موارد مصرف و عوارض داروی کاپسیتابین

دسامبر 13, 2023

0 خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

معرفی داروی کاپسیتابین

کاپسیتابین (Capecitabine) با نام تجاری زلودا یا اکسلودا (Xeloda) یک آنتی متابولیت و یک داروی ضد سرطان است که با تداخل در تولید پروتئین های لازم برای رشد سلول های سرطانی٬ از تکثیر و گسترش آنها در بدن جلوگیری می کند.

کاپسیتابین برای درمان سرطان سینه و کولون یا سرطان رکتوم که به سایر نقاط بدن گسترش یافته است استفاده می شود. این دارو در درمان انواع خاصی از سرطان های سینه، روده بزرگ، یا سرطان روده بزرگ در بعضی از بیماران مورد استفاده قرار می گیرد؛ این ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای ضد سرطان و یا پرتو درمانی استفاده می شود.

کاپسیتابین نیز ممکن است برای اهداف دیگری که در این راهنمای دارو ذکر نشده است مورد استفاده قرار گیرد .

موارد و مقدار مصرف کاپسیتابین

کاپسیتابین یک پیش دارو است که به فلورواوراسیل در بافت های بدن تبدیل می شود. به صورت خوراکی در درمان سرطان کولورکتال متاستاتیک و سرطان پستان متاستاتیک و موضعی پیشرفته تجویز می شود.

دوز روزانه توصیه شده g/m2 5/2 در دو دوز تقسیم شده و حدود 12 ساعت دور از غذا می باشد که به مدت 2 هفته تجویز می گردد و سپس با یک هفته استراحت دنبال می شود و با توجه به بروز مسمومیت دوزهای تجویزی باید اصلاح شوند. در بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی دوز تجویزی دارو باید کاسته شود. تجویز این دارو در دیگر بدخیمی ها در حال بررسی است.

مصرف کاپسیتابین در دوران حاملگی

D – مطالعات کافی درباره مصرف داروی این گروه شواهدی مبنی بر وجود خطر برای جنین انسان وجود دارد ولی در بعضی از موارد منافع دارو ممکن است استفاده از آن را اجتناب ناپذیر نماید. و در مقابل منافع دارو خطرات احتمالی دارو را باید پذیرفت.

قرص

مصرف کاپسیتابین در دوران شیر دهی

به دلیل توانایی ایجاد عوارض شدید در شیر خواران توصیه می شود که در هنگام درمان مادر با این دارو شیردهی قطع شود.

عوارض جانبی احتمالی داروی کاپسیتابین

این دارو برای درمان عوارض جانبی ناشی از سرطان استفاده می‌شود، مصرف این داروها برخی از عوارض جانبی ناشی از سرطان را تا چند روز یا چند هفته به تاخیر می‌اندازند. داروهای شیمی درمانی می‌تواند تعداد سلول‌های سفید خون را کاهش داده و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. داروی کاپسیتابین خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد. اگر دچار گلو درد یا تب هستید، لطفاً در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید.

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند؛ اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یک‌سری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در‌صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:

اسهال ، درد دست و پا ، بثورات جلدی ، خشکی و خارش پوست ، احساس ضعف و خستگی ، خشکی دهان و گلو ، احساس بیماری ، درد شکمی ، از دست دادن اشتها ، تب ، عفونت (به علت تغییرات در تعداد سلول‌های خونی)

اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از داروی کاپسیتابین می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.

موارد منع مصرف کاپسیتابین

اسهال شدید
نارسایی شدید کلیوی
کمبود آنزیم DPD

تداخلات دارویی کاپسیتابین

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (از جمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.

برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل کنند عبارت‌اند از: اسید فولیک (از جمله مولتی ویتامین ‌های حاوی اسید فولیک)، لوکوورین (leucovorin)، مترونیدازول (metronidazole)، تینیدازول (tinidazole).
کاپسیتابین می‌تواند سرعت حذف سایر داروها از بدن را کاهش دهد و بر چگونگی عملکرد این داروها تأثیر می‌گذارد. نمونه‌هایی از داروهای تحت تأثیر، عبارت‌اند از: “رقیق کننده خون” (مانند وارفارین)، فوس فنی توئین (fosphenytoin).
کاپسیتابین بسیار شبیه به فلوئورواوراسیل (fluorouracil) است. همراه با کاپسیتابین از داروهای حاوی فلوئورواوراسیل استفاده نکنید.

نکاتی که قبل از مصرف کاپسیتابین باید در نظر گرفته شود

برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیست و بعضی داروها نیز درصورتی‌که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف کاپسیتابین ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

در صورتی که باردار یا شیرده هستید.
اگر دچار عفونت هستید و احساس ناخوشی می‌کنید.
در صورتی که هرگونه مشکل کبد و کلیوی دارید.
اگر مشکل قلبی یا ضربان قلب نامنظم دارید.
اگر مشکل سیستم عصبی دارید.
اگر قند خون شما بالا است (دچار دیابت نوع ۲ هستید).
اگر میزان الکترولیت خون شما (از جمله کلسیم، پتاسیم، سدیم) بالا است.
اگر پزشک به شما گفته است که فاقد آنزیم‌های خاصی برای حذف دارو از بدن هستید.
اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.

نکات پزشکی کاپسیتابین

در صورت بروز سندرم دست و پا ممکن است به قطع درمان یا کاهش دوز دارو نیاز باشد. مصرف اسید فولیک یا وارفارین حتما از بیمار پرسیده شود. در بارداری غیر مجاز می باشد.