هر آنچه که باید در مورد قرص نورتریپتیلن بدانید!

معرفی قرص نورتریپتیلن

قرص نورتریپتیلن (Nortriptyline) دارویی از دسته ی ضد افسردگی های سه حلقه ای می باشد و معمولاً برای درمان افسردگی تجویز می شود.این دارو همچنین در تسکین دردهای عصبی هم استفاده دارد .

علت اصلی بروز افسردگی ناشناخته است اما هدف از درمان دارو همراه با مشاوره درمانی برطرف کردن علائم افسردگی نظیر خلق پایین، بی حالی، نداشتن انگیزه، افکار خطرناک ،اختلالات خواب و کاهش اشتها و…جهت رساندن فعالیت و عملکرد روزانه فرد به سطح طبیعی، می باشد.
داروهایی مانند نورتریپتیلین می توانند به برطرف نمودن علائم افسردگی مانند کم خوابی یا کمبود اشتها کمک قابل توجهی کنند.

موارد مصرف نورتریپتیلن

مکانیسم اثر نورتریپتیلن

‌از طریق مهار برداشت مجدد نوراپی‌نفرین و سروتونین توسط پایانه سلول عصبی پیش‌سیناپسی، غلظت سیناپسی آنها را در سیستم عصبی مرکزی افزایش می‌دهد.

فارماکوکینتیک نورتریپتیلن

این دارو پس از تجویز خوراکی به سرعت و بطور کامل جذب می‌شود. دارای متابولیسم گذر اول کبدی است. راه دفع دارو کلیوی است. زمان شروع اثر دارو به عنوان ضد افسردگی 3-2هفته پس از مصرف و نیمه عمر آن 44-18 ساعت می‌باشد. پیوند این دارو به پروتئین پلاسما زیاد می‌باشد.

پیش از شروع مصرف نورتریپتیلین

• در صورت بارداری یا اقدام به بارداری یا شیرده بودن به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت سابقه ی بیماری هایی نظیر تیروئید پر کار ،مشکلات کبدی ،صرع،دیابت،یبوست های مزمن،مشکل در دفع ادرار،بیماری های قلبی عروقی،چشمی و یا بیماری های اعصاب و سایر بیماری هارا به پزشک خود اطلاع دهید.
• از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود (خصوصا سایر داروهایی که تاکنون و در یک ماه اخیر برای درمان افسردگی و خواب استفاده نموده اید) در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.

نحوه مصرف نورتریپتیلین

• نحوه و مقدار مصرف این دارو با توجه به مشکل و شرایط بیمار متفاوت است.ممکن است این دارو سه تا چهار نوبت در روز و یا تنها یک نوبت تجویز گردد.
• اگر نورتریپتیلین به صورت یک نوبت در روز تجویز شود بهترین زمان مصرف آن شب ها پیش از خواب می باشد.اما برخی پزشکان ترجیح می دهند دارو را در مقدار کمتر اما در دو تا سه نوبت در روز برای درمان افسردگی تجویز کنند لذا. حتماً دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
• ممکن است پزشک شما درمان را با مقدار داروی کم شروع کند و پس از عادت کردن بدن،مقدار داروی شما را افزایش دهد تا احتمال بروز عوارض ناشی از دارو کمتر شود.
• این دارو با غذا تداخلی ندارد و می توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف نمایید.
• در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت دارو بلافاصله پس از یادآوری آن را مصرف کنید مگر آنکه زمان یاد آوری به نوبت مصرف بعدی دارو نزدیک باشد.در این شرایط نوبت فراموش شده را مصرف نکنید و نوبت بعدی را در زمان خودش مصرف کنید اما به هیچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نکنید.

مقدار مصرف نورتریپتیلین

مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین می‌کند. مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:

مقدار مصرف معمول بزرگسالان:

جهت درمان ضد افسردگی، 25 میلی‌گرم 3 تا 4 بار در روز که این مقدار بر حسب نیاز و مقاومت به دارو تنظیم می‌گردد. حداکثر مقدار مصرف 150 میلی‌گرم در روز می‌باشد.

مقدار مصرف معمول کودکان:

ضد افسردگی کودکان 6 تا 12 سال: روزانه 10 تا20 میلی‌گرم یا 1 تا 3 میلی‌گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن روزانه در مقادیر منقسم.

مقدار مصرف معمول نوجوانان:

25 تا50 میلی‌گرم یا 1 تا 3 میلی‌گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن روزانه در مقادیر منقسم.
مقدار مصرف دارو بر حسب نیاز و مقاومت به دارو تنظیم می‌شود.

مقدار مصرف معمول در افراد سالخورده :
30 تا50 میلی‌گرم در روز در مقادیر منقسم. مقدار مصرف دارو بر حسب نیاز و مقاومت به دارو تنظیم می‌شود.

در این بیماران ممکن است کاهش مقدار مصرف لازم باشد. خطر بروز عوارض قلبی دارو در سالمندان بیشتر است. احتمال افت فشار خون با نورتریپتیلین کمتر از سایر ضدافسردگی های سه حلقه ای است.

مصرف نورتریپتیلین در دوران بارداری و شیردهی

گروه D : در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.

این دارو با غلظت های کم در شیر ترشح می شود. منافع دارو در مقابل مضرات آن باید سنجیده شود.

چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز نورتریپتیلین را فراموش کنید؟

به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریبا موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید . برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید.

عوارض جانبی نورتریپتیلین

• در مدت درمان با این دارو ممکن است خشکی دهان را تجربه کنید که برای برطرف نمودن آن می توانید از آدامس یا آبنبات های بدون شکر استفاده نمایید.
• یبوست و سوهاضمه ،اسهال یا تهوع نیز از عوارض شایع این دارو می باشند که با یک رژیم غذایی حاوی وعده های غذا سبک و ساده و حاوی فیبر مناسب(درمورد یبوست) و با محدود کردن غذا های چرب و پر ادویه و مصرف به اندازه آب در شبانه روز می توانید این علائم را کاهش دهید.
• خواب آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید از عوارض این دارو می باشد لذا تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط بیشتری دارند خودداری نمایید.
• اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می کنید ممکن است با تغییروضعیت سریع از حالت نشسته به ایستاده سرگیجه مختصری ایجاد شود کهبه مرور برطرف می شود. این حالت طبیعی است. هنگام برخواستن ، به ارامی بلند شوید.
• در صورت بروز علایمی همچون اضطراب و پریشانی،اختلال در خواب، مشکل در دفع ادرار، احساس گز گز انگشتان،تغییر غیر عادی در اشتها یا وزن،تغییر طعم ها در دهان، زنگ زدن گوش، لکه های قرمز پوستی خارش دار،ریزش مو یا تعریق شدید و ضربان قلب نامنظم حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.

اگر نورتریپتیلین را بیش از حد مصرف کنم، چه اتفاقی می افتد؟

با مراقبت های پزشکی اورژانس و یا کمک های اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید. مصرف بیش از حد نورتریپتیلین، می تواند کشنده باشد.

در هنگام مصرف نورتریپتیلین باید از چه مواردی اجتناب کنم؟

• اجتناب از نوشیدن الکل یا نوشیدنی های الکلی زیرا، مصرف الکل می تواند عوارض جانبی خاصی از این دارو را افزایش دهد که می تواند خطرناک باشد.
• این دارو ممکن است تفکر یا پاسخ دهی شما را مختل کند. اگر شما در حال رانندگی و یا در حین انجام هر کاری هستید که نیاز دارد که به گوش باشید، هوشیار باشید.
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و یا حمام آفتاب . نورتریپتیلین می تواند شما را برای آفتاب سوختگی مستعدتر کند. پوشیدن لباس های محافظ و استفاده از کرم ضدآفتاب (SPF 30 یا بالاتر) زمانی که شما خارج از منزل هستید.

موارد منع مصرف نورتریپتیلین

1. حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای و ترکیبات وابسته به آنها
2. مرحله حاد بهبود انفارکتوس میوکارد (MI) (ممکن است موجب آریتمی، کاهش عملکرد قلبی شود)
3. اغما یا کاهش شدید فعالیت تنفسی (به دلیل کاهش فعالیت CNS)،
4. همزمان با مصرف داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز یا طی 14 روز پس از خاتمه درمان با این داروها (ممکن است موجب تحریک بیش از حد سمپاتیک، همراه با بحران هایپرتانسیون، هایپرترمی و حملات تشنجی شود ).

تداخل های دارویی نورتریپتیلین

1. مصرف همزمان این دارو با مهار کننده های آنزیم MAO باعث تحریک CNS و بالارفتن فشارخون میگردد.
2. این دارو از طریق کاهش آستانه تشنج با اثر داروهای ضدصرع، مقابله می کند. بعضی از داروهای ضدصرع با کاهش غلظت پلاسمایی نورتریپتیلین، اثر ضدافسردگی آن را کاهش میدهند.
3. این دارو اثر پائین آورنده فشار خون کلونیدین و گوانتیدین را کاهش میدهد.
4. مصرف همزمان این دارو با فنوتیازین ها موجب افزایش عوارض جانبی آنتی موسکارینی و تسکین بخش هر دو دارو می شود.
5. همچنین احتمال بروز حملات تشنجی را افزایش میدهد.
6. مصرف همزمان این دارو با داروهای مقلد سمپاتیک ممکن است سبب تشدید عوارض قلبی – عروقی و احتمالاًبروز آریتمی، تاکیکاردی یا افزایش فشارخون شود.
7. مصرف همزمان این دارو با داروهای ضدتیروئید ممکن است خطر بروز اگرانولوسیتوز را افزایش دهد.
8. مصرف همزمان فرآورده های حاوی الکل و سایر داروهای مضعف CNS با این دارو ممکن است سبب بروز ضعف شدید CNS، ضعف تنفسی و کاهش فشارخون شود.
10. سایمتیدین بامهار متابولیسم این دارو، غلظت پلاسمایی آن را افزایش میدهد. د
11. رصورت تزریق داخل نخاعی متریزامید همزمان با مصرف این دارو، احتمال بروز حملات تشنجی افزایش می یابدو بنابراین باید از 48 ساعت قبل و تا 24 ساعت بعد از میلوگرافی مصرف نورتریپتیلین قطع شود.

مسمومیت با نورتریپتیلین و درمان آن

تظاهرات بالینی:

12 ساعت اول بعد از مصرف حاد دارو ، مرحله تحریکی بوده که با فعالیت بیش از حد آنتی کولینرژیک مشخص می شود (آشفتگی، تحریک، گیجی، احتباس ادرار، خشک شدن غشاهای مخاطی، گشاد شدن مردمک چشم، یبوست و انسداد فلجی روده ). به دنبال آن اثرات تضعیف CNS بروز می کند.

از جمله هایپوترمی، کاهش رفلکس ها یا فقدان آنها، رخوت، افت فشار خون،سیانوز و آریتمی (شامل تاکیکاردی، اختلال در انتقال جریان الکتریکی قلب و اثرات شبه کینیدین بر روی EKG). شدت مسمومیت را می توان از روی طولانی شدن کمپلکس QRS به بیش از ms 100 تخمین زد که معمولاً نشان دهنده غلظت سرمی بیش از mg/ml 1000 است. اسیدوز متابولیک ممکن است به دنبال افت فشار خون، کاهش تهویه تنفسی و تشنجات بروز کند.

درمان:

علامتی و حمایتی، از جمله باز نگهداشتن راه تنفسی، ثابت نگهداشتن درجه حرارت بدن و حفظ تعادل مایعات و الکترولیتها است. در صورت هوشیار بودن بیمار، می توان با تجویز شربت اپیکا ایجاد استفراغ کرد. به دنبال آن با شستشوی معده و تجویز ذغال فعال ، می توان از جذب بیشتر دارو جلوگیری کرد. دیالیز معمولاً بی اثر است. حملات تشنجی را می توان با تجویز دیازپام یا فنی توئین تزریقی، آریتمی را با تجویز فنی توئین یا لیدوکائین تزریقی، و اسیدوز را با تجویز بیکربنات سدیم درمان کرد. باید از تجویز باربیتوراتها خودداری شود ، زیرا ممکن است اثرات تضیعف تنفسی و CNS را افزایش دهند.

موارد احتیاط هنگام مصرف نورتریپتیلین

بیماری های دیگر قلبی (آریتمی، نارسایی احتقانی قلب ، آنژین صدری، بیماری دریچه های قلب با بلوک قلبی)، اختلالات تنفسی، الکلسیم، صرع، و اختلالات تشنجی دیگر (ممکن است آستانه تشنج را کاهش دهد)، الکتروشوک درمانی (به دلیل افزایش خطر هیپومانیا و دلیریوم)، بیماری دوقطبی، گلوکوم (حتی مقادیر معمول این دارو ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد)، پرکاری تیروئید، یا مصرف هورمونهای تیروئیدی، دیابت نوع I و II، هیپرتروفی پروستات ، انسداد فلجی روده یا احتباس ادرار (ممکن است موجب بدتر شدن این حالات شود)، اختلال عملکرد کبد با کلیه (اختلال در متابولیسم و دفع دارو ممکن است موجب تجمع آن شود)، بیماری پارکینسون، مصرف همزمان داروهای بیهوش کننده عمومی.

ضدافسردگی ها منجر به افزایش خطر خودکشی در کودکان ، نوجوانان و جوانان (24-18 سال) مبتلا به افسردگی می شوند (در این افراد با احتیاط مصرف شود)، بیماران مبتلا به دیابت، نارسایی کبدی و کلیوی.

نکات مهمی که باید هنگام مصرف نورتریپتیلین بدانید

1- ازقطع ناگهانی مصرف دارو باید پرهیز شود. درصورت نیاز، کاهش مقدار مصرف بتدریج درطول یک دوره حداقل 4 هفته ای باید انجام شود.

2-در هفته های اول درمان به دلیل افزایش تمایل به خودکشی باید بیمار را تحت نظر قرارداد.

3-بیش از یک داروی ضدافسردگی در یک زمان نباید تجویز شود.

4-برای شروع اثرات درمانی این دارو حداقل 2 هفته وقت لازم است.

5-درمان سالمندان باید با حداقل مقدار شروع شود، زیرا به عوارض جانبی این دارو حساسترند.

6-به علت نیمه عمر طولانی دارو، تجویز یکباره آن در موقع خواب،کفایت می کند.

7-به بیمار باید یادآوری شود که در صورت بروز علائم آنتی موسکارینی به درمان ادامه دهد، چون به این اثرات تاحدی تحمل حاصل میشود.

8-درصورت وجود سابقه مصرف مهارکننده های آنزیم MAO توسط بیمار، باید دو هفته بعد از قطع مصرف آن، مصرف این دارو را آغازنمود.

9-درصورت ضرورت مصرف داروی مهارکننده MAO باید حداقل یک هفته میان قطع مصرف این دارو و شروع داروی جدید فاصله ایجاد شود.

10-این دارو با ایجاد خواب آلودگی، ممکن است براعمالی که نیاز به مهارت و هوشیاری دارند،مانند رانندگی، تاثیر بگذارد.

11-دوره درمان با این دارو باید کامل شود. این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده، مصرف شود.

12-درصورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، اگر رژیم درمانی بصورت چند نوبت در روز باشد،به محض به یادآوردن، آن نوبت باید مصرف شود، مگراینکه تقریباًزمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باشد.در اینصورت، مقدار مصرف بعدی نیز نباید دوبرابر گردد. اگر رژیم درمانی بصورت مصرف درهنگام خواب باشد، نباید هنگام صبح دارو مصرف شود. بهتر است در این موارد با پزشک مشورت گردد.

13-به دلیل احتمال بروز منگی و سرگیجه، هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته باید احتیاط نمود.

14-با مصرف این دارو، خشکی دهان ممکن است بروز نماید. درصورت تداوم این عارضه به مدت بیش از 2 هفته، باید به پزشک مراجعه نمود.

15-احتمال بروز حساسیت به نور بامصرف این دارو وجود دارد، لذا ضروری است از پوشش ضدآفتاب استفاده شود.

16-بیمار باید 7-3 روز پس از قطع مصرف تحت نظر باشد.

17-درصورت نیاز به هرگونه عمل جراحی یا درمان اضطراری، پزشک باید از مصرف دارو مطلع شود.

روش نگهداری نورتریپتیلین

• دارو را دور از نور و رطوبت و در دمای بین 15 تا30 درجه سانتی‌گراد، در ظروف کاملا ًدر بسته نگهداری نمایید.
• دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید.
• از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری کنید.

بیشتر بخوانید:

روش های از بین بردن افسردگی بدون دارو

فواید طب سوزنی بر درمان افسردگی

آشنایی با موارد مصرف قرص کلومیپرامین برای درمان افسردگی

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم