سه بازار مالی که باید درباره آن بدانید
بازار مالی، بازاری است که افراد و مؤسسات می‌توانند اوراق بهادار، کالا و سایر دارایی‌های قابل معامله را با قیمتی که توسط اصول اقتصادی عرضه و تقاضا تعیین شده‌اند، با هم مبادله کنند.
کار بازارها قرار دادن دو طرف، یعنی خریداران و فروشندگان در یک مکان است تا آن‌ها بتوانند به سادگی یکدیگر را پیدا کنند؛ بنابراین معامله بین آن‌ها را تسهیل می‌کنند. انواع مختلفی از بازارهای مالی وجود دارند و ویژگی‌های آن‌ها به دارایی‌های مالی که مبادله می‌شوند و نیازهای شرکت‌کنندگان مختلف بازار بستگی دارد. انواع بازار مالی بر اساس ماهیت مبادلات و همچنین میزان رشدشان قابل‌تشخیص هستند.
[box type=”info” align=”aligncenter” class=”” width=”100″]کار بازارها قرار دادن دو طرف، یعنی خریداران و فروشندگان در یک مکان است تا آن‌ها بتوانند به سادگی یکدیگر را پیدا کنند[/box]
بازار کالا و خدمات چیست؟
انسان‌ها در گذشته و حال یاد گرفته‌اند که محل متشکلی را برای خرید و فروش کالاهای خود داشته باشند و قوانین و عرف حاکم بر این بازار را رعایت کنند. در این بازار در قبال کالا و خدمات، واحد پولی مورد پذیرش، به عنوان تسهیل‌کننده معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارزش هر کالا یا خدمت با مبلغی پول تعریف و عرضه می‌شود و معمولاً معاملات درون این بازار، تحت مکانیسم‌های شناخته شده‌ای صورت می‌گیرد. در این بازار کالاها و خدمات به گونه و نوع‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام از آن‌ها تحت حاکمیت قوانین و عرف خاص پذیرفته شده خود، مورد معامله قرار می‌گیرند. در این نوع بازار واحد پولی، به عنوان واسطه معاملات می‌تواند در بخش‌های مختلف بازار به راحتی جابه‌جا شود و هیچ‌گونه محدودیتی برای آن وجود ندارد. در واقع ما می‌توانیم نقدینگی خود را به راحتی در بخش‌های مختلف بازار و تحت قوانین آن به گردش دربیاوریم.
بازار کالا و خدمات، به دلیل قدمت و به خاطر تامین کنندگی نیازهای کلی انسان‌ها، از وسعت بسیار زیادی برخوردار است. در این بازار آنچه ارزش کالا و خدمات را تعیین می‌کند، عرضه و تقاضاست. تقاضا متناسب با نیاز انسان‌ها تغییر می‌کند. در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، افزایش قیمت‌ها حادث می‌شود که امروزه ما آن را به نام تورم می‌شناسیم، از تورم به عنوان بیماری اقتصاد نام‌برده می‌شود و اکثریت یا بهتر است بگوییم کلیه حکومت‌ها تلاش می‌کنند تا تورم را به حداقل ممکن برسانند. تورم باعث ایجاد شغل‌های کاذب می‌شود. به همین دلیل دولت‌ها و شبکه اقتصادی کشورها سعی می‌کنند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، تورم را کنترل کنند.
بازار پول و ارز چیست؟
بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سر رسید کمتر از یکسال دارند. به عبارت صحیح‌تر می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی بالا و نوسان کم نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را دهد تا به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.
بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و سایر مکان‌هایی که دادوستد ابزارهای مالی بازار پول در آن انجام می‌شود، تشکیل‌دهنده بازار پول هستند. مشارکت‌کنندگان در بازار پول، افراد یا واحدهای دارای مازاد نقدینگی هستند که به عنوان پس‌انداز کننده، منابع خود را از طریق مستقیم یا غیرمستقیم با سررسیدهای کوتاه مدت در اختیار واحدهای نیازمند منابع مالی قرار می‌دهند.
مهم‌ترین رسالت بازار پول ایجاد تسهیلات برای واحدهای اقتصادی به منظور تأمین نقدینگی به معنای کوتاه مدت آن و نیز تأمین سرمایه در گردش است. ازجمله ابزارهای موجود در این بازار می‌توان از اسناد خزانه، پذیرش بانکی، اوراق اجاره و گواهی سپرده نام برد.
بازار سرمایه چیست؟
بازار سرمایه به بازارهای مالی جهت خرید و فروش ابزارهای مالی، با سررسید بیشتر از یکسال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بازار سرمایه پلی است که پس‌انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت‌ها یا دولت‌ها را به واحدهای سرمایه‌گذاری که بدان نیازمندند، انتقال می‌دهد؛ بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس‌انداز و سرمایه‌گذاران را با یکدیگر ارتباط می‌دهد. این بازار نقش مهمی در تجمیع سرمایه‌های اندک و پراکنده و تأمین مالی شرکت‌ها، واحدهای صنعتی و تولیدی در قالبی منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف دارد. نهادهای فعال در این بازار عبارت‌اند از بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بانک‌های سرمایه‌گذاری، کارگزاران، معامله گران، بازارگردانان، مشاوران سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و…
سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق مشارکت، قراردادهای اختیار معامله و… ازجمله ابزارهای تأمین مالی در این بازار به حساب می‌آید. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است. کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته بیشتر شراکت محور(بورس محور) هستند و کشورهای توسعه نیافته بیشتر بانک محور(وام محور) هستند.
