خطرات بالا بودن تری گلیسیرید (triglyceride) در آزمایش خون
تری گلیسیرید (triglyceride) چیست ؟
اگر به طور مرتب فشار خون خود را چک کرده و کلسترول خونتان را آزمایش می کنید، بدانید که باید تری گلیسرید خود را نیز مرتباً زیر نظر بگیرید. تری گلیسرید ( نوعی چربی خون ) بالا، خطر بیماریهای قلبی و عروقی را بالا می برد . تغییر شیوه زندگی و تغذیه مناسب در پایین آمدن آن به شما کمک می کند.
تری گلیسریدها نوعی چربی موجود در خون شما هستند. روغن، مارگارین، کره و بیشتر چربی های موجود در غذای شما از نوع تری گلیسرید هستند. خون شما این چربی ها را پس از خوردن آنها جذب می کند. ولی این تنها منبع این ماده نیست. بدن شما کالری های دریافتی اضافه مخصوصاً کربوهیدرات های ساده مانند ماکارونی، نان بدون سبوس، شکلات، شکر و الکل را به تری گلیسرید تبدیل می کند و آنها را در سلول های چربی ذخیره می کند.
تری گلیسرید در آزمایش خون
تری گلیسرید نوعی چربی خون است. زمان خوردن غذا ، بدن شما میزان کالری اضافی را، به تری گلیسرید تبدیل می کند. تری گلیسرید در سلولهای چربی شما ذخیره می شوند. برای انرژی میان وعده ای، هورمون ها تری گلیسرید آزاد می کنند. اگر بیشتر از میزان کالری که می سوزانید، غذا بخورید حتما تری گلیسرید تان بالا است .
چگونه سطح تری گلیسرید را در خون اندازه می گیرند ؟
پزشک شما احتمالاً آزمایش تری گلیسرید و کلسترول را همزمان با یکدیگر تجویز می کند. آنها از خون نمونه می گیرند و البته ممکن است قبل از آن از شما بخواهند که به مدت نصف روز یا بیشتر نوشیدنی ها و غذاهای خاصی را مصرف نکنید تا نتیجه دقیق باشد. خون در آزمایشگاه خون آزمایش می شود.
بیشتر بخوانید:
mcv در آزمایش خون نشانه چیست ؟
چه میزان تری گلیسرید نرمال محسوب می شود ؟
سطح تری گلیسرید خون خود را با این اعداد که بر اساس ۱۲ ساعت ناشتا بودن است، مقایسه کنید: با یک آزمایش خون ساده می توانید میزان تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:
- تری گلیسیرید نرمال (بهترین حالت): کمتر از ١٥٠ میلی گرم در دسی لیتر و یا کمتر از ١.٧ میلی مول در لیتر
- تری گلیسیرید در مرز (تری گلیسرید روی مرز): ١٥٠ تا ١٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ١.٨ تا ٢٠٢ میلی مول در لیتر
- تری گلیسیرید بالا(تری گلیسرید بالا): ٢٠٠ تا ٤٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ٢.٣ تا ٥.٦ میلی مول در لیتر
- تری گلیسیرید خیلی بالا(تری گلیسرید خیلی بالا): ٥٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر و یا ٥.٧ میلی مول در لیتر یا بالاتر
انجمن قلب آمریکا اعلام کرده است که تری گلیسرید ١٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر بسیار خوب است. این میزان تری گلیسرید سلامت قلب شما را بهبود می بخشد. البته این انجمن مصرف دارو برای رساندن میزان تری گلیسرید، به این اندازه را توصیه نمی کند. به جای دارو، تغییر شیوه زندگی، نوع تغذیه، کاهش وزن و تحرک جسمانی را پیشنهاد می دهند. زیرا معمولا تری گلیسرید با رژیم غذایی به خوبی پایین می آید .
پزشک شما معمولا تری گلیسرید را در بخشی از آزمایش کلسترول چک می کند. ( که به آن پانل چربی هم گفته می شود ) که برای این آزمایش باید حداقل ١٢ ساعت غذا نخورده باشید و اصطلاحاً ناشتا باشید.
بیشتر بخوانید:
سطح MCH در آزمایش خون چه معنایی دارد ؟
آیا تری گلیسریدها می توانند برای بدن مفید باشند ؟
بله، ولی در مقدار مناسب. بدن شما برای ذخیره و انتقال انرژی از آنها استفاده می کند. ولی مقدار بیش از حد آن می تواند باعث بیماری های قلبی شود. مخصوصاً اگر سطح کلسترول بد (LDL) در خون شما از قبل بالا باشد.
آیا تری گلیسرید همان کلسترول است ؟
خیر. هر دوی آنها به عنوان لیپید شناخته شده اند، ولی فقط تری گلیسریدها چربی هستند. کلسترول یک ماده موم مانند است که توسط کبد شما ساخته می شود و همچنین از طریق غذا جذب بدن می شود و به ساخت غشای سلولی و هورمون ها کمک می کند. همچنین به بدن برای گوارش غذا کمک می کند.
تفاوت بین تری گلیسرید و کلسترول چیست ؟
این دو، دو نوع چربی متفاوت در خون هستند. تری گلیسرید ها، کالری استفاده نشده را برای بازگرداندن انرژی به شما ذخیره می کنند و کلسترول، برای ساختن سلولها و هورمونهای خاص ، در بدن فعالیت می کنند. این دو چربی در خون حل نمیشوند و به کمک پروتئین ها در کل بدن شناور هستند و منتقل می شوند.
تری گلیسرید منبع انرژی است در حالی که کلسترول ماده مومی شکل و بی بویی است که یا در مواد غذائی موجود است و یا توسط خود کبد ساخته می شود. کلسترول بخش مهمی از سلول های عصبی و دیواره سلول ها را تشکیل می دهد. همچنین هم کلسترول و هم تری گلیسرید نقش بسزایی در گوارش و تولید بعضی هورمون ها دارد. کلسترول نمی تواند با خون مخلوط شود و یا در خون حل شود. کبد آنها را با پروتئین بسته بندی می‌کند که به آنها لیپو پروتئین گفته می شود . سپس لیپوپروتئین تری گلیسرید و کلسترول را به نقاط مختلف بدن حمل می‌کند.
تری گلیسرید یکی از فاکتورهای مهم در بروز بیماری های قلبی است. زمانی که پزشک می‌خواهد چربی خون شما را چک کند، تری گلیسرید یکی از این آزمایش هاست. همراه با تری گلیسرید، میزان کلسترول،HDL (یا کلسترول خوب)، LDL (کلسترول بد) نیز آزمایش می شود. پس از خوردن مواد غذائی، میزان تری گلیسرید معمولاً بالاست. به همین دلیل و برای اینکه آزمایش تری گلیسرید دقیق تری داشته باشید، به شما گفته می شود که به مدت ۱۲ ساعت پیش از آزمایش نخورید و نیاشامید. علاوه بر رژیم و الکل که ذکر شد، عادت ماهیانه، ساعت روز و ورزش اخیر بر میزان تری گلیسرید مؤثر است.
مقدار زیادی کلسترول در خون شما، منجر به افزایش خطرابتلا به بیماریهای قلبی وسکته مغزی شود و تری گلیسرید بالا ممکن است که باعث سختی شریان و یا ضخیم شدن دیواره آنها شود که خطر حمله قلبی، مغزی و بیماری قلبی را افزایش می دهد. گاهی تری گلیسرید بالا نشان از وجود شرایط دیگری همچون چاقی و یا سندروم متابولیک( گروهی از مشکلات سلامتی همچون تجمع چربی دور کمر، فشار خون بالا، تری گلیسرید ، قند خون و LDL بالا همراه با HDL پایین) دارد. ممکن است درافرادی که دیابت نوع دو دارند (که در افراد چاق بیشتر بروز می‌کند و معمولاً نیازی به انسولین نیست ولی در عوض قرص های پایین آورنده قند خون استفاده می کنند) ولی قند خون شان را در محدوده طبیعی نگاه نمی دارند و یا افرادی که میزان پایین هورمون تیروئید، بیماری قلبی، کلیوی، و یا بعضی بیماری های ارثی که تبدیل چربی به انرژی را تحت تاثیر قرار می دهند دارند, نیز دیده می شود. همچنین بعضی از داروها نیز ممکن است باعث افزایش تری گلیسرید شوند.
بیشتر بخوانید:
بالا و پایین بودن تست ESR در آزمایش خون نشانه چیست ؟
میزان اهمیت تری گلیسرید
هنوز میزان تاثیر تری گلیسیرید بالا در ضخیم شدن دیواره عروق قلبی که باعث بالا رفتن خطر سکته مغزی و قلبی و بیماریهای قلبی و عروقی می شود مشخص نیست .
تری گلیسیرید بالا معمولا در اضافه وزنهای زیاد و شرایط متابولیسمی خاص بروز می کند و در این وضعیت خطر حمله مغزی و قلبی، به طور کلی بالا است. مجموعه ای از شرایط خاص، شامل چربی دور شکم، فشار خون بالا، تری گلیسرید بالا، قند خون بالا و میزان نامناسب کلسترول، سندروم متابولیسمی را ایجاد می کند.
بعضی اوقات تری گلیسرید بالا نشانه ای از دیابت نوع دوم، میزان پایین یکی از هورمون های تیروئید، بیماریهای کبدی و یا کلیوی و یا بیماریهای خاص و نادر ژنتیکی است، که در آن بدن شما نمی تواند چربی را به انرژی تبدیل کند. حتی تری گلیسرید بالا می تواند ناشی از مصرف داروهایی مانند بلوک کننده های بتا ، قرص های ضد بارداری، داروهای ادرارآور، استروئیدها و یا داروهای ضد سرطان سینه باشد.
بیشتر بخوانید:
هر آنچه که باید در مورد آزمایش RBC (گلبول های قرمز) بدانید
RDW در آزمایش خون: نتایج تست RDW چگونه است ؟
لیپوپروتئین چیست ؟
تری گلیسرید نمی تواند به خودی خود در خون جریان پیدا کند؛ بنابراین سوار پروتئین های خاصی به نام لیپوپروتئین می شود. به این روش آنها می توانند قبل از ذخیره در سلول های چربی در سرتاسر بدن شما حرکت کنند.
آیا سطح بالای تری گلیسرید آن علامتی هم دارد ؟
معمولاً خیر. به همین خاطر بهتر است در فاصله های منظم برای مشخص شدن سطح لیپیدهای خون که شامل تری گلیسرید هم است، آزمایش خون انجام دهید. به مرور زمان، تری گلیسرید بالا می تواند علامتی برای شرایطی که احتمال حمله قلبی را افزایش می دهند، باشد. همچنین میزان تری گلیسرید ارتباط تنگاتنگی با فشار خون بالا، کلسترول بالا، چاقی مفرط، دیابت و بیماری های تیروئید دارد.
اگر تری گلیسرید شما بالا بود
در مرحله اول باید دلیل آن را بدانید. شاید فقط باید برنامه غذایی خود را تغییر دهید و ورزش کنید. ولی مشکلات کبد، تیروئید یا شرایط دیگری مانند ابتلا به دیابت نیز می توانند باعث افزایش تری گلیسرید شوند، یا ممکن است ترکیبی از همه این عوامل باشد. هنگامی که پزشک شما مسئله را ریشه یابی کرد می توانید نسبت به درمان آن اقدام کنید.
بهترین روش ها برای پایین آوردن تری گلیسیرید
- کاهش وزن. اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/٥ تا ٥ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند . بر روی انرژی بیشتر و سلامتی پس از کاهش وزن خود تمرکز کنید .
- کالری کمتری مصرف کنید. به یاد داشته باشید که کالری اضافه به تری گلیسیرد تبدیل می شود و به عنوان چربی ذخیره می شود. کالری کمتر یعنی تری گلیسرید پایین تر .
- شکر و غذاهای فرآوری شده نخورید. کربوهیدراتهای ساده مانند شکر و غذاهایی که با آرد سفید درست می شوند، تری گلیسرید را بالا می برند .
- کلسترول را در رژیم خود محدود کنید. بیش از ٣٠٠ میلی گرم کلسترول در روز مصرف نکنید، اگر بیماری قلبی دارید، کمتر از ٢٠٠ میلی گرم مصرف کنید. از منابع کلسترول مانند گوشتهای با چربی اشباع شده ، زرده تخم مرغ و تمام محصولات لبنی دوری کنید.
- چربیهای سالمتر را انتخاب کنید. از روغنهای گیاهی غیر اشباع مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا استفاده کنید. به جای گوشت قرمز از ماهی سرشار از امگا ٣ و ماهی های مثل سلمون و ماکارل استفاده کنید .
- چربیهای ترانس را از زندگی خود حذف کنید. چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کردنی و برخی محصولات کارخانه ای مانند شیرینیهای آماده، کراکرها و کیک ها یافت می شود . به علامت ،” بدون چربی ترانس “بر روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد نکنید. در آمریکا مواد غذایی با ٠/٥ گرم چربی ترانس به عنوان غذای بدون ترانس محسوب شده و برچسب بدون ترانس می گیرد که مصرف زیاد آن در طولانی مدت مضر است. مواد تشکیل دهنده مواد غذایی را حتما ً مطالعه کنید . اگر حاوی روغن هیدروژنه باشد،آن غذا صد درصد چربی ترانس دارد.
- نوشیدن الکل را محدود کنید. الکل حاوی قند و کالری بسیار بالایی است که باعث بالا رفتن تری گلیسرید می شود. حتی میزان کمی الکل هم می تواند تری گلیسرید را بالا ببرد.
- به طور مرتب ورزش کنید. حداقل روزی ٣٠ دقیقه فعالیت جسمانی داشته باشید. ورزش منظم کلسترول خوب را بالا نگاه می دارد و کلسترول بد را پایین می آورد. پیاده روی ، شنا و یا ورزش های گروهی بسیار مفید است. اگر ٣٠ دقیقه زمان ندارید، ده دقیقه از پله بالا و پایین بروید، هنگام تماشای تلویزیون حرکت شنا و دراز و نشست انجام دهید .
- اگر تری گلیسرید بالا دارید مراقب دیابت و فشار خون بالا نیز باشید.
بیشتر بخوانید:
عوارض فریتین خون بالا در بدن + راههای درمان
آیا برای تری گلیسرید بالا باید دارو مصرف کرد ؟
اگر تغییر در شیوه زندگی، نتواند تری گلیسیرد تان را پایین بیاورد، پزشک معالج شما ممکن است دارو برایتان تجویز کند. معمولاً تمرکز درمان ، بر پایین آوردن کلسترول بد خون است .
داروها به شرح زیر هستند:
- نیاسین: نیاسین یا اسید نیکوتینک کلسترول بد را کاهش می دهد، پزشک ممکن است یک مکمل هم همراه نیاسین بدهد، نیاسپان. این دارو را حتما با مجوز پزشک تهیه کنید،زیرا تداخل آن با سایر داروها و مصرف بیش از حد آن عوارض جانبی خطرناکی دارد.
- فیبریتس: داروهایی مانند فنوفیبریت، جمفیبروزیل نیز در کاهش تری گلیسرید تاثیر زیادی دارند.
- استاتین ها: اگر کلسترول خوب شما پایین و کلسترول بد خونتان بالا باشد، پزشک شما ممکن است، ترکیبی از دارهای استاتین و نیاسن و یا فیبریتسها را تجویز کند، به دلیل عوارض جانبی استاتینها، قبل از مصرف این دارو، اگر از سرگیجه، اسهال، یبوست و گرفتگی عضلانی رنج می برید، حتماً با دکتر خود، در میان بگذارید.
- مکمل های امگا ٣ : اسیدهای چرب امگا ٣ می توانند در پایین آوردن تری گلیسرید، موثر باشند. شما می توانید آنها را از داروخانه و یا با تجویز پزشک تهیه کنید . اگر خودتان دارو را تهیه می کنید و داروی کاهش دهنده تری گلیسرید دیگری مانند استاتینها مصرف می کنید، حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید. مصرف امگا ٣ می تواند سایر داروها را تحت تاثیر قرار دهد.
- اگر به تجویز پزشک دارو مصرف می کنید، حتماً طبق دستور این کار را انجام دهید، اما تغییر شیوه زندگی و تاثیر آن بر سلامتی خود را، فراموش نکنید.
سوالات رایج شما کاربران در مورد آزمایش تری گلیسرید (triglyceride)
پروفایل لیپیدی چیست ؟
این آزمایش سطح کلسترول خوب (HDL)، کلسترول بد (LDL) و تری گلیسرید را در خون شما مشخص می کند. پزشک شما ممکن است این سه عدد را در فرمولی قرار دهد و میزان کلسترول نهایی خون شما را مشخص کند. عدد بالا برای این فاکتور احتمال خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
سن، سابقه خانوادگی، سیگار کشیدن، فشار خون و مسائل دیگر ممکن است روی میزان کلسترول نهایی خون تاثیر بگذارند؛ بنابراین راجع به این موضوع با پزشک خود صحبت کنید.
آیا قبل از آزمایش باید ناشتا باشیم ؟
سطح تری گلیسرید معمولاً پس از مصرف غذا افزایش می یابد. به همین خاطر است که گاهی پزشک از شما می خواهد از دوازده ساعت قبل از آزمایش غیر از آب چیزی نخورید. رژیم غذایی شما، استفاده از نوشیدنی های الکلی، دوره پریود برای خانم ها، ساعت آزمایش و تمرینات ورزشی که اخیراً انجام داده اید می تواند روی نتیجه آزمایش اثر بگذارد.
چه موقع باید آزمایش بدهم؟
شما باید با پزشک خود صحبت کنید تا او با توجه به سوابق خانوادگی، سن و جنسیت شما تصمیم بگیرد که هر چند وقت یکبار آزمایش بدهید. پزشک شما شرایط دارویی و درمان هایی که تاکنون داشته اید را نیز در نظر می گیرد.
بیشتر بخوانید:
آزمایش بارداری : همه چیز در مورد آزمایش خون بارداری
خطرات بالا و پایین بودن آزمایش WBC خون
