تفسیر آزمایش های غربالگری آلرژی  

آزمایش های غربالگری آلرژی چگونه انجام می شوند؟

آزمایش های غربالگری آلرژی (Allergy Screen Panel, Serum)انواع گوناگونی دارند که تعدادی از آنها مستقیماً بروی بیمار انجام می شوند مانند تست های پوستی پریک و تست پچ .انجام تست های پوستی اگرچه ارزان و دارای حساسیت مناسب می باشند ولی به دلیل محدودیت های خاصی از جمله دشواری انجام در کودکان و افراد دارای مشکلات پوستی و احتمال حمله آنافیلاکسی و اینکه هر بار تعداد محدودی آلرژن را می توان تست کرد، موجب شده است که پزشکان و بیماران بیش از پیش به انجام تست های خونی تمایل نشان دهند.

در تست های خونی آلرژی حضور آنتی بادی از کلاس IgE در سرم بیمار اندازه گیری می شود. روش های رایج برای این اندازه گیری شامل ELISA, Immunoblot و Immuno CAP و می باشد که در این روش ها آنتی بادی IgE اختصاصی برعلیه هر آلرژن را می توان جستجو نمود. از میان این روش ها دقیق ترین آن ها که میزان IgE اختصاصی را از نظر کمی نیز مشخص می کند روش Immuno CAP می باشد.

روش Immuno CAP نسل چهارم روش RAST می باشد که قابلیت اندازه گیری IgE اختصاصی 650 آلرژن را دارد و از طرف WHO به عنوان روش استاندارد طلائی (Gold Standard) تست های آزمایشگاهی (In vitro) برای آلرژی معرفی شده است.

روش ISAC Microarray Immuno CAP جدیدترین تکنولوژی ارائه شده برای آلرژی کودکان می باشد که بر اساس تکنولوژی بیوچیپ طراحی شده و توانایی اندازه گیری میزان IgE اختصاصی 112 اپی توپ مختلف از 51 آلرژی شایع را تنها با 30 میکرولیتر از خون کودک دارد.

با توجه به اینکه این دستگاه هم اکنون در کشور موجود نمی باشد در قالب طرح مشترکی با آزمایشگاه رفرانس فادیا در دانشگاه لوون کشور بلژیک امکان ارسال نمونه ها و اندازه گیری IgE اختصاصی برعلیه آلرژن های مورد نظر فراهم گردیده است.

روش انجام آزمایش های غربالگری آلرژی

افراد مبتلا به آلرژی عموما در برخورد با آلرژن های مختلف علایم و آثار بالینی متفاوتی بروز می دهند که بررسی و شناخت آن ها مستلزم انجام آزمایش های خاص غربالگری آلرژی می باشد.

سیستم غربالگری آلرژی ، که برای این منظور طراحی شده است و هم اکنون بصورت روزانه در آزمایشگاه انجام می شود، یک سیستم آزمایشگاهی پیشرفته جهت تشخیص آنتی بادی های IgE اختصاصی آلرژن های مختلف در سرم انسان است.در این سیستم با تهیه پانل های آلرژن مناسب ، می توان حساسیت افراد مبتلا به آلرژی را نسبت به آلرژن های متفاوت مشخص نمود.

انجام تست های آلرژی به دو صورت 1- پانل آلرژن 2- دیسک آلرژن انجام می شود.

1- پانل آلرژن

پانل های آلرژن می تواند شامل آلرژن های تنفسی، غذایی، شغلی یا محیطی و بومی هر منطقه باشد. هر پانل شامل بیست آلرژن است که روی یک نوار نیتروسلولوزی تثبیت شده اند.

روش انجام آزمایش

غربالگری آلرژن بر اساس روش ایمنوبلات و به هدف سنجش آنتی بادی های IgE سرم انسان که اختصاصی آلرژن ها هستند، طراحی شده است.

در این روش ، آنتی بادی های موجود در سرم انسان بطور اختصاصی با آلرژن هایی که در سطح غشاهای نیتروسلولزی تثبیت شده اند واکنش می دهند.در مرحله بعد آنتی بادی های ضد IgE کونژوگه با آنزیم به محیط آزمایش وارد و سرانجام سوبسترای ویژه آنزیم به محیط آزمایش افزوده می شود . در نتیجه انجام واکنش های آنزیمی تعدادی باند رنگی در طول غشا ظاهر می شود که شدت رنگ هر باند متناسب با مقدار آنتی بادی IgE ویژه هر آلرژن در نمونه سرمی است.

ارزیابی هر باند با استفاده از دستگاه RIDA-Screen و به کمک یک الگوی آنالیز انجام و میزان IgE ویژه هر آلرژن بر حسب IU/ml گزارش می شود. برای انجام آزمایش 250 میکرولیتر سرم مورد نیاز است و زمان انجام آزمایش 2/5 ساعت می باشد.

مزایای آزمایش های غربالگری آلرژی

• انجام تست روی سرم بدون نیاز به تست های پوستی متعدد
• سهولت انجام تست برای کودکان
• عدم ایجاد واکنش های آنافیلاکسی در افراد آلرژیک
• حساسیت و ویژگی بالای تست
• قیمت بسیار مناسب نسبت به سایر روش های موجود
• امکان استفاده از پانل های استاندارد و پانل های سفارشی

2- دیسک آلرژن

در این روش با استفاده از دیسک های مخصوص هر نوع آلرژن و انجام روش الایزا (درمجاورت دیسک های کنترلی) شدت واکنش بیمار نسبت به آن آلرژن خاص بررسی می گردد. مزیت اصلی این روش این است که میتوان آزمایش را برای یک نوع خاص آلرژن و یا هر ترکیبی از آلرژن ها که درخواست گردد انجام داد.

تفسیر نتایج آزمایش های غربالگری آلرژی

لازم به ذکر است که نتایج تست IgE بایستی با توجه به علایم و آثار بالینی بیمار و توسط پزشک معالج تفسیر می شود .از نتایج تست IgE اختصاصی میتوان برای پیش بینی دوره بیماری آتوپیک استفاده کرد.این امر به ویژه در مورد اطفالی که حساسیت غذایی در آن ها در حال شکل گیری می باشد اهمیت دارد. همچنین تشخیص زود هنگام آلرژی می تواند به درمان بهتر و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک نماید. بطور مثال انتظار می رود با درمان اطفال مبتلا به آسم تا قبل از پنج سالگی بتوان از افت فعالیت تنفسی آن ها جلوگیری کرد.

همچنین ارزش موارد منفی تست IgE نیز نباید نادیده گرفته شود زیرا در بسیاری از موارد غیر آلرژیک بیمارانی که علائم بالینی مشابه آلرژی نشان می دهند تست IgE اختصاصی منفی است که برای اینگونه بیماران بایستی موارد اتیولوژی دیگر جستجو کرد. همچنین نتایج منفی تستIgE اختصاصی از درمان های آلرژیک غیر ضروری جلوگیری می کند.

کیت سنجش IgE توتال به روش الایزا طراحی شده و برای تعیین تیتر IgE سرمی استفاده می شود .تیتر بالای IgE در مواردی نظیر آلرژی ، بیماری های انگلی ، برخی نقایص سیستم ایمنی ، سندروم مادرزادی نقص سلول T، سندروم افزایش IgE ، سندروم ویسکوت_ آلدریچ مشاهده می شود.
همچنین در برخی بدخیمی ها نظیر لنفوما و سندروم (Churge- struss) تیتر IgE افزایش می یابد. دامنه نرمال IgE در سنین مختلف متغیر است که در طول دوره بلوغ حداکثر و در پیری به حداقل می رسد.

نکاتی در مورد انتخاب آزمایش های غربالگری آلرژی

بهتر است قبل از اقدام برای تست آلرژی نسبت به انتخاب آلرژن های مورد نظر اقدام شود. این عمل از انجام تست های بی مورد و اتلاف وقت و منابع جلوگیری می نماید. پیشنهاد می نماید از بیماران خواسته شود تا پرسشنامه تهیه شده توسط این آزمایشگاه را که در فایل پیوست شده آمده است تکمیل نمایند. نکات زیر در مورد انتخاب تست پیشنهاد می شوند:

• M2,D1,D2 : (مایت ها و گل و گیاه) برای بیماران استفاده می شود.
• M9,M5: برای خانم ها در سن روابط جنسی و همچنین خانم هایی که به استخر می روند استفاده می شود.
• اگر ساختمان سکونت بیمار قدیمی باشد از دیسک مربوط به سوسک 6I استفاده می نماییم.
• اگر بیمار زیر 5 سال باشد از دیسک گرد و خاک استفاده می کنیم.
• اگر بیماری شدت حساسیتش در شب (یا نزدیک صبح) بیشتر بود مایت ها (D1,D2) بررسی شود.
• قارچ ها:M1 تا M6
• برای بیمارانی که بعد از استخر لکه های قهوه ای و عارضه پوستی دارند (مشکل دائمی پوست دارند اما کهیر نیست) : M9
• درصورتی که کهیر پوستی نباشد اما قرمزی و حساسیت پوستی باشد از Latex k82 استفاده شود.
• علف ها و چمن ها: G6-G16-G5-G2
• آلوئه ورا: W65
• پنبه: W33 (برای خانم ها اهمیت دارد.)
• چمن معمولی: W38
• درخت ها: T12 … T8 . T7
• M1: آسم، ریه، کهیرپوستی، حساسیت به نان (پنی سیلین)
• M2: جنگل و شمال
• M3: تنفسی گوارشی، بویژه افراد سیگاری و معتاد

سن در انتخاب آلرژن های غذا اهمیت دارد:

پانل غذایی کودکان (حساسیت پوست و گوارش) :

• سیب زمینی، سفیده تخم مرغ، گوشت، شیرگاو، شکلات، ماهی، کاکائو، آرد،موز، برنج، پیاز، سویا، سیر، مخلوط آجیل، حبوبات، گوجه فرنگی، ادویه، پنیر، وانیل (بستنی)، ماست

پانل غذایی بزرگسالان:

• سیر، ادویه، دارچین، فلفل، گوجه فرنگی، وانیل، کاکائو، شکلات، سویا، سفیده تخم مرغ

بیشتر بخوانید:

آلرژی چیست؟چرا افراد دچار آلرژی میشوند؟علائم آلرژی کدامند؟درمان آلرژی

آلرژی های زمستانی: علت آلرژی های زمستانه + روش های درمانی

داروهای ضد آلرژی و حساسیت | انواع قرص های ضد حساسیت را بشناسید

چگونه آلرژی یا حساسیت را درمان کنیم؟