عوارض و راههای مقابله با انگشت کردن در بینی (دماغ)

انگشت کردن در بینی

انگشت کردن در بینی : شاید یکی از وقیح ترین صحنه هایی که می شه با اون روبرو شد، دیدن صحنه انگشت کردن در سوراخ دماغ توسط افراد مختلف توی جامعه است. صحنه ای که می تونه حال هر فردی رو به شدت بد کنه.

فردی دست توی بینی خود می کنه و محتویات بینی خودش رو به میز، لباس، آسانسور و… می ماله و به این طریق چندش آورترین حالت بی فرهنگی خودش رو به جامعه نشون می ده. حتی مواقعی که فردی در اطراف شما این کار رو می کنه، شما از دست دادن با اون یا لمس وسایل اون فرد همیشه فراری هستید و بعد از دست زدن به وسایل اون فرد، خودتون رو مجاب به شستن دست ها می کنید.

تحقیقات نشون داده که با این که این کار قبح اجتماعی داره، اما متاسفانه یه عادت زشته که خیلی از افراد به اون مبتلا هستن. برخی افراد با وقاحت تموم این کار رو می کنن و برخی دیگه به محض اینکه کسی اونها رو ببینه، دچار شرم و خجالت می شن؛ در هر دو صورت با ریشه یابی این مشکل می شه اون رو تا حد زیادی حل کرد.

انگشت کردن در بینی «رینوتیلکسومانیا» چیست ؟

عبارتی که در علم پزشکی برای تشریح انگشت کردن در دماغ به کار برده می‌شود، «رینوتیلکسومانیا» (rhinotillexomania) است.

در سال ۲۰۰۰ دو پزشک متخصص از موسسه ملی بیماری های عصبی و روانی در شهر بنگلور در هند، تصمیم گرفتند که در این مورد پژوهش عمیق تری انجام دهند. آن‌ها معتقد بودند که اکثر عادت‌های عمومی در بین خردسالان و نوجوانان فراگیر‌تر است و به همین خاطر بهتر است که بررسی‌ها را به جای افراد بالغ روی افراد کم سن و سال انجام دهند و ببینند این عادت در میان آن‌ها چقدر عمومیت دارد.

آن‌ها تصمیم گرفتند پرسشنامه‌های خود را در کلاس‌های مدرسه توزیع کنند که به احتمال فراوان نتیجه آن به واقعیت نزدیک‌تر می شد.

آن‌ها در تحقیقات خود، روی چهار مدرسه در شهر بنگلور تمرکز کردند. یکی از آن‌ها محل تحصیل فرزندان اقشار کم درآمد و فقیر بود. در دو مدرسه دیگر فرزندان طبقه متوسط تحصیل می‌کردند و در مدرسه چهارم فرزندان اقشار مرفه درس می‌خواندند.

پژوهشگران در مجموع توانستند پاسخ‌های ۲۰۰ نوجوان را جمع آوری کنند. تقریبا همه آن‌ها اعتراف کردند که روزانه حداقل چهار بار انگشت توی دماغ خود می‌کنند. این نکته چندان تازگی نداشت. اما نکته جالب در اطلاعات جمع آوری شده الگوهای متفاوت این رفتار بود. فقط حدود هفت درصد اعتراف کردند که روزانه بیش از ۲۰ بار انگشت توی دماغ خود می‌کنند. اما تقریبا ۲۰ درصد از پاسخ دهندگان گفتند که به نظرشان در این مورد یک مشکل جدی دارند.

اکثر این نوجوانان گفتند که برای راحت شدن از حالت خارش در سوراخ‌های بینی و یا تمیز کردن ترشحات بینی دست توی دماغشان می‌کنند. اما حدود ۱۲ درصد اعتراف کردند که چون احساس خوبی به آن‌ها دست می‌دهد این کار را می‌کنند.

در سال ۲۰۰۶ پژوهشگران هلندی متوجه شدند که احتمال وجود باکتری استافیلوکوک اورئوس در بینی افرادی که انگشت توی بینی خود می‌کنند، نسبت به سایرین بیشتر است.
اما یک نکته جالب دیگر در این پژوهش این بود که مشخص شد تنها چیزی که وارد بینی آن‌ها می‌شود انگشتان دست نیست. ۱۳ نفر از دانش آموزان گفتند که برای خاراندن و یا خارج کردن ترشحات دماغشان از موچین استفاده می‌کنند و ۹ نفر هم اعتراف کردند که برای این کار از مداد استفاده می‌کنند.

این پژوهش نشان داد که تعلق این نوجوانان به لایه‌های اجتماعی و اقشار گوناگون روی رفتار آن‌ها تاثیری ندارد. اما بین دختران و پسران تفاوت‌هایی مشاهده شد. درصد پسرانی که کار انگشت کردن در بینی را انجام می‌دهند بیشتر است و در مقابل در میان دختران درصدی که فکر می‌کنند کار ناشایستی است بیشتر بود.

آیا انگشت کردن در بینی ضرر دارد ؟

باید توجه داشت که انگشت کردن توی بینی یک عادت بی‌ضرر نیست و در برخی موارد می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود.

پژوهشگران موسسه ملی بیماری های عصبی و روانی هند با بررسی پرونده‌های پزشکی موجود در بیمارستان‌ها متوجه شدند که در برخی موارد، افرادی که عمل جراحی بینی داشته اند، با دست کردن داخل بینی، به محل جراحی آسیب زده اند که موجب خونریزی مجدد شده است.

در یک مورد، یک زن ۵۳ ساله به خاطر عادت شدید به انگشت کردن در دماغ، پرده نازک بین دو سوراخ دماغ خود را پاره کرده و تا سینوس‌های اطراف بینی پیش رفته بود که پزشکان مجبور شدند بینی و ناحیه سینوس او را جراحی کنند.

مورد دیگر مرد ۲۹ ساله‌ای بود که علاوه بر انگشت کردن در بینی، به تریکوتیلومانیا یعنی عادت از ریشه کندن مو هم مبتلا بود. این دو عادت شدید باعث شده بود که او به شدت موهای بینی‌اش را بکند.

بسیاری از ما این تصور را داریم که عادت انگشت کردن در دماغ به احتمال زیاد یک عارضه یا اختلال آسیب‌شناسی نیست. جالب این است که جویدن ناخن و یا از ریشه کندن موهای دماغ جزو نمونه‌های بارز اختلال و وسواس فکری– عملی تلقی می‌شوند. اما انگشت کردن توی دماغ غالبا اینطور تلقی نمی‌شود.

ولی این به آن معنا نیست که انگشت کردن در بینی کاملا بی‌ضرر است.

در سال ۲۰۰۶ پژوهشگران هلندی متوجه شدند انگشت کردن توی بینی، به پخش باکتری‌ها در بدن کمک می‌کند. آن‌ها در پژوهش خود که روی بیماران یک کلینیک گوش و حلق و بینی انجام شد، دریافتند که احتمال وجود باکتری استافیلوکوک اورئوس در بینی افرادی که انگشت توی دماغ خود می‌کنند، نسبت به سایرین بیشتر است.

با در نظر گرفتن تمامی این خطرات و با توجه به اینکه انگشت کردن توی بینی باعث انزجار اطرافیان می‌شود چرا ما هنوز این کار را می‌کنیم؟ پاسخ روشنی به این سئوال وجود ندارد.

برای کودک توضیح دهید که این کار، عادت تمیزی نیست و باعث زخم و چرک کردن داخل بینی می‌شود. حتی موجب پخش میکروب‌ها می‌شود و دیگران را می کند

با این همه باید گفت که جای خوشحالی دارد که هنوز هم برخی از پژوهشگران به مسائلی مثل انگشت کردن توی بینی و پیامد‌های ناشی از آن توجه می‌کنند.

پژوهشگران موسسه بیماری های عصبی و روانی هند در سال ۲۰۰۱ به خاطر انجام پژوهش خود در این زمینه جایزه ایگ نوبل را دریافت کردند، جایزه طنز آمیزی که هر ساله به ده موفقیت برتری اهدا می‌شود که ابتدا باعث خنده و سپس باعث به فکر فرو رفتن مردم می‌شوند.

راههای مبارزه با انگشت کردن در بینی

مهم نیست که هر کودکی به چه علت این کار را انجام می‌دهد، ولی باید این حرکت هر چه سریع‌تر متوقف شود، زیرا انگشت کردن در دماغ باعث پریشانی خاطر می‌شود و از منظر اجتماعی نیز قابل پذیرش نیست. ضمن اینکه باعث پراکندگی میکروب به اطراف می‌شود و داخل بینی کودک نیز ممکن است زخم شده و عفونت کند.

انگشت کردن در بینی کاملا بی‌ضرر نیست؛ مگر اینکه پای میکروب در میان باشد. میکروب موجود بر روی انگشتان دست می‌تواند عفونت‌های خطرناکی در داخل بینی ایجاد کند. همچنین خطر شیوع سرماخوردگی و آنفولانزا را افزایش می‌دهد. درمان کم‌آبی بدن و احتقان از جمله موثرترین روش‌های جلوگیری از انگشت کردن در بینی است. در عین حال، بهتر است به کودک خود یاد دهید برای گرفتن بینی‌اش از دستمال استفاده کند. در ادامه، نکاتی برای کاهش بروز علائم آلرژی در کودک ارائه شده که می‌تواند مانع از انگشت کردن در بینی شود:

چند روش مبارزه با این کار را بیان می‌کنیم.

1. هر بار که کودک چنین رفتاری نشان داد به او دستمال بدهید و با آرامش برایش توضیح دهید که روش صحیح برای خالی کردن بینی، استفاده از دستمال است نه انگشت. این تذکرات را در صورت نیاز تکرار کنید.
2. اگر انگشت داخل بینی کردن یک عادت جدید در کودک است، احتمال دارد چیزی داخل بینی کودک باشد، مانند مخاط اضافی که باعث آزار وی می‌شود. اگر عادتی است که مدت هاست آن را انجام می‌دهد، ممکن است ناخودآگاه این کار را انجام می‌دهد. پس هر زمان که انگشت‌اش را داخل بینی کرد، او را متوجه کنید و از او بخواهید دستش را بشوید.
3. برای کودک توضیح دهید که این کار، عادت تمیزی نیست و باعث زخم و چرک کردن داخل بینی می‌شود. حتی موجب پخش میکروب‌ها می‌شود و دیگران را می کند، مثلا اگر کودک دچار سرماخوردگی انگشتش را داخل بینی فرو ببرد، باعث انتقال میکرب ها به محیط اطراف می شود.
4. گاهی اوقات کودکان این کار را برای مشغولیت انجام می‌دهند و برای رفع کسلی مرتکب آن می‌شوند. اگر کودک شما زمان زیادی را بدون حرکت صرف تماشای تلویزیون می‌کند، مشغولیت دیگری برای او فراهم کنید، چون اگر دستان وی مشغول باشند کمتر تمایل دارد آنها را داخل بینی‌اش کند.
5. هرگز از کلماتی مشابه «بچه کثیف» و «بی تربیت» موقع انجام این کار استفاده نکنید، این کار فقط موجب احساس عدم پذیرش وی از سوی شما می شود و کوچک ترین تأثیر تربیتی ندارد.
6. واقع گرا باشید و بپذیرید برطرف شدن این عادت کودک، به زمان نیاز دارد.
7. اگر اطراف بینی کودک خشک شده و هر بار به خاطر کنجکاوی و یا خارش پوست، اطراف آن را دستکاری می کند، از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.
8. اگر کودک ناخودآگاه چنین کاری را انجام می دهد، با توافق او نخی به انگشت اشاره اش ببندید تا هر بار به خاطر بیاورد که رفتارش پسندیده نیست.
9. انگشت داخل بینی کردن اگر به طور مکرر انجام شود و به خصوص اگر همراه با مشکلات دیگری مانند شب ادراری باشد، باید پیگیری جدی تری شود. در این موارد حتما با پزشک مشورت کنید.
10. ۱گر همه این راه ها را امتحان کردید و فایده‌ای نداشت، این حرکت کودک را نادیده بگیرید. فقط همیشه مراقب باشید ناخن‌های کودک کوتاه باشد و تیزی‌های آن را نیز بگیرید

کودک را هیدراته نگه دارید: اگر در منطقه‌ای با آب و هوای خشک زندگی می‌کنید یا سیستم گرمایشی و سرمایشی خانه خراب شده، کودک را به نوشیدن مایعات زیاد در طول روز تشویق کنید یا یک مرطوب‌کننده هوا در اتاق خواب کودک بگذارید. اگر کودک دچار گرفتگی بینی شده است، از قلم ضد احتقان برای باز کردن بینی‌اش استفاده کنید.

او را تشویق کنید که دست‌هایش را مرتب بشوید: هیچ کودکی دوست ندارد چند بار در روز دست‌هایش را بشورد. اما باید به او توضیح دهید که این کار او را در برابر بیماری‌های مختلف ایمن می‌سازد.

به او استفاده از دستمال را آموزش دهید: فرقی نمی‌کند از دستمال پارچه‌ای استفاده می‌کنید یا دستمال کاغذی؛ به او یاد دهید برای گرفتن بینی‌اش از دستمال استفاده کند. با این کار هم از شیوع میکروب‌ها جلوگیری می‌کند و هم پرستیژ اجتماعی بالاتری از خود نشان می‌دهد.

بگذارید کمی دیوانه‌بازی در بیاورد: به او بگویید اگر می‌خواهد از انگشتش برای گرفتن بینی استفاده کند، این کار را در خانه انجام دهد. همچنین می‌توانید برای کسانی که در انظار عمومی در بینی‌شان انگشت می‌کنند، جوک و لطیفه بسازید تا کودک به طور غیرمستقیم از نامناسب بودن این کار آگاه شود.

از تنبیه استفاده نکنید : وقتی می‌توانید با زبان خوش به کودک دبستانی خود یاد دهید که انگشت کردن در بینی یک کار بد و غیربهداشتی است، چرا باید از تنبیه و پرخاشگری استفاده کنید! اگر کودک به صورت ناخودآگاه انگشت در بینی‌اش می‌کند و تصمیم دارد این عادت غیر ارادی را کنار بگذارد، می‌توانید چند برچسب روی انگشتان دستش بزنید تا هر موقع که خواست انگشت در بینی‌اش کند با دیدن آنها دست از این کار بکشد. البته بهتر است این کار را تنها در خانه انجام بدهید تا کودک مجبور نباشد به سوالات خجالت‌آور هم‌کلاسی‌هایش پاسخ دهد.

دست‌هایش را مشغول کار نگه دارید: گاهی اوقات تنها راه درمان کودکی که ناخودآگاه انگشت در بینی‌اش می‌کند این است که دست‌هایش را مشغول انجام یک کار دیگر بکنید. برای این کار باید به اوقات آزاد کودک توجه بیشتری نشان دهید؛ مثلا اوقاتی که پای تلویزیون می‌نشیند. شما می‌توانید با تشویق کودک به انجام کارهای دستی مانند

درست کردن کاردستی، جور کردن پازل، منبت‌کاری، مجسمه‌سازی و حتی آشپزی او را از عادت انگشت کردن در بینی دور نگه دارید.

تمام جوانب امر را بررسی کنید: اگر کودک آنقدر در بینی‌اش انگشت می‌کند تا بینی خونریزی کند یا این کار را در کنار سایر عادات عصبی (مانند مکیدن انگشت شست در خواب) انجام می‌دهد، بهتر است او را به یک پزشک متخصص اطفال نشان دهید تا تحت درمان قرار بگیرد. این عادت‌ها می‌توانند نشانه اضطراب یا سایر مشکلات عاطفی در کودک شما باشند.

بی‌خیالی طی کنید: اگر تمام موارد فوق را انجام داده‌اید و کودک‌تان هنوز انگشت در بینی‌اش می‌کند، بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که ناخن‌هایش را کوتاه نگه دارید و کمی بی‌خیال این عادت ناپسند شوید.

دستکاری بینی چه عواقبی به دنبال دارد

1. وقتی بینی خود را زیاد دستکاری کنید و انگشت خود را زیاد در بینی فرو ببرید، احتمال این که مویرگ های داخل بینی خونریزی کند، افزایش می یابد.
2. مویرگ های زیادی روی مخاط وجود دارد به طوری که بینی یکی از پرخون ترین بافت های بدن شناخته شده است؛ به همین دلیل دستکاری زیاد بینی می تواند فرد را مستعد خون ریزی بینی کند.
3. در مواردی که این دستکاری خیلی طولانی وبه مدت زیاد باشد حتی ممکن است باعث ساییدگی یا سوراخ شدن تیغه بینی شود.

مضرات انگشت کردن در سوراخ دماغ

جدا از شرم آور بودن و غیربهداشتی بودن این عمل، انگشت کردن در سوراخ دماغ می تونه به آسیب های جدی برای سلامتی هم تبدیل بشه. خونریزی بینی، از بین رفتن پرده های نازک درون بینی، بروز عفونت زیاد در سینوس ها و دستگاه تنفسی و… همگی از مضرات این حرکت زشته. محققان دریافتند که احتمال وجود باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در بینی افرادی که انگشت توی دماغ خود می کنن هم به نسبت سایرین بیشتره.

آمار نشون می ده که این عمل وقیح یعنی انگشت کردن در سوراخ دماغ در بین پسران بیشتر از دخترانه و متاسفانه افراد تحصیلکرده و دارای سطح بالای رفاه اجتماعی هم این کار رو انجام می دن!

دستکاری بینی خطری برای مغز ندارد، اما اگر داخل تیغه بینی به دلیل ضربه دچار خون مردگی شود، عوارضی از جمله ساییدگی غضروف تیغه بینی ایجاد می شود که این موضوع نیز موجب بدشکلی بینی می شود.

علاوه بر ساییدگی خطر بروز عفونت نیز وجود دارد و عفونت ایجاد شده خطر آبسه چرکی را به همراه دارد. آبسه چرکی بسیار خطرناک است زیرا ممکن است باعث انتقال عفونت به داخل مغز شود

بیشتر بخوانید :

فواید موهای بینی چیست؟

همه چیز درباره عمل زیبایی بینی