آشنایی کامل با ارمک و تمام فواید دارویی درمانی این گیاه

ارمک – افدرا چیست ؟

افدرا یا ریش بز گیاهی از تیره ی ارمکیان و از بوته های بازدانه است. این گیاه ظاهری شبیه به جارو دارد. در گویش های محلی بیابان نشینان به آن «کلیشر» و «على جونی» می گویند.

و از درختچه هایی است که ساقه هایش همیشه سبز است و در واقع بخش اعظم فرآیند فتوسنتز گیاه توسط ساقه های آن انجام می شود. در طول ساقه گره های متعددی وجود دارد که به رنگ سبز مات است.

ساقه ی آنها چوبی و به دلیل داشتن ماده آلکالویی، مزه گس و تلخ دارند.

نام های دیگر افدرا

• ریش بز
• ارمک
• ملکه چمن
• خرس گیاه
• سرما
• هوم
• هئومه
• کلیشر
• على جونی

افدرا ماده ای است که از گیاهی با نام افدرا سینیکا گرفته می شود که یک گیاه دارویی چینی می باشد و به طور سنتی در داروهای چینی استفاده می شود.

نام چینی آن MA HUANG (ماهوانگ) است و ماده موثر موجود در این گیاه افدرین می باشد. افدرین ترکیب شبه آمفتامینی بسیار قوی است که هم سیستم عصبی و هم سیستم قلبی عروقی را تحت تاثیر قرار می دهد.

بیش از 40 گونه از این گیاه در سرتاسر جهان شناسایی شده اند. گیاه افدرا از مواد شیمیایی متعددی تشکیل شده است که از جمله آن: افدرین، پسودوافدرین، نورپسودوافدرین، نورافدرین، متیل افدرین، تانن، هیدروکسی کینورنیک اسید، کوئینولین و … را می توان نام برد.

در حقیقت افدرین و پسودوافدرین با افدرا متفاوت می باشند و گیاه کامل افدرا اثرات ملایم تری به نسبت افدرین و سودوافدرین استخراج شده از این گیاه دارند. این اختلاف همانند تفاوت گیاه قهوه و کافئین خالص می باشد

موارد مصرف ارمک – افدرا

مهمترین اثرات درمانی این گیاه که به ترکیب افدرین آن نسبت داده می شود شامل اثر بر روی کاهش و افزایش وزن، مؤثر در لرزش، تشنج، سرگیجه و سردرد، اضطراب و بی خوابی است.

همچنین این گیاه دارای اثرات ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد درد است و بر سیستم قلبی- عروقی، سیستم تنفسی و سیستم عصبی مرکزی مؤثر است. از گیاه افدرین برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و رفع گرفتگی و کیپ شدن بینی و همچنین برونشیت استفاده می شود .

مکانیسم اثر ارمک – افدرا

ارمک – افدرا به مقدار زیادی حاوی آلکالوئید است که مهمترین آن ها با اثرات دارویی شامل افدرین، متانوپرولین (که به مقدار زیاد در میوه، ساقه و ریشه وجود دارد)، سودوافدرین و ترکیبات کینورنات ها است.

سایر آلکالوئیدهای این گیاه شامل نورافدرین، نورسودوافدرین، متیل افدرین و متیل سودوافدرین را نام برد (1،2).

فارماکوکینتیک ارمک – افدرا

استفاده از ترکیب افدرین موجود در این گیاه به همراه کافئین در 80 درصد مکمل های طبیعی وجود دارد و تلفیق این دو ترکیب خاصیت گرمازدایی دارد که مصرف انرژی را افزایش می دهد و موجب کاهش وزن می شود.

مطالعات ثابت کرده است که افدرین به میزان 20 میلی گرم و کافئین 200 میلی گرم به صورت ترکیبی بر کاهش وزن در افراد چاق مؤثر است.

همچنین ثابت شده است که ترکیب افدرین و سودوافدرین این گیاه باعث تحریک گیرنده های آلفا و بتا آدرنرژیک و آزادسازی کاتکول آمین های درون زای سیناپس ها در مغز و قلب می شود.

تحقیقات ثابت کرده است که این گیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی است و می تواند LDL- کلسترول را کاهش و سبب افزایش HDL- کلسترول شود.

مشخص شده است که پودر این گیاه به عنوان یک کنترل کننده غیرشیمیایی آلودگی افلاتوکسین استفاده می شود.

عصاره آبی این گیاه قادر است میزان تکثیر سلول های نرمال ریه را افزایش دهد بنابراین از گیاه افدرین برای ترمیم بافت آسیب دیده ریه استفاده می شود .

عوارض جانبی ارمک – افدرا

مصرف این گیاه به دلیل اثرات محرک آدرنرژیک آن در بی خوابی منع مصرف دارد.

احتمال احتباس ادرار با مصرف این گیاه وجود دارد

تداخلات دارویی ارمک – افدرا

با توجه به این که آلکالوئیدهای این گیاه موجب افزایش سریع متابولیک می شوند مصرف آن در افراد با پرکاری تیروئید ممنوع می باشد.

افدرین می تواند همراه با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز ایجاد سمیت نماید.

افدرین و سودوافدرین با اسیدی کننده های ادراری همچون آمونیوم کلراید سریع تر و همراه با قلیایی کننده های ادراری همچون سدیم بی کربنات کندتر دفع می گردد.

مصرف همزمان گیاه با داروهای دیگر سبب کاهش اثر دارو به دلیل افزایش قند خون توسط گیاه می شود.

استفاده از گیاه ارمک به طور همزمان با داروهای دیابت تداخل ایجاد می کند.

همچنین مصرف آن به طور همزمان می تواند سبب افزایش اثر دارو، تشدید تحریک CNS و افزایش فشار خون و در مواقعی باعث تشنج شود.

همچنین مصرف همزمان این گیاه با داروهای متاپروترنول، فنلزین، دگزامتازون، تئوفیلین و اکسی توسین تداخل دارد .

نکات قابل توجه مصرف ارمک – افدرا

افدرین موجود در این گیاه سمپاتومیمتیک است و بنابراین در موارد افسردگی شدید و تنش های روحی نباید استفاده شود. استفاده از گیاه ارمک در بیماران قلبی، پرفشاری خون و دیابت منع مصرف دارد.

استفاده از ارمک – افدرا در بزرگ شدن پروستات همراه با احتباس ادراری ممنوع است.از آن جایی که این گیاه حاوی اثرات تحریکی بر سیستم عصبی مرکزی است در شرایط حساسیت به محرک ها منع مصرف دارد.

همچنین در افراد با زخم معده استفاده از این گیاه مجاز نیست.مصرف افدرا به دلیل وجود ترکیبات آلکالوئیدی و تحریک رحم در دوران بارداری و همچنین شیردهی منع مصرف دارد

اثرات و فواید درمانی افدرا

گیاه افدرا برای مدت بیش از 2 هزار سال در سرزمین های شرقی آسیا برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است.

گیاه افدرا دارای اثرات ضد التهابی و ضد آرتریت می باشد و برای درمان برونشیت، آسم، سرماخوردگی، آنفلوانزا، سردرد، سرفه، تب بالا، ادم، بیماری های مفصلی و استخوانی و … به فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد.

علاوه بر افدرین این گیاه سرشار از تانین می باشد که اثرات محافظت کننده در نارسایی کلیوی دارد.

لاغری موضعی

امروزه افدرا در مکمل های لاغری به طور گسترده استفاده می شود. اگر روزانه 500 کالری کمتر از حالت عادی مصرف کنید و از گیاه افدرا هم استفاده کنید، افدرین موجود در گیاه افدرا کمک می کند تا هفته ای نیم کیلوگرم وزن کم کنید.

مطالعات نشان می دهد که این گیاه کمک می کند تا چربی های ناحیه شکم راحت تر سوزانده شود.

کاهش اشتها

ماده شیمیایی افدرین که در گیاه افدرا موجود می باشد بر سیستم اعصاب مرکزی موثر است و مراکز سرکوبگر اشتها را در مغز فعال می کند. در نتیجه با مصرف این گیاه، اشتهای شما محدود می شود و به شما کمک می کند تا احساس گرسنگی کمتری داشته باشید.

ممکن است شما در فاصله ناهار تا شام نیازی به مصرف میان وعده نکنید و در این مدت گرسنه نشوید و نهایتا کنترل بیشتری بر زمان های صرف غذایتان خواهید داشت.

چربی سوز طبیعی

افدرین و سودوافدرین موجود در برگ های این گیاه، منجر به افزایش متابولیسم بدن و فعالیت قلب و مغز می شوند. در نتیجه سطح انرژی بدن افزایش می یابد.

همه این ها به علت اثرات گرمازایی ناشی از افدرین می باشد. این گرمازایی منجر به افزایش تجزیه چربی های ذخیره شده و افزایش مصرف انرژی در بدن می شود.

افدرین و نور افدرین موجود در گیاه افدرا وقتی در جریان خون آزاد می شود انتقال خون و اکسیژن را به سلول ها تسریع می کند و گلوکز و لیپید بیشتری را برای تبدیل شدن به انرژی جابه جا می کند. در نتیجه افدرا به عنوان یک چربی سوز طبیعی معرفی می شود.

ترکیبات حاوی افدرا برای لاغری

به منظور کاهش وزن لازم است تا مصرف مواد غذایی توسط افراد کاهش یابد و بدن انرژی بیشتری را بسوزاند.

اگر ترکیب جادویی وجود داشته باشد تا هر دوی این اهداف را با هم تامین کند، به منظور لاغری کاربرد وسیعی خواهد داشت.

افدرا گیاهی است که هر دوی این اهداف را با هم تامین می کند. البته در بسیاری از مکمل ها از ترکیبات دیگری در کنار افدرا استفاده می شود تا اثر آن را تکمیل و تشدید نماید.

در بسیاری از مکمل های لاغری از افدرا در کنار کافئین یا جینسنگ استفاده می شود.

مطالعات حیوانی نشان می دهد مصرف افدرا و کافئین در کنار هم باعث کاهش اشتها و تحریک متابولیسم چربی ها و گرمازایی می شود و ترکیب این دو ماده به نسبت وقتی که هر یک از آن ها به تنهایی مصرف شوند.

اثرات بیشتری خواهد داشت و اگر در دوز مشخصی مصرف شود اثرات جانبی و علائم نامطلوب کاهش می یابد.

بیشتر بخوانید :

خواص و مضرات گیاه ریش بز در طب سنتی

معرفی خواص و فواید ۷۰ گیاه دارویی

معرفی گیاه دارویی جاشیر و خواص آن

خواص زرین گیاه : فواید دارویی و درمانی زرین گیاه در طب سنتی

اگر از گیاه افدرا استفاده می کنید، از یکی از منابع حاوی کافئین مانند قهوه در کنار آن استفاده نمایید و همچنین در صورت مصرف افدرا از آب زیادی استفاده کنید تا مواد خطرزای موجود در گیاه هرچه زودتر از بدن خارج شود.
لازم به ذکر است، 88 درصد آن بعد از 4 ساعت و 97 درصد آن بعد از 48 ساعت از طریق ادرار از بدن خارج می شوند. در ضمن از افدرا در هنگام شب استفاده نکنید، زیرا این گیاه به خواب رفتن را مشکل می سازد و ممکن است مشکلات خواب یا بی خوابی برایتان به همراه داشته باشد.