علت بالا و پایین بودن Na در آزمایش ادرار

دسامبر 13, 2023

0 خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

تفسیر آزمایش Na

Na یا سدیم موجود در ادرار یکی از الکترولیت های دفعی است که اندازه گیری آن برای بررسی و پایش تعادل آب و الکترولیتها بویژه سدیم، مسمومیت با آب، و کم آبی مورد استفاده قرار می گیرد.

سدیم (Na) کاتیون اصلی فضای خارج سلولی است و سطح سرمی آن در حدود ۱۴۰ mEq/L می باشد.غلظت سدیم درون سلولی تنها ۵ mEq/L است. بنابراین نمکهای سدیم عامل اصلی تعیین کننده اسمولالیته خارج سلولی می باشند.

آب و سدیم از نظر فیزیولوژیکی ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. با افزایش آب آزاد بدن سدیم سرم رقیق شده و ممکن است از غلظت آن کاسته شود. کلیه ها این وضع را با ذخیره کردن سدیم و دفع آب جبران می کند ، چناچه آب آزاد بدن کم شود، غلظت سدیم سرم افزایش می یابد. در این صورت کلیه با ذخیره نمودن آب آزاد در مقابل این وضعیت عکس العمل نشان می دهد. آلدوسترون ، فاکتور ناتریورتیک و ADH همگی در این فعالیت جبرانی کلیه مشارکت می نماید.

افزایش سطح: کم آبی بدن، نارسایی قشر فوق کلیه، درمان با دیورتیک ها، سندرم ترشح نامناسب آنتی دیورتیک هورمون (SIADH)، کتواسیدوز دیابتی، نارسایی مزمن کلیه.

کاهش سطح: نارسایی احتقانی قلب، سوء جذب، اسهال، بیماری کوشینگ، آلدسترونیسم.

مقادیر طبیعی:

نمونه ادرار ۲۴ ساعته: ۴۰ – ۲۲۰ mEq/day یا ۴۰ – ۲۲۰ mmol/day
نمونه ادرار رندم : > 20 mEq/L

سایر نام ها: سدیم ادرار،Na Electrolyte, Urine ، Urine Natrium

نوع نمونه قابل اندازه گیری : ادرار ۲۴ ساعته یا رندم

شرایط نمونه گیری در آزمایش Na

1. شرایط نمونه گیری صحیح ادرار ۲۴ ساعته رعایت شود.
۲ . ۲۵ میلی لیتر از اسید استیک ۵۰٪ به عنوان ماده نگهدارنده اضافه کنید.
3. در شروع جمع آوری نیازی به ناشتایی نمی باشد.
4. زمان شروع نمونه برداری را روی ظرف ادرار و برگه آزمایشگاه یادداشت نمایید.

نحوه جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته برای آزمایش Na

شما باید از ابتدای صبح شروع به جمع آوری ادرار کنید. از خواب که بیدار می شوید ، ابتدا مثانه خود را خالی می کنید ولی این ادرار را جمع آوری نمی کنید. زمانی را که ادرار را جمع آوری می کنید ، یادداشت کنید.
به مدت ۲۴ ساعت ادرار خود را جمع آوری کنید . آزمایشگاه به شما یک ظرف بزرگ می دهد (۴ لیتر) ظرف حاوی مقدار کمی ماده نگهدارنده است. ابتدا در ظرف کوچک و تمییز ادرار کنید و بعد آن را به ظرف بزرگ منتقل کنید. داخل ظرف را با انگشت لمس نکنید.
ظرف بزرگ را برای ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری کنید.
برای آخرین بار قبل از اینکه ۲۴ ساعت تمام شود، مثانه خود را خالی کنید .این ادرار را هم به ظرف بزرگ منتقل کنید و زمان را ثبت کنید.
نمونه ادرار نباید به خون قاعدگی، دستمال توالت مدفوع و هر ماده بیگانه دیگری آلوده شود.

ملاحظات نمونه گیری در آزمایش Na

1. در طی جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته ، نمونه روی یخ یا داخل یخچال قرار گیرد.
2. بیمار را طی ۲۴ ساعت به نوشیدن مایعات ترقیب نمایید.
3. حجم نمونه ادرار ۲۴ ساعته را یادداشت کنید.
4. نمونه ادرار را بلافاصله به آزمایشگاه بفرستید.

موارد عدم پذیرش نمونه در آزمایش Na

1. عدم رعایت نکات جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته موجب رد پذیرش می گردد.
2. نمونه آلوده به مدفوع و کاغذ توالت موجب رد نمونه می شود.
3. شرایط نگهداری: در طول جمع آوری نمونه ۲۴ ساعته در یخچال نگهداری شود. نمونه در C◦ ۴ به مدت دو هفته پایدار است.

واکنش تداخلی در آزمایش Na

مصرف نمک در رژیم غذایی، استعمال یکسری از داروها از قبیل داروهای ضد سرفه، کافئین، دیورتیکها مانند اسپیرونولاکتون موجب افزایش و مصرف استروئیدها موجب کاهش سطح کورتیزول ادرار می شود.