معرفی مناطق دیدنی شهرستان لار

جاذبه های گردشگری لار

لار در فاصلهٔ ۵۷ فرسنگی جنوب شرقی شهر شیراز قرار دارد. این شهرستان در حد فاصل شهرستانهای داراب، جهرم، خنج، فیروزآباد و استان بوشهر و استان هرمزگان واقع شده‌است. ارتفاع لار از سطح دریا ۹۱۵ متر است. در میان ۷۵ بلوک فارس «بلوک لار» تحت عنوان (گله دار) وسیعترین از همه و۴۵x۵۷ فرسخ یعنی در حدود ۱۲۶۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.

سابقه تاریخی لار

در دوران قدیم به منطقه وسیعی از جنوب ایران لارستان اطلاق می‌شده‌است که مشتمل بوده از: لامرد، پارسیان، بستک، لار، مهر، و گراش، زرین دشت، فورگ و داراب. تمام این مناطق جزء «لارستان» به مرکزیت لار بوده‌ است.

زلزله‌های فراوان لار را ویران کرده‌است که از۷۰۰ سال پیش تاکنون در تاریخ ثبت شده‌است. تقریباً هر ۴۵سال یا ۹۰ سال یک بار لار ویران شده‌است. زلزله قبلی در ۴ اردیبهشت سال ۱۳۳۹ با ۶٫۷ ریشتر رخداده‌است و ۴۵۰ تن در شهر لار، کشته شدند. لارستان در عصر صفویه به دلیل واقع شدن در جاده تجارتی اصفهان به خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده‌است. عصر قاجاریه را در لار می‌توان آرامش قبل از طوفان نامید. با مرگ فتحعلیخان حاکم قدرتمند منطقه، خلاء قدرت سیاسی در لارستان نمایان شد و در نهایت منجر به دعوت از آیت‌الله سید عبدالحسین لاری به لار و آغاز نهضت مشروطیت گردید.

کهن ترین بنای تاریخی لار

کهن ترین بنای تاریخی در لارستان، مربوط به دوران اشکانیان بیش از دو هزار سال قبل آتشکدهُ کاریان است، که یکی از سه آتشکده بزرگ ایرانی در دوران قبل از اسلام است و نام آن را به زبان فرس قدیم، «آذر فَرَنْبَعْ» گفته‌اند. بنای این آتشکده اکنون به صورت تلی از خاک به نام (تمب تشی) در نزدیکی روستای کاریان، از توابع بخش جویم به چشم می‌خورد. آگاهی ما از تاریخ لارستان پیش از اسلام بسیار اندک است.

بر اساس آنچه دراسطوره‌ها و افسانه‌های قدیم ایران زمین آورده‌اند، گرگین میلاد از پهلوانانِ باستان، بنیانگذار شهری بود که با نام او به (لاد) شهرت یافت. چنانچه مطابقت تاریخی گرگین میلاد با مهرداد اشکانی پذیرفته شود، می‌توان اظهار کرد که شهر لار قریب دو هزار سال پیش بنا شده‌است. طبق روایات موجود، پس از گرگین میلاد فرزندان آن پهلوان افسانه‌ای، نسل اندر نسل به حکومت این منطقه منصوب شده‌اند و تا سال ۱۰۱۵ ق، پادشاهی شان بر جای بوده‌است.

راه‌های باستانی لار

وجود راه‌های باستانی که از فیروزآباد و استخر از طریق خنج، و علامرودشت و فال و اسیر به طرف بندر باستانی سیراف، و جنوب می‌رفته‌است و آثار آن بر جای مانده در این مسیر، از نشانه‌های وجود فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در این منطقه‌است. نام این شهر در متن‌های تاریخی پیش از اسلام به شکل‌های مختلف آمده‌است که از آن جمله در شاهنامه فردوسی لاد (سپاهان به گودرز کشواد داد ، به گرگین میلاد هم لاد داد)، و در تاریخ طبری (اَلار) و در متن‌های ارمنی پیش از اسلام (گِلار) ذکر شده و مشخص می‌شود که نام کنونی برگرفته از اسامی پیش از اسلام می‌باشد که در طول زمان، به دلایل مختلف، تغییر شکل یافته‌است.

آنچه از جمع‌بندی تاریخ این دوره می‌توان ذکر کرد، این است که منطقهُ لارستان پیش از اسلام، به دلیل وجود آتشکدهُ کاریان و نیز عبور جاده‌های کاروانی مسیر سیراف از نواحی شمالی آن، دارای اهمیت خاصی بوده‌است و همین امر باعث شده تا در اوایل دورهُ اشکانیان مراکز شهری مختلفی به وجود آید که از آن جمله می‌توان شهرهای لار، اسیر، اشکنان، خنج، کاریان و فرشته جان را نام برد.

مناطق دیدنی و گردشگری لار

گنبد نمکى کهنه لار

گنبد نمکى کهنه در استان فارس واقع است. گنبد نمکى کهنه در هفتاد کیلومترى شرق شهر لار در استان فارس و در فاصله ناچیزى در شمال غرب روستاى على آباد قرار دارد. گنبد نمکى کهنه در شرق کمربند چین و تراست زاگرس و در انتهاى شرقى طاقدیس کوه کلات شیخ قرار دارد . به صورت کوهستانى صعب العبور و یک گنبد نمکى فرسوده است. دسترسى به این گنبد از طریق جاده لار به شاه غیب امکانپذیر است. به علت توپوگرافى خشن نمک، دسترسى به بسیارى از ارتفاعات نمکى بسیار دشوار است. از طریق آبراهه هایى که پیرامون این گنبد وجود دارد میتوان به نمکیر دسترسى داشت.

ﮔﻨﺒﺪ ﻧﻤﮑﯽ ﮐﺮﻣﻮﺳﺘﺞ لار

گنبد نمکی کرموستج در استان فارس واقع است. یکی از جالب ترین و قابل دسترس ترین گنبدهای نمکی لارستان، گنبدنمکی کرموستج است.این عارضه طبیعی که در فاصله قریب ۲۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر لار است قابلیت دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته لار- بندرلنگه می باشد. این ساختار نمکی با روندی کاملاً متفاوت از روند چین خوردگی های منطقه حالتی شمالی جنوبی داشته که دقیقاً در محل خمش طاقدیس گچ دریال جنوبی این طاقدیس برونزد یافته است. شکل ظاهری گنبد در حال حاضر به صورت بیضوی نه چندان متقارن بوده که ماکزیموم قطر بزرگ آن با ۸ کیلومتر و قطر کوچک آن به صورت نامنظم، به طور متوسط قریب ۵ کیلومتر بوده و روند شمالی جنوبی قریب ۵ ۱ لار) از لحاظ توپوگرافی گنبد را می توان به / مساحتی قریب ۴۵ کیلومتر مربع را اشغال می کند.(شکل توپوگرافی ۵۰۰۰۰ دو بخش مرتفع و پست تقسیم کرد. کانون شمالی این بیضوی مرکز فشردگی بوده و بخش مرتفع گنبد را شامل می شود.

کاروانسرای بزرگ بریز لار

کاروانسرای بزرگ بریز٬ از آثار دوران قاجاریه است که در شمال بخش مرکزی لار و در روستای بریز واقع شده است. این کاروانسرا بنایی است چهار ضلعی به ابعاد ۶۰×۵۰ متر به طوری که اضلاع شمالی و جنوبی ۶۰ متر و اضلاع شرقی و غربی ۵۰ متر طول داشته، از مصالح سنگ و گچ ساخته شده است. بنا ر سه ضلع شمال، شرق و غرب دازای رواق و یک راهرو سراسری در پشت آنها بوده که اخیراً توسط اهالی محل جهت استفاده‌های شخصی پشت رواق‌ها به وسیله سنگ و آجر مسدود شده به گونه‌ای که رواق‌ها به حجره تبدیل شده اند. در چهار گوشه این بنا هر کدام یک پلکان،راهیابی به پشت بام بنا را میسر می سلخته است در پشت هر ضلع بنا سه برج پشتیبان جهت استحکام آن ساخته شده است.

ایوان ورودی بنا را دو طاق غربی با یک نویزه در وسط دو طاق تشکیل می‌دهد. یک کتیبه از دوره قاجار که بر سنگ مرمر سفید نوشته شده، در قسمت پیشانی داخل ایوان ورودی وجود دارد. حریم بنا را اهالی روستا به وسیله ساخت و سازهای جدید اشغال کرده اند. به گونه‌ای که بنا هیچ گونه حریمی ندارد و فقط محوطه کوچکی در ضلع غربی بنا باز است.

پل عباسی لار

پل‌ شاه عباسی لار این پل‌ در غرب منطقه لار بر روی رودخانه‌ شور در مسیر کاروان ‌رو دوره صفوی واقع گردیده و ظاهراً از آثار شاه عباس اول صفوی است که بقایای آن در جریان احداث پل بتونی جدید به طور کامل از میان رفته است. این پل که همزمان با توسعهٔ راه‌هاى بازرگانى در عهد صفویه در شرق رودخانهٔ شور ساخته شده احتمالاً هفت ستون داشته که بیشتر آن‌ها هنوز هم باقى مانده‌اند.

ستون‌ها به طور کامل قابل رؤیت نیستند و تنها ستون‌هاى بازمانده از دورهٔ‌ صفویهٔ آن دیده مى‌شوند. این پل چندین بار تعمیر اساسى شده است. براساس نقشه ای که از روی عکس قدیمی پل طراحی شده ، پل عباسی لار نزدیک ۲۰ متر طول ، ۵ متر ارتفاع و ۸ دهانه آبگذر داشته است. پایه ها در قسمت پایین دارای موج شکن هایی نوک تیز بوده ، ولی قسمت بالای آنها با دو جرز نیم مدور نماسازی شده بوده است.

آب انبارهای اوز در لار

آب انبارهای اوز در ۳۰ کیلومتری غرب شهرستان لار واقع شده اند و ظاهرا از آثار دوران صفویه هستند که در دوران اخیر مرمت شده اند. اِوَز از دیرباز با مشکل آب شرب روبرو بوده‌است و خشکسالی و زمین‌های شور نیز به این امر دامن زده‌است. آب لوله کشی این شهر در گذشته شور بود و برای شستشو و آبیاری گیاهان مورد استفاده قرارمی‌گرفت.

هر چند اوز هنوز هم با مشکل آب روبروست و از آب آب انبارها نیز بی نیاز نگشته‌است، زیرا وفور آب شیرین منوط به بارندگی کافی است. گفتنی است در گذشته و حال منبع اصلی آب شرب مردم شهر اوز، از آب انبارهای زیادی که در شهر و خارج از شهر وجود دارد تهیه می‌شود که در زبان محلی به آن برکه می‌گویند. از سالها پیش منطقه لارستان که رودخانه و یا چشمه های آب شیرین ندارد و یا کم دارد، برای شرب روزانه و تهیه آب مصرفی سالیان شان دست به ابتکار جالبی زده اند و آن انبار کردن آب باران در برکه است.

آب انبار دهان شیر لار

قدمت آب انبار دهن شیر نیز به دوران صفویه باز می گردد و به دلیل این که در زبان لاری به لوله کشی آب وشیر آب نصب شده برآن به اختصار شیر می گویند به دهن شیر معروف شده است. دهن شیر به جایی اطلاق میشود که درزمانهای گذشته در کنار بعضی از برکه های بزرگ به صورت زیر زمینی با پله های زیاد به ته برکه نزدیک میشد ومعمولا آب قسمت پایین برکه خنکتر بود و مردم در تابستان از این آب استفاده می کردند.

آب انبار دهان شیر از بناهای قدیمی و زیبای لار است که در شرق ورودی بازار قرار دارد. بنای آب انبار بصورت اتاقکی است که پله هایی با شیب تند با عرض ۳.۲۰ متر آن را به سمت پایین هدایت می کند. طول راه پله ۱۲.۸۰ متر است . در لارستان ۴ دهن شیر بزرگ وجود داشته که در حال حاضر دو تای آن، یکی دهن شیر بازار ودیگری دهن شیر حاج غلامرضا معتمد پا برجاست. بزرگترین دهنشیر لارستان مربوط به دهن شیر قنبربیگی بود . دهن شیر دیگر در کنار برکه مسجد شاهزاده واقع در کوی نو بود که این دهن شیر نیز ویران گردید.

باغ نشاط لار

باغ نشاط در داخل شهر قدیم لار در کنار رودخانه خشک و در ضلع شمالی پل عباسی قرار گرفته است. این عمارت در وسط باغی به نام نشاط قرار دارد و هم باغ و هم عمارت هر دو به نام نشاط مشهور هستند. عمارت از ساختمانهای مختلفی تشکیل شده است. عمارت باغ نشاط در دوره صفویه مرکز حکومت لار بوده است.

مساحت این باغ حدود یک هکتار و پوشیده از درختان کنار و نخل است. عمارت اصلی باغ نشاط، در سه طبقه بنا شده و ارتفاع ایوان آن به ۲.۵ متر می رسد . در وسط شاه نشین عمارت، منفذی ۸ ضلعی جهت نورگیری و تهویه هوای زیرزمین قرار دارد. زیرزمین این عمارت در سالهای اخیر به عنوان زورخانه سنتی مورد استفاده قرار میگرفت. بنا دستخوش تحولات زیادی شده است و طبقه دوم و بادگیر آن به صورت کامل تخریب شده است. عمارت با گچبریهای زیبا، مقرنس و حوضهای هشت گوش در میان نخلستان، همراه با عمارت حمام و عمارت زاویه دراویش شکل گرفته است.

حمام باغ نشاط لار

حمام باغ نشاط، در بخش شمالی باغ نشاط قرار دارد و احتمالا تاریخ بنای آن همزمان با عمارت اصلی و مقارن با دوران افشاریه بوده است. حمام با سقف هلالی و ستونهای سنگی مارپیچ و آهک بری های زیبا معماری جالب توجهی دارد. فضای داخلی حمام شامل بخش های مختلف از جمله گرمخانه و خزینه است و نیز بر دیوارهای آن نقوش تزیینی و خطوط نستعلیق بسیاری ترسیم شده است. نقاشیهای دیواری این حمام با ظرافت خاصی کشیده شده است

بقعه پیر سرخ لار

بقعه پیر سرخ لار در جنوب غربی شهر قدیمی لار قرار دارد. این بنا متعلق به دوره صفویه است. این بقعه که بخش‌ هایی از آن هم تخریب شده است هنوز یکی از اماکن مقدس شهر لار به حساب می آید. روی برخی از دیوارهای این بقعه نقاشی‌ هایی دیده می‌ شود. در این بقعه سنگ کاری‌ های قدیمی زیادی به چشم می‌ خورد

در دو سمت درب ورودی دو ستون مشاهده می‌ شود. طبق عقیده‌ ای که اهالی این منطقه دارند این بنا برای برادر شاهچراغ ساخته شده بود. این بقعه برای اهالی این منطقه بسیار مقدس است. برخی بر این باورند که در حفره های مربوط به هفتاد سال پیش در داخل بنا یک پنجه طلایی بوجود آمد که در سال ۱۳۶۹ خورشیدی دیگر اثری از آن دیده نشد. هرچند این بقعه در فهرست آثار ملی ثبت شده است اما به طور شایسته‌ ای از آن نگهداری و مراقبت نمی‌ شود.

بازار قیصریه لار

این بازار یکی از زیباترین مکان های دیدنی لار است. موقعیت خاص سیاسی و جغرافیایی این شهر باعث شده که مبادلات تجاری، سیاسی و اقتصادی در این شهر با کشورهای دیگر گسترش یابد. هسته اولیه و اصلی فعالیت‌ های اقتصادی شهر لار همین بازار لار است. این بازار به شکل صلیب ساخته شده است. سابقه تاریخی این بازار به صدر اسلام باز می‌ گردد.

مهمترین مواردی که در این بازار جالب توجه هستند، جهت محورها می باشند که می‌ توانند متأثر از گرمی هوای لارستان، جهت باد و یا جهت‌ های مقدس مذهبی باشند. این بازار یکی از مکان های دیدنی لار است که دیدن آن خالی از لطف نیس

مسجد جامع لار

مسجد جامع لار مسجدی تاریخی از آثار دوره صفویان می‏باشد که در سال ۱۰۲۸ﻫ..ق در شهرستان لار بنا شده است. مسجد جامع لار در شهر قدیم لار، خیابان مدرس شمالی محله آرد فروشان واقع است. بخش قدیمی لار موسوم به شهر قدیم، از محله‌های مختلفی تشکیل میشده که هم اکنون تعدادی از آنها همچنان پابرجا هستند و تعدادی نیز در زلزلهٔ سال ۱۳۳۹ ش. ویران شده و به تاریخ پیوستند.

بخش اصلی مسجد در برگیرنده چهارطاقی است که نمای آن با سنگ تراش ساخته شده و دارای محرابی از سنگ تراش می‏باشد. این مسجد یکی از زیباترین و بزرگترین مساجد ایران میباشد و به سبک مساجد کشورهای عربی ساخته شده است. سال ۱۳۷۷ خورشیدی شخص خیری بنام حاج محمد جهانشاه کارگر اقدام به بازسازی این مسجد نمود و سال ۸۲ بنای جدید این مسجد بزرگ افتتاح گردید.

قلعه اژدها پیکر لار

قلعه اژدها پیکر در شهر لار در استان فارس قرار دارد با توجه به یافته‌های موجود، قدمت قلعه اژدها پیکر به دوره پیش از اسلام می‌رسد و تا یک قرن پیش این قلعه مسکونی بوده است. قلعه اژدها پیکر روی یک سطح مرتفع در باختر شهر شیراز قرار گرفته و طول آن ۷۰۰ و پهنای آن ۱۷۰ متر است.

این قلعه از ۳ بخش دیوار سنگی محاطی، قلعه بالایی و میانی تشکیل شده است. به جز قلعه بالایی و بنای مشهور به قبر مادر نادرشاه، بقیه قسمت‌های قلعه ویران شده است. بقایای این قلعه روی تپه‌ای در شمال شهر لار نمایان است. بین این تپه و تپه‌ای که قلعهٔ نارین روی آن ساخته شده بوده‌است، دره‌ای تنگ وجود دارد که مسیر رودخانهٔ خشکی (رودخانه فصلی) به نام رودخانه (وروند) در آن قرار دارد.

قلعه اژدها پیکر یکی از قلاع قدیمی لار است و چون به شکل اژدها می‌باشد به این نام معروف شده است. در بالای آن کوه آثار عمارات قدیم از قبیل سرداب و مسجد و حمام و مقبره و چاه و دولاب و آب انبار موجود است و آثار برج و بارو و قلعه و حصار آن هم هنوز ظاهر می‌باشد.قدمت آثار و بقایای این قلعه به دورهُ ساسانی می‌رسد. استحکامات و تأسیسات داخلی آن چنان محکم و استوار بوده‌است که در قدیم آن را طلسم کیانی می‌نامیده‌اند. برفراز این کوه چاهی از دل سنگ تراشیده شده که به دولاب مشهور است.

بیشتر بخوانید:

مناطق دیدنی و گردشگری شهر دورود

جاذبه های گردشگری و مناطق دیدنی فریدن

معرفی مناطق دیدنی حمیدیه در خوزستان

گردآوری توسط بخش گردشگری

مجله دلگرم