مدت زمان خواب نوزاد در طول روز چقدر باید باشد؟

جدول زمان بندی خواب کودک

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با مدت زمان خواب کودکان آشنا شوید.

خواب نوزاد

در ابتدا نوزادان بیشتر روز و شب را در خواب سپری می کنند، ولی هرچه که به سن آن ها اضافه می شود، میزان خواب روزانه آن ها نیز کم تر می شود. با این حال تا هنگامی که آن ها به مدرسه بروند، بدنشان به خواب میان روز نیاز دارد.بیشتر کودکان از چند ماهگی تا 18 ماهگی دو خواب میان روز، یکی در صبح و یکی بعد از ناهار دارند.

برای کمک به فرزندتان برای این که خواب میان روز خوبی داشته باشد باید:

• برنامه زمانی منظم برای خواب او در روز داشته باشید. بدین معنا که هر روز سر یک ساعت خاص او را برای خواب نیمروزی در تختش بگذارید. حتی اگر باید برنامه های روزانه خود را تغییر دهید.
• پیش از خواباندن، او را آرام کنید و یک زمان خلوت با او داشته باشید تا او از شروشور و هیجان روز دور باشد.
• اتاق او را تاریک کنید تا بهتر به خواب برود.
• از ایجاد سرو صدا و برانگیختن او در هنگام خواب خودداری کنید.
• خواب میان روزی به استراحت کردن و آرامش گرفتن مغز کمک می کند. همچنین خواب های میان روزی باعث کاهش سطح هورمون استرس یا کورتیزول (Cortisol) می شوند.

مدت زمان خواب نوزاد تازه به دنیا آمده تا 9 ماهگی

• نوزاد تازه متولد شده حدود ده ساعت و نیم تا هجده ساعت در طول شبانه روز به خواب احتیاج دارد. هیچ الگوی خاصی برای خواب خود ندارد و تنها چند دقیقه بعد از چندین ساعت خواب، برای تعویض پوشک و خوردن شیر بیدار می ماند.یک ماهگی حدود ده ساعت و نیم تا هجده ساعت خواب در طول شبانه روز با این تفاوت که تا حدی فرق میان روز و شب را تشخیص می دهد. اکثر طول شب را با چشمان بسته می گذراند و هنوز میزان زیادی از روز را می خوابد.
• دو ماهگی حدود ده ساعت و نیم تا هجده ساعت خواب در شبانه روز نیاز به خواب دارد. اگر چه هوشیاری و روابط اجتماعی اش بیشتر شده است. اکثر بچه ها 2 تا 4 بار یا حتی بیشتر در طول روز چرت می زنند. احتمالا یک بار نیمه شب جهت تغذیه از خواب بیدار شود.
• سه ماهگی نیاز خواب او حدود ده ساعت و نیم تا شانزده ساعت و نیم در شبانه روز می باشد. برخی از کودکان در این سن می توانند 6 تا 8 ساعت متوالی در شب بخوابند و اغلب 2 تا 3 بار در روز چرت می زنند.
• شش ماهگی حدود سیزده و نیم تا چهارده و نیم ساعت در شبانه روز به خواب احتیاج دارد. کودکان به طور معمول حدود 9 تا 11 ساعت در شب می خوابند. چرت زدن آن ها در طول روز تبدیل به یکی در صبح و دیگری در بعد از ظهر می شود، هر چند هنوز برخی از کودکان 3 یا 4 بار در روز چرت می زنند.
• نه ماهگی در حدود سیزده تا چهارده ساعت از کل شبانه روز را به خواب احتیاج دارد. تقریبا سه چهارم نوزادان بین نیمه شب تا ساعت 5 صبح را می خوابند، برخی دیگر تمام شب را به طور متوالی حدود 10 الی 11 ساعت را می خوابند. به احتمال زیاد کودک شما دو چرت در روز، یکی صبح و دیگری در بعد از ظهر داشته باشد. هم چنین ممکن است مشکل به خواب رفتن و یا پریدن از خواب به علت ترس از جدایی داشته باشد.

چرا خواب برای رشد و نمو کودک حیاتی است؟

نه تنها خواب به بدن کمک می کند تا انرژی هایش را نگهداری و ذخیره کند، بلکه خوابیدن برای رشد مغزی نوزاد نیز بسیار مهم است. دانشمندان معتقدند که خوابیدن به رشد مغز کمک می کند، زیرا که در حین خواب سبک (rem)، مغز استراحت نمی کند و به فعالیت های خود ادامه می دهد. در حقیقت، جریان خون به مغز در زمان خواب سبک به دو برابر مقدار معمولش می رسد، زیرا که باقی اعضای بدن در خواب به سر می برند و در نتیجه به جریان خون زیادی نیاز ندارند. این افزایش جریان خون به مغز به خصوص به قسمتی از مغز که عمل کنترل خود به خودی تنفس را بر عهده دارد زیاد می شود.

در مدت زمان خواب rem بدن شروع به افزایش تولید پروتئین های عصبی خاصی می کند که سازنده قالب مغز می باشند.همچنین در زمان خواب سبک، مغز شروع به فرآوری اطلاعاتی می کند که در زمان بیداری کسب کرده است، اطلاعاتی که به نظر مفید می آیند را در حافظه ثبت می کند و اطلات نامربوط و غیر مهم را پاک می کند. این عمل در یادگیری نوزاد، که دنیایی جدید به سویش گشوده شده است بسیار حائز اهمیت است.

بسیاری از دانشمندان معتقدند که خواب سبک یا rem باعث تحریک مغز در حال رشد نوزاد شده و تصاویر مفیدی را که برای رشد فکری نوزاد بسیار مهم است را در اختیار مغز می گذارد. در حین خواب سبک قسمت های بالایی مغز همچنین فعال می مانند، در حالی که در حین خواب سنگین یا nrem قسمت های بالایی مغز بسته شده و بدن نوزاد شما، از طریق قسمت های پایینی مغز کنترل می شود.

یکی از دلایلی که نوزادان بخش بیشتری از خوابشان را در مقایسه با بزرگسالان در rem به سر می برند می تواند این باشد که مغز آن ها بسیار سریع در حال رشد است (کودکان تا 2 سالگی به 75 درصد رشد مغزی کامل خود می رسند) و برای این رشد نیاز دارند تا بیشتر فعال باقی بماند.

جالب است بدانید کودکانی که زودتر به دنیا می آیند تقریباً 90 درصد زمان خوابشان را در rem به سر می برند. به احتمال بسیار زیاد دلیل آن این است که بتوانند رشد مغزیشان را سرعت بخشند و زمانی را که در شکم مادرشان برای رشد از دست داده اند به این طریق جبران کنند.

انواع خواب نوزاد:

• خواب نوزاد در مرحله REM یا حرکت سریع چشم ها :

این مرحله از خواب نوزاد، خواب سبک است که در این مرحله نوزاد خواب نیز می بیند و چشم های او با سرعت به جلو و عقب حرکت می کنند. با اینکه نوزادان حدود 16 ساعت در شبانه روز می خوابند، حدوداً نیمی از این زمان خواب rem می باشند. کودکان بزرگتر و بزرگسالان بسیار کمتر از این زمان می خوابند و تنها چند ساعت را در خواب rem سپری می کنند.

• خواب نوزاد در مرحله غیر REM:
• مرحله اول خواب نوزاد:چرت زدن- چشم ها بر روی هم می افتند، ممکن است باز و بسته شوند.
• دومین مرحله خواب نوزاد:خواب سبک- نوزاد دست و پایش را حرکت می دهد و ممکن است با صدا از جا پریده و تکان بخورد.
• مرحله سوم خواب نوزاد:خواب سنگین- در این مرحله نوزاد آرام و بدون حرکت است.
• چهارمین مرحله از خواب نوزاد:خواب بسیار سنگین- در این مرحله نوزاد کاملاً آرام و بدون حرکت است و حتی با سر وصدا نیز تکان نمی خورد.

نوزاد در هر بار خوابیدن ابتدا وارد مرحله اول و سپس مرحله 2 و 3 و 4 می شود پس آن به مرحله 3 بازگشته و بعد مجدداً وارد مرحله 2 شده و پس از آن وارد خواب rem می گردد. این سیکل ممکن است چندین بار در طول خواب او رخ دهد. بعضی از نوزادان هنگامی که از مرحله خواب بسیار عمیق وارد خواب سبک می شوند ممکن است به طور کامل بیدار شده و در چند ماه اول برایشان مشکل باشد که دوباره به خواب برگردند.

نوزادان معمولاً بلافاصله پس از بیدار شدن، بسیار هوشیار هستند و به اطراف نگاه کرده و متوجه پیرامون خود می باشند. در صورت شنیدن صدا به آن پاسخ نیز می دهند. اما بلافاصله پس از این زمان آرام ولی هوشیار، زمان گریه نوزاد فرا می رسد که او دست و پای خود را به شدت تکان داده و شروع به گریه می کند. بنابراین اگر بلافاصله پس از بیدار شدن نوزاد به او شیر بدهید می توانید از وارد شدن او به فاز گریه جلوگیری کنید.

کودکان و نوزادان نیز مانند بزرگسالان مراحل مختلف خواب دارند و در هر مرحله عمق خواب آنها نیز تغییر می کند. بسته به مرحله خواب، نوزادان می توانند در خواب دست و پا زده و در حرکت باشند و یا آرام و بدون حرکت در جای خود دراز بکشند. الگوی خواب نوزاد از هنگامی که در شکم مادر است شروع به شکل گیری می کند. در حدود 8 ماهگی جنین، او شروع به خواب با حرکت یا خواب آرام می کند.

علایم آمادگی برای خوابیدن نوزاد :

*مالیدن چشم ها
*خمیازه کشیدن
*به یک نقطه خیره شدن
*بی قراری و گریه نوزاد

بهتر است هنگامی که هر کدام از این علایم را در نوزادتان مشاهده می کنید، به او مقداری شیر داده، در آغوش بگیرید تا آرام گیرد. ولی پیش از آنکه خوابش ببرد او را در تخت خودش گذاشته تا یاد بگیرد به تنهایی به خواب برود.

اینکه یک روتینی را برای پیش از خواب نوزاد درست کنید فکر بسیار خوبی است. به عنوان مثال می توانید برای او یک موسیقی ملایم پیش از خواب پخش کنید ولی به یاد داشته باشید که اجازه ندهید او در آغوش شما به خواب برود زیرا که این می تواند برای او براحتی به یک عادت تبدیل شود.

اگر پیش از تاریک شدن هوا نوزادتان را برای خواب در تختش می گذارید، اطمینان حاصل نمایید که پرده های اتاق، اتاق او را کاملاً تاریک کرده اند. بدین ترتیب ساعت بیولوژیکی او کم کم به رابطه خواب و شب و روز عادت کرده، یاد می گیرد که شبها خوابیده و روزها بیدار باشد.

درجه حرارت مناسب اتاق برای خوابیدن نوزاد

1. در اتاق نوزاد یک دماسنج روی دیوار نصب کنید. حرارت اتاق باید بین 24 تا 25 درجه سانتیگراد باشد.
2. هوای سرد موجب می شود تا کودک انرژی خود را صرف گرم نگه داشتن بدنش کند، در حالی که این انرژی باید برای رشد او صرف شود.
3. نوزاد نمی تواند گرمای بدن خود را نگه دارد. وقتی کودکی سردش باشد بی قراری می کند و سریع تر از معمول نفس می کشد. سرمای بیش از حد حتی می تواند موجب مرگ نوزاد شود.
4. از پوشاندن لباس زیاد به تن نوزاد خودداری کنید و به جای آن دمای هوای اتاق را تنظیم کنید.
5. در گرمای زیاد کودک خیلی عرق می کند و آب بدنش کم می شود. در این حالت باید شیر بیشتری به نوزاد داد تا دچار کم آبی نشود.
6. بهترین وضعیت برای خواب نوزاد
7. بهتر است کودک را عادت دهید به جهات مختلف خوابانده شود چون استخوان های جمجمه نرم است، به خصوص اگر نوزاد نارس باشد.
8. اگر همیشه یک طرف بخوابد، بعد از مدتی عضلات او به همان حالت عادت کرده و حالت شل یا سفت پیدا می کنند.
9. فشار روی یک نقطه ی سر کمی استخوان را صاف تر می کند.
10. خواباندن نوزاد به جهات مختلف خوب است اما اگر والدین فکر کنند خواباندن به یک جهت سبب برطرف شدن شکل نامناسب سر می شود و می توانند به سر بچه شکل دهند، این طور نیست و باید بدانند که این یک عقیده غلط است.

نوپا

دوازده ماهگی نیاز کودک به خواب حدود دوازده و نیم تا چهارده ساعت خواب در شبانه روز است. خواب او در هنگام شب هم چنان 10 تا 11 ساعت است و دو وعده چرت در روز، البته با مدت زمانی کوتاه تر دارد.هجده ماهگی خواب کودک حدود دوازده و نیم تا سیزده و نیم ساعت رسیده است. احتمالا چرت زدن در هنگام صبح او از بین رفته و تا چند سال آینده بعد از ظهر ها می خوابد. اکثر بچه ها در این سن هنوز هم 10 تا 11 ساعت در شب می خوابند.

پیش دبستانی

دو سالگی در حدود دوازده و نیم تا سیزده ساعت در کل شبانه روز می خوابد. چرت زدن های بعد از ظهر و حدود 10 تا 11 ساعت خواب در شب هم چنان ادامه دارد. ممکن است در این سن با مشکلاتی نظیر مقاومت در مقابل خوابیدن و بیرون آمدن از تخت برای کودک تازه به راه افتاده مواجه گردید.

سه سالگی حدود دوازده تا سیزده ساعت در طول شبانه روز می خوابند. کودک پیش دبستانی شما ممکن است در این سن هنوز یک چرت در بعد از ظهر داشته باشد و برخی از آن ها این چرت را نیز حذف می کنند. اکثر کودکان سعی می کنند کمی بیشتر در شب بخوابند. اکثر آن ها در سن سه سالگی به تخت بزرگ تری منتقل می گردند.

نکته: در دو سالگی اکثر کودکان زمان بیداری شان نسبت به خواب آن ها بیشتر است.

چهار و پنج سالگی خواب کودکان در این سن در حدود یازده تا دوازده ساعت در کل شبانه روز می رسد. بعضی از کودکان کل این زمان را در شب می خوابند و برخی دیگر حدود یک تا دو ساعت در بعد از ظهر چرت می زنند. کودکانی که به مهد کودک می روند یا فعالیت غیر منتظره ای در طول روز موجب خستگی آن ها می شود، زود تر از معمول به رختخواب می روند.

شش سالگی حدود ده تا یازده و نیم ساعت در شب می خوابند. در این سن چرت زدن در طول روز به ندرت پیش می آید. ترس های شبانه برخی از کودکان شروع می شود و این موضوع می تواند باعث مشکلاتی برای سخت به تخت رفتن در هنگام خواب ایجاد کند.هفت تا هشت سالگی حدود نه ساعت و نیم تا یازده ساعت و نیم به خواب احتیاج دارند. اکثر کودکان این زمان را به خواب شبانه اختصاص می دهند.

تشویق نوزاد به خواب

اگر تا کنون اینکار را نکرده‌اید، سعی کنید برای نوزادتان برنامه خواب بگذارید، برنامه خوابی که برای نوزاد آشنا و راحت و آرام‌بخش باشد. حمام کردن، کتاب خواندن و آواز خواندن والدین برای نوزادان آرام‌بخش است و نوزاد این پیام را دریافت می‌کند که روز به پایان رسیده است. اگر برنامه را مستمر انجام دهید، نوزاد خیلی زود با آن خو می‌گیرد.

یادتان باشد اگر بخشی از برنامه خواب نوزادتان این است که نیم ساعت او را تکان دهید، هر ساعتی از شب که نوزاد بیدار شود، از شما انتظار خواهد داشت که برای برگشتن به خواب دوباره او را تکان دهید. بهترین حالت این است که نوزاد را وقتی که هنوز بیدار اما خواب‌آلود است در گهواره‌اش بگذارید. با این روش نوزاد یاد می‌گیرد که خودش بخوابد.

با این‌که ممکن است در ابتدا این کار سخت باشد اما برخی متخصصین تصور می‌کنند که در این سن باید اجازه دهید نوزاد چند دقیقه بعد از بیدار شدن گریه کند یا نق بزند. ممکن است نوزادتان در مرحله خواب سبک باشد اما شما فکر می‌کنید که کاملاً بیدار است. نوزاد قبل از اینکه دوباره به خواب برود، ناراحتی نشان می‌دهد، نق می‌زند و حتی گریه می‌کند.

امتحان کنید و ببینید که اگر نوزادتان را تنها بگذارید چه می‌کند؛ البته مگر این‌که این نق زدن‌ها و بی‌تابی‌ها به‌خاطر گرسنگی یا مریضی نباشد. اگر نوزادتان یاد بگیرد خودش بدون کمک شما به خواب برگردد، خیلی برای شما کمک کننده خواهد بود.

چه زمانی با پزشک تماس بگیرم؟

اگر عادات خواب نوزادتان نگران‌تان کرده است حتماً با پزشک او مشورت کنید. پزشک می‌تواند دلیل اصلی مشکل نوزاد را شناسایی و به برطرف کردن آن کمک کند.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی