آشنایی با معبد آناهیتا بیشاپور کازرون
آشنایی با معبد آناهیتا بیشاپور کازرون ، را برای شما عزیزان و کاربران محترم مجله دلگرم قرار داده ایم , با مجله دلگرم همراه باشید.
آشنایی با معبد آناهیتا بیشاپور کازرون
معبد آناهیتا از بناهای مشهور شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون است.
«در کنارکاخ شاپور در دره بیشاپور اتاق چهارگوش بزرگی وجود دارد. که به نام معبد آناهیتای بیشاپور می خوانندش.
این معبد به صورت مکعبی بوده که هر ضلع آن نزدیک به ۱۴ متر است واز سنگ های تراشیده شده و بدون ملات و دو جداره ساخته شده و به سبک معماری هخامنشی است که با بست های آهنی به یکدیگر متصل شده است. این معبد در فرورفتگی 6 متری از روی زمین واقع شده و پلکانی از کاخ به آن متصل بوده است.
معبد فاقد سقف است و هدف این بوده که آب رودخانه شاپور که در فاصله ۲۵۰ متری آن جاری است به درون معبد آورده تا پس از جریان دون معبد به وسیله قناتی خارج گردد.»
معبد آناهیتا از بناهای مشهور شهر باستانی بیشاپور در شهرستان کازرون است.
این بنا به صورت مکعبی است که هر یک از اضلاع آن نزدیک ۱۴ متر است و از سنگ‌های تراشیده شده با ابعاد مختلف و بدون ملات به صورت دو جداره ساخته شده است. این بنا با الهام از سبک معماری دوره هخامنشی ساخته شده است که به وسیله بست‌های آهنی به یکدیگر قفل و بند شده‌اند. معبد آناهیتا فاقد سقف مسطح بوده است.
معبد بیشاپور سمبل یک پرستشگاه آب است و می‌توان آن را جایگاه نوازش آب دانست. یعنی تنها عنصری از عناصر چهارگانه که به الهه ناهید منسوب است. نماد جانوری این ایزدبانو به شکل گاو می‌باشد که در اطراف معبد، به صورت قرینه یکدیگر قرار گرفته است.
با توجه به قداست و اهميت آب در آئين زرتشت و دربين آريائي ها ، معابدي براي نيايش و ستايش آب ساخته شد كه معبد آناهيتا ( الهه آب )، يكي از مهمترين آنها به شمار مي آيد. به نظر مي رسد كه شاهان اوليه ساساني هرگز از اجراي اين فريضه ديني كه موجب رضايت خاطر اهورامزدا و جلب قلوب مردم مي گرديد، غافل نبوده اند. براي ايزد آناهيتا، كه فرشته دودمان و پيروزي آنها محسوب مي شد معابد و نيايشگاه ساختند ومقام آن را به درجه اهورا مزدائي ارتقاء دادند.
آثار و اسنادي از اين ستايش بر روي پايه ستونهاي مكشوفه شوش و همدان وجود دارد كه اردشير( موسس سلسله ساساني ) مي گويد « ايزدان مهر و آناهيتا مرا ياري كردند » و اضافه مي كند « بشود كه اهورا مزدا ، آناهيتا و ميترا مرا در پناه خود گرفته و از هر كينه و خصومتي حفظ كنند» .
بناي معبد آناهيتا در بيشاپورنه تنها از نظر معماري بي نظير و فوق العاده است ، بلكه از لحاظ رعايت دستگاههاي تنظيم و تقسيم كننده و كنترل جريان اب نيز نظير نداشته است و شايد فقط بتوان آن را با معبد ناهيد استخر مقايسه كرد.
براي ايجاد چنين پرستشگاه عظيم محوطه اي به ابعاد 7×23×27 متر مكعب در عمق زمين خاكبرداري شده و شالوده آن بر طبق نقشه و طرح تنظيمي پيش بيني شده، به نحوي گذارده شد تا آب رودخانه شاپور كه در فاصله 250 متري اين مكان قرار دارد انشعابي از آن به درون اين بنا جاري گردد.
البته پيش از احداث اين معبد در اين مكان قنات جريان داشت و معماران و سازندگان ساساني با توجه به گذر آب بگونه اي معبد را انتخاب و شالوده ريزي كرده اند كه از اين موقعيت مناسب حد اكثر استفاده براي گردش آب در آن به عمل آيد .. هنوز بقاياي اين قنات قديمي در انتهاي دالان غربي قابل رويت است
اين بناي مكعب شكل كه از سطح زمينهاي اطراف خود در حدود 6 متر پائين تر ساخته شده از 14 متر ارتفاع آن فقط 8 متر از سطح طبيعي اطراف نمايان بوده و بقيه سطوح به علت سردابه اي بودن در عمق زمين قرار گرفته است. در صحن داخلي آن آبگير كم عمقي با گنجايش 60 متر مكعب ساخته شده و اطراف آن سكوئي بوجود آمده كه نيايشگران مي توانستند هنگام اجرا ي مراسم مذهبي بر روي آن گرد آيند.
اين سكو از قطعات سنگهاي بزرگ حجاري شده قالبي به ابعاد 47×140 سانتي متر ساخته شده است. در وسط هر يك از وروديها مجراي آبي در داخل سنگهاي زير كف پوش درگاه حجاري شده است تا از هر سه طرف بنا، در مواقع لزوم ( احتمالا در اعياد و جشنها و مراسم مذهبي ) آب به درون معبد جاري شود.
مجراي خروجي آب چاهيست كه 4 متر عمق دارد و براي احداث آن محوطه اي را به طول و عرض 180 سانتي متر خاكبرداري نموده اند كه با 4 قطعه سنگ 90×90 سانتي متر از نوع سنگهاي كف پوش معبد پوشيده مي شده است، به طوريكه هم آهنگي و روپوش چاه با كف آبگير بطور يكنواخت رعايت مي شده و مجراي خروجي آب كاملا از نظر پنهان بوده است.
نحوه ورود و خروج آب در اين معبد تابع نظم و ترتيبي خاص بوده كه حتي المقدور آب معبد پاك و تازه باشد و به همان اندازه كه آب از سه طرف وارد مي شود، از مجراي سه گانه به تدريج و غير محسوس به زمين فرو رود .
دقت و رعايت چنين امري براي گردش آب، اهميت و احترام خاص مذهبي و توجه به نياي فرشته آب را در آن زمان كاملا نشان مي دهد .. با توصيفي كه به عمل آمد معلوم مي شود كه دراين مكان نوازش و بازي با آب و نيايش آب بيش از هر چيز ديگري مورد توجه بوده است .
گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم
