ویژگی های یک مداد مناسب و خوب برای خط تحریری !

خط تحریری با مداد و مزیت آموزش آن

خط از جمله هنرهایی است که در سرزمین‌های شرقی ریشه دارد. این هنر سبب اعتلای روح است و ارتباط نزدیکی با ادبیات هر اقلیم دارد.
خط نستعلیق به عنوان خط هنری اصیل ایرانی قابلیت‌های فراوانی دارد. این خط را می‌توان علاوه بر قلم‌نی و دوات که ابزار اصلی آن است، با ابزاری دیگر چون قلموهای رنگ، خودکار، خودنویس و مداد نیز اجرا کرد.

این هنر در مدارس نیز از سنین کم به دانش‌آموزان آموخته می‌شود.
به‌همین‌دلیل مداد مناسب برای خط تحریری از جمله نوشت‌افزارهایی است که کودکان از آن استفاده می‌کنند.
معمولا در سنین پایین‌تر (دبستان)، خط تحریری با مداد کار می‌شود. در سنین بالاتر و پس از تسلطی نسبی، بچه‌ها می‌توانند از خودکار و خودنویس و قلم استفاده کنند.
از مزیت‌های کار با مداد مناسب برای خط تحریری، ایجاد و افزایش تمرکز است. تسلط بهتر و عمیق‌تر در املای واژه‌ها و افزایش مهارت کنترل مچ دست و انگشتان را نیز باید افزود. از همه‌ی این مزایا مهم‌تر، ایجاد روحیه‌ی هنری و درک زیبایی‌شناسی در بچه‌هاست که در آینده‌ی آنان تعیین کننده است.

ویژگی‌های مداد مناسب برای خط تحریری

از مهم‌ترین مسائلی که باید به آن توجه کنیم، ابزار مناسب برای هرکار است. خط تحریری نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در ادامه باهم این ویژگی‌ها را بررسی می‌کنیم:

۱. نرمی مغز مداد:

مدادی که قصد دارید با آن خوشنویسی کنید، باید نرم و روان روی کاغذ بلغزد. در درجه‌بندی مدادها، مداد معمولی با علامت HB شناخته می‌شود. این مداد مرز میان مدادهای سخت H و مدادهای نرم B است.
مداد مناسب برای خط تحریری باید از مدادهای معمولی نرم‌تر باشد بنابراین از گروه B انتخاب می‌شود. البته نباید چندان نرم و پررنگ باشد که پخش شود و آلودگی ایجاد کند.

بهترین مداد برای خط تحریری، B۲ است که نرمی مناسبی دارد و اثر آن نیز به راحتی قابل کنترل است. جالب است بدانید که مداد B۲ به عنوان مداد مناسب برای کنکور نیز توصیه می‌شود.

۲. بدنه‌ی مداد:

مداد مناسب برای خط تحریری باید بدنه‌ی استانداردی داشته باشد. قطر استاندارد بدنه مدادها حدود ۶ میلی‌متر است. این میزان قطر معمولا دست را به این زودی‌ها خسته نمی‌کند.
برخی مدادها قطرهای متفاوتی دارند. مثلا انواع مداد فانتزی دخترانه و پسرانه هستند که قطور یا باریک‌تر از مدادهای استاندارد ساخته می‌شوند. این مدادها اگرچه مزایای خود را دارند، اما چندان مناسب خط تحریری نیستند.

در رابطه با شکل بدنه‌ی مداد دو نظر وجود دارد:

گرد:

طرفداران بدنه‌ی گرد معتقدند مداد مناسب برای خط تحریری باید راحت در دست بچرخد. آنن معتقدند برای آن‌‌که مداد امکان اجرای حرکات و چرخش‌های لازم را بدهد، باید گرد باشد.

چندضلعی:

توصیه‌کنندگان مداد چندضلعی بنابر این‌که کاربران مداد مناسب خط تحریری غالبا کودکان هستند، این نظر را می‌‌دهند. آنان بر این باورند که کودکان هنوز تسلط کافی برای مداد به دست گرفتن ندارند.
به‌همین‌دلیل باید از مدادهای چندضلعی استفاده کنند و نیاز نیست کودک برای نگه داشتن مداد در دست، فشار زیادی به انگشتان خود بیاورد.

۳. نوک پهن:

اگر با خط نستعلیق و سایر خطوط هنری در فارسی‌نویسی آشنا باشید، متوجه ضخیم‌نویسی‌ها و باریک‌نویسی‌های خاص آن‌ها شده‌اید. این قواعد هم برای ایجاد زیبایی بصری و هم مرتبط با برخی فلسفه‌هایی است که پشت این شیوه برای نوشتن است.
به‌هرترتیب، مداد مناسب برای خط تحریری باید امکان بالقوه برای ایجاد ضخامت‌ها در اجرای حروف را داشته باشد. اگر نوک مداد تیز و نازک باشد، چنین هدفی محقق نخواهد شد.
به‌همین‌دلیل استفاده از مدادنوکی یا اتود برای خوشنویسی توصیه نمی‌شود و برخی از مدادها ویژه‌ی خطاطی و با نوک پهن مشابه قلم‌نی طراحی شده‌اند.

نحوه کار با مداد مناسب برای خط تحریری

آموزش خوشنویسی و خط تحریری با مداد، از جمله آموزش‌هایی است که رعایت اصول و دقت و ظرافت اجرا در آن مطرح است. در هیچ مرحله‌ای از کار با مداد مناسب برای خط تحریری، عجله جایی ندارد.
تمرین باید با جدیت و صبوری هم از سوی آموزگار و هم از سوی هنرآموز همراه باشد.

مشق نظری:

بهتر است پیش از شروع آموزش، هنرآموزان مدتی را به مشق نظری بگذرانند. این کار به چه صورت است؟
می‌توان انواع تابلوها و آثار خوش‌نویسی را پیش چشم آنان قرار داد که مشاهده کنند. همچنین می‌توان اردوهای آموزشی برای مشق نظری ترتیب داد تا هنرآموزان با حضور در موزه‌ها و نمایشگاه‌های خط، آثار نمونه را ببینند.
با توجه به این‌که خط تحریری با مداد بیشتر برای کودکان است، روش آغاز کار به این صورت است که سرمشق‌هایی به بچه‌ها داده می‌شود تا مطابق آن تمرین کنند.

معمولا در جلسات ابتدایی و نخستین صفحات مشق خط، نقطه‌چین‌ها به کمک بچه‌ها می‌آیند. تا زمانی که دست بچه‌ها راه بیفتد و نوشتنشان روان‌تر شود، استفاده از این نقطه‌چین‌ها به آموزگار توصیه می‌شود.
یک دلیل استفاده از مداد برای خط تحریری این است که مداد قابل پاک شدن است. بنابراین بچه‌ها مراحل یادگیری و تمرین را با آرامش بیشتری انجام می‌دهند و اگر اشتباه کنند، می‌توانند پاک کنند.

با ویژگی‌ها و نحوه‌ی کار با مداد مناسب برای خط تحریری آشنا شدیم. هنرآموزان می‌توانند پس از مدتی آموزش خط تحریری با مداد، وارد حوزه‌های دیگر شوند. مثلا خودکار و خودنویس را امتحان کنند یا به سراغ قلم‌نی بروند.