بیماری زونا

زونا یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) است.

زونا بیماری بسیار خطرناکی است که در این بخش از مجله ی اینترنتی دلگرم شما را با راه های پیشگیری زونا و مقابله با آن آشنا میکنیم با ما همراه باشید.

مقدمه ای در مورد بیماری خطرناک زونا(Herpes zoster)

اگر شما قبلا به بیماری آبله دچار نشده اید، دیگر از بابت ویروس آن نباید نگران باشید و بدن شما ایمنی کافی را دارد. زونا یکی از بیماری های پوستی به شمار می رود که عامل ویروسی دارد.

اما کسانی که در سنین کودکی یا نوجوانی به این بیماری مبتلا شده اند، این ویروس در بدن آنها بصورت نهفته و غیرفعال حاضر است و در اولین فرصت، احتمال دارد که در سنین بالاتر به صورت بیماری زونا که نتیجه آلودگی به همان ویروس آبله است، آشکار گردد.

بیماری زونا همان جوش های دردناک و تاولزای پوستی است که در بعضی از نواحی بدن در اثر ویروس آبله ایجاد می شود.

بیماری زونا چیست؟

آبله مرغان یک عفونت شدیدا مسری است که علامت و مشخصه آن ضایعات پوستی (بثورات وزیکولی varicella zouster) می‌باشد.

بیماری آبله‌مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر که از خانواده هرپس ویروس است، ایجاد می‌شود. این ویروس بعد از ایجاد آبله‌مرغان ، در همه افراد به صورت نهفته ، در مسیر رشته‌های عصبی که از نخاع خارج می‌شوند، جایگزین می‌شود و فعالیت مجدد آن منجر به بیماری زونا یا هرپس زوستر Herpes zoster می‌گردد.

زونا ناشی از فعالیت مجدد و تکثیر ویروس‌های خفته در سلول‌های نخاعی است. در حال دیده شده افرادی هم که هرگز ابله مرغان نگرفته اند دچار زونا شده و بهبودی آنها بسیار طولانی مدت تر از افرادی بوده که دچار ابله مراغان قبل از این شده اند.

این‌ ویروس‌ از راه‌ قطره‌های‌ ریز در هوا یا تماس‌ با ضایعات‌ پوستی ‌، از فرد بیمار انتقال‌ می‌یابد.انسان تنها مخزن ویروس آبله‌مرغان است. یک بیماری شدیدا مسری است بطوری که میزان ابتلای آن در افراد حساس حداقل ۹۰ درصد می‌باشد. عمدتا در اواخر زمستان و اوایل بهار در نواحی معتدل بروز می‌کند.

بیشترین گروه سنی مستعد ابتلا ۹-۵ ساله هستند بقیه موارد اغلب بچه های زیر ۱۵ سال است. در حدود ۱۰% بالای ۱۵ سال را درگیر می‌کند. در نواحی معتدل معمولا ۹۵-۹۰% افراد ویروس واریسلا زوستر را در دوران کودکی کسب می‌کنند. استفاده‌ از داروهای‌ سرکوب کننده‌ دستگاه‌ ایمنی‌ بدن‌ خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهد.

جوشهای زونا شبیه چیست؟

زونا جوش های دردناک پوستی است.جوش زونا می تواند خوشه ای مشخص از تاول های پر از مایع باشد که اغلب در نواری اطراف یک سمت کمر دیده می شود. محل دیگر تاول زونا که بیشتر از همه متداول است، یک سمت پیشانی یا اطراف یک چشم است اما این تاولها ممکن است هر جای دیگری در بدن اتفاق بیافتند.

علایم و نشانه های بیماری زونا چیست؟

علایم و نشانه های بیماری زونا عموما در یک ناحیه کوچک برروی بدن ظاهر می شود. این علایم و نشانه ها می توانند شامل:

• درد
• سوزش
• بی حسی و یا سوزن سوزن شدنراش های سرخ که چند روز بعد از درد ظاهر می شودتاول های پر از مایعات که ممکن است بترکندخارش

همچنین بعضی از افراد موارد زیر را نیز تجربه می نمایند:

• تب و لرز
• درد و خشکی عمومی
• سردرد
• خستگی

درد عموما اولین نشانه بیماری زونا می باشد. در بعضی از افراد این درد می تواند، شدید و سخت باشد. بسته به محل درد، ممکن است بعضی از اوقات این بیماری با مشکل و بیماری سایر نقاط بدن همچون بیماری های قلبی، بیماری های ریوی و یا بیماری های کلیه اشتباه گرفته شود. بعضی از افراد حتی بدون ظاهر شدن راش دردهای ناشی از بیماری زونا را تجربه می نمایند.

اگر شک دارید که به بیماری زونا مبتلا گشته اید، میبایست سریعا به پزشک مراجعه نمایید، بخصوص اگر درد و یا راش در نزدیکی چشم ها ظاهر شد، بالای 65 سال دارید، شما و یا فردی از خانواده شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید و یا راش پخش شده و دردناک می باشد.

علل بروز بیماری زونا

ویروس واریسلا زوستر را، عامل آبله و زونا می دانند.اولین بار که کسی به این ویروس مبتلا می شود،در سطح وسیعی از بدن ، باعث بروز جوش و تاولهای چرکی می گردد که به همان آبله معروف است.

پس از بهبودی ویروس از بین نمی رود بلکه در کمین می نشیند تا در موقعیت مناسب دوباره حمله خود را شروع کند.این ویروس به هرپس زوستر هم معروف است، اما از جنس همان ویروس هرپس که باعث آلودگی دستگاه تناسلی می گردد، نیست. ویروس واریسلا زوستر را، عامل آبله و زونا می دانند.

راههای تشخیص زونا

یک پزشک معمولا با کمی معاینه و بررسی سوابق بیمار و نشانه ها، می تواند براحتی بیماری را تشخیص دهد.اگر شما بعضی علائم را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید.زونا اگر خفیف باشد ،می توان ندیده گرفت ولی می تواند بسرعت حادتر شود ، بنابراین بهتر است که درمان را زودتر شروع کنید.

انتقال یا سرایت بیماری زونا

محتمل‌ترین راه سرایت بیماری از طریق سیستم تنفسی و ترشحات تنفسی است. راه دیگر انتقال تماس مستقیم با ضایعات پوستی بیمار مبتلا به آبله‌مرغان یا زونا است. میزان انتقال در تماس‌های خانوادگی ۹۰-۸۰% است.

دوره سرایت آبله‌مرغان از ۴۸-۲۴ ساعت قبل از ظهور ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا وقتی است که تمام وزیکولها ضایعات پوستی دلمه بسته و خشک شوند و ضایعات آبدار وجود نداشته باشد.

دوره نهفته (کمون) بیماری بین ۲۱-۱۰ روز است اما معمولا ۱۷-۱۴ روز طول می‌کشد.

عوارض آبله‌مرغان

عفونت پوست

شایعترین عارضه عفونی آبله‌مرغان ، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن می‌باشد. همچنین برخی اوقات جای‌ تاول‌ در صورتی‌ که‌ تاول‌ عفونی‌ شود، باقی می‌ماند.

عفونت ریه

وخیم‌ترین عارضه آبله‌مرغان است و اغلب بالغین را گرفتار می‌کند. معمولا ۵-۲ روز بعد از شروع بیماری با علایم تنگی نفس ، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر می‌شود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.

بیماری زونا

گاهی‌ پس‌ از طی‌ شدن‌ سیر بیماری‌ آبله‌ مرغان ‌، ویروس‌ در بدن‌ به‌ حالت‌ خفته‌ باقی‌ می‌ماند (احتمالاً در ریشه‌ اعصاب‌ نزدیک‌ نخاع ‌). این‌ ویروس‌ خفته‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها بعد دوباره‌ بیدار شود و بیماری‌ زونا را ایجاد کند.این بیماری ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص می‌شود.

عفونت مغز یا یرده‌های مغزی

بوسیله ویروس واریسلا زوستر

التهاب قلب

قرنیه

مفاصل و کبد و پانکراس.

سیر بیماری زونا

بهبود خود به‌ خودی کودکان‌ معمولاً در عرض‌ ۱۰-۷ روز بهبود می‌یابند، در بزرگسالان‌ این‌ مدت‌ بیشتر است‌ و احتمال‌ بروز عوارض‌ در آنها بیشتر است‌. پس‌ از بهبود ، فرد برای‌ تمام‌ عمر در مقابل‌ آبله‌ مرغان‌ ایمنی‌ دارد.

آبله‌مرغان در حاملگی

در موارد نادر ، آبله‌مرغان مادر منجر به سندرم مادرزادی آبله‌مرغان می‌گردد که با علایم ، کوچکی سر (میکروسفالی) ، ناهنجاری در یک اندام ، نقایص چشمی و ضایعات پوستی موقع تولد مشخص می‌شود. زمانی که مادر در فاصله زمانی ۵ روز قبل از زایمان تا ۲روز بعد از زایمان مبتلا به آبله‌مرغان شود، نوزاد مبتلا به آبله‌مرغان پیشرونده می‌‌شود و میزان مرگ و میر بالاست.

درمان بیماری زونا

مسکن تاول

لوسیون های ضد خارش و مسکن های بدون نسخه مانند کالامین می توانند درد و خارش زونا را آرام کنند. اگر درد شدید باشد یا تاول نزدیک به چشم یا گوش قرار داشته باشد، باید فوراٌ با پزشک مشورت کنید. داروهای دیگر مانند کورتیکواستروئیدها ممکن است برای کاهش التهاب تجویز شوند.

مراقبتهای خانگی برای زونا

حمام جوی دوسر کلوئیدی یا پودری یک مرهم قدیمی برای آرام کردن خارش آبله مرغان بوده و می تواند در زونا نیز مفید باشد. برای سرعت بخشیدن به خشک شدن تاول ها، لیف سرد و مرطوب بر روی آن بگذارید (اما نه زمانی که لوسیون کالامین یا کرم های دیگر را بر روی آن مالیده اید). اگر پزشک اجازه داد، در حال بهبودی از زونا، فعال باشید. ورزش ملایم یا فعالیت مورد علاقه می تواند ذهن شما را از ناراحتی، منحرف کند.

واکسن آبله مرغان

مرکز کنترل بیماری ها توصیه می کند افراد در سنین ۶۰ سال و بالاتر واکسن زونا ( زوستا واکس Zostavax )را دریافت کنند. در آزمایش های بزرگی که انجام شده، این واکسن خطر ایجاد زونا را به نصف و خطر درد پس از زونا را تا ۶۷ درصد کاهش داده است. اگر به زونا مبتلا هستید، این واکسن آن را درمان نمی کند اما می تواند از حمله های بعدی آن در صورتی که پیش از این به زونا مبتلا شده اید، پیشگیری کند. سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا، زوستاواکس را نیز برای افراد تا سن ۵۰ سال، در صورت تجویز پزشک تایید کرده است.

پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا

تنها راه کاهش خطر بیماری زونا و نورالوژی بعد از زونا، واکسینه شدن می باشد. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های ایالات متحده پیشنهاد می کند که افراد 60 ساله و بزرگسال تر، یک دوز واکسن زونا دریافت نمایند. اگر در مورد بیماری زونا و واکسن آن سوالی دارید میبایست با پزشکتان دراینباره مشورت نمایید.

واکسن بیماری زونا از طرف سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای افراد بالای 50 سال و بیشتر تایید شده است. این واکسن صددرصد تصمین کننده عدم ابتلا به بیماری زونا نمی باشد، اما در صورت ابتلا شدت بیماری را کاهش می دهد و خطر نورالوژی بعد از زونا را کاهش می دهد. این واکسن ها بعنوان روشی پیشگیری کننده استفاده شده و بعنوان یک درمان در افراد مبتلا از آنها استفاده نمی شود.

همچنین واکسن پیشگیری از بیماری آبله مرغان نیز در کودکان و بزرگسالانیکه به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده اند، توصیه می شود. هرچند این واکسن نیز صددرصد پیشگیری کننده نیست اما شدت و عوارض بیماری آبله مرغان و زونا را کاهش می دهد.

گرد آوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی