آنچه باید درباره خواص دارویی گل عینک بدانیم

گل عینک نوعی گیاه دارویی است که شاید کمتر کسی نام آن را شنیده باشد این گیاه مفید در حوزه ی بیماری های چشمی است و در بسیاری از داروهای این بازه مورد استفاده قرار می گیرد. خواص گل عینگ زیاد است که در این مطلب با آنها آشنا می شویم.

خواص مختلف گل عینک

گل عینک که به آن چشمک نیز گفته می شود دارای نام علمی Euphrasia rostkoviana است و همچنین در زبان عربی به آن «حشیشه النور» گفته می شود. گیاه گل عینک در اصل بومی مناطق اروپایی است که سالها از خواص درمانی آن استفاده می شود. گیاه گل عینک نوعی گیاه یکساله است که نوع علفی و نیمه انگلی دارد.
این گیاه به وسیله ریشه هایش که دارای خاصیت مکندگی هستند بر روی ریشه گیاهان مجاور خود به ویژه غلات قرار می گیرند و از شیره گیاه میزبان برای تغذیه استفاده می نمایند و آن را می مکند و به این ترتیب رشد می کنند.
این گیاه دارای برگ های کوچک و دندانه دار می باشد که در قسمت پایینی ساقه متقابل بوده و در قسمت بالا نا منظم و متناوب می باشد. برگ های گل عینک دارای رنگ سبز و بدون دمبرگ می باشند همچنین گل عینک گل هایی به رنگ زرد روشن دارد که در فصل تابستان از بغل برگ ها رشد می کنند و زیبایی خاصی به آن می هند.

همانطور که گفتیم این گیاه بومی مناطق اروپایی می باشد اما در ایران نیز یافت می شود. گل عینک در ایران در استان آذربایجان و در منطقه میشوداغ رشد می کند و همچنین نوع دیگری از آن که دارای ساقه های بلند تر می باشد نیز در دامنه های البرز، دره لار، دره ی گرماب، دره ی کرج و همچنین در جنوب ایران و ارتفاعات دنا رشد می کند. در ادامه مطالب شما را با خواص درمانی این گیاه آشنا می کنیم.

سالهاست که کاربردهای طبی گل عینک و همچنین خواص درمانی آن برای مشکلات چشمی استفاده می شود. مشکلات چشمی مثل آب ریزش از چشم، خستگی چشم در اثر نوشتن بیش از حد و یا استفاده زیاد از چشم و یا صدمه رسیدن به چشم ها در اثر باد شدید و همچنین ضعف در دید چشم ها و ورم ملتحمه با استفاده از این گیاه قابل درمان می باشند.

گیاه گل عینک دارای یک ماده تلخ، یک نوع ماده رزینی، یک استانس و فراستانیک اسید می باشد. خواص مهم این گیاه در درمان ناراحتی های چشمی به خاطر وجود ماده رزینی معطری است که در آن وجود دارد. از گل عینک در حالت معمول به عنوان یکی از مواد موجود در چشم شویه ها، قطره های چشمی و یا کمپرس چشم استفاده می شود. همچنین از این گیاه به عنوان لوسیون به منظور رفع اختلالات عمومی چشم به شکل حمام چشم استفاده می شود. توجه داشته باشید که مصرف این گیاه ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مثل عفونت، حساسیت و برخی مشکلات چشمی گردد.

همچنین گیاه گل عینک علاوه بر درمان نمودن مشکلات چشمی مثل ورم ملتحمه و خستگی چشم برای درمان بسیاری از بیماری های دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد، بیماری هایی مثل آلرژی ها، سرماخوردگی، سرفه، گوش درد، سینوزیت، کم شدن حافظه و گلودرد با استفاده از گل عینک درمان می شود. بعلاوه در استعمال داخلی برای درمان زردی خورده می شود.

عوارض جانبی گل عینک

در برخی موارد ممکن است گل عینک برای برخی از افراد دارای عوارضی باشد. به ویژه در کسانی که:

از لنز استفاده می کنند.
افرادی که عمل آب مروارید انجام داده اند.
کسانی که جراحی لیزر انجام داده اند.
افرادی که پیوند قرنیه داشته اند.

در هر صورت باید بدانید که نباید از قطره گل عینک موجود در بازار بدون مشورت پزشک استفاده شود زیرا برخی از محصولات این گیاه ممگن است غیر استریل باشند و برای مصرف داخل چشم ها مناسب نباشند. بعلاوه اگر گل عینک خورده شود ممکن است دارای عوارض زیر باشد:

سردرد و بی خوابی
یبوست
تهوع
مشکلات تنفسی

ترکیبات گل عینک (گل چشمک) لیول

ترکیبات این گیاه شامل گلیکوزید های مختلف تا ۹ درصد و نیز آکوبین، ائوفروزید و گاتالپول می باشد.
البته به جز ترکیبات اشاره شده در بالا، در گیاه عینک لیگنانی (به نام دهیدودیکونیزیل الکل ۴ بتا دی گلیکوزید) گلیکوزید فنیل پروپانی (به نام ائوکووزید، ترکیبات مختلفی از تانن ها، اسید های فنولی کربوکسیلیک (اسید کافئیک، هیدروکسی فنیل پیروویک و اسید وانیلیک) و فلاونووید های مختلف موجود می باشد.

موارد استفاده گل عینک

همانطور که در بالا نیز اشاره شد؛ از گل عینک اغلب برای بهبود بیماری های چشمی همچون ورم ملتحمه و خستگی چشم کاربرد دارد، همچنین این گیاه به درمان بیماری های دیگری همچون سرماخوردگی، سرفه، سردرد، گوش درد، سینوزیت و گلودرد کمک می کند.

ورم ملتحمه چشم، شایع ترین ورم چشمی می باشد که در همه افراد می تواند ایجاد بیماری کند، ملتحمه چشم غشاء شفاف بوده که روی سفیدی چشم ها و سطح داخلی پلک را می پوشاند، این ورم التهاب و عفونت غشاء است که به دلیل عفونی و غیر عفونی موجب ورم آن خواهد شد، این عارضه که به دو صورت حاد و مزمن بروز پیدا می کند, می تواند بعد از چند روز بهبود یابد و در صورت ادامه باید به پزشک مراجعه شود.

نحوه مصرف این گیاه

به عنوان محلول شست و شوی چشم و ضد التهاب به صورت سنتی استفاده می شود.
جوشانده ۲ درصد به منظور شست و شوی چشم باید ۳ تا ۴ بار در روز استفاده شود.
در صورت استفاده از این گیاه به صورت خوراکی و به شکل چای، مصرف تنها ۲ تا ۳ گرم از این گیاه خشک مجاز می باشد.

با توجه به مطالعات انجام شده درباره خواص درمانی گل عینک مشخص شد که ۶۵ نفر از افرادی که مشکل ورم ملتحمه داشته اند و از قطره گل عینک روزانه یک تا پنج قطره استفاده کرده اند درمان موفقیت آمیزی داشته اند.
در آزمایش بعدی که بعد از ۷ تا ۱۴ روز از شروع بیماری انجام شده بود مشخص شد که ۵۶ بیمار کاملا درمان شده اند و ۱۱ بیمار باقی مانده در علائمی مثل قرمزی، تورم و احساس سوزش بوبود یافته اند و فقط یکی از بیماران به میزان خیلی کم دچار تشدید علائم شده بود.
در مطالعه ای دیگر که بر روی سلول های گرفته شده از لایه سطحی قرنیه چشم انسان انجام شده، محققان به این نتیجه رسیدند که عصاره گل عینک خواص ضد التهابی دارد و این موضوع نشان داد که می توان اختلالات چشمی در ارتباط با التهاب را با کمک آن درمان کرد ولی نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه وجود دارد.