علت ایجاد آلرژی غذایی به همراه پیشگیری و درمان این عارضه

آلرژی غذایی یا حساسیت غذایی چیست؟

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با آلرژی غذایی و درمان این عارضه آشنا شوید.

همه چیز درباره حساسیت های غذایی

حساسیت غذایی نوعی پاسخ سیستم ایمنی بدن است که بدنبال مصرف یک ماده غذایی خاص ایجاد می شود که حتی مصرف مقدار خیلی کمی از غذاهای آلرژی زا باعث بروز علائمی مثل: مشکلات بلع، کهیر و ورم راه های تنفسی می شوند. حساسیت غذایی در برخی از افراد ممکن است باعث ظهور علائم بسیار شدید و یا پاسخ های بسیار خطرناک و کشنده ای موسوم به آنافیلاکسی (anaphylaxis) گردد.

تقریبا 6 تا 8 درصد بچه های زیر 3 سال و 4 درصد بزرگسالان حساسیت غذایی دارند. برخی از بچه ها این حساسیت را همزمان با بزرگتر شدن از دست خواهند داد (حتی اگر درمانی صورت نگیرد).حساسیت غذایی به سادگی با مشکل متداول دیگری به نام عدم تحمل غذایی اشتباه گرفته می شود. در صورتیکه عدم تحمل غذایی مشکل کم اهمیت تری است که در آن سیستم ایمنی درگیر نمی شود.

شرح بیماری آلرژیهای غذایی

شرایطی است که فرد نسبت به ترکیبات غذایی خاص مانند پروتئینها حساسیت پیدا می‌کند و واکنش سیستم ایمنی بطور خفیف یا شدید خواهد بود که حتی ممکن است موجب حمله‌های آنافیلاکتیک (شوک حساسیتی) شده و در نهایت منجر به مرگ شود. این حمله‌ها گاهی به قدری شدید است که راه عبور هوای تنفسی بسته می‌شود. مواد غذایی مانند بادام زمینی ، غذاهای دریایی، شیر و تخم مرغ از منابعی هستند که در کودکان موجب حساسیت بالا شده و حمله‌های آنافیلاکتیک در آنها ممکن است ظاهر گردد. آلرژنهای غذایی آنتی ژنها، پروتئینها یا مولکولهای بزرگ موجود در غذا هستند که سیستم ایمنی نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد. ایمونوگلوبین E نسبت به مواد خارجی واکنش نشان داده تا بدن از آنها عاری شود.

علایم‌ شایع‌ آلرژی غذایی

علائم آلرژی غذایی به صورت عطسه، خارش، استفراغ، تهوع، سردرد، انقباض عضلات، آسم، اسهال‌ ، درد شکمی‌، بثورات‌ پوستی‌، نفخ‌ و باد شکم‌، کهیر، تورم‌ صورت‌ (به‌ خصوص‌ لب‌ها)، سرفه‌، غش‌ یا حالت‌ نزدیک‌ به‌ غش‌ و … ظاهر می‌شود.آنافیلاکسی (یک‌ نوع‌ آلرژی‌ حاد و خطرناک‌ که‌ حین‌ آن‌ تنفس‌ دچار مشکل‌ شده‌، ضربان‌ قلب‌ نیر نامنظم‌ شده‌، و فشارخون‌ کاهش‌ می‌یابد)، واکنش‌ شبیه‌ کهیر، آسم‌ برونشیال‌، التهاب‌ روده‌ها و ضایعات‌ شبیه‌ اگزما از عوارض احتمالی بیماری هستند.

انواع آلرژی غذایی

علایم‌ ممکن‌ است‌ در عرض‌ چند دقیقه‌ یا تا 2 ساعت‌ پس‌ از خوردن‌ آن‌ غذای‌ به‌ خصوص‌ بروز کنند. در بعضی‌ موارد، امکان‌ دارد علایم‌ تا 2-1 روز بعد نیز ظاهر نشوند. دو نوع آلرژی غذایی وجود دارد که عبارتند از:

آلرژیهای فوری بلافاصله پس از چند دقیقه ظاهر می‌شود و معمولا از انواع خطرناک و شدید هستند.

• آلرژیهای تاخیری

معمولا تا ۴۸ ساعت پس از صرف آلرژن‌های غذایی ظاهر می‌شوند.

نشانه های دیگر عبارتند از :

• خشن شدن صدا
• خس خس سینه
• سرفه
• تهوع
• استفراغ
• درد معده
• اسهال

در موارد جدی تر ، یک آلرژی غذایی می تواند حتی منجر به شوک و کما شود. این واکنش حساسیتی ناگهانی و شدید است و می تواند همه اعضای بدن شامل پوست ، تنفس ، هضم ، قلب و رگ های خونی را درگیر کند. فشار خون فرد می تواند افت کرده ، مجراهای تنفسی باریک شده و زبان متورم شود.بسیاری از کودکان همزمان آلرژی به شیر و تخم مرغ را بصورت خفیف دارند. اما آلرژی شدید به مواد غذایی مانند بادام زمینی و برخی میوه ها و انواع خاصی از ماهی و میگو معمولا در سنین بالاتر روی میدهد.

چگونه میتوانید بفهمید که شما آلرژی دارید یا نه؟

پزشکان معتقدند که حساسیت ها می توانند ارثی باشند و این بدین معناست که اگر پدر و مادر خود و یا دیگر خویشاوندان نزدیک آنها دارای آلرژی های خاصی نظیر تب یونجه بودند، شما بیشتر احتمال ابتلا به آلرژی را دارید. بعضی از بچه ها با حساسیت به غذاهای معینی به دنیا می آیند ، در حالی که برخی دیگر دچار آلرژی های غذایی به مرور زمان میشوند که این ممکن است به خاطر محیط اطراف فرد یا تغییر در بدن آنها با افزایش سن باشد.

بسیاری از مردم هم به یک ماده غذایی خاص واکنش نشان می دهند در صورتیکه در حقیقت به آن ماده حساسیت ندارند بلکه در حقیقت این دستگاه گوارش آنهاست که قابلیت هضم آن ماده خاص را ندارد و سیستم ایمنی آنها هیچگونه آنتی بادی یا هیستامینی بر علیه آن ماده غذایی تولید نمیکند. به عنوان مثال ، افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز که با مصرف شیر و لبنیات دچار درد شکم و اسهال میشوند در حقیقت به شیر حساسیت ندارند بلکه دستگاه گوارش آنها توانایی قند موجود در شیر را ندارد ، پس با مصرف شیر کم لاکتوز میتوانند براحتی شیر را روزانه مصرف کنند.

آزمایشهای تشخیص تغذیه‌ای

گرفتن تاریخچه مناسب از داشتن سابقه آلرژی غذایی در گذشته حدود ۲ تا ۴ هفته قبل و یا در بین افراد خانواده از میان انواع مختلف غذا و نوشابه ضروری است.

حذف رژیم غذایی

با حذف غذاها عامل آلرژن غذایی شناخته می‌شود. این رژیم غذایی برای ۱ تا ۲ هفته به طول می‌انجامد. ابتدا با یک رژیم غذایی بسیار ساده و محدود که آلرژنهای غذایی حذف شده است، شروع می‌شود و به ترتیب هر یک از غذاها، جداگانه برای 2 تا 3 روز داده شده و حساسیت آن بررسی می‌گردد و با بروز علائم نسبت به هر یک از غذاها، آلرژن یا ماده آلرژی‌زا شناخته می‌شود.

پیشگیری‌ از آلرژی غذایی

اجتناب‌ از غذای‌ مسئول‌ آلرژی یا مصرف‌ آن‌ به‌ مقدار کم‌. غذاهای‌ مسئول‌ ایجاد آلرژی‌ در خود را شناسایی‌ نمایید و از آنها پرهیز کنید. و برچسب‌ غذاها را به‌ دقت‌ مطالعه‌ کنید.
شیرخورانی‌ که‌ غذای‌ جامد برای‌ آنها دیرتر شروع‌ می‌شود کمتر به‌ آلرژی‌ غذایی‌ دچار می‌شوند.

عوامل خطر حساسیت های غذایی شامل:

• سابقه خانوادگی. چنانچه آسم ، اگزما، کهیر و حساسیت هایی مثل حساسیت فصلی در خانواده شما شایع باشند، شما در معرض خطر بالای ابتلاء به آلرژی غذایی هستید.
• داشتن سابقه یک حساسیت غذایی. برخی از بچه ها ممکن است یک حساسیت غذایی را از دست بدهند و بهبود یابند ،اما در برخی مواقع این حساسیت بعدها در زندگی مجددا بازمیگردد.
• حساسیت های دیگر. اگر شما در گذشته به یک ماده غذایی حساسیت داشته اید، در معرض خطر حساسیت به مواد غذایی دیگری نیز می باشید. هم چنین داشتن یک نوع حساسیت مثل حساسیت فصلی باعث میشود شما مستعد ابتلاء به انواع دیگری مثل حساسیت غذایی باشید.
• سن . حساسیت های غذایی در بچه ها، بویژه در شیرخواران و کودکان نوپا متدوال است. هم چنان که سن بالا میرود، سیستم گوارشی تکامل یافته و احتمال کمتری وجود دارد که بدن شما غذاها یا اجزائی از غذا را که محرک آلرژی هستند را جذب کند. خوشبختانه، معمولا بچه ها، حساسیت به شیر، سویا، گندم و تخم مرغ را از دست خواهند داد. حساسیت های شدید و حساسیت به مغزها و صدف داران به احتمال بیشتر مادام العمر خواهند بود.

عوارض یک حساسیت غذایی میتواند شامل موارد زیر باشد:

• آنافیلاکسی .یک پاسخ آلرژیک شدید و تهدید کننده حیات
• درماتیت حساسیتی (اگزما). تقریبا یک نفر از هر سه نفر مبتلاء به حساسیت غذایی اگزما نیز دارند.
• میگرن. نشان داده شده است که در برخی افراد، هیستامین آزاد شده توسط سیستم ایمنی در طول پاسخ آلرژیک ، میگرن و سردردهای عصبی را ایجاد می کند.
• اگرچه برخی از مردم بر این باورند که حساسیت غذایی به بیش فعالی دوران کودکی و به آرتریت مربوط است، اما شواهدی در این باره وجود ندارد.

آمادگی برای ویزیت پزشک

اگر احتمال می دهید که یک حساسیت غذایی را به غذایی خاص داشته باشید تا زمان ملاقات پزشک از آن غذا اجتناب کنید.چنانچه غذایی را خوردید و علائم خفیفی بروز کرد، داروهایی مثل آنتی هیستامین میتواند در کاهش علائم کمک کننده باشد. اگر واکنش شدید بود یا علائمی از آنافیلاکسی مشاهده کردید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

از آنجایی که زمان ملاقات ممکن است کوتاه باشد ، و زمینه های زیادی برای صحبت وجود دارند، بهتر است برای هر ملاقاتی از قبل آماده شوید. در اینجا اطلاعاتی آورده شده که به شما کمک می کند برای ملاقاتتان آماده باشید و بدانید چه انتظاراتی را باید از پزشکتان داشته باشید.

هر نشانه و علائمی که دارید را یادداشت کنید، حتی آنهایی که به نظربا علت این ملاقات نامربوط هستند.

• اطلاعات کلیدی را یادداشت کنید ،شامل هر استرس یا تغییرات اخیر در زندگی تان.
• لیستی از تمام داروهای مصرفی تهیه کنید ، هم چنین هر ویتامین یا مکملی که دریافت می کنید.
• در صورت امکان یکی از اعضاء خانواده یا دوستان را با خود همراه کنید، برخی مواقع در نظر داشتن همه اطلاعات در طول زمان ملاقات کار سختی می باشد. اگر کسی شما را همراهی کند ممکن است در صورت فراموشی مطلبی آنرا به شما یادآوری کند.
• سوالات خود را برای پرسیدن از پزشک یادداشت کنید.

زمان ملاقات کوتاه است، بنابراین تهیه لیستی از سئوالات قبل از ملاقات کمک می کند که بیشترین بهره را از زمان ببرید. لیست را به ترتیب اهمیت سوالات تهیه کنید.

برخی سوالات پایه ای که می توان از پزشک پرسید عبارتنداز:

* وضعیت من ناشی از یک حساسیت غذایی است یا عوامل دیگری دخیل اند؟

* محتل ترین علت و دیگر عواملی که احتمالا سبب ظهور علائم بیماری شده اند کدامند؟

* به انجام چه آزمایش هایی نیاز دارم؟

* آیا این وضعیت من موقت است یا مزمن؟

* علاوه بر تشخیص و درمان مقدماتی ، چه پیشنهادات درمانی دیگری را برای من دارید؟

* چنانچه مشکلات بالینی دیگری نیز داشته باشم، چطور میتوانم به بهترین شکل آنها را مدیریت کنم؟

* آیا محدودیت هایی خواهم داشت ؟

* آیا ملاقات با یک متخصص و یا استفاده از امکانات درمانی ویژه ضروریست؟ هزینه آن چقدر است و آیا بیمه آن را تحت پوشش قرار می دهد؟

* آیا جایگزینی برای داروهای تجویز شده به من وجود دارد؟

* آیا هیچ بروشور یا مطلبی برای اینکه با خود به خانه ببرم وجود دارد؟ چه وب سایت هایی برای بازدید پیشنهاد می کنید؟

چنانچه به علت یک حساسیت غذایی در کودکتان پزشک را ملاقات میکنید، ممکن است این سئوالات را نیزداشته باشید:

* آیا احتمال دارد که کودکم در آینده این حساسیت را از دست بدهد و بهبود یابد؟

* چه جانشین هایی برای غذا یا غذاهایی که محرک علائم حساسیت در کودکم هستند، وجود دارد؟

* با وجود این حساسیت غذایی چگونه به حفظ سلامت کودکم در مدرسه کمک کنم؟

علاوه بر سوالاتی که از قبل آماده می کنید، در مورد پرسیدن هر سئوالی که در طول زمان ملاقات برایتان پیش آمد تردید نکنید.

آنچه باید از پزشک انتظار داشت

ممکن است پزشک از شما سئوالاتی بپرسد. آمادگی برای پاسخ دادن به آنها کمک میکند تا زمان بیشتری برای صحبت در زمینه های مورد نظر خود داشته باشید. پزشک احتمالا سئوالاتی به شرح زیر را خواهد پرسید:

* چه زمانی اولین بار علائم را مشاهده کردید؟

* چه فاصله زمانی بین مصرف غذایی که به آن مشکوک هستید تا بروز علائم وجود دارد؟

* آیا شما داروهایی مثل آنتی هیستامین مصرف کرده اید، واگر بلی کمک کننده بوده است؟

* آیا به نظرتان واکنش آلرژیک همیشه با مصرف یک غذای خاص در شما بوجود می آید؟

* قبل از بروز واکنش چه مقدار غذا خورده اید؟

* غذایی که باعث این واکنش شده اند پخته بوده اند یا خام؟

* علائم تا چه اندازه شدید هستند؟

* به نظرتان میرسد چه چیزهایی این علائم را در شما بهبود میدهند؟

* چه چیزهایی این علائم را تشدید می کنند؟

حساسیت های غذایی چگونه درمان می شود؟

هیچ داروی خاصی برای حساسیت های غذایی وجود ندارد.
بهترین درمان این است که به سادگی با جلوگیری از خوردن آن مواد غذایی و هر نوع غذا یا نوشیدنی که حاوی آن مواد غذایی آلرژی زا است از بروز حساسیت در خود جلوگیری کنیم.
یکی از راه های مهم خواندن برچسب مواد غذایی است. هر غذاهایی که ممکن است واکنش آلرژیک کند و احتمالا شما به آن حساسیت دارید را هرگز مصرف نکنید.
پزشکان و مراکز آلرژی نیز می توانند با ارائه فهرستی از غذاهای سالم و یا آلرژی زا به شما کمک کنند .

گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی