lymphocytes (lymph) در آزمایش خون و سطح نرمال آن
Lymph در آزمایش خون و سطح نرمال آن
سطح نرمال لنفوسیت در آزمایش خون
لنفوسیت ها (Lymphocytes) گلبول های سفید خون و یکی از سلول های اصلی ایمنی بدن است. این گلبول ها در مغز استخوان ساخته می شوند و در خون و در بافت های لنف یافت می شود.
سیستم ایمنی شبکه ای پیچیده از سلول های شناخته شده به نام سلول های ایمنی است که شامل لنفوسیت ها می شود.
این سلول ها برای دفاع بدن علیه عوامل خارجی مثل باکتری ها، ویروس ها و سلول های سرطانی که می توانند کارکرد درست آنها را تهدید کند با هم کار می کنند.
در این مقاله، نگاهی به انواع لنفوسیت ها، سطح نرمال لنفوسیت ها در آزمایش خون و عوارض سطح خیلی بالا یا خیلی پایین لنفوسیت ها می اندازیم.
انواع لنفوسیت ها
دو دسته لنفوسیت به نام های لنفوسیت های B و لنفوسیت های T وجود دارد. به این دو دسته لنفوسیت معمولا به نام سلول های B و سلول های T اشاره می شود.
هر دو نوع از سلول های بنیادی در مغز استخوان ساخته می شوند. بعضی سلول ها از مغز استخوان به غده تیموس می روند، جایی که در آن به سلول های T تبدیل می شوند.
بقیه سلول ها در مغز استخوان می مانند، جایی که در آن به سلول های B تبدیل می شوند. کارکرد سلول های B ساخت پادتن ها، پروتئین های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن برای دفاع در برابر مواد خارجی شناخته شده به نام پادگن ها (آنتی ژن ها) است.
هر سلول B برای ساخت یک پادتن ویژه تعیین شده است.
هر پادتن با یک پادگن جور می شود درست مثل هر قفلی که یک کلید دارد و وقتی این تناسب پیش بیاید آن پادگن برای از بین بردن عامل خارجی مشخص می شود.
وظیفه سلول های T کمک به بدن برای از بین بردن سلول های سرطانی و کنترل سیستم ایمنی برای واکنش نشان دادن به عامل خارجی است. آنها این کار را با تخریب سلول هایی در بدن که خیلی ویروسی یا سرطانی شده اند انجام می دهند.
نوع سوم لنفوسیت ها به نام سلول قاتل طبیعی یا NK cell شناخته می شود و محل پیدایشی شبیه به سلول های B و سلول های T دارد. سلول های NK به عوامل خارجی متعددی پاسخ سریع می دهند و در از بین بردن سلول های سرطان و سلول های عفونی شده با ویروس متخصص هستند.
بیشتر بخوانید : لنفوسیت (سلول سفید خون) چیست؟ + علت تعداد لنفوسیت پایین
نقش لنفوسیت ها در بدن و کارکرد آنها
انواع مختلفی از سلول های B و سلول های T وجود دارند که نقش مشخصی در بدن و سیستم ایمنی دارند.
اگر سطح Lymph پایین باشد؟
شمارش لنفوسیت ها در زیر حد طبیعی نیز می تواند موقتی باشد. آنها می توانند بعد از سرماخوردگی یا عفونت های دیگر ایجاد شوند ، یا در اثر ورزش شدید بدنی ، استرس شدید یا سوء تغذیه ایجاد شوند.
سطح پایین همچنین می تواند نشانه ای از بیماری باشد که به لنفوسیتوپنی یا لنفوپنی معروف است.
لنفوسیتوپنی را می توان به ارث برد ، یا می تواند در کنار برخی بیماری ها از جمله:
- بیماریهای ارثی نادر ، مانند آتاکسی – telangiectasia
- بیماری های عصبی مانند بیماری اسکلروز
- بیماری های خود ایمنی
- ایدز یا سایر بیماریهای عفونی
لنفوسیتوپنی همچنین می تواند یک عارضه جانبی داروها یا برخی از داروهای درمانی دیگر باشد.
وظیفه سلول های B در بدن
سلول های B حافظه
سلول های B حافظه وقتی عاملی خارجی را پیدا کنند برای اقدام به پاسخی سریع در بدن جریان پیدا می کنند.
آنها تا دهه ها در بدن باقی می مانند و به سلول های حافظه تبدیل می شوند که پادگن های قبلی یافت شده را به یاد بیاورند و به سیستم ایمنی بدن برای پاسخ سریع تر به تهاجمات بعدی کمک می کنند.
سلول های B تنظیم کننده
سلول های تنظیم کننده B یا B regs حدود 0.5 درصد کل سلول های B در افراد سالم را تشکیل می دهند.
اگر چه تعدادشان کم است اما نقشی اساسی باز می کنند. B reg ها تاثیرات ضد التهابی در بدن دارند و لنفوسیت های تولید کننده التهاب را متوقف می کنند.
آنها همچنین با دیگر سلول های متعدد سیستم ایمنی کنش واکنش دارند و تولید سلول های T تنظیم کننده یا T regs را بهتر می کنند.
وظیفه سلول های T در بدن
سلول های T قاتل
سلول های T قاتل یا سیتوتوکسیک سطح سلول ها را در بدن برای تشخیص عفونت با آلودگی ها یا سرطانی شدن بررسی می کند که اگر سلول ها عفونی یا سرطانی شده باشد آنها را از بین ببرد.
سلول T کمک کننده
سلول های T کمک کننده برای شروع و کنترل پاسخ سیستم ایمنی در برابر عوامل خارجی به دیگر سلول های سیستم ایمنی کمک می کند. انواع مختلفی از سلول های T کمک کننده وجود دارد و بعضی از آنها در برابر انواع متفاوتی از میکروب ها موثرتر هستند.
برای مثال، یک سلول Th1 برای دفاع در برابر میکروب هایی مثل باکتری ها و ویروس ها که باعث عفونت داخلی سلول های دیگر می شوند موثرتر است در حالی که سلول Th2 در برابر میکروب هایی که باعث عفونت خارجی سلول ها مثل باکتری ها و انگل هایی مشخص موثرتر عمل می کند.
سلول های T تنظیم کننده یا T regs
T reg ها سلول های دیگر سیستم ایمنی را کنترل یا سرکوب می کند.
این سلول ها هم تاثیرات مفید دارند و هم تاثیرات زیان بار. سلول های T تنظیم کننده در برابر میکروب ها مقاوم هستند، از بیماری های خود ایمنی جلوگیری می کنند و بیماری های التهابی را محدود می کند اما آنها می توانند از سیستم ایمنی برای انجام وظیفه اش در مقابل پادگن ها و تومورهایی مشخص هم جلوگیری کنند.
سلول های T حافظه
سلول های T حافظه بدن را در برابر پادگن های از قبل یافته شده حفظ می کند. آنها برای مدتی طولانی بعد از یک عفونت باقی می مانند و به سیستم ایمنی برای یادآوری عفونت های قبلی کمک می کند.
اگر میکروبی برای بار دوم به بدن وارد شود، سلول های T حافظه به سرعت آن را به یاد می آورند و سریع به بدن برای مبارزه سریع تر چند برابر بیشتر کمک می کنند.
سلول های T قاتل طبیعی
سلول های T قاتل طبیعی گروه ترکیبی از سلول های T هستند که دارای خصوصیاتی مشترک از سلول های T و سلول های قاتل طبیعی هستند.
آنها همچنین می توانند دیگر سلول های ایمنی را تحت تاثیر قرار دهند و پاسخ های سیستم ایمنی را در برابر عوامل ایجاد کننده و محرک واکنش ایمنی در بدن کنترل کنند.
سطح نرمال لنفوسیت ها
سطح لنفوسیت ها می تواند طبق نژاد، جنسیت، محل و سبک زندگی و عادات فردی شخص تغییر کند.
سطح نرمال لنفوسیت (Lymphocytes) در بزرگسالان بین 1000 و 4800 لنفوسیت در 1 میکرولیتر (µL) از خون است.
سطح نرمال لنفوسیت ها در کودکان بین 3000 و 9500 لنفوسیت در 1 µL از خون است. تعداد لنفوسیت هایی که به شکلی غیر عادی بالا یا پایین باشد می تواند نشانه بیماری باشد.
سطح بالای (lymph) لنفوسیت ها در آزمایش خون
تعداد لنفوسیت های بیشتر از حد نرمال می تواند به دلیل پاسخ نرمال بدن به یک عفونت یا التهاب، موقعیتی بدون ضرر و موقت باشد.
اما سطح بالای لنفوسیت ها در آزمایش می تواند نشانه ای از لنفوسیتوز (ازدیاد گلبولهای سفید یک هسته ی خون) هم باشد که بیماری جدی تری است.
لنفوسیتوز اغلب با عفونت های مزمن، بعضی از سرطان های خونی و بیماری های خود ایمنی مثل بیماری التهاب روده در ارتباط است.
سطح لنفوسیتوز در سنین مختلف:
- بزرگسالان: تعداد لنفوسیت بیشتر از 3000 در 1 میکرولیتر (µL) خون
- کودکان: تعداد لنفوسیت حدود 9000 در 1 میکرولیتر خون
اگرچه این میزان با سن افراد می تواند تغییر کند.
سطح پایین(lymph) لنفوسیت ها در آزمایش خون
تعداد لنفوسیت های پایین تر از حد نرمال هم می تواند موقت باشد. این کاهش لنفوسیت در خون می تواند پس از یک سرماخوردگی یا بیماری واگیردار دیگر اتفاق بیافتد یا به دلیل تمرین شدید فیزیکی، استرس زیاد یا سوءتغذیه باشد.
سطح پایین لنفوسیت می تواند نشانه بیماری باشد که به نام لنفوسیتوپنی یا لنفوپنی شناخته می شود. لنفوسیتوپنی می تواند ارثی باشد باشد یا طی بیماری هایی مشخص شامل موارد زیر فرد را مبتلا کند:
- بیماری های نادر ارثی مثل آتاکسی- تلانژکتازی (گشادشدگی مویرگ ها)
- بیماری های عصبی مثل ام اس یا تصلب بافت چندگانه
- بیماری های خود ایمنی
- ایدز یا دیگر بیماری های عفونی
لنفوسیتوپنی می تواند عارضه جانبی یک دارو یا دیگر درمان های دارویی باشد. تعداد لنوفسیت هایی که علامت لنفوسیتوپنی هستند برای بزرگسالان و کودکان متفاوت است.
سطح لنفوسیتوپنی در سنین مختلف:
- بزرگسالان: کمتر از 1000 لنوفسیتوز در 1 میکرولیتر خون
- کودکان: کمتر از 3000 لنفوسیتوز در 1 میکرولیتر خون
آزمایش سلول B و T
آزمایش خونی که تعداد لنوفسیت ها (lymph) در خون شخص را محاسبه می کند آزمایش سلول B و T نامیده می شود.
در این آزمایش، سطح انواع سلول های سفید اصلی در بدن اندازه گیری می شود. شمارش لنفوسیت قسمتی از آزمایش خونی کامل تر به نام شمارش کامل خون (CBC) است.
اگر پزشک به یک بیماری یا عفونت در بدن مشکوک باشد یک آزمایش CBC تجویز می کند.
بعضی مواقع نمونه گیری مغز استخوان هم می تواند به جای آزمایش خون استفاده شود.
نتایج آزمایش لنفوسیت ها
آزمایش سلول B و T میزان تقریبی سلول های B و T را در خون مشخص می کند. نتایج می توانند تعداد نرمال یا غیر نرمال سلول های T و B و و احتمال وجود یک بیماری را در خون مشخص کند.
تعداد سلول T بالاتر ازحد نرمال می تواند نشان دهنده یکی از بیماری های زیر باشد:
- بیماری های آمیزشی مثل سفلیس
- عفونت های ویروسی مثل مونونوکلئوز عفونی
- عفونت های انگلی مثل توکسوپلاسموز
- سل
- سرطان سلول های سفید خون
- سرطان خون آغاز شده در مغز استخوان
تعداد سلول های B بالاتر از حد نرمال می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- لوکمیا لنفوسیتی مزمن
- مولتیپل میلوما
- یک بیماری ژنتیکی به نام سندروم دی جرج
- یک نوع سرطان به نام والدنشتروم ماکروگلوبولینمی
تعداد سلول های T کمتر از حد نرمال می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- بیماری مادرزادی
- یک بیماری ناشی از کمبود سلول T مثل HIV که می تواند منجر به ایدز یا HTLV سطح 1 شود
- یک نوع سرطان
تعداد سلول های B کمتر از حد نرمال می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
لوسمی مزمن لنفاوی
HIV یا دیگر بیماری هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می کنند.
بیشتر بخوانید:
لنفوسیت (سلول سفید خون) چیست؟ + علت تعداد لنفوسیت پایین
علت کاهش شدید و ناگهانی گلبول های سفید خون در بدن چیست؟
خطرات بالا و پایین بودن آزمایش WBC خون
عوامل کاهش HDL در آزمایش خون چیست و چگونه افزایش میابد ؟
نتیجه گیری کلی:
معمولا تعداد بالا یا پایین لنفوسیت ها ممکن است به خودی خود هیچ دلیل، نشانه، علامت یا مشکلی نداشته باشد. آنها می توانند واکنش نرمال بدن به بیماری عفونی، التهابی یا دیگر بیماری های غیر معمول باشد و بعد از مدتی به سطح نرمال خود برگردد.
اگر تعداد لنفوسیت ها به مرور زمان بالا یا پایین بماند می توانند نشانه ای از بیماری باشد و احتمالا به عنوان لنفوسیتوپنی یا لنفوسیتوز تشخیص داده می شود. این بیماری ها می تواند خفیف تا شدید باشد و دوام آن به دلیل ایجاد آن بستگی دارد.
درمان سطح غیر عادی لنفوسیت ها (Lymph) در آزمایش خون هم به دلیل، خفیف یا شدید بودن میزان آن بستگی دارد و ممکن است اصلا به درمان احتیاج نداشته باشد.
