انوع پروتز زانو و نحوه عملکرد آن
ماندگاری و طول عمر پروتز زانو چقدر است؟
پروتز زانو : از پیچیده ترین مفصل هایی که در بدن انسان ها وجود دارد مفصل زانو می باشد که تحمل کننده وزن بدن انسان می باشد و احساس ترین و آسیب پذیر ترین عضوهای بدن انسان است مواقعی که زانو آسیب دیده و با درمانهای اولیه و ابتدایی مداوا نمی شود باید از پروتز زانو استفاده کرد تا بتوان شکل زانو را به همان حالت اولیه برگرداند. اما اینکه زنو آسیب دیده شما نیاز به کدام نو ع از انواع پروتز زانو دارید مسئله ی است که باید متخصص ارتوپد آن را تشخیص دهد.
پروتز زانو چیست؟
پروتز زانو یک نوع عمل جراحی می باشد که برای تعویض مفصل زانو آسیب دیده و غیر قابل درمان استفاده می شود. این اقدام زمانی صورت میگیرد که در صورت نتیجه نگرفتن بیمار از انوع روش های درمانی همچون دارو درمانی پزشک متخصص تشخیص دهد که فرد نیاز به عمل جراحی دارد. هدف از پروتز زانو این است که فرد بتوانند مجدد فعالیت های روزمره خود را مطابق قبل انجام دهد.
معرفی انواع پروتز زانو
گفتیم که پروتز زانو یکی از روش های درمانی می باشد که بیشتر برای کسانی استفاده می شود که زانوهای بسیار آسیب دیده ای دارند و نتوانسته ند با روش هایی همجون دارو درمانی مشکل زانو درد خود را برطرف نمایند. این افراد با تشخیص و تجویز بهترین متخصص ارتوپد نیاز دارند که پروتز زانو و عمل تعویض مفصل زنو را انجام دهند.
اما اینکه چه نوع پروتزی را باید برای زانو خود انتخاب کنند که مناسب باشد و مشکلاتی را برای آن ها به همراه نداشته باشد همان چیزی است که باید متخصص به آنها بگوید.
پروتز نیمه زانو
از این نوع پروتز در جراحی UKA یا آرتروپلاستی یک طرفه زانو استفاده می شود و افرادی از این پروتز استفاده می کنند که زانو آن ها دچار استئوآرتریت پیشرفته می باشد.
پروتز اولیه زانو
این نوع پروتز زانو خود به سه بخش: بخش فمورال، بخش تیبیال و بخش پاتلار تقسیم بندی می شود که هر یک از این سه نوع به ترتیب برای افرادی که دچار آسیب دیدگی از ناحیه های استخوان ران، استخوان ساق و استخوان کشکک شده اند استفاده می شود.
پروتز CCKزانو
نوعی دیگری از انواع پروتز زانو که از آن برای افرادی که یک یا دو لیگامان زانوی آن ها آسیب دیده است استفاده می شود پروتز نوع CCK می باشد.
پروتز لولای چرخان زانو
این پروتز معمولا در تعویض مجدد مفصل زانو برای افرادی که ناپایداری شدید لیگامان و ضعف شدید در عضله های چهار سر ران دارند بیشتر استفاده می شود.
پروتز زانو برای چه کسانی مناسب است؟
پروتز زانو برای چه افرادی انجام می شود؟
عمل جرای پروتز زانو بیشتر روی افرادی که مبتلا به کلسیفیکاسیون زانو می باشند انجام می شود که تشخیص قطعی آن بعد از رادیوگرافی های مناسب که به کمک اشعه ایکس انجام گرفته است داده می شود.اما قبل از اینکه فرد برای جراحی پروتز زانو آماده شود لازم است که توسط پزشک متخصص ارزیابی هایی روی زانو او صورت گیرد و بعد از انجام آن ارزیابی ها فرد برای عمل جراحی پروتز زانو آماده شود
این ارزیابی ها برای این است که تشخیص داده شود فرد هیچگونه عفونتی همچون (عفونت دندان، آبسه، عفونت دستگاه ادراری، عفونت پوست یا پا، عفونت روده و..) نداشته باشد و در صورتیکه به این عفونت ها دچار است باید شناسایی و درمان شود و جراحی تعویض زانو به بعد از درمان موکول شود. لازم به یادآوری است که جراحی پروتز زانو عملی نیست که عجولانه انجام شود.
کاربرد پروتز زانو
با وجود اینکه چهار نوع استخوان در اطراف مفصل زانو وجود دارد اما تنها در سه قسمت از ایمپلنت ها استفاده می شود که شامل این بخش ها می شوند:
- استخوان ران (اتصال به انتهای استخوان و کمک به لغزیدن کشکک زانو)
- استخوان ساق پا (استفاده از پروتز دو تکه فلزی و پلی اتیلن یا پلاستیک جهت ایجاد ثبات)
- بخش کشکک زانو (قطعه ای گنبدی شکل برای پوشاندن این بخش)
جراحی پروتز زانو
معمولا افراد و پزشکان ترجیح می دهند با روش هایی غیر از جراحی به بهبود مشکلات ایجاد شده بپردازند اما در مواقعی ممکن است استفاده از پروتز زانو تنها گزینه باشد که از جمله آن می توان به این موارد اشاره کرد:
درد زانو در دراز مدت
اگر شما تمامی راه ها مانند ورزش، فیزیوتراپی و استفاده از داروهای تجویز شده را امتحان کرده اید ممکن است تنها راه عمل جراحی باشد. با این حال در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید.
سفتی و تورم زانو ها
تورم و درد طولانی مدت مفاصل زانو از جمله دلایل استفاده از پروتز زانو هستند.در صورتی که از انعطاف کم و تورم در این ناحیه رنج می برید تعویض کامل مفصل زانو و بافت های آسیب دیده و ملتهب باعث بهتر شدن وضعیت می شود. البته که یک نسخه را نمی توان برای همه افراد پیچید و انتخاب نهایی با تجویز پزشک و بر اساس شرایط می باشد.
آسیب دیدن ناحیه زانو
اگر دچار آسیب در زانو ها شده اید یا با یک ناهنجاری در مفصل زانو متولد شده اید؛ عمل جراحی می تواند مشکل شما را حل کرده و با تعویض مفصل زانو، تغییر شکل مفصل ها زانو را ترمیم کند.
قرار گیری پاها خارج از محور زانو
با استفاده از یک مفصل مصنوعی می توان مشکل قرار گرفتن پاها داخل تر یا خارج از محور زانو را اصلاح کرد.همچنین اتصال پروتز زانو معمولا با استفاده از سیمان ارتوپدی صورت می گیرد.
پروتز زانو چه خطراتی به همراه دارد؟
عوارض پروتز زانو چیست؟
استفاده از پروتز زانو نیز مانند بسیاری از موارد دیگر ممکن است عوارضی داشته باشد؛ این عوارض معمولا در افراد مسن یعنی شصت سال به بالا رایج تر هستند و ممکن است بر بیماری آرتروز تاثیر گذار باشند. در این صورت یکی از شایع ترین موارد امکان خم کردن زانوها تنها تا نود درجه می باشد و نشستن و بالا رفتن از پله ها و… دشوار تر می شوند.
از دیگر موارد رایج عفونت پروتز زانو است که می تواند با قرمزی یا نشت مایعات از محل برش جراحی همراه باشد اما تشخیص دقیق و قطعی آن پس از انجام آزمایش های مختلفی مانند آزمایش خون، رادیولوژی یا سی تی اسکن و ام ار ای و… صورت می گیرد. احتمال ابتلا به عفونت پس از عمل جراحی تنها یک درصد است اما این دلیل بر آن نیست که نباید شناختی از آن نداشته باشید؛ این عفونت ها در انواع مختلفی پدید می آیند که عبارتند از:
عفونت سطحی
عفونت سطحی ممکن است در زمانی کوتاه پس از جراحی ایجاد شود. در صورتی در بیمارستان به عفونت سطحی دچار شوید جای نگرانی نیست و به سرعت می توانید برای درمان آن اقدام کنید اما در صورتی که عفونت پس از بازگشت به خانه اتفاق بی افتد و نسبت به آن بی تفاوت باشید به احتمال زیاد تبدیل به عفونت شدیدتری خواهد شد.
عفونت عمیق
این نوع در اطراف پروتز زانو یا همان زانوی مصنوعی ایجاد می شود و از اهمیت بیشتری نسبت به عفونت های سطحی برخوردار است. عفونت های عمیق معمولا پس از گذشت مدت زمان طولانی تری از عمل جراحی به وجود می آیند و در صورتی که به موقع اقدام نکنید یا عفونت ایجاد شده قابل کنترل و درمان با روش های رایج نباشد، ممکن است مجبور به جراحی شوید.
مراقبت های پس از عمل جراحی پروتز زانو
معمولا بازگشت کامل به روند نرمال و بدست اوردن توانایی فعالیت ها پس از عمل جراحی سه ماه طول می کشد اما با توجه به شرایط و اقدامات شیش ماه الی یک سال هم این دوره طول بکشد. سرعت بهبود بیماران به مواردی مانند سن، وضعیت سلامت عمومی و قدرت مفصل زانو پیش از جراحی بستگی دارد. همچنین بیماری هایی که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند در روند بهبود تاثیر گذارند.
نکته : پس از عمل پروتز زانو نیاز به مراقب و استراحت چند ماهه دارید.
مفصل های مصنوعی معمولا پانزده الی بیست سال عمر می کنند اما پنج دلیل رایج وجود دارد که می تواند باعث مشکل و شکست عمل شود.
دلایل شکست عمل پروتز زانو شامل این موارد هستند:
فرسایش و شل شدن
این اتفاق می تواند به دلیل اصطکاک ناشی از ساییده شدن مفصل ها باشد و سطح ایمپلنت را از بین ببرد و در نتیجه پروتز زانو شل شده و استخوان آسیب ببیند.
شکستگی
در صورتی که با شکستگی زانو در نواحی اطراف مواجه شوید به طوری که باعث بی ثباتی و اختلال در عملکرد پروتز زانو شود نیاز به جراحی ترمیمی و اصلاحی دارید.
عفونت
همانطور که پیش تر نیز گفته شد عفونت می تواند مشکل ساز شود و از جمله دلایل آن وجود و جمع شدن باکتری در سطح زانوی مصنوعی می باشد.
بی ثباتی
استفاده از پروتز های نامناسب یا ضعیف بودن بافت اطراف زانو می تواند باعث ایجاد احساس عدم پایداری و ثبات هنگام راه رفتن یا ایستادن باشد.
عدم انعطاف پذیری
در این صورت دامنه حرکت کاهش یافته و حرکت کردن با درد همراه است.
سوال پر تکرار کاربران عزیز در ارتباط با پروتز زانو
سن مناسب برای جراحی زانو چه سنی می باشد؟
این عمل جراحی در افرادی که زیر 60 سال دارند به صورت روش های جایگزین انجام می شود و در صورت نیاز و جواب نگرفتن از روش های جایگزین عمل جراحی روی این افراد انجام می شود. اما در افراد بالای 60 سال که به سختی استخون های آن ها درمان می شود عمل جراحی گزینه مناسب تری می باشد.
همچنین بخوانید:
راه های مناسب برای تقویت مفاصل زانو
