آبسه ریوی چیست و چگونه درمان میشود ؟
آبسه ریوی چیست ؟
آبسه ریه یک بیماری شدید چرکی است که در پزشکی به نکروز و مرگ بافت پارانشیم ریه و ایجاد سوراخ های پر از چرک و عفونت میکروبی گفته می شود .
آبسه ریه به عنوان عارضه ای متعاقب پنومونی (ذات الریه) رخ می دهد که عامل آن باکتری های بیماری زا هستند اما گاهی ممکن است آبسه ریه در اثر استنشاق ترشحات آلوده از مجاری تنفسی فوقانی به داخل ریه، در یک فرد بیهوش یا دچار افت هوشیاری رخ دهد.
افت هوشیاری ممکن است در صورت ضربه سر، استفاده از بیهوشی یا بی حسی ، مسمومیت ناشی از الکل و خواب عمیق ناشی از استفاده داروها باشد .
علت بیماری آبسه ریوی
آبسه‌های ریه را می‌توان به صورت اولیه یا ثانویه طبقه‌بندی کرد. آن‌ها به علت رشد انواع مختلفی از باکتری‌ها ایجاد می‌گردند و علل مختلفی دارند.
آبسه ریوی اولیه به وسیله نوعی عفونت تحت عنوان پنومونی، ایجاد می‌گردد.
پنومونی آسپیراسیون زمانی رخ می‌دهد که ذراتی نظیر غذا یا ترشحات دهان، معده یا سینوس‌ها به جای رفتن به مری به داخل ریه‌ها وارد شوند.
این یک علت بسیار رایج آبسه‌های ریوی اولیه است.
آسپیراسیون (استنشاق) غذا یا ترشحات اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که فردی به دلیل مسمومیت یا بیهوشی، کنترل مناسبی بر روی محتویات عبوری از دهان خود ندارد.
مواد استنشاق‌شده معمولاً به بافت ریه آسیب می‌رساند. همچنین ریه، معمولاً توسط باکتری‌ها و دیگر عوامل عفونی موجود در دهان، مجاری تنفسی و یا معده پر میشود.
مهم‌ترین بیماری که فرد را مستعد ابتلا به آبسه ریوی می‌کند، الکلیسم (اعتیاد به الکل) می‌باشد.
افرادی که دچار سوء مصرف الکل هستند، معمولاً دچار استفراغ‌های مکرر و تغییراتی در سطح هشیاری می‌شوند.
این شرایط احتمال استنشاق محتوایت معده و باکتری‌ها را به داخل ریه افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به عفونت و آبسه ریوی شود.
بعلاوه، افرادی که دچار سوء مصرف مواد هستند، دارای سیستم ایمنی ضعیف‌تری هستند؛ بنابراین بیشتر دچار عفونت می‌شوند.
آبسه ریوی ثانویه معمولاً به عللی غیر از عفونت، در ریه ایجاد می‌گردد. علت آن می‌تواند انسداد مجاری تنفسی، بیماری های موجود در ریه و یا عفونت دیگر بخش‌های بدن که به ریه گسترش یافته‌اند، باشد.
علائم و نشانه های آبسه ریوی
بارزترین علامت آبسه ریوی ، سرفه‌های خلط دار است. محتویاتی که توسط سرفه خارج می‌شوند ممکن است شامل خونریزی یا چرک باشد و معمولاً بوی بدی هم دارد.
سایر علائم عبارتند از:
- بوی بد دهان
- تب 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- عرق کردن خصوصاً در شب
- کاهش وزن
- خستگی
عوامل تشدید کننده بیماری آبسه ریوی
احتمال ابتلا به آبسه ریوی در برخی افراد بیشتر است، مانند:
- افرادی که دچار سوء مصرف الکل (الکلیسم) هستند.
- افرادی که اخیراً دچار یک بیماری خاص به ویژه پنومونی شده‌اند.
- افرادی که به ضعف سیستم ایمنی دچار شده‌اند (بر اثر عواملی چون سرطان ، HIV، پیوند عضو و بیماری های خود ایمنی)
- افرادی که به تازگی تحت بیهوشی قرار گرفته‌اند.
- استنشاق یک جسم خارجی که راه‌های هوایی را مسدود می‌کند نیز یک عامل خطر است
تشخیص بیماری آبسه ریوی
رادیوگرافی سینه و سی‌تی‌اسکن می‌تواند شیوه‌ای در تشخیص آبسه ریوی باشد.
آبسه ششی بیشتر یکی از ریه‌ها را درگیر کرده و محدوده عمده درگیری شامل لوب بالایی شش در قسمت پسین (پسترال) و در لوب‌های پایین (سفلی) در قسمت سقف لوب خود را به صورت حفره خالی در عکس رادیوگرافی نشان می‌دهد.
- آزمایش خون
- مارکرهای التهابی مانند ای‌اس‌آر (ESR) و سی‌آرپی (CRP) از روش‌های تشخیصی مناسب به‌شمار می‌روند.
- کشت چرک جهت تعیین نوع آنتی بیوتیک تجویزی
- عکس ساده ریه
- اسکن ریه
- برونکوسکوپی (استفاده از یک وسیله چشمی با چراغی در نوک آن که از نای عبور داده شده و وارد برونش ها می گردد) در موارد مشکوک به ورود جسم خارجی به ریه
درمان آبسه ریه
درمان آنتی بیوتیکی آبسه معمولا طولانی مدت است و تا شش ماه امکان پذیر است.
درمان های غیرپزشکی آبسه ریه
- ترک استعمال دخانیات
- به تمرین های ورزشی با تنفس عمیق بپردازید .
- با تخلیه ریه به خروج ترشحات نایژه ای کمک کنید. نحوه تخلیه ریه :روی تخت قرار بگیرید به طوریکه سر و سینه شما از لبه تخت آویزان باشد. سپس سرفه کنید و این کار را تا دفع کامل خلط ادامه دهید. این عمل را به مدت 5 تا 10دقیقه در روز انجام دهید .
- گاهی در صورت عدم درمان برای تخلیه چرک آبسه یا برداشت آبسه و قسمت درگیر ریه جراحی لازم می شود
عوارض بیماری آبسه ریوی
در موارد نادر، آبسه ریوی ممکن است پاره شود که یک مشکل جدی پزشکی محسوب میشود. عوارض احتمالی پس از پارگی یا جراحی آبسه عبارتند از:
امپیما (Empyema)
امپیما به تجمع مایعات عفونی در اطراف ریه گفته میشود که در نزدیکی محل وجود آبسه ایجاد می‌گردد. این حالت می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد و نیازمند مراقبت پزشکی فوری است.
فیستول برونکوپلورال (Bronchopleural fistula)
این عارضه زمانی ایجاد می‌گردد که ارتباطی بین یک راه‌های هوایی بزرگ ریه و فضای اطراف ریه ایجاد گردد. این مشکل را می‌توان از طریق جراحی اصلاح کرد.
خونریزی از ریه یا دیواره قفسه سینه
این حالت می‌تواند همراه با دفع مقدار کمی خون یا مقدار زیادی خون باشد که تهدیدکننده زندگی است.
انتشار عفونت به دیگر قسمت‌های بدن
اگر عفونت ریه شما از بین نرود، می‌تواند آبسه‌هایی در قسمت‌های دیگر بدن مانند مغز ایجاد کند.
بیشتر بخوانید :
تفاوت ذات الریه ویروسی و باکتریایی در چیست ؟
درمان عفونت ریه در منزل با گیاهان دارویی
