همه چیز راجع به جراحی فک و چانه

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا در مورد جراحی زیبایی فک بیشتر بدانید.

جنیوپلاستی یا بزرگ کردن چانه

برخی از افراد، برای بیان بدشکلی‌های صورت خود، غالباً بر مشکلات بینی، چشمان، رنگ پریدگی پوست و … تاکید دارند در حالی که در اغلب این افراد مشکل در یک سوم پایین صورت یعنی لب پایین و چانه است. برای اصلاح حالت چانه و فک روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل تزریق در فضای چانه، پروتز چانه، جراحی فک و جراحی‌های زیبایی چانه هستند.

دسته عمل‌ زیبایی

به نظرتان فک‌تان زیادی بزرگ است؟

شاید هم فکر می‌کنید چانه‌تان زیادی کوچک است یا اینکه اصلا چانه ندارید. در عین حال ممکن است به طور کلی درباره اینکه فک‌تان کوچک است یا بزرگ و اینکه مشکل از فک بالاست یا فک پایین تشخیص اشتباهی داده باشید. بنابراین بهترین حالت ممکن این است که ابتدا با مشاوره با پزشک متخصص از چم و خم کار سر دربیاورید و علت اصلی ماجرا را دریابید. جراحی‌های زیبایی فک به سه دسته تقسیم می‌شوند، جراحی زیبایی فک بالا، فک پایین و چانه. حالا هر کدام از این جراحی‌ها بنا بر معاینه بيمار و عکس‌هایی که از او گرفته می‌شود و در نهایت تشخیص پزشک انجام خواهد شد و می‌تواند به تنهایی یا همراه با هم انجام شود. در این بین معاینه بیمار نقش اصلی در تعیین نوع عمل مناسب فک دارد.

علت ناهمخوانی فک ها

عموما ناهمخوانی فک ها بدون دلیل مشخصی بوجود می آید، اگر جه ممکن است به پیشینه خانوادگی مرتبط باشد. گاهی اوقات ناهمخوانی فک ها در نتیجه اختلال رشد بوجود می آید. برای مثال: در پی شکستگی فک در کودکی یا ترمیم لب شکری یا کام شکافته. ناهمخوانی فک با یک سندروم از قبیل سندروم میکروزومی نیمه صورت می تواند مرتبط باشد.ناهخوانی فک در اوایل دوران کودکی قابل تشخیص است، اما معمولا در سن بلوغ بیشتر مشخص می شود.

رشد غیرمعمول فک در اواخر نوجوانی متوقف می شود و وقتی مرحله رشد به پایان رسید، بدشکلی آن درمان می شود.جراحی ارتوگناتیک (زیبایی فک) ترکیبی از جراحی فک و ارتودنسی است. اصلاح فک هایی که به خوبی هم پوشانی نشده اند دلیل اصلی عمل فک است. جراحی فک با توقف رشد معمولا در حدود 13 تا 15 سالگی در زنان و 16 تا 18 سالگی در مردان صورت می گیرد.

تاثیر جراحی فک بر صورت و بینی

جراحی فک به طور معمول به دلایل کاربردی و یا عملکردی تسط جراح دندانپزشک انجام می شود. این دلایل عبارتند از: اصلاح بایت و بهبود طریقه کار کردن فک و دندان ها با هم. بیشتر افراد جراحی فک و صورت را به این دلایل انجام می دهند ولی به لحاظ زیبایی هم مزایایی دارد.

ویژگی های معمول نیمرخ افراد دچار این بیماری عبارتند از بینی هایی که ممکن است نسبت به صورت خیلی بزرگ به نظر برسد و یا چانه ای که عقب یا کوچک و “ضعیف” است. در این مورد، جراحی فک برای جلو بردن پایین چانه تعادل بیشتری به نیمرخ فرد بخشیده و باعث می شود بینی کمی کوچک تر و چانه برجسته تر به نظر برسد.

در افرادی که آرواره بالا به اندازه کافی رشد نکرده ممکن است بینی نسبت به صورت خیلی بزرگ باشد و یا فک پایین جلو باشد. حرکت دادن فک بالا به جلو مشکل بایت را اصلاح می کند و صورت را هم به جلو حرکت داده باعث می شود ویژگی های چهره آشکار تر و قابل توجه تر باشد.

در برخی موارد، حرکت دادن فک بالا به جلو می تواند باعث بالا رفتن اندکی نوک بینی شود که برای برخی بیماران خوشایند نیست. در ضمن در طول جراحی فک بالا به صورت برخی افراد ایمپلنت های گونه اضافه می کنند(کاشت دندان) تا چهره مشخص تر شود. با گذاشتن ایمپلنت دندان میتوانید زیبایی خود را دو چندان کنید.

نگاه کردن به آینه و نشناختن فردی که در آینه به شما خیره شده است می تواند بسیار استرس زا باشد. با انجام عمل جراحی فک بلافاصله شاهد نتایج عمل نخواهیم بود زیرا بعد از عمل صورت بسیار متورم است. با خوابیدن ورم، چهره جدید با تغییراتی ظریف یا عمده رو به ظاهر شدن می گذارد. اغلب اوقات افراد از جنبه زیبایی نتایج جراحی ،راضی هستند ولی در برخی موارد از تغییر ظاهر خود خشنود نیستند.

در هر صورت نتایج عمل در ابتدا فرد را شوکه می کنند ولی به خاطر داشته باشید که اگر فک شما به اندازه ای که قرار بوده رشد کند رشد می کرد همانگونه به نظر می رسیدید که اکنون به نظر می رسید. توجه خود را به جنبه هایی از چهره جدید خود معطوف کنید که دوست دارید به عنوان مثال چانه بزرگ تر یا کوچک تر یا بینی که کم تر برجسته است.

در کودکان

اگر جراحی ارتوگناتیک برای کودک تعیین شده باشد، متخصصان ارتودونسی با جراح کودک همکاری می کنند تا روند عمل را برنامه ریزی کرده تا دندان ها را برای اینکه بعد از جراحی فک به خوبی با هم جفت شوند آماده کنند. برنامه ریزی عمل ارتوگناتیک اغلب با کمک تصاویر سه بعدی اشعه ایکس و نرم افزارهای کامپیوتری انجام می شود تا دقیق ترین برنامه جراحی بدست آید.

این عمل را باید هنگامی انجام داد که کودک رشد خود را کرده است تا مطمئن شویم که فک او بزرگ تر نمی شود.دوره درمان و نقاهت تقریبا شامل 6 تا 12 ماه ارتودونسی جهت آماده شدن فرد برای جراحی و بسته به شدت عارضه شامل 6 تا 12 ماه دوره کنترل و بعد از جراحی برای نهایی کردن بایت است.

بایدها و نباید‌های جراحی زیبایی فک و چانه

• جراحی فک پایین

جراحی زیبایی دیگری که روی فک افراد انجام می‌شود می‌تواند مختص کسانی باشد که فک پایین​شان یا به تنهایی یا همراه با فک بالا دچار مشکل است که این مشکل می‌تواند به صورت چرخیدن بیش از حد فک پایین به سمت بالا باشد که باعث در هم رفتن دندان‌های فک پایین به داخل دندان‌های فک بالا می‌شود یا می‌تواند به صورت چرخیدن بیش از حد فک پایین به سمت پایین باشد که باعث باز ماندن دهان ناشی از نرسيدن دندان‌های جلویی فک‌ها روی هم می‌شود. در این مواقع عمل روی فک پایین یا به تنهایی انجام می‌شود یا به همراه فک بالایی. در این عمل هم باز برشی در بیرون اتفاق نمی‌افتد و برش در داخل دهان خواهد بود. این‌بار فک پایین از مخاط و عضلات جدا می‌شود، در محل مناسب بریده شده و بازهم طبق معاینات و گرافی‌ها استخوان فک پایین در محل مناسب فیکس می‌شود.

شاید در مواردی که فک بالای بیمار عقب است شخص مراجعه‌کننده با این تصور نزد پزشک برود که فک پایین او بیش از حد جلوست در صورتی‌که اصل مشکل مربوط به عقب بودن فک بالای بیمار است. در بیمارانی که فک بالا عقب است معمولا لب‌ بالایی آنها خیلی عقب‌تر از لب پایینی ایشان است که خب همین موضوع سبب می‌شود بیمار به لحاظ زیبایی مشکل جدی پیدا کند. در عین حال افرادی که فک بالای آنها عقب است چین‌های خنده‌شان بیش از حد فرو رفته است که البته این هم موضوع دیگری است که در زیبایی صورت آنها اختلال ایجاد می‌کند. همچنین برخی از بیمارانی که فک بالای آنها عقب است ممکن است بدون اینکه بدانند احساس کنند گونه ندارند و باید برای گونه اقدام کنند در حالی‌که دلیل اصلی این موضوع هم می‌تواند همان عقب بودن فک بالایی این افراد باشد. در چنین مواردی درمان اصلی جلو آوردن فک بالا خواهد بود.

حالا زمانی‌که تشخیص داده می‌شود این بیماران با عقب بودن فک بالا مواجه هستند و باید برای رفع این مشکل جراحی شوند، عمل روی آنها انجام می‌گیرد.همچنین ممکن است ارتفاع فک بالا بیش از حد زیاد یا کم باشد که می‌تواند سبب اختلال در جفت کردن دندان‌ها یا باعث باز ماندن دهان ناشی از عدم قرار گرفتن فک‌ها روی هم شود که در همه این موارد عمل جراحی فک بالا توصیه می‌شود. در این عمل همه برش‌های از داخل دهان خواهد بود و در پوست صورت هیچ برشی ایجاد نخواهد شد. به این ترتیب استخوان فک بالا از مخاط و عضلات آزاد شده و با برش افقی در سطح بالایی ریشه دندان‌ها به طور کامل بریده می‌شود . در این مرحله استخوان فک جدا شده بر اساس معاینه‌های انجام شده قبل از عمل، گرافی‌ها و قالب‌های دندانی که پیش​تر گرفته شده در جای مناسب فیکس می‌شود.

دوران نقاهت

دوران نقاهت و درد پس از جراحی در جراحی چانه کمتر از جراحی فک بالا و پایین است چون قسمت دندانی فک در این عمل دستکاری نمی‌شود.چسب‌های مخصوصی وجود دارد که بعد از جراحی برای بیمار زده می‌شود و در عین حال مصرف دوره‌ای آنتی‌بیوتیک هم بخشی از این دوران نقاهت در جراحی زیبایی چانه است. البته بیمار بعد از جراحی چانه احتمالا درد مختصری هم خواهد داشت که با تجویز مسکن آرام می‌شود و معمولا در این نوع از عمل مشکلی برای جویدن وجود نخواهد داشت چون اصلا قسمت دندانی فک در جراحی چانه دستکاری نمی‌شود. اما در جراحی‌های فک شرایط به گونه‌ دیگری است. این افراد بعد از عمل باید در ابتدا مایعات مصرف کنند و بعد از آن هم استفاده از غذاهای کاملا نرم در دستور کارشان قرار می‌گیرد. کم کم بعد از سه الی چهار هفته برای این بیماران غذاهای نیمه جامد تجویز می‌شود.

زيادي رشد فك

اين مشكل هم در فك بالا و هم در فك پايين وجود دارد ولي اغلب در فك پايين ديده مي شود(پروگناتیسم). در اين مورد برخلاف عقب ماندگي رشد فك بايد تا سن 18 سالگي براي آقايان و كمي زودتر از 18 سالگي براي خانم‌ها صبر كنيم. علت، ادامه رشد فك تا اين سنين است. اگر اين ناهنجاري زودتر از 18 سالگي جراحي شود به‌دليل باقي ماندن مقداري از رشد، احتمال عود وجود دارد.در جراحي فك اول بايد عامل ايجاد كننده ناهنجاري مشخص شود. ممکن است مشكل از فك نباشد.

سپس تناسب اجزاي صورت و وضعيت ناهنجاري فكي در كل صورت مد نظر قرار مي گيرد. ارزیابی های قبل از عمل شامل: راديوگرافي، فتوگرافی و تهيه قالب دندانی از فكين براي بررسي بهتر ناهنجاري استفاده مي شود. به اين ترتيب ما متوجه مي شويم كه آيا اصلاَ ناهنجاري فكي وجود دارد يا خير و اگر وجود دارد چه عاملي آن‌ را ايجاد كرده و چطور و به چه میزان بايد آنرا با توجه به ساير اجزاي صورت تصحيح كرد.جراحي فك اغلب يك كار تيمي است كه با همكاري فوق تخصص جراحی پلاستیک و فك و صورت و متخصص ارتودونسي انجام مي شود.براي انجام يك درمان ايده‌آل بايد روابط فكي و دنداني بيمار تصحيح شود.

معمولاَ بيمار قبل از جراحي توسط ارتودونتيست تحت درمان قرار مي‌گيرد تا قوس‌هاي دنداني و خود دندان‌ها وضعيت ايده‌ال براي جراحي را بدست آورند و پس از آن جراحي انجام شود.بعد از تشخيص دقيق ناهنجاري و طراحي درمان جراحي، معمولاَ يكي دو سال قبل از عمل، درمان ارتودونسي انجام می شود وقتي بيمار به سن حدود 18 سالگي برسد جراحي انجام میشود.

ريكاوري

معمولا بيمار بعد از عمل يك شب در بيمارستان بستری می ماند و روز بعد مرخص مي شود حدود یک هفته بعد بيمار مي تواند وارد زندگي اجتماعي شده و حتي سر كار برود. بعد از جراحي مقداري تورم در صورت ايجاد مي شود كه كاملاَ‌ طبيعي ست. تورم 4-3 روز الي يك هفته بعد از جراحي وجود دارد و به مرور برطرف مي شود. خون مردگي و كبودي معمولاَ ديده نمي شود مگر در افراد مسن تر.

خط برش جراحي

امروزه تمامي جراحي هاي تصحيح ناهنجاري‌هاي فك از داخل دهان انجام مي‌شود. بنابراين روي صورت هيچگونه اثري به‌جاي نمي‌ماند.

بستن یا نبستن دهان

برای جوش خوردن استخوان بعد از جراحی، یا دهان با سیم بسته می شود و فرد تقریباَ نمی‌تواند دهان را باز کند، یا اینکه با پیچ و پلاک‌های خاصی قطعات استخوانی در داخل فک ثابت مي شوند و دهان بیمار کاملاَ باز می‌شود. این دو روش هیچ ارجحیتی به‌هم ندارند و به‌کار بردن آنها بیشتر سلیقه ای است.

البته در شرایط خاصی بهتر است دهان با سیم بسته شود اما بطور کلی امروزه بعد از اکثر جراحی‌ها از روش تثبیت با پیچ و پلاک استفاده می‌شود و بیمار می تواند دهان خود را باز کند. کلا جوش خوردن استخوان یک و نیم الی دو ماه طول می‌کشد اما پیچ و پلاک‌ها آنقدر مقاومت دارند که بیمار قبل از جوش خوردن کامل استخوان بتواند رژیم غذایی عادی داشته باشد. بعد از بستن دهان خیلی از بیماران بعد از جراحی و به‌کار بردن این روش مقداری وزن کم می کنند و بابت این قضیه حتی خوشحال هم می شوند. گرچه هدف لاغر کردن بیمار نیست اما بعضاَ در روش دهان بسته این اتفاق می افتد. در واقع برای افراد چاق شاید این فرصتی باشد تا به کم خوردن عادت کنند.

مشاوره ارتودنسی

در جراحی‌هایی که قرار است فک بالا یا پایین مورد جراحی قرار بگیرد حتما پیش از اقدام به عمل، مشاوره ارتودنسی برای بیمار درخواست می‌شود. البته در عمل چانه به دلیل اینکه نسبت دندانی فک‌ها نرمال است نیاز به مشاوره ارتودنسی قبلا از عمل نیست. اما در جراحی‌های فک بالا و پایین‌ ترتیب دندان‌ها ممکن است به هم خورده باشد بنابراین مشاوره ارتودنسی پیش از عمل ضروری است. در این مشاوره اگر تشخیص داده شد که ترتیب دندان‌ها مناسب نیست یک تا دو سال ارتودنسی انجام خواهد شد و سپس جهت عمل فک اقدام می‌شود.

جراحی برای زیبایی چانه

عمل زیبایی چانه برای بیمارانی مفید است که مشکلی در قسمت دندانی فک‌ها ندارند. به این ترتیب که دندان‌های‌شان به راحتی روی هم جفت می‌شوند و محل قرار گرفتن فک بالا و فک پایین آنها طبیعی است اما استخوان چانه آنها یا عقب است یا خیلی بلند به نظر می‌رسد. همین موضوع می‌تواند در زیبایی صورت افراد مشکل ایجاد کند. حالا در این نوع عمل ما هیچ جراحی روی فک بالا یا پایین انجام نمی‌دهیم و عمل فقط روی استخوان چانه انجام خواهد شد. جراحی چانه هم اتفاقا مانند جراحی‌های فک از طریق برش‌های داخل دهان انجام می‌شود. باز هم برشی روی پوست صورت انجام نمی‌شود و همه برش‌ها در داخل دهان اتفاق می‌افتد. استخوان چانه از طریق داخل دهان کاملا آزاد می‌شود.

حالا در این مرحله دو روش برای بالا آوردن یا جلو آوردن چانه وجود دارد، یکی از این روش‌ها ژنیو پلاستی استخوانی است. در این روش با برشی که روی خود استخوان چانه انجام می‌شود، این استخوان از بقیه فک جدا شده و بر اساس محلی که پیش​تر بر اساس گرافی‌ها مشخص شده و مناسب تشخیص داده شده، جلو یا بالا آورده خواهد شد. در نهایت در همان محل مناسب با پیچ فیکس می‌شود. ویژگی قابل توجه عمل فوق این است که روی خود استخوان بیمار کار می‌شود و در واقع خود استخوان است که جلو آورده می‌شود و در نهایت هیچ پروتزی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بنابراین این عمل، عمل ارجح هست چون جسم خارجی وجود ندارد و در نتیجه ریسک ابتلا به عفونت هم کمتر است.

پس قاعدتا این جراحی روش مناسب‌تری برای عمل زیبایی چانه است.روش دوم جراحی ژنیو پلاستی با پروتز انجام می‌شود. در این عمل بعد از آزاد کردن استخوان چانه پروتز را در محل مناسب قرار می‌دهیم و به این ترتیب چانه جلوتر آورده می‌شود. ایراد این جراحی در استفاده از جسم خارجی است. طبیعی است که در استفاده از پروتز ریسک عفونت بالاتر است اما خب مواردی وجود دارد که بیمار استخوان چانه‌ای ندارد که بتوان آن را برش داد و جلوتر آورد.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی