چسبندگی گوش یا اتواسکلروز چیست ؟

چسبندگی استخوانچه گوش میانی

اتواسکلروز از دو کلمه ی یونایی «اتو» به معنای گوش و «اسکلروز» به معنای پدیده‌ی سفت شدن تشکیل یافته است.

در این بیماران استخوانچه‌ی رکابی دچار قفل شدگی (آنکیلوز) می‌شود و پاپک (پدال) آن درپنجره‌ی‌ بیضی تحرک طبیعی خود را از دست می‌دهد.

از جمله بیماری دیگری که ممکن است گوش را درگیر کند میتوان اتواسکلروز را نام برد.

اتواسکلروز بیماری شایع در بزرگسالان است . این بیماری در خانم ها شیوع بیشتری دارد.

معمولا در زمان نوسانات و تغییرات هورمونی مثل دوران بارداری بیشتر دیده می شود.زمینه های ارثی و ژنتیکی در این بیماری موثر هستند.

در اتواسکلروز،کوچکترین استخوانچه گوش میانی (استخوانچه رکابی) به قسمت ورودی حلزون که درچه بیضی نام دارد فیکس می شود و استخوانچه از نظر دامنه حرکت محدود می شود.

در حقیقت اتواسکلروز سخت شدن و تجمع کلسیم و رشد و استخوان سازی اضافی در اطراف استخوانچه رکابی گوش میانی است که مانع حرکت آن می شود.

علت اتواسکلروز یا چسبندگی استخوانچه گوش میانی

علت بیماری ناشناخته است. سبب شناسی اتواسکلروز متجاوز از ۲۰۰ سال زمینه‌ی تحقیقی وسیع بوده است.

علل عروقی، ایمونولوژی، متابولیک، عفونی، تروماتیک، مادرزادی و هورمونی برشمرده شده‌اند تا به امروز معتقدند که علت اتواسکلروز علت منفردی است.

مثلاً در سال ۱۹۹۶ آرنولد، اتواسکلروز را یک بیماری تخریبی استخوانی (استولیتیک) التهابی استخوان گیجگاه در اثر ویروس سرخک دانست.

این بیماری در افراد مؤنث در سنین ۱۵ تا ۲۵ سالگی شایع‌تر است بارداری و زایمان اثر نامطلوب بر اتواسکلروز می‌گذارد و کم شنوایی را تشدید می‌کند.

علائم چسبندگی گوش یا اتواسکلروز

بیمار از کم شنوایی پیشرونده و وزوز که اغلب آزار دهنده است رنج می‌برد. در امتحان فیزیکی پرده‌ی صماخ و شیپور استاش طبیعی است.

ابتدا کم شنوایی نوع انتقالی در اثر آنکیلوز استخوانچه‌ی رکابی عارض می‌گردد سپس پیشرفت کرده وبه حلزون دست اندازی می‌کند و فزون بر آن کم شنوایی نیز پدید می‌آورد.

اصلی ترین علامت چسبندگی گوش یا اتواسکلروز همان از دست دادن شنوایی ست.

ابتدا ممکن است فرد متوجه شود که صداهای ضعیف تر مثل پچ پچ کردن دو نفر- را نمیشنود، که البته این با گذشت زمان احتمالا بدتر خواهد شد.

بیشتر کسانی که به چسبندگی گوش یا اتواسکلروز دچار هستند شنوایی هر دو گوش را از دست می دهند. 10 الی 15% از آنها نیز تنها از یک ناشنوا می شوند. سایر علائم شامل موارد زیر می شوند:

1. سرگیجه یا اشکال در حفظ تعادل
2. حس کردن صدای فریاد، زنگ خوردن یا هیس در گوش

سیر بیماری چسبندگی استخوانچه گوش میانی

اختلال پیشرونده شنوایی است که بعضی اوقات دوره‌های کوتاهی از بهبود دارد. در اغلب موارد یک عامل نامساعد از انواع گوناگون مانند زایمان، بیماری عفونی، ضربه‌ی روحی و غیره به سرعت وضعیت ناگواری پیدامی‌کند.

بیماری معمولاً دو طرفه است و گاهی کم شنوایی در یک گوش سریع‌تر از یک گوش دیگر است.

درمان اتواسکلروز ممکن است محافظه‌کارانه یا جراحی باشد.

درمان محافظه‌ کارانه عبارت است از درمان طبی یا تجویز سمعک.

درمان طبی عبارت است از تجویز فلوئور،سدیم فلوئور در مرحله‌ی حاد اتواسکلروز مؤثر است و کمتر در موارد بلوغ و استقرار ضایعات اتواسکلروز کارگر می‌افتد.

شایع‌ترین کاربرد آن وجود شواهدی مبنی بر تغییرات اسفنجی است در کپسول حلزونی نشانه‌ی مثبت شوارتز Schwartze و کم شنوایی حسی عصبی یا پیشرونده در اتواسکلروز، اما بعید است که فلوئور و سدیم بخش حس عصبی اتواسکلروز را بهبود بخشد ولی ممکن است آن را تثبیت نموده و از پیشرفت آن جلوگیری نماید.

بیماران دچار افت شنوایی ۶۰ دسی‌بل یا کمتر با ضایعات همراه کم شنوایی خالص انتقالی ممکن است سمعک را به خوبی بکاربرند.

بیمارانی که افت شنوایی مخلوط دارند در تقویت صوت ممکن است مشکلاتی داشته باشند. وجود رکروتمن، مزاحمتی برای کاربرد سمعک در بیماران است.

سرخک و سایر عفونت های ویروسی

برخی از دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که بین چسبندگی گوش یا اتواسکلروز و سرخک رابطه ای وجود دارد.

خیلی از آن ها می گویند که عفونت های ویروسی می توانند سبب اختلال چسبندگی گوش یا اتواسکلروز شوند.

در برخی از نمونه های تهیه شده از بافت گوش افرادی که دچار چسبندگی گوش یا اتواسکلروز بودند شواهدی از وجود ویروس سرخک دیده شد.

علاوه بر این، مطالعات کاهش چشمگیر چسبندگی گوش یا اتواسکلروز در بین افرادی که واکسن سرخک زده بودند را نشان دادند.

بیشتر بخوانید : فرق سرخک با سرخجه چیست؟

خطرات جراحی چسبندگی گوش یا اتواسکلروز

خطرات جراحی تیمپانوپلاستی (ترمیم استخوانچه های گوش میانی) و ماستوئیدکتومی شامل این موارد هستند:

• اگر پرده گوش به طور درست ترمیم نشود ممکن است که سوراخ شود.
• ممکن است که کلستاتوم یا عفونت گوش برگردد.
• در کمتر از ۱۰ درصد از مواقع، کم شنوایی شدیدتر می شود. ناشنوایی کامل معمولا رایج نیست.
• آسیب به عصب های صورت می تواند سبب فلج صورت شود. این اتفاق نیز به ندرت می افتد.
• ممکن است در یک سمت از زبان حس چشایی از دست داده شود. این حالت موقت است و تنها چند هفته دوام دارد.
• ممکن است بعد از جراحی احساس سرگیجه یا زنگ زدن گوش ایجاد شود که هر دو رایج نیستند.

خیلی از موارد بالا در صورتی که دچار چسبندگی گوش یا اتواسکلروز باشید و درمان نکنید هم می توانند اتفاق بیفتند. عدم درمان عفونت یا کلستاتوم گوش می تواند سبب ایجاد عوارض جدی شود.

تشخیص چسبندگی گوش یا اتواسکلروز

پزشک متخصص گوش و حلق و بینی پس از معاینه دقیق توصیه به انجام آزمایش ادیومتری (ارزیابی و سنجش شنوایی) تمپانومتری (بررسی وضعیت گوش میانی و تحرک استخوانچه ها) و رادیوگرافی دارد و پس از بررسی نتایج ، تشخیص بیماری و این که بیماری در چه مرحله ای است داده می شود.

متخصص از شما می پرسد که چه هنگامی علائم شما شروع شدند و آیا آن ها در حال بدتر شدن هستند یا نه.

اگر سابقه خانوادگی در چسبندگی گوش یا اتواسکلروز دارید حتما پزشک را مطلع کنید. اگر سرخک، آسیب به گوش یا اختلال خود ایمنی را هم تجربه کرده اید حتما به پزشک اطلاع دهید. ممکن است به یکی از موارد زیر احتیاج داشته باشید:

• از دیاپازون گوش برای سنجیدن شنوایی استفاده می کنند. دیاپازون از فلز ساخته شده است و هنگامی که به چیزی برخورد می کند تولید سر و صدا می کند. متخصص از دیاپازون برای هر دو گوش استفاده می کند و از شما می پرسد که آیا صدای آن را می شنوید و لرزش آن را در هر گوش حس می کنید یا نه. به این کار انتقال هوا می گویند.
• شنوایی سنجی یا ادیومتری تستی است که برای بررسی این که چگونه صداهای مختلف را می شنوید صورت می گیرد. در این تست هدفونی که به یک دستگاه متصل است را روی گوش خود می گذارید. صداها به هدفون منتقل خواهند شد. هنگامی که صدایی را می شنوید می توانید زنگ را فشار دهید یا دستتان را بالا ببرید. در این تست هر گوش را به صورت جداگانه بررسی می کنند.
• تیمپانومتری تستی است که برای پیدا کردن مشکل شنوایی در گوش میانی از آن استفاده می کنند. در این تست یک ابزار در گوش فرد قرار می دهند. این ابزار سبب ایجاد فشاری می شود که پرده گوش را می لرزاند.
• گاهی از گوش میانی سی تی اسکن یا MRI می گیرند. تصاویر حاصل ممکن است هر مشکلی که سبب بروز علائم بیماری شده اند را نشان دهند.

درمان چسبندگی گوش یا اتواسکلروز

درمان چسبندگی گوش یا اتواسکلروز به شرایط شخص، شدت علائم و تصمیم دکتر و خود شخص بستگی دارد. روش های مختلفی که برای درمان و کنترل چسبندگی گوش یا اتواسکلروز استفاده می شوند شامل این موارد هستند

سمعک

بسیاری از کسانی که دچار چسبندگی گوش یا اتواسکلروز هستند از سمعک برای جبران کم شنوایی استفاده می کنند.

سمعک سبب تقویت صدا می شود و می تواند برای برطرف کردن نیازهای افراد به صورت اختصاصی طراحی شود.

مدل های جدید سمعک خصوصیات کاربردی زیادی برای شخص فراهم می کنند.

متخصصان گاهی به افرادی که دچار چسبندگی گوش یا اتواسکلروز هستند استفاده از سمعک را پیشنهاد می دهند.

علاوه بر سمعک ابزار دیگری هم هستند که به افراد دچار چسبندگی گوش یا اتواسکلروز کمک می کنند که شنوایی شان را تقویت کنند. متخصصان می توانند افراد را درباره کاربردی و مناسب بودن این ابزار راهنمایی کنند.

مکمل فلوراید سدیم

برخی از پزشکان این مکمل را با دوز مشخصی و با توجه به برنامه خاصی تجویز می کنند تا از پیشرفت بیماری پیشگیری کنند.

به علت نبود شواهد کافی مبنی بر کارآمد بودن این مکمل، متخصصان درباره استفاده از آن مطمئن نیستند.

بیشتر بخوانید :

بد شکلی گوش نوزاد : برسی علل و راههای درمان بدشکلی گوش نوزاد

علل، علائم و تشخیص عفونت و التهاب گوش میانی

۱۰ درمان خانگی حیرت انگیز برای انگل گوش انسان

کاشت حلزون گوش چیست و چه تفاوتی با سمعک دارد ؟

روش نهایی و قطعی درمان اتواسکلروز جراحی است. جراحی پنجره‌گذاری شامل باز گرداندن یا پنجره گذاری مجرای نیم دایره خارجی استخوانی برای عبور امواج صوت به لابیرنت است.
جدا از پنجره‌گذاری بی ‌حرکت کردن استخوانچه‌ی رکابی به روش روزن Rosen برای به حرکت درآوردن استخوانچه‌ی رکابی که نتیجه‌‌ی اتواسکلروز قفل شده است به کار می‌رود.
اگر این روش به شکست بیانجامد و یک یا دو منفذ در پاپک استخوانچه‌ی رکابی که به نام پنجره‌گذاری پاپک استخوانچه‌ی رکابی موسوم است انجام می‌پذیرد. استخوانچه‌ی رکابی را می‌توان به طور کامل برداشت و به جای آن پروتز گذاشت.