اطلاعات دارویی مهم در رابطه با کپسول اکسی پرازول
معرفی کپسول اکسی پرازول
اکسی پرازول (EXIPRAZOLE) نام تجاری داروی امپرازول متعلق به گروهی از داروها به نام مهارکننده های پمپ پروتون است که برای درمان بعضی از بیماری های دستگاه گوارش توسط متخصصین تجویز می شود. این دارو باعث کاهش مقدار تولید اسید معده می شود.
اکسی پرازول برای درمان علائم بیماری ریفلاکس معده و مری (GERD) و دیگر ناخوشی های ناشی از اسید معده اضافی استفاده می شود. این دارو همچنین برای درمان ازوفاژیت فرسایشی (صدمه ناشی از اسید معده به مری شما) استفاده می شود.
اکسی پرازول ممکن است همراه با آنتی بیوتیک برای درمان زخم معده ناشی از عفونت با هلیکوباکتر پیلوری (اچ. پیلوری) تجویز شود.
نامهای تجارتی :Losec – Lorsec -Exiprazol – Merazole – Omezole – Pilozec
موارد مصرف اکسی پرازول
- جلوگیری و یا درمان زخم های دستگاه گوارش (معده و روده) ناشی از عفونت
- درمان بیماری ریفلاکس معده.
- درمان سوزش سردل
- درمان سندرم ناشی از زیادی اسید معده
- جلوگیری و یا درمان زخم های مری
مکانیسم اثر اکسی پرازول
اثر ضدترشح: اکسی پرازول فعالیت پمپ اسید – پتاسیم، آدنوزین تری فسفاتاز (ATPase) H+ / K+، واقع در سطح ترشحی سلول پریتال معده را مهار می سازد. این امر تشکیل اسید معده را بلوک می کند.
فارماکوکینتیک اکسی پرازول
جذب :اکسی پرازول به اسید حساس است و فرمولاسیون آن حاوی گرانول های پوشش داری است که جذب دارو را بعد از خروج آن از معده امکان پذیر می سازد . جذب دارو سریع است و اوج غلظت آن طی کمتر از 5/3 ساعت ظاهر می شود . فراهمی زیستی دارو به دلیل ناپایداری دارو در اسید معده و اثر عبور اول قابل ملاحظه ، حدود 40 درصد است . فراهمی زیستی دارو با تکرار مقدار مصرف اندکی افزایش می یابد . این امر احتمالاً به دلیل اثر دارو بر روی اسیدیته معده خواهد بود .
- پخش :پیوند پروتئینی حدود 95 درصد است .
- متابولیسم :عمدتاً کبدی است .
- دفع :عمدتاً کلیوی است و نیمه عمر پلاسمایی دارو 1 – 5 .0 ساعت است . اما اثرات دارو ممکن است تا چند روز ادامه یابد .
مقدار مصرف قرص اکسی پرازول
- در درمان رفلاکس اسید معده به مری :بزرگسالان 20 تا 40 میلی گرم یک بار در روز به مدت 4 هفته .
- در درمان زخم معده :20 تا 40 میلی گرم یک بار در روز به مدت 4 تا 8 هفته .
- در درمان ترشح بیش از حد اسید معده:60 میلی گرم یک بار در روز مدت درمان طبق صلاحدید پزشک.
- در درمان زخم اثنی عشر:20 تا 40 میلی گرم یک بار در روز مدت درمان طبق صلاحدید پزشک.
- در درمان ازوفاژیت اروزیو:20 میلی گرم یک بار در روز مدت درمان طبق صلاحدید پزشک.
- در درمان زخم دستگاه گوارش و هلیکوباکترپیلوری :40 میلی گرم یک بار در روز به مدت 14 روز با مصرف کلاریترومایسین و سپس بمدت 14 روز دیگر 20 میلی گرم روزانه.
عوارض جانبی اکسی پرازول
- اعصاب مرکزی:سردرد، سرگیجه.
- پوست:بثورات پوستی.
- دستگاه گوارش:اسهال، درد معده، تهوع، استفراغ، یبوست، نفخ، افزایش غلظت آنزیم های کبدی.
- خون:آگرانولوسیتوز، پانسیتوپنی.
- تنفسی:سرفه، عفونت مجاری تنفسی فوقانی.
- سایر عوارض:درد پشت، کرامپ های عضلانی.
اثر اکسی پرازول بر آزمایشهای تشخیصی
غلظت سرمی گاسترین در اکثر بیماران طی دو هفته اول درمان افزایش می یابد .
مسمومیت با اکسی پرازول و درمان آن
- مقادیر تا 360 میلی گرم در روز به خوبی تحمل شده است .
- درمان :دیالیز تاثیر چندانی ندارد ، زیرا دارو به میزان زیادی به پروتئین های پلاسما پیوند می یابد . درمان باید علامتی و حمایتی باشد.
اکسی پرازول در بارداری و شیردهی
قرص آمپرازول طبق طبقه بندی FDA در مورد مصرف دارو ها در دوران حاملگی جز گروه C می باشد یعنی مطالعات روی حیوانات نشانگر این است که دارو روی جنین عوارض جانبی دارد،ولی مطالعه کافی روی زنان باردار در دسترس نمی باشد،با این وجود فواید مصرف دارو در زنان حامله ممکن هست در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد.
مصرف اکسی پرازول در شیردهی :دارو در شیر مادر ترشح می شود ، لذا در طی درمان باید از شیر دادن به نوزاد پرهیز کرد.
تداخلات دارویی اکسی پرازول
دفع داروهایی که توسط اکسیداسیون کبدی متابولیزه می شوند، مانند دیازپام، وارفارین، و فنی توئین ممکن است توسط امپرازول مختل شود. بیمارانی که این داروها و یا داروهای دیگری را که از طریق سیستم آنزیمی میکروزومی کبدی متابولیزه می شوند (مانند پروپرانولول و تئوفیلین) مصرف می کنند، باید به دقت پیگیری شوند.
فراهمی زیستی داروهایی که برای جذب به pH پایین معده وابسته هستند (مانند کتوکونازول، مشتقات آهن، و استرهای آمپی سیلین) در صورت مصرف همزمان با اکسی پرازول ممکن است بسیار کم شود.
توصیه های مهم در رابطه با اکسی پرازول
قبل از مصرف این دارو در موارد زیر با پزشک خود مشورت نمایید:
- وجود هر گونه حساسیت به رزاپرازول، غذاها، رنگها و مواد محافظ.
- مصرف هر نوع دارو با نسخه و یا بدون نسخه همراه این دارو.
- در صورت ابتلاء به هر نوع بیماری از جمله بیماریهای کبدی، قلبی، خونی و آسم.
- به منظور پرهیز از ناسازگاری دارویی در صورت استفاده از هر نوع داروی دیگر پزشک معالج خود را مطلع سازید.
- دارو را قبل از غذا، ترجیحاً در صبح همراه با یک لیوان پر از آب میل نمایید.
- کپسول را به طور کامل بلعیده و از خرد کردن، جویدن و یا باز کردن آن خودداری نمایید.
- در صورتی که یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را میل نمایید و اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد فقط آن نوبت را مصرف کنید و مقدار مصرف بعدی را نیز دو برابر نکنید.
- مصرف این دارو در دوزهای مکرر به مدت بیش از یکسال ریسک شکستگی استخوان را در افرادی که در ریسک پوکی استخوان هستند بالا میبرد. این افراد باید دارو را در کمترین دوز درمانی و در کوتاهترین دوره درمان مصرف کنند.
- در صورت مصرف همزمان با دیگوکسین، دیورتیکها و داروهایی که باعث کاهش منیزیم و سدیم میشوند، حتماً سطح منیزیم خون را قبل از شروع و در طی مصرف دارو به صورت طولانی مدت کنترل کنید.
هشدارهای مهم هنگام مصرف اکسی پرازول
اسهال شدید: قرص اکسی پرازول میتواند شما را به اسهال شدید مبتلا کند. این وضعیت میتواند بهدلیل وجود عفونتی باشد که بهوسیلهٔ کلستریدیوم دیفیسیل در رودهتان ایجاد میشود. بهمحض مشاهدهٔ اسهال آبکی، معده درد و تبی که قطع نمیشود، با پزشک تماس بگیرید.
ترک و شکستگی استخوانی: افرادی که مقدار بالایی از داروهای بازدارندهٔ پمپ پروتونی مانند اکسی پرازول (روزی یک عدد، بهمدت یک سال یا بیشتر) را مصرف میکنند، ممکن است در خطر شکستگی استخوان قرار بگیرند. این شکستگیهای استخوانی بیشتر در لگن، مچها یا ستون فقرات رخ میدهند. اگر متوجه چنین شکستگیهایی در بدنتان شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک باید کمترین مقدار امپرازول و کوتاهترین مدت مصرف را برای شما تجویز کند.
مقدار بسیار کم منیزیم: مصرف این دارو بهمدت ۳ ماه یا بیشتر موجب کاهش مقدار منیزیم در بدن میشود. اگر علائم کمبود منیزیم را (که در ابتدای مقاله آورده شدهاند) در خود مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین پزشک پیش از تجویز اکسی پرازول و درحین مصرف این دارو، باید از مقدار منیزیم بدنتان مطلع شود.
اریتماتوز لوپوس پوستی و لوپوس منتشر: اکسی پرازول میتواند موجب بیماری اریتماتوز لوپوس پوستی (CLE) و لوپوس منتشر (SLE) شود. این دو بیماری، در دستهٔ بیماریهای خودایمنی قرار دارند. علائم بیماری اریتماتوز لوپوس پوستی، از ایجاد جوش روی پوست و بینی گرفته تا پوستهپوسته شدن پوست و ایجاد جوشهای قرمز و ارغوانی در بخشهایی از بدن، متفاوت است. از علائم لوپوس منتشر هم میتوان به تب، خستگی، کاهش وزن، لختههای خون، سوزش معده و معده درد، اشاره کرد. اگر هر یک از این علائم را داشتید، با پزشک معالجتان مشورت کنید.
پولیپهای غدهٔ فوندوس: استفادهی طولانی (معمولا بیش از یک سال) از قرص اکسی پرازول میتواند موجب بیماری پولیپهای غدهٔ فوندیک شود. این پولیپها روی پوشش داخلی معده به وجود میآیند و میتوانند سرطانی شوند. برای پیشگیری از ابتلا به این پولیپها، باید تا حد امکان، زمان مصرف این داروها را به حداقل برسانید.
حساسیت: قرص اکسی پرازول میتواند ایجاد واکنشهای شدید حساسیتی کند. این علائم عبارتند از: جوش صورت، ورم صورت، گرفتگی گلو و تنگی نفس
اگر هرکدام از علائم حساسیتی فوق را داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید و پس از آن مصرف این دارو را قطع و داروی بازدارندهٔ پمپ پروتون دیگری مصرف کنید. چنانچه با وجود حساسیت قرص اکسی پرازول را مصرف کنید، ممکن است در خطر مرگ قرار بگیرید.
احتیاط در مصرف اکسی پرازول در بیماریهای خاص
افراد مبتلا به مشکلات کبدی: این دارو میتواند روی عملکرد کبد اثر بگذارد. اگر به بیماریهای شدید کبدی مبتلا هستید، حتما آن را با پزشکتان درمیان بگذارید.
افراد مبتلا به کمبود ویتامین B۱۲: این دارو موجب کاهش اسید معده میشود. بدن برای جذب ویتامین B۱۲ به اسید معده نیاز دارد. اگر بیش از ۳ سال است که از این دارو استفاده میکنید، حتما به پزشکتان اطلاع دهید. او مقدار این ویتامین در بدنتان را بررسی میکند و در صورت کمبود آن، تزریق آن را تجویز میکند.
افراد مبتلا به پوکی استخوان: افرادی که هر روز و بهمدت یک سال یا بیشتر، چندین دوز از این دارو را مصرف میکنند، در خطر شکستگیهای استخوانی قرار میگیرند. این شکستگیها بیشتر در قسمت لگن، مچها یا ستون فقرات مشاهده میشوند.
افراد مبتلا به کمبود منیزیم: چنانچه قرص اکسی پرازول بیش از سه ماه مصرف شود، بدن فرد را به کمبود منیزیم دچار میکند. اگر به کمبود منیزیم مبتلا هستید، پیش از مصرف این قرص، پزشکتان را مطلع سازید. درضمن پزشک پیش از تجویز این دارو، باید مقدار منیزیم بدنتان را بررسی کند و چنانچه به این مادهٔ معدنی نیاز داشتید، قرصهای مکمل آن را برایتان تجویز کند
مراقبت های پرستاری هنگام مصرف اکسی پرازول
- اگر شما به این دارو یا داروهای مشابه ( مانند لانزوپرازول ، پنتوپرازول ) حساسیت دارید یا بیماری های کبدی دارید قبل از مصرف امپرازول با دکتر درمیان بگذارید.
- برخی از علائم مانند ( سوزش سر دل، سبکی سر، عرق، سرگیجه، درد در ( قفسه سینه، فک، بازو و شانه به خصوص همراه با تنگی نفس و عرق کردن غیر معمول )، کاهش وزن غیر قابل توضیح ) ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد و نیاز به کمک پزشکی فوری باشد.
- اگر شما هر یک از نشانه های ( درد در هنگام بلع غذا، استفراغ خونی، استفراغ قهوه ای مانند، مدفوع ( خونی، سیاه و سفید)، سوزش سر دل را برای بیش از 3 ماه، درد قفسه سینه، خس خس مکرر سینه ( به خصوص همراه با سوزش سر دل ) ، تهوع، استفراغ، درد معده) قبل از خود درمانی با این دارو باید کمک پزشکی دریافت کنید.
- مهار کننده های پمپ پروتون ( مانند امپرازول ) در دوزهای بالا ( به خصوص در استفاده طولانی و درافراد مسن تر ) ممکن است خطر ابتلا به شکستگی استخوان را افزایش دهد با دکتر خود در مورد راه هایی برای جلوگیری از شکستگی استخوان، برای مصرف کلسیم ( سیترات کلسیم ) و مکمل های ویتامین D صحبت کنید.
- کپسول باید بلافاصله قبل از غذا و ترجیحاً در صبح مصرف شود.
- اگر شما از سوکرالفات مصرف می کنید امپرازول را حداقل 30 دقیقه قبل از سوکرالفات بخورید.
نحوه نگهداری اکسی پرازول
- دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید
- کپسول ها را در محلی دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
۲۰ درمان خانگی سریع برای درد معده
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم