فتق هیاتال مری چیست؟ آیا این بیماری قابل درمان است؟
جراحی فتق هیاتال به چه علت انجام می‌شود؟ انواع روشهای آن چیست؟
فتق هیاتال عبارت است از ضعف یا کشیده شدن سوراخی که در عضله دیافراگم وجود دارد و مری از طریق آن از قفسه سینه به درون حفره شکم وارد می شود و کمی بعد به معده می رسد. زمانی که این سوراخ ضعیف شود، اسید معده از درون معده به مری بر می گردد و مری را آزرده می سازد. قسمتی از معده حتی ممکن است از این سوراخ به قفسه سینه وارد شود.
علایم شایع فتق هیاتال مری
علایم زیر معمولاً در عرض یک ساعت یا بیشتر پس از خوردن غذا به وجود می آیند:
- سوزش سر دل . امکان دارد با حمله قلبی اشتباه گرفته شود.
- آروغ زدن
- ندرتاً مشکل در بلع
- بالا آوردن
انواع فتق هیاتال
فتق هیاتال لغزشی:
- یکی از انواع شایع این فتق می باشد که در محل اتصال مری و معده می باشد و قسمتی از معده در قفسه سینه قرار می گیرد.
- اغلب در هنگام بلع، این محل اتصال به سمت قفسه سینه پیش می رود.
- در عمل بلعیدن، عضلات مری منقبض می شوند و باعث کوتاهی مری و کشیده شدن معده به سمت بالا می شوند.
- هنگامی که عمل بلع تمام شد، قسمت بزرگ شده معده به درون شکم می افتد.
فتق هیاتال پارامری:
- قسمتی از معده برای همیشه بالا می رود و درون قفسه سینه جای می گیرد.
- عمل بلع غذا بر روی این نوع فتق تاثیری ندارد.
- این فتق ممکن است مانع ورود غذا به معده شود و بعد از بلعیدن، غذا به مری بچسبد.
- به علت گیر کردن غذادر مری و یا به دلیل وجود اسید معده، ممکن است زخم معده بوجود آید.
تشخیص فتق هیاتال مری
بیشتر اوقات هنگام بررسی سایر مشکلات گوارشی مثلا برای تشخیص علت سوزش معده یا درد در قسمت بالای شکم، این فتق تشخیص داده می شود.
- آندوسکوپی معده
آزمایشات لازم برای تشخیص عبارتند از:
عکسبرداری با اشعه X از دستگاه گوارش فوقانی:
- در این آزمایش، مایعی حاوی باریوم به فرد می خورانند. باریوم دستگاه گوارش را می پوشاند و شما می توانید تصویر واضحی را از مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک ببینید.
آندوسکوپی:
- پزشک یک لوله قابل انعطاف و نازک به همراه یک دوربین (آندوسکوپ) را از حلق شما می گذراند و به مری و معده می رساند. در این روش، هر گونه التهاب و زخمی قابل مشاهده می باشد.
علل فتق هیاتال معده و مری
علت زمینه ساز آن مشخص نشده است .
عوامل افزایش دهنده خطر
- ضعف مادرزادی در حلقه عضلانی در دیافراگم که مری از آن عبور کرده و به معده می پیوندد.
- ضربه به شکم که باعث وارد آمدن آن چنان فشاری شود که در قسمتی از دیافراگم سوراخ ایجاد کند.
- یبوست مزمن و زورزدن به هنگام اجابت مزاج
- چاقی
- حاملگی
- زور زدن یا برداشتن بار سنگین به طور مداوم که باعث می شود عضلات شکم مرتباً منقبض شوند.
- سیگار کشیدن
- سن بالای 50 سال
عواقب مورد انتظار
- علایم را معمولاً می توان کنترل نمود. اگر علایم را نتوان کنترل نمود و آزردگی مری باعث بروز زخم و تشکیل بافت جوشگاهی شود، این بیماری را می توان با جراحی برطرف کرد.
- خونریزی از مری .این خونریزی ممکن است شدید باشد و منجر به شوک شود.
- اشتباه گرفتن آن با حمله قلبی
درمان فتق هیاتال مری
عکسبرداری با اشعه ایکس از مری و معده
- دیدن مری و معده به کمک آندوسکپی . اگر شک به سرطان وجود داشته باشد، مقدار کمی از بافت ممکن است برای بررسی پاتولوژی برداشته شود. امکان دارد برای تأیید ضعف عضلانی در ناحیه پیوستگی مری به معده ، مانومتری (فشارسنجی ) انجام شود.
- اهداف اصلی درمان عبارتند از تخفیف علایم و نیز پیشگیری و درمان عوارض . در ابتدا درمان طبی مورد استفاده قرار می گیرد.
- سر تخت خود را 15-10 سانتی متر بالا ببرید. این کار کمک می کند که اسید معده به کمک جاذبه از قسمت دچار فتق معده دور شوند.
- سیگار نکشید.لباس تنگ نپوشید.
- به هنگام اجابت مزاج ، ادرار، یا بلند کردن بار سنگین زور نزنید.
- ندرتاً جراحی برای ترمیم ضعف موجود در ناحیه عبور مری از دیافراگم و حفظ معده در جای طبیعی خود
داروها
- داروهای ضد اسید. در بعضی از افراد، وقتی یک ساعت قبل از هر وعده غذایی و قبل از خواب خورده شوند بیشترین اثر را دارند. اما در بعضی دیگر، وقتی 2-1 ساعت بعد از هر وعده غذایی و قبل از خواب خورده شوند بیشترین اثر را دارند. سعی کنید هر دو روش را امتحان کنید تا بهترین حالت برای شما مشخص شود.
نرم کننده های مدفوع
- امکان دارد داروهایی که تخلیه معده را سریع تر می کنند تجویز شوند.
- فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
- بلافاصله پس از غذا خوردن دراز نکشید یا خم نشوید.
رژیم غذایی برای درمان فتق هیاتال
- از خوردن حجم زیادی از غذا در هر وعده خودداری کنید. در عوض ، 5-4 وعده غذایی کوچک در روز بخورید. قبل از خواب حداقل برای 2 ساعت چیزی نخورید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. خیلی اتفاق افتاده است که علایم پس از پایین تر رفتن از یک وزن مشخص برطرف شده اند.
- از نوشیدنی های الکلی ، نوشیدنی های حاوی کافئین (قهوه ، چای ، کاکائو، نوشابه ) و هرگونه غذا، آب میوه یا ادویه ای که علایم را بدتر می کنند پرهیز کنید. آهسته غذا بخورید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم فتق معده را دارید، خصوصاً احساس این که غذا در زیر جناغ سینه گیر می کند. اگر همراه درد تنگی نفس ، تعریق یا تهوع وجود داشت ، بلافاصله مراجعه کنید.
در صورت داشتن موارد ذیل :
- استفراغ خونی یا استفراغ مکرر دیده شود.
- دچار افزایش درجه حرارت به 8/37 سانتی گراد شده اید.
- علایم با یک ماده درمان بهبود نیابند.
جایگزین‌های جراحی فتق هیاتال
در حالی که جراحی یک درمان موثر برای فتق هیاتالی است که علائم شدید را ایجاد می‌کند اما افرادی که علائم خفیف دارند ممکن است با استفاده از دارو و یا درمانهای خانگی بهبود یابند.
سوزش سردل و ریفلاکس ممکن است با داروهای زیر درمان شود:
- آنتی اسیدها: داروهای آنتی اسید یا آنتاسید بوسیله خنثی کردن اسید معده کار می‌کنند. از استفاده بیش از اندازه از این داروها اجتناب کنید چون منجر به اسهال یا مشکلات کلیوی می‌شوند. این داروها بدون نسخه یا تجویزی هستند.
- مسدود کننده‌های گیرنده H2: این دارو برای محدود کردن تولید اسید معده طراحی شده است. داروها عمدتا حاوی سایمتدین، فاموتیدین و رانیتیدین هستند. داروهای قوی‌تر این گروه با تجویز پزشک در دسترس هستند.
- بازدارنده‌های پمپ پروتون (PPI): این داروها تولید اسید را برای مدت طولانی‌تری نسبت به مسدود کننده‌های گیرنده H2، مسدود می‌کنند که بافت مری زمان بیشتری برای بهبود دارد. این داروها را می‌توان از داروخانه و یا با تجویز پزشک تهیه کرد.
بطور کل : درمانهای خانگی فتق هیاتال
بعضی از افراد تسکین ریفلاکس را با دنبال کردن تغییراتی در سبک زندگی به دست می‌آورند:
- کاهش وزن در صورت اضافه وزن داشتن
- خوردن غذا به صورت ۵ تا ۶ وعده در روز با حجم کمتر نسبت به ۳ وعده غذایی در روز
- اجتناب از غذاهایی که موجب ریفلاکس اسید می‌شوند از جمله غذاهای سرخ کرده، غذاهای اسیدی، الکل و قهوه
- خوردن غذا حداقل ۳ ساعت قبل از رفتن به رختخواب
- ترک سیگار
- بالا بردن سر نسبت به بدن موقع خواب به میزان ۶ اینچ تا از بالا رفتن اسید معده موقع خواب جلوگیری کنند
- پوشیدن لباسهای گشادتر برای جلوگیری از فشار روی شکم
همچنین بخوانید:
آیا فتق ناف خطرناک است؟ علت،علائم و درمان سریع فتق ناف
علت ایجاد باد فتق در آقایان چیست؟
