یا درمان دارویی تمرکز نمایید. درمان دارویی فقط با دستور پزشک مجاز بوده و بدون مراجعه به پزشک ممکن نیست. آگونیستهای دوپامین مانند پرامی‌پکسول و کابرگولین، گاباپنتین و بنزودیازپین‌ها در درمان این اختلال بکار می‌روند.

باتشکر از همراهی شما عزیزان و همراهان مجله اینترنتی دلگرم.امیدورام توانسته باشیم که شما کاربران گرامی را از این عارضه مطلع کرده باشیم.شما عزیزان میتوانید با لایک کردن و کامنت گذاشتن انتهای همین صفحه حمایت و رضایت خود را از ما اعلام کنید.

• دیرتر بخوابید.
• سندرم پای بیقرار باعث سخت خوابیدن می شود.
• برای داشتن خواب عمیق، کمی دیرتر به رختخواب بروید و صبح ها بیشتر بخوابید.
• ساعات خواب صبح می تواند از بهترین ساعات استراحت شما باشد.
• بیشتر افراد بزرگسال نیاز به 7 تا 9 ساعت خواب شبانه دارند.
• قبل از خواب پاهای خود را ورزش دهید.
• انجام کمی حرکات کششی قبل از خواب می تواند مفید باشد.
• برای کشش ساق پا، پای چپ خود را کشیده و عقب ببرید و پای راست خود را از زانو کمی خم کرده و جلو بیاورید.
• می توانید دستان خود روی ران پای راست خود و یا دیوار قرار دهید.
• این حرکت را برای پای دیگر خود تکرار کنید.
• کشش ساق پا باعث می شود بتوانید مدت بیشتری بنشینید.
• حمام کردن با آب گرم قبل از خواب، باعث آرامش و راحت تر خوابیدن شما می شود. همچنین علائم سندرم پای بیقرار را کاهش می دهد.
• مواد کافئین دار نخورید.
• به یاد داشته باشید کافئین در برخی افراد تا 12 ساعت اثرات خودش را دارد.
• ببینید با گذاشتن حوله گرم روی پاهایتان احساس بهتری پیدا می کنید یا کیسه یخ؟
• هر نوع تغییر دمایی می تواند تسکین دهنده باشد.
• برخی افراد می گویند دوش آب سرد برای آن ها بهتر است.
• یک بررسی نشان داد که ورزش باعث کاهش تکان های پا و خواب طولانی تر و عمیق تر در افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار می شود.
• ورزش شدید و طولانی بخصوص قبل از خواب، علائم سندرم را بدتر می کند.
• مغز خود را ورزش دهید.
• نشستن علائم سندرم را بدتر می کند، مثل وقتی که نشسته اید و تلویزیون تماشا می کنید و یا در یک اتوبوس شلوغ نشسته اید.
• کارهایی که حواس شما را پرت می کنند، می توانند گاهی اوقات علائم سندرم را کمتر کنند. لذا جدول حل کنید، کتاب بخوانید، یک بازی کامپیوتری انجام دهید، بافتنی ببافید و … .
• پاهای تان را حرکت دهید.
• گاهی اوقات تکان دادن و یا حرکت دادن پاها می تواند مفید باشد. لذا در راهروی هواپیما یا سینما یا تئاتر می توانید این حرکات را به راحتی انجام دهید.
• به طور عمیق نفس بکشید.
• فشار روحی و جسمی، علائم سندرم را بدتر می کند.
• لذا با تنفس آرام و عمیق، گرفتگی عضلات خود را برطرف کنید.
• همچنین می توانید قبل از خواب، در یک اتاق کم نور به یک موسیقی آرام گوش دهید.
• ماساژ دادن ساق پاها قبل از خواب می تواند علائم سندرم را کم کند و بهتر بخوابید.
• افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار اغلب میزان کمی آهن در مغز خود دارند.
• بدن شما برای ساخت دوپامین نیاز به آهن دارد. دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که حرکات شما را کنترل می کند.
• اگر دچار کمبود آهن بودید، قرص آهن را همراه با یک لیوان آب پرتقال یا سایر منابع غذایی ویتامین ث مصرف کنید تا جذب آهن در بدن بیشتر شود.
• انجام حرکات یوگا به همراه حرکات کششی، تنفس عمیق و آرام سازی عضلات می تواند علائم سندرم خفیف را کاهش دهد.
• مصرف الکل و سیگار باعث بروز علائم سندرم پای بیقرار می شود و برای خواب مضر است .
• گرچه نوشیدن الکل ابتدا شما را خواب آلود می کند، ولی باعث می شود نصفه شب از خواب بیدار شوید و باعث کاهش کیفیت خواب شما می شود.
• نیکوتین موجود در سیگار هم علائم سندرم را بدتر می کند، لذا از مصرف سیگار، قلیان و هر نوع محصول دخانی دیگر خودداری کنید.

عوامل پدیدآورنده:

دلایل ژنتیکی: پزشکان معتقدند که بخش اعظم این بیماری به دلایل ژنتیکی بروز می‌کند. در اغلب خانواده‌هایی که با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند علائم غالبا پیش از چهل‌سالگی بروز می‌کند. تغییرات ژنتیکی خاص نیز با ایجاد این علائم در ارتباط است.

کمبود میزان آهن: در مغز نیز از دیگر عوامل ایجادکننده سندرم پاهای بی‌قرار محسوب می‌شود. ایجاد اختلال در مدارهای عصبی مغز که مسئول فعالیت و حرکت عضلات هستند ممکن است باعث بروز حرکات غیرارادی شود. مبتلایان به پارکینسون، نارسایی کلیوی، دیابت و بیماری‌های عصبی ـ محیطی بیشتر از دیگر بیماران در معرض ابتلا به این سندرم قرار دارند و درمان این‌قبیل بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است از شدتِ علائم سندرم پاهای بی‌قرار بکاهد.

داروها: مصرف داروهای ضدتهوع، داروهای مسکن و آرامبخش، ضدافسردگی‌های بالابرنده سروتونین و برخی داروهای سرماخوردگی و ضدحساسیت که خواص آرام‌بخشی دارند، خطر ابتلا به سندرم پاهای بی‌قرار را بیشتر می‌کنند.

زنان باردار: بویژه در سه ماه آخر بارداری، بیش از هر زمانی ممکن است دچار این سندرم شوند که علائم آن معمولا تا چهار هفته بعد از زایمان از بین می‌رود. بی‌خوابی و گاه مصرف مشروبات الکلی علائم را در برخی افراد تشدید می‌کند که با از بین رفتن این عوامل، نشانه‌ها بهبود می‌یابد.

در این رابطه بیشتر بدانید:

علائم؛دلایل و درمان سندروم مارفان

درمان درد زانو با سندروم پلیکا چگونه انجام میشود؟

سندروم قبل از قاعدگی یا pms،بهترین راهکارها برای دوران pms

تهیه و گردآوری مجله دلگرم

مرضیه ملایری