چگونگی کاشت و نگهداری از گیاه خرفه در گلدان

روش کاشت و پرورش گیاه خرفه در گلدان

خرفه نام گیاهی یکساله بومی مناطق هند است این نوع گیاه بالغ بر ۴۰ نوع متفاوت دارد این گیاه که برخی آن را به صورت گیاهی خودرو و علفی هرز می شناسند امروزه از اهمیتی ویژه ای دست یافته است و با شناخت ارزش غذایی و همچنین زیبایی آن به کاشتن و نگهداری خرفه پرداخته اند. در ادامه به چگونگی کاشت و نگهداری آن پرداخته است. همراه باشید.

کاشت خرفه در گلدان بسیار آسان است. با آگاهی از نکات کلیدی کاشت خرفه می توانید این سبزی مغذی را در خانه تان پرورش دهید. به کمک این راهنمای گام به گام می توانید، این سبزی ترد و خوش طعم را در گلدان بکارید و از خواص خرفه ارگانیک خودتان لذت ببرید.

مراحل کاشت و نگهداری گیاه خرفه

انتخاب بذر: بذر های تازه را برای کاشت انتخاب کنید. بذر های کهنه و قدیمی ممکن است فاسد شده باشند و دیگر جوانه نزنند. به همین منظور از برند های معتبر و افراد مطمئن بذر خرفه را خریداری کنید.

انتخاب گلدان: بهتر است گلدان یا بستر کشت ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر عمق و ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر عرض داشته باشد. در نظر داشته باشید که انتهای گلدان حتما سوراخ هایی برای خروج آب اضافی وجود داشته باشد تا ریشه ها در آب فاسد نشوند.

خاک مناسب: خاک مناسب برای کاشت خرفه، مخلوطی از خاک باغچه و ورمی کمپوست یا خاک برگ به همراه پرلیت و کوکوپیت است. در گلدان ها به قدری خاک بریزید که حدود ۴ تا ۵ سانتی متر از سر آن خالی باشد.

کاشت بذر: بذر های خرفه را می توانید در بستر کشت یا گلدان بکارید. بهتر است بذر ها ۲ سانتی متر از هم فاصله داشته باشند. البته برای کشت خانگی نیازی به فاصله گذاری نیست. بذر ها را روی خاک بپاشید، سپس لایه نازکی از خاک روی بذر ها بریزید.

کوددهی: خرفه نیاز به کوددهی منظم ندارد. مخلوط خاک برگ به همراه ورمی کمپوست برای تغذیه گیاه کافی است.

آبیاری: از آنجایی که خرفه نوعی ساکولنت است، به آبیاری بیش از حد و کاشت متراکم حساس است؛ بنابراین پس از جوانه زنی، اجازه دهید خاک در فواصل آبیاری خشک شود تا گیاه دچار بیماری های قارچی نشود. خرفه گیاهی است که آب و هوای خشک را ترجیح می دهد و نسبت به کم آبی مقاوم است

نور: محلی گرم را برای رشد خرفه در نظر بگیرید. خرفه گیاهی است که تحمل سرما را ندارد. دمای جوانه زنی در حدود ۲۴ درجه سانتیگراد است. خرفه به نور زیاد و طولانی مدت و دمای بالای ۲۲ درجه سانتی گراد برای رشد نیاز دارد. دمای شب نیز بایستی از ۱۰ درجه کمتر نباشد.

بهترین زمان کشت: در صورتی که خرفه را در باغچه می کارید، بهترین فصل کشت بهار است. در مناطق کوهپایه ای با آب و هوای سرد و معتدل، در تمام طول می توانید خرفه بکارید.

بهترین زمان برداشت: هنگام برداشت خرفه در نظر داشته باشید که میزان اسید مالیک (malic acid) گیاه در ساعات اولیه صبح بیشتر است. اسید مالیک بیشتر، سبزی را ترش تر می کند. پس برای داشتن خرفه های ترش تر، صبح ها محصول خود را برداشت کنید. اگر طعم ملایم تری را می پسندید، بهتر است خرفه را در ساعات غروب برداشت کنید.

شرایط نگهداری خرفه پس از برداشت: خرفه یک سبزی ظریف است و باید بلافاصله پس از برداشت آن را در یخچال نگه دارید، زیرا گرمای هوا پس از برداشت، بافت سبزی را تخریب می کند. خرفه هایی که برداشت کرده اید را در ظرف های ترجیحا استیل، در کشوی یخچال نگه دارید و ظرف یک هفته استفاده کنید.

زمان کاشت دوباره: برای برداشت خرفه، می توانید آن را از ساقه برش دهید. اگر ۵ سانتی متر یا بیشتر از ساقه باقی مانده باشد دوباره رشد می کند و محصول می دهد. البته طعم آن در برداشت های بعدی کاهش پیدا می کند. اگر محصول به مدت ۳ هفته پیاپی طعم خود را از دست داد، بایستی دوباره بذر جدیدی بکارید.

تکثیر گیاه خرفه

برای تکثیر گیاه از دو روش قلمه زدن و کاشت بذر می توان بهره برد، فصل مناسب برای کاشت این گیاه بهار یا تابستان از ماه فروردین تا شهریور می باشد. در ادامه به انواع تکثیر این گیاه پرداخته است همراه ما باشید:

تکثیر خرفه از طریق کاشت بذر

برای کاشت نخست باید از رطوبت خاک مطمئن شوید، و اگر خشک بود آبیاری نمایید تا زمین مرطوب گردد، سپس بذرها را با مقداری خاک داخل نایلون بگذارید و کیسه نایلونی دارای خرفه را درون یخچال قرار دهید و به مدت ۱۵ روز در آن نگهداری نمایید. کیسه نایلونی را پس از ۱۵ روز از یخچال بیرون آورید و به مدت یک تا سه هفته در دمای اتاق قرار دهید تا زمانی که جوانه بزند.

تخم خرفه هنگامی که دمای ۱۵ درجه سانتی گراد را برایش فراهم باشد، آغاز به رویش خواهد نمود، پس از چند هفته از کاشت بذر آن گلهای رنگی زیبای این گیاه شما توجه شما را به خود جلب می نماید، با گذشت سه هفته از گلدهی شما می توانید بذر خرفه را برداشت نمایید. جوانه های گیاه خرفه را داخل گلدانی حاوی خاک مرغوب بگذارید، ریشه خرفه را به خوبی درون خاک گذاشته و بپوشانید، خاک مرغوب برای رشد این گیاه ترکیبی از خاک رس و ماسه، و خاک باغچه می باشد.

پس از کاشتن خرفه آن را آبیاری نموده و در محیطی پر نور قرار دهید، زیرا این گیاه نیاز شدیدی به نور دارد. هنگامی که جوانه های خرفه نوظهور تعدادی برگ دادند، آنها را کم پشت می کنیم، فاصله کاشتن گیاه خرفه میان ۲ الی ۶۰ سانتی متر می باشد.

تکثیر گیاه خرفه از طریق قلمه زدن

در شیوه قلمه زدن برای تکثیر این گیاه دارویی و خوراکی باید شاخه هایی را به انتخاب از گیاه مورد نظر خود جدا نمایید و به مدت چند روز در مکانی گرم بگذارید و رطوبت آن را حفظ کنید ولی آن را خیس ننمایید، و قلمه های قطع شده را به حالت افقی بر روی خاک بگذارید و کمی خاک روی برگ های آن بریزید، ساقه را می توانید به صورت ایستاده درون خاک بگذارید، نباید به آن آب بدهید و در مکان بدون نور خورشید هم قرار ندهید.

جوانه خرفه

جوانه خرفه بسیار مغذی و سرشار از مواد معدنی مورد نیاز بدن است. برای کاشت خرفه و جوانه زدن آن، بهتر است از بستر های کشت مخصوص جوانه زنی (سینی های سوراخ دار) استفاده کنید. کف آن را با خاک مناسب، به عمق حداقل ۲ سانتی متر بپوشانید. بذر ها را به طور منظم و نسبتا متراکم، بر خاک بپاشید و با یک لایه نازک از خاک بپوشانید. گلدان را در محلی آفتابی با دمایی در حدود ۲۴ سانتی گراد قرار دهید و خاک را مرطوب نگه دارید تا جوانه بزند.

پس از جوانه زنی، آنها را به محلی کمی خنک تر (دمایی ۱۵ تا ۲۲ سانتی گراد) منتقل کنید. خاک را همواره مرطوب نگه دارید، جوانه ها را از پایین (سطح خاک) آبیاری کنید و از پاشیدن آب روی گیاه خودداری کنید. جوانه ها را وقتی به طول ۵ تا ۱۰ سانتی متر رسیدند، برداشت کنید. اگر در اواخر زمستان جوانه های خرفه را بکارید، در سفره هفت سین سبزه خرفه زیبایی خواهید داشت.

خواص و مزایای مصرف خرفه

خرفه سرشار از ویتامین و مواد معدنی است که موجب حفظ سلامت و بهبود کارکرد اندام های بدن می شود. از این رو به آن لقب «اکسیر جهانی» را داده اند. برخی از مزایای شگفت انگیز مصرف خرفه به شرح زیر است:

۱. بهترین جایگزین برای اسفناج
این گیاه بهترین جایگزین برای اسفناج است. خرفه گیاهی مغذی است که در انواع سالاد و ساندویچ قابل استفاده است. مصرف خرفه از بیماری های قلبی و عوارض ناشی از سکته پیش گیری می کند.
خرفه سرشار از پروتئین های سالم نیز هست. بر اساس پژوهش های انجام شده، خرفه نسبت به اسفناج ۵ برابر اسید های چرب امگا ۳ بیشتر، ۷ برابر آلفا توکوفرول (ویتامین E) بالاتر و مقادیر بیشتری ویتامین C و بتاکاروتن دارد.
پژوهش های اخیر نشان داده است که مصرف خرفه اوتیسم و اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) را در کودکان مهار می کند. این بدان معنی است مصرف خرفه باعث می شود کودک شما تمرکز بیشتری بر تکالیف و درس های خود پیدا کند.

۲. کاهش قند خون
خرفه در درمان دیابت و کاهش قند خون موثر است. بیماران دیابتی می توانند از برگ خرفه تازه بعنوان سبزی خوردن و یا در سالاد و آش و سوپ استفاده کنند. همچنین می توانند بذر خرفه را بر روی شیرینی بپاشند و آن را به شیرینی رژیمی تبدیل کنند. عرق خرفه نیز در رفع تشنگی بیماران مرض قند موثر است.

۳. بیشترین میزان اسید های چرب امگا ۳ در میان سبزیجات برگ دار
اسید های چرب امگا ۳ برای رشد بدن، پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و حفظ سیستم ایمنی بدن ضروری هستند. اسید های چرب امگا ۳ در مواد غذایی معدودی مانند آووکادو، تخم کتان، دانه های چیا، گردو و ماهی و پیاز یافت می شود. خرفه منبعی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ است که به آسانی در دسترس شما قرار دارد.

۴. منبع غنی از ویتامین های ضروری و آنتی اکسیدان ها
آنتی اکسیدان ها از آسیب رسیدن به سلول ها توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند. خرفه سرشار از ویتامین A است. ویتامین A موجب بهبود بینایی می شود، همچنین به حفظ سلامت و رشد پوست کمک می کند. از سویی دیگر ویتامین A موجود در منابع طبیعی مانند گیاهان و میوه ها از بروز حفره در دهان و سرطان ریه پیشگیری می کند.

به همین دلیل رنگدانه های موجود در خرفه اهمیت زیادی برای حفظ سلامتی بدن دارد. رنگدانه ها دارای دو نوع بتالاین هستند. رنگدانه مایل به قرمز در پایین ساقه ها دارای β – cyanins و رنگدانه زرد دارای β-xanthins است. هر دو نوع آنتی اکسیدان ها دارای خواص ضد میکروبی هستند که از سلول های بدن محافظت می کنند. خرفه غنی از ویتامین E است. همچنین بالاترین میزان اسید آلفا لینولنیک (ALA) (یک اسید چرب امگا ۳ ضروری) را در میان گیاهان دارد. علاوه بر این سرشار از منیزیم، ویتامین C، پتاسیم، ریبوفلاوین و فسفر نیز هست.

۵. درمان بیماری های پوستی و مشکلات دستگاه گوارش
خرفه مزایای بسیاری برای بدن دارد که یکی از آن ها درمان بیماری های پوستی و مشکلات گوارشی است. ویتامین A موجود در خرفه به رشد طبیعی پوست و هضم غذا کمک می کند. به همین دلیل در بیشتر درمان های گیاهی برای اختلالات معده از عصاره خرفه استفاده می شود.

۶. تقویت استخوان ها
ترکیبات گیاهی موجود در خرفه، موجب تقویت استخوان ها می شود. این گیاه دارای مواد معدنی ضروری مانند کلسیم و منیزیم، پتاسیم و آهن است که برای داشتن استخوان های قوی و بافت های سالم بین استخوانی به آن ها نیاز داریم. مصرف خرفه برای کاهش علایم و پیشگیری از مشکلات مفصلی مانند آرتروز و پوکی استخوان نیز موثر است.

احتیاط ! از آنجا که خرفه گیاهی قاعده آور است مصرف خرفه در بارداری خطر سقط جنین را با ایجاد انقباضات رحمی افزایش می دهد بنابراین مصرف این گیاه در دوران بارداری ممنوع است.

منبع : ساعد نیوز