علت بروز و راههای درمان وسواس چک کردن

وسواس چک کردن

وسواس وارسی کردن بعد از وسواس شست و شو دومین نوع رایج وسواس است. افراد مبتلا به این مدل از وسواس همواره درگیر چک کردن چیزهای مختلفی هستند. مثلا فرد مبتلا به وسواس وارسی نمی‌تواند مطمئن باشد که درِ آپارتمان را بسته یا نه.

معمولا افراد مبتلا به وسواس وارسی بارها و بارها موضوعی را چک می‌کنند، اما باز هم آرام و قرار ندارند. آن‌ها از افراد دیگر برای حل این مسئله کمک می‌گیرند اما این هم کارساز نیست و پس از مدتی بیماری به عامل بیرونی غلبه کرده و آن‌ها را ناکام می‌سازد.

انواع مختلف وسواس چک کردن

وسواس انواع بسیار گوناگونی دارد و یکی از رایج ترین انواع آن وسواس چک کردن است.در این نوع وسواس فرد مرتبا یک موضوع یا محل را جهت اطمینان خاطر چک میکند.ترس وسواسی ممکن است برای جلوگیری از آسیب، آتش سوزی، نشت گاز و… باشد.

انواع چک کردن متداول شامل:

• گاز و یا دستگیره اجاق برقی (ترس از انفجار خانه).
• قفل درب (ترس از ورود سارق ).
• بسته بودن پنجره ها (ترس از ورود سارق ).
• لوازم برقی (ترس از آتش سوزی ).
• چراغ خانه (ترس از آتش سوزی ).
• درب خودرو (ترس از سرقت ماشین ).
• شیر آب (ترس از راه افتادن سیل در خانه).
• چک کردن چندین باره یک ایمیل و نامه( ترس از نوشتن کلمات رکیک و یا زشت و نامناسب در نامه).

در مواقعی که اینگونه چک کردن ها زیاد شود و باعث اختلال در فعالیت های روزانه ( بدلیل مشغله فکری و صرف زمان و…) شود، فرد بایستی تحت بررسی و درمان قرار گیرد.

علل بروز وسواس وارسی کردن

ریشه‌های وسواس از نگاه رویکردهای مختلف متفاوت است. وسواس به صورت کلی به معنای افکار و مناسکی است که فرد به صورت اجباری و اضطراب‌آور باید آن‌ها را انجام دهد. وسواس‌ها از دید روانکاوی ریشه در کودکی افراد دارند و معمولا به دلیل تثبیت در مرحله مقعدی اتفاق می‌افتد.

از دید روانکاوان وسواس معمولا جا به جا کردن یک فکر اضطراب آور با اعمال یا افکاری است که آن فکر اضطراب آور را خنثی کند. همچنین نوع وسواس چک کردن بیشتر در افرادی دیده می شود که بستگان و نزدیکان آن‌ها از یکی از بیماری‌های اضطرابی رنج می‌برده‌اند.

وسواس وارسی (چک کردن) و ارتباط آن با وسواس عملی

برای مثال فرد فکر می‌کند که آیا درب خانه را بسته است یا نه. در مرحله بعد این فکر به قدری قدرتمند می‌شود که باعث می‌شود تا فرد حالتی از اضطراب را تجربه کند. این اضطراب یک وضعیت مبهم از نگرانی و سردرگمی است و ترس از موضوع مورد نظر را به دنبال دارد. در ادامه فرد احساس می‌کند که برای رهایی از این حالت نیاز به انجام کاری دارد. از همین مرحله پایه وسواس عملی شروع می‌شود.

درمان وسواس چک کردن یا وارسی کردن

بهترین راه برای درمان وسواس چک کردن یا وارسی، کمک گرفتن از یک رواندرمانگر شناختی رفتاری وبهره مندی از درمان شناختی رفتاری است. معمولا افرادی که وسواس چک کردن دارند، در زمان‌هایی که اضطراب آن‌ها بالاتر است، رفتار وارسی را بیشتر نشان می‌دهند

به منظور درمان کردن این افراد ما تمرکز خود را بر روی افکار وسواسی که به آن‌ها حمله می‌کند می‌گذاریم. یعنی به آن تفکرات به صورت آگاهانه فکر می‌کنیم. فکر کردن به مسایلی که باعث اضطراب ما می‌شود باعث می‌شود تا به شکل ناخودآگاه آن فکر‌ها از بین بروند.

درمان وسواس چک کردن با دارو

برای دارو درمانی اختلالات اضطرابی معمولا متخصصین روان پزشک داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین به افراد می‌دهند تا آن‌ها بتوانند همزمان با درمان اضطراب خود کارکرد بهتری داشته باشند و وقتِ کمتری برای رفتارهای وسواسی خودشان صرف کنند. زمانی که اضطراب افراد از بین برود تا حد زیادی بیماری وسواس نیز کاهش پیدا می‌کند.

این داروها شامل سرترالین و فلوکستین و سیتالوپرام هستند. همچنین گاها پزشکان برای جلوگیری از اضطراب، داروهای آرامبخش تجویز می‌کند تا افراد کمتر مضطرب شوند و یا اضطراب آن‌ها قابل کنترل‌تر از قبل شوند. توجه داشته‌باشید که داروها عوارض بسیار دارند و معمولا کوتاه اثرند. به همین دلیل توصیه می‌شود از روش‌های غیر دارویی استفاده کنید.