علائم فلج شدن
بیماری ALS به تدریج فلج می‌کند
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با علائم خطرناک فلج شدن آشنا شوید.
علائم خطرناک فلج شدن
به فلج یک سمت بدن یعنی دست و پا و نیمی از تنه در یک طرف بدن همی پلژی Hemiplegia میگویند. وقتی اندام های یک طرف بدن کاملا فلج نشده بلکه ضعیف شده و قدرت آنها کم شود به وضعیت ایجاد شده همی پارزی Hemiparesis میگویند. همی پلژی و همی پارزی معمولا به علت آسیب دیدن سلول های مغز ایجاد میشود. این وضعیت میتواند در بچه ها یا بزرگسالان دیده شود.
علل فلج یک طرفه بدن
همی پلژی در بچه ها به علت فلج مغزی ایجاد میشود. فلج مغزی در بچه ها میتواند علل زیر باشد.
علل قبل از تولد
اینها عللی هستند که در زمان جنینی موجب میشوند مغز به درستی تشکیل نشود. بسیاری از بیماری های ژنتیکی و یا بعضی عفونت های ویروسی مادر در زمان بارداری از این دسته اند
علل حین تولد
اینها عللی هستند که در زمان زایمان موجب نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد شده و آسیب غیر قابل جبرانی به آن وارد میکنند
علل بعد از تولد
عللی مانند عفونت های مغز، نرسیدن اکسیژن برای مدتی به مغز، خونریزی مغزی (به علت ضربه مانند تصادف، افتادن بچه به زمین یا دیگر ضربات به سر بچه) میتوانند بعد از تولد بچه و زمانی هنوز مغز بچه بسیار آسیب پذیر است به آن صدمات غیر قابل بازگشت وارد کنند.
در بزرگسالان علل همی پلژی یا فلج شدن یک طرف بدن میتواند به علل زیر باشد
ضایعات عروقی مغز یا Cerebrovascular accident CVA
که به علت خونریزی مغزی یا آمبولی مغزی (انسداد شریان های مغز توسط لخته) ایجاد میشود. این شایعترین علت همی پلژی است. به آن سکته مغزی هم میگویند.
عفونت های مغز
مانند مننژیت و انسفالیت
ضربات مغز
بدنبال تصادف یا سقوط از بلندی و یا وود اجسام نافذ به مغز
تومور مغز و جراحی های مغز
بدنبال جراحی تومورهای مغزی ممکن است آسیب هایی به بافت مغزی ایجاد شود. خود تومورهای مغزی قبل از جراحی هم میتوانند موجب بروز این علائم شوند.
علائم فلج شدن
- این بیماری با ضعف و گرفتگی عضلات دست و پا اولین نشانه های خود را بروز می دهد که در بعضی مبتلایان همراه با اختلال در تکلم است.
- ALS در مراحل بعد توانایی فرد را در کنترل ماهیچه های موردنیاز برای تحرک، صحبت کردن، خوردن و تنفس درگیر می کند و فرد به شدت ناتوان می شود.
- نشانه های بیماری ALS شامل ناتوانی در حرکت دادن پاها و انگشتان است، ضعف در عضلات پا و زانوها، ضعف در عضلات دست، اختلال در گفتار، مشکل بلع، گرفتگی عضله و حرکات غیرارادی بازوها، شانه ها و زبان از دیگر علایم ALS می باشد.
- این بیماری در ابتدا از دست یا پا و یا هر دو آغاز می شود و سپس به دیگر قسمت های بدن گسترش پیدا می کند.
- هم زمان با پیشرفت بیماری عضلات به حدی ضعیف می شود، که فرد به طور کامل فلج می شود.
- این بیماری جویدن، بلع، صحبت کردن و تنفس بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد و بدن بیمار در انجام اعمال حیاتی ناتوان می ماند.
علل فلج شدن
- در این بیماری، سلول های عصبی که کنترل حرکات ماهیچه ها را در اختیار دارد، می میرد بنابراین ضعف ماهیچه ها علت عصبی دارد.
- محققان تاکنون به ماهیت این بیماری عصبی پی نبرده اند، اما چند علت احتمالی درباره بروز بیماری ذکر کرده اند. جهش ژنتیکی اولین علت است. جهش های ژنتیک متعدد ممکن است به بروز اشکالی از ALS منتهی شود.
- نتایج تحقیقات نشان می دهد افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، دارای گلوتامین (Glutamate) بیشتری در سلول های عصبی واقع در نخاع می باشند. Glutamate یک گیرنده شیمیایی در مغز است و افزایش آن برای سلول های عصبی سمی است.
- همچنین واکنش نامنظم سیستم ایمنی بدن یکی دیگر از دلایل بروز بیماری محسوب می شود. گاهی اوقات سیستم ایمنی به سلول های عادی بدن حمله می کند.دانشمندان معتقدند که این اتفاق یکی از دلایل بروز ALS در فرد است.
- ناکارآمدی پروتئین ها نیز یکی دیگر از علل بیماری ذکر شده است. شواهد نشان می دهد که وقتی پروتئین به درستی کار خود را انجام ندهد، درون سلول های عصبی به صورت غیرطبیعی تجمع و زمینه مرگ سلول عصبی را فراهم می کند.
- همچنین باید بدانیم که این بیماری مسری نیست و به افراد دیگر منتقل نمی شود.
علائم فلج یکطرفه بدن چیست؟
مهمترین علائم بیماری و مشکلاتی که در اثر آن برای بیمار ایجاد میشود عبارتند از :
- ضعف عضلات یا فلج شدن کامل عضلات در یک سمت بدن
- کاهش توانایی کنترل حرکات اندام بطوریکه بیمار کنترل دقیقی بر روی حرکات اندام خود ندارد
- اسپاسم عضلات بطوریکه در این بیماران عضلات یک سمت بدن دچار انقباض غیر ارادی شده و سفت میشوند. به علت عدم تعادل بین عضلات گرفتار شده اندام ها در وضعیت های غیر طبیعی قرار میگیرند.
- این بیماران موقع ایستادن تعادل مناسبی ندارند و راه رفتن بیماران دچار اشکال میشود
- ممکن است در حرف زدن دچار مشکل شوند. بلعیدن برای آنها مشکل میشود
- دچار مشکلات روحی مانند افسردگی، اضطراب، خشم و تحریک پذیری میشوند.
عوامل خطر
- این بیماری مزمن و ناتوان کننده است و به همین دلیل هیچ کس دوست ندارد، دچار چنین مشکلی شود، ولی متاسفانه برای پیشگیری از این بیماری هنوز کار خاصی نمی توان انجام داد و هر کسی ممکن است، دچار چنین مشکلی شود.
- عوامل خطر شناخته شده در بروز این بیماری شامل ارث، سن و جنس است.
- محققان می گویند بیش از 10 درصد کسانی که مبتلا به این بیماری شده اند، ALS را از یکی از والدین خود به ارث برده اند. به این ترتیب اگر شما یکی از مبتلایان به این بیماری باشید احتمال ابتلای بچه های شما به ALS وجود دارد.
- سن شیوع بیماری بین 20 تا 60 سال است و هم می تواند خانم ها را درگیر کند و هم آقایان. البته خوشبختانه میزان شیوع بیماری خیلی قابل توجه نیست و تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا هستند یا به آن مبتلا می شوند، خیلی زیاد نیست.
- دانشمندان می گویند ALS مانند دیگر بیماری ها از طریق عوامل محیطی در افرادی که زمینه ارثی آن را دارند، بروز پیدا می کند. به عنوان مثال بررسی ژنوم کامل مبتلایان به بیماری نشان می دهد آنان تشابه ژنتیکی زیادی با یکدیگر دارند.
- محققان از سیگار و سرب به عنوان دو عامل محیطی موثر در بروز ALS یاد می کنند.
- محققان می گویند سیگار کشیدن احتمال ابتلا به بیماری را دو برابر می کند. هر قدر تعداد سال های سیگار کشیدن بیشتر باشد احتمال بروز بیماری بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر ترک سیگار کاهش خطر بروز بیماری را در پی دارد.
- همچنین بعضی شواهد نشان می دهد که افرادی که در محیط کاری خود در معرض سرب قرار دارند، در خطر ابتلا و پیشرفت سریع بیماری هستند.
تفاوت ALS با MS
- ALS در واقع بیماری است که نخاع را درگیر می کند و از سیستم اعصاب مرکزی، نخاع گردنی را متاثر می کند.
- اگر به آناتومی نخاع نگاهی بیندازیم در می یابیم که طی این بیماری شاخ های طرفی نخاع دچار نوعی اسکروزیس می شود و قسمت های دیگر سیستم اعصاب مرکزی درگیر نمی شود.
- این بیماری به طور پیشرونده قسمت های بالاتری از نخاع گردنی را متاثر می کند و حتی تا بصل النخاع و مرکز تنفس هم گسترش پیدا می کند.
- همزمان با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است به عوارض تنفسی و اختلال در خوردن مبتلا شود
- تفاوت این بیماری با بیماری MS این است که در MS اعصاب بینایی و قسمت های مختلفی از مغز درگیر می شود و نخاع هم ممکن است متاثر شود، اما در ALS نخاع در مراحل اولیه درگیر می شود و درگیری مغز بسیار کم است.
- در MS سیستم عصبی مرکزی در مغز تحت تاثیر قرار می گیرد و در مراحل اولیه در نخاع بروز پیدا نمی کند.
عوارض
- همزمان با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است به عوارض تنفسی و اختلال در خوردن مبتلا شود.
- از آن جا که ALS باعث فلج شدن ماهیچه های تنفسی می شود، مبتلایان به وسایل و ابزارهای کمکی برای تنفس نیاز پیدا می کنند. این مشکل در مراحل پیشرفته بیماری به حدی حاد است که شایع ترین علت مرگ مبتلایان، مشکلات تنفسی ذکر شده است.
- همچنین زمانی که ماهیچه های مسئول بلع بیمار فلج شود، مبتلایان دچار سوءتغذیه و کم آبی شدید می شوند. این افراد در معرض خطر ورود موادغذایی و مایعات به ریه قرار دارند و نیاز به تیوب انتقال دهنده غذا پیدا می کنند.
- بعضی از مبتلایان نیز دچار مشکلات حافظه می شوند.
درمان
MS به عنوان یک بیماری خوایمنی با داروهایی که در سیستم ایمنی تغییراتی به وجود می آورد، قابل کنترل است.برای ALS درمان قطعی وجود ندارد و بسته به شدت و ضعف بیماری، بیمار به طور پیشرونده قابلیت هایش را از دست می دهد و دچار اختلال حسی و حرکتی و تنفسی می شود و در نهایت فوت می کند.البته قطعا راه هایی مثل استفاده از فیزیوتراپی بسیار کمک کننده است و یک سری از داروها سرعت بیماری را کند می کند و برای اختلال تنفس در مراحل پیشرفته بیماری نیز می توان از محرک هایی که عضلات تنفسی و بین دنده ای را در حین دم و بازدم تحریک می کنند، کمک گرفت.هزینه های درمان برای این بیماران بسیار گرانقیمت است و از طرف دیگر، کسی که به این بیماری دچار می شود به تجهیزات و خدمات خاصی هم نیاز دارد.
مشکل اصلی این بیماران ناتوانی در انجام حرکات است، در حالی که تمام قوای فکری و هوشی آن ها درست است و قشر مغز فعالیت های خود را انجام می دهد اما در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است عضلات حلق و حنجره درگیر شود و فرد را دچار مشکلات عدیده کند.این بیماران به حمایت نیاز دارند.هزینه های درمان برای این بیماران بسیار گرانقیمت است و از طرف دیگر، کسی که به این بیماری دچار می شود به تجهیزات و خدمات خاصی هم نیاز دارد.
مراقبت های دائم توانبخشی به دلیل ضعف و ناتوانی بیماران در حرکت اندام ها و این که بعضی آنها قادر به تکلم نیستند تا پیام هایشان را به دیگران انتقال دهند نیز موجب می شود آنها به حمایت های بیشتری نیاز داشته باشند. در نتیجه طبیعی است که خانواده های این بیماران هم دشواری های زیادی را در مراحل پیشرفت بیماری تحمل کنند.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
