بررسی علائم و خطرات فشار خون پایین

انجام اقدامات پیشگیرانه مانند حرکت دادن پاها به اطراف، پیاده روی به طور منظم، بلند شدن آهسته و انجام تمرینات پا می تواند به جلوگیری از افت خطرناک فشار خون که می تواند باعث غش شود کمک کند.

فشار خون ممکن است به شدت در نوسان باشد و در فاصله‌ی بین دو بار تپش قلب به میزان زیادی تغییر کند.

وضعیت قرار گرفتن بدن، میزان استرس، شرایط جسمانی، ضرب آهنگ تنفسی و نوع دارو‌های مصرفی فرد از جمله عواملی هستند که در بی‌ثباتی فشار خون، تأثیر دارند.

از طرف دیگر، نوع تغذیه‌ و اینکه چه موقع از شبانه روز فشار خون‌ اندازه‌گیری می‌شود هم در کم و زیاد شدن مقدار فشار خون تأثیر دارد.

فشار خون معمولاَ شب‌هنگام افت می‌کند و هنگام بیداری به مقدار قابل توجهی بالا می‌رود.

براساس علم پزشکی فشار خون بالا خطرناک و شایع است و باید به آن توجه داشت، چون خطر وقوع سکته‌ی قلبی را افزایش می‌دهد.

فشار خون پایین چیست ؟

طبق گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA)، فشار خون طبیعی از دو تفسیر تشکیل شده است:

1. سیستولیک (شماره بالا)، که فشار خون در شریان ها را هنگامی که قلب می تپد اندازه گیری می کند
2. دیاستولیک (شماره پایین)، که فشار خون در شریان ها را هنگام استراحت قلب بین دو ضربان را اندازه گیری می کند.

فشار خون طبیعی خوانش سیستولیک زیر 120 و دیاستولیک کمتر از 80 است. برای مثال، فشار خونی که برای یک فرد سالم طبیعی در نظر گرفته می شود 110 بر روی 70 خواهد بود.

الکساندرا لاجوئی، متخصص قلب غیرتهاجمی، در مرکز بهداشتی. پراویدنس سنت جان در سانتا مونیکا از لحاظ فنی می‌گوید:

فشار خون پایین یا افزایش فشارخون خوانش فشار خون کمتر از 90 بر روی 60 است.

فشار خون پایین تنها در صورتی خطرناک تلقی می شود که باعث ایجاد علائمی شود که بیش از چند ثانیه ادامه دارد.

چه عواملی باعث فشار خون پایین می شوند ؟

براساس اطلاعات موسسه ملی قلب، ریه و خون، برخی افراد همیشه فشار خون پایین دارند.

از آنجا که این برای آنها طبیعی است، این بیماری هیچ علائمی را ایجاد نمی‌ کند و خطرناک محسوب نمی شود.

دکتر لاجوئی در وب سایت LIVESTRONG.com می گوید: “افرادی که لاغر هستند و از نظر جسمی بسیار فعال هستند، فشار خون پایین تری دارند.

” به طور کلی، زنان قبل از یائسگی و افراد بسیار لاغر نیز فشار خون پایین تری دارند. با این وجود، در موارد دیگر، فشار خون پایین طبیعی نیست.

دکتر لاجوئی می گوید به عنوان مثال، کم آبی بدن یکی از دلایل اصلی افت فشار خون است.

عوامل ایجاد فشار خون پایین

• عفونت، به خصوص اگر باکتری ها وارد جریان خون شوند (شوک سپتیک)
• کم خونی
• یک واکنش آلرژیک شدید
• برخی بیماری های عصبی
• آریتمی (ریتم غیر طبیعی قلب)
• نارسایی قلبی
• کاهش حجم خون، از جمله تروما یا خونریزی داخلی
• اختلالات غدد درون ریز، از جمله کم کاری تیروئید و گاهی اوقات دیابت
• فشار خون بسیار پایین به واسطه تحریک عصبی: اختلال ناشی از عدم ارتباط بین قلب و مغز است که منجر به افت فشار خون پس از ایستادن به مدت طولانی می شود.
• افت فشار خون بعد از غذا: شرایطی که اغلب در بزرگسالان مسن تر اتفاق می افتد، که در آن فشار خون بعد از غذا افت می کند
• افت فشار خون وضعیتی: هنگامی که فشار خون با ایستادن از حالت نشسته افت می کند ممکن است این حالت را به طور موقت تجربه کنید، مانند زمانی که خیلی سریع بایستید، یا پاهایتان را روی هم بگذارید، یا بیماری مزمن که شرایط بسیار جدی تری دارد.

فشار خون پایین همچنین می تواند نتیجه استراحت، بارداری یا برخی داروهای خاص مانند داروهای فشار خون بالا، ادرارآورها، انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی و داروهای اختلال عملکرد نعوظ مانند ویاگرا باشد.

علل اصلی افت فشار خون

1- کم آبی

کاهش فشار خون در بیمارانی که استفراغ و اسهال طولانی‌مدت داشته‌اند، بخصوص اگر مایعات کافی برای جبران آب از دست رفته دریافت نکرده باشند، شایع است.

علل دیگر کم آبی می‌‌تواند ورزش و تعریق زیاد، تب و گرما‌زدگی باشد.

اشخاص با کم آبی جزئی ممکن است تنها تشنگی و خشکی دهان را تجربه کنند، اما در کم‌آبی متوسط تا شدید، ممکن است کاهش فشار خون همراه با سرگیجه یا غش اتفاق بیفتد.

کم‌آبی طولانی و شدید می‌‌تواند منجر به شوک، نارسایی کلیوی، اسیدوز (زیاد شدن اسید در خون)‌، کما و حتی مرگ شود.

2- خونریزی متوسط یا شدید

خونریزی می‌تواند به سرعت بدن را از خون خالی کند و منجر به کاهش فشار خون شود.

خونریزی می‌تواند ناشی از تروما (آسیب‌ها)‌، عوارض جراحی یا ناراحتی‌های دستگاه گوارش مانند زخم‌های معده، تومورها و یا دیورتیکولوز باشد.

گاهی خونریزی ممکن است آنقدر شدید و سریع باشد (مانند خونریزی از یک سرخرگ پاره شده)‌ که باعث شوک و مرگ سریع شود.

از جمله بیماری‌های قلبی کاهش دهنده فشار خون، ضعف ماهیچه قلب است که می‌تواند باعث نارسایی قلب شود و در نتیجه، مقدار پمپاژ خون توسط قلب کاهش یابد

3- التهاب حاد ارگان‌های بدن

پانکراتیت حاد (التهاب پانکراس)‌ می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود.

در پانکراتیت حاد،‌ مایعات از رگ‌های خونی به بافت‌های متورم اطراف پانکراس و نیز به حفره شکمی می‌رود، در نتیجه خون غلیظ می‌شود و حجم آن کاهش می‌یابد.

4- بیماری‌های قلبی

از جمله بیماری‌های قلبی، ضعف ماهیچه قلب است که می‌تواند باعث نارسایی قلب شود و در نتیجه، مقدار پمپاژ خون توسط قلب کاهش یابد.

یکی از علل شایع ضعف ماهیچه قلب، مرگ (از کار افتادگی)‌ قسمت عمده‌ای از ماهیچه قلب به دلیل یک حمله قلبی منفرد بزرگ یا حملات قلبی کوچک‌تر و مکرر است.

موارد دیگری که می‌تواند توانایی قلب را برای پمپ کردن خون ضعیف کند، شامل داروهایی است که برای قلب سمی هستند.

همچنین عفونت‌های ماهیچه قلب توسط ویروس‌ها و بیماری مربوط به دریچه‌های قلب، از این گروه دلایل به شمار می‌روند.

از بیماری‌های قلبی دیگر، التهاب پریکاردیوم (کیسه احاطه‌کننده قلب)‌ است. این التهاب می‌تواند باعث جمع شدن مایع در داخل پریکاردیوم شود و با فشرده کردن قلب، توانایی آن را برای پر شدن از خون و پمپاژ محدود کند.

آمبولیسم ریوی نیز وضعیت دیگری است که در آن، ابتدا خون در یک ورید لخته می‌شود (ترومبوز ورید عمقی)‌ و سپس از جداره ورید جدا می‌شود و به قلب و در نهایت به ریه می‌رود.

یک لخته بزرگ خونی می‌تواند جلوی جریان خون از ریه‌ها به بطن چپ را بگیرد و بازگشت خون به قلب را برای پمپاژ به شدت کاهش دهد. به همین دلیل هم آمبولی ریوی وضعیت بسیار خطرناکی محسوب می‌شود.

خطرات فشار خون پایین بر سلامتی

خطرات مستقیم و غیر مستقیم برای فشار خون پایین وجود دارد:

1. اکسیژن نا کافی

همانطور که دکتر لاجوئی خاطرنشان کرد، خطر اصلی فشار خون پایین این است که فشار کافی در رگ های خونی شما وجود ندارد تا خون و بنابراین اکسیژن در جایی که باید به بدن، خصوصاً به مغز، وارد شوند برسد.

در مورد آن مثل تلاش برای گرفتن دوش زمانی که فشار آب خیلی پایین است فکر کنید شما نمی توانید کار را به راحتی و یا به طور موثر انجام دهید.

2. بیماری قلبی

دکتر لاجوئی می گوید، فشار خون پایین در بزرگسالان نیز با طول عمر کوتاهتر و میزان بالای بیماری قلبی همراه است.

دلیل این است که با افزایش سن، رگ های خونی سخت می شود و باعث می شود عدد خوانش فشار خون پایین بیاید.

وی توضیح می دهد: “افزایش نرخ بیماری در افراد با فشار دیاستولیک پایین احتمالاً منعکس کننده سخت شدن شریان ها است، و تصور نمی شود دلیل آن خوانش پایین باشد.”

“به همین دلیل است که پزشکان بر مدیریت خوانش سیستولیک بالا تمرکز می کنند، و به طور معمول سعی نمی کنند فشار خون دیاستولیک را حتی اگر پایین باشد تغییر دهند.”

3. جراحت

اگر افت ناگهانی در فشار خون را تجربه کنید، در معرض خطر غش کردن هستید که می‌تواند منجر به آسیب ناشی از افتادن شود.

4. آسیب کلیه

به گفته دکتر لاجوئی، برخی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه می توانند در صورت فشار خون بسیار پایین عملکرد کلیه را بدتر کنند.

5. تشدید علائم سکته مغزی

دکتر لاجوئی می گوید: “بیماران مبتلا به سکته مغزی اولیه اگر فشار خونشان خیلی پایین بیاید می‌ تواند منجر به عود علائم سکته مغزی شود.”

6. سایر خطرات سلامتی

خطرات سلامتی ناشی از افت فشار خون توسط پزشکان هنوز مورد بررسی قرار می گیرد.

به عنوان مثال، یک مطالعه در ماه مارس سال 2018 از مجله سلامت عمومی BMC با استفاده از داده های بررسی ملی آزمایشات بهداشتی و تغذیه ای کره جنوبی نشان داد که در واقع بین افکار خودکشی و فشار خون پایین ارتباط وجود دارد. این مطالعه به این نتیجه رسید که میزان ایده پردازی خودکشی در بزرگسالانی که فشار خون پایینی داشتند، “به طور قابل توجهی بالاتر بود”.

داروهایی که باعث کاهش فشار خون می‌شوند

داروهایی مانند مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مسدودکننده‌های بتا و دیگوکسین رلانوکسین‌ می‌توانند ضربان قلب را در انقباض‌های قلبی بخصوص در سالمندان کاهش دهند.

همچنین داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند می‌توانند باعث کاهش فشار خون شوند و نیز داروهای مدر مانند لاسکیس (به دلیل ادرار زیاد)‌، حجم خون را کاهش می‌دهند.

داروهایی که برای بیماری‌های افسردگی و پارکینسون استفاده می‌شوند نیز می‌توانند فشار خون را پایین بیاورند.

در این میان، بیماری دیابت هم عامل موثر دیگری در این رابطه است .

بیشتر بخوانید :

مقدار فشار خون نرمال در هر رده سنی چه عددی است ؟

علت پایین بودن مینیمم فشار خون چیست و چگونه درمان میشود ؟