هوش فضایی چیست و چقدر اهمیت دارد؟

هوش تصویری – فضایی (Visual – spatial intelligence) توانایی و ظرفیت افراد در درک، به خاطر سپردن و شناختن رابطه فضایی و محل قرارگیری اجسام سه بعدی نسبت به یکدیگر است. افراد با هوش تصویری – فضایی در تصویرسازی های ذهنی و همچنین جهت یابی قوی هستند. این نوع هوش یکی از 8 هوش معرفی شده در تئوری هوش های چندگانه هوارد گاردنر است.

هوش تصویری – فضایی چیست؟

هوارد گاردنر در کتاب خود با نام چارچوب ذهن: نظریه هوش های چندگانه هوش تصویری – فضایی را این گونه توصیف می کند: “توانایی درک صحیح جهان به صورت بصری، اعمال تغییرات در درک ابتدایی خود از محیط و توانایی بازسازی ابعاد تجربه تصویری حتی در غیاب چیزی که این تجربه را پدید آورده است.”

آیا تا به حال کسی را دیده اید که در پیدا کردن جهت مهارت بالایی داشته باشد و در حالی که دیگران مشغول خواندن نقشه هستند، بتواند به آسانی آدرس ها را شهر پیدا کند؟ آیا تا به حال توانایی ذاتی بعضی از افراد در طراحی توجه شما را به خود جلب نموده است؟ تمام این ویژگی ها متداول ترین ویژگی های افراد با هوش تصویری – فضایی بالا است.
این افراد می توانند خود را محیطی سه بعدی که قبلاً دیده اند و یا در ذهن خود ساخته اند تصور کنند و بسیاری از آن ها توانایی اجرای دیده های خود به صورت هنرهای گرافیکی را دارند. آن ها عاشق رنگ، شکل، تصاویر و عکاسی هستند و از سر هم کردن پازل و ماکت لذت می برند.
یکی از نقاط قوت افراد با هوش تصویری – فضایی کار با نمودارها و جداول است. آن ها به خوبی می توانند داده های نمودار و جدول را تفسیر کنند یا داده ها را در قالب جدول و نمودار گزارش کنند.

شغل های مناسب افراد با هوش تصویری – فضایی بالا

شغل های مشخصی برای افرادی که صاحب این نوع هوش هستند وجود دارد. معمار، نقاش، بازیکن شطرنج، مجسمه ساز، طراح، گرافیست، فیلم ساز، شعبده باز، جهت یاب، فیزیکدان نظری، استراتژیست جنگ، مهندس مکانیک، طراح فضای داخلی، عکاس، طراح مد، دریانورد و خلبان از جمله مشاغل مناسب برای این افراد است.

راهکارهای تقویت هوش تصویری – فضایی

1. استفاده از لغاتی که توصیف کننده تصاویر یا فضا هستند

تحقیقاتی نشان داده است که استفاده از لغات توصیف کننده مکان، تصاویر و فضا هنگام گفتگو با کودکان باعث افزایش هوش فضایی آن ها می شود. شما نیز می توانید به جای استفاده از لغات “این جا” و “آن جا” در ادبیات روزمره خود از عبارت هایی نظیر “بالای قفسه کمد سمت راستی” یا “پشت جعبه سوم از سمت چپ” استفاده کنید. این کار به شما کمک می کند تا فضای سه بعدی را در ذهن خود تصویرسازی کنید و برای دیگران توصیف کنید. این کار به تقویت هوش تصویری – فضایی شما کمک فراوانی می کند.

2. شطرنج بازی کردن

هنگام بازی شطرنج بازیکن مدام در حال فکر کردن به حرکت های بعدی و چیدن استراتژی های مختلف برای آینده است. برای انجام این کار لازم است ترکیب بندی در حال تغییر صفحه شطرنج را قدم به قدم و به طور مداوم در ذهن خود بازسازی کنید. ساختن و به خاطر سپردن چندین موقعیت مکانی سه بعدی مختلف در ذهن به تمرین فراوان نیاز دارد، اما این تمرین نه تنها از شما یک بازیکن شطرنج خوب می سازد بلکه باعث تقویت هوش تصویری – فضایی شما نیز می شود.

3. بازی با لگو و جورچین

لگو بهترین بازی برای فکر کردن و ساختن به صورت سه بعدی است. شاید هیچ سرگرمی دیگری به اندازه لگو در زمینه هوش فضایی آموزنده نباشد. در دست گرفتن قطعات مدل در دست خود و پیدا کردن روش های خلاقانه برای سر هم بندی کردن این قطعات درک محیط به صورت سه بعدی را افزایش می دهد. این روزها حتی خودتان می توانید یک مجموعه قطعه سر هم بندی شده را ابداع کنید و برای به چالش کشیدن دیگران، در اختیار سایرین قرار دهید.

4. ساختن یک مخزن حافظه مکانی در ذهن

بسیاری از دانشمندان بر این باورند که مکان و حافظه با یکدیگر مرتبط هستند. کارآگاه معروف شرلوک هولمز یک مخزن حافظه مکانی در ذهن خود داشت و هر وقت نیاز به یادآوری جزئیات یک موضوع داشت به آن مراجعه می کرد.

برای ساختن مخزن حافظه مکانی خودتان می توانید در ذهن خود دز اتاق های خانه قدم بزنید نام و تعداد اشیاء، فهرست نکات قابل توجه و هر چیزی که در رابطه با آن اتاق قابل توجه باشد را به حافظه بسپارید. این سرگرمی به شما کمک می کند تا هر چیزی از شماره تلفن دوستتان گرفته تا فهرست خرید امروز را به خاطر بسپارید و در عین حال هوش تصویری – فضایی شما را نیز تقویت می کند.

5. طراحی سریع (اسکچ)

از آن جا که میان هنرهای تجسمی و هوش تصویری – فضایی رابطه محکمی وجود دارد، طراحی کردن عامل مناسبی برای افزایش این نوع هوش به شمار می آید. برای انجام این تمرین لازم نیست حتماً یک هنرمند حرفه ای باشید؛ کافی است شکل های ساده سه بعدی مثل مکعب مستطیل و استوانه را از زاویه های گوناگون روی کاغذ طراحی کنید. می توانید چتی یک نقشه ساده از آپارتمان یا دفتر کارتان طراحی کنید و ببینید تا چه اندازه می توانید جزئیات این مکان ها را به درستی به یاد آورید.