علت و راههای درمان نشتی مثانه چیست ؟
نشتی مثانه چیست ؟
مثانه دارای نشتی اصطلاح رایج برای بی اختیاری ادرار یا شب ادراری است.
این اصطلاح برای هرگونه نشتی غیر ارادی از خروج ادرار از مثانه است زیرا فرد قادر به جلوگیری از خروج ادرار از مثانه نیست.
اغلب به عنوان کنترل مثانه ضعیف شناخته می شود اما بی اختیاری ادرار اغلب شامل ساختارهای دیگر دستگاه تناسلی نیز می شود.
دارو درمانی برای بی اختیاری ممکن است در هر حالت مؤثر نباشد. بسته به علت و پاسخ فرد به دارو، داروها فقط می توانند تسکین کوتاه مدت داشته باشند.
در کنار جراحی، دستگاهها، رفتار درمانی و یا فیزیوتراپی، داروها ممکن است به مدیریت طولانی مدت بی اختیاری در مردان و خانمها کمک کنند.
نشتی مثانه در گروههای سنی مختلف
بی اختیاری در نوزادان و کودکان نوپا و همچنین افراد مسن یک پدیده نسبتاً شایع است و به دلایل زیادی ممکن است رخ دهد. همیشه به دلیل بیماری یا اختلال نیست.
1. نشتی مثانه در گروههای سنی کودکان
شب ادراری اولیه نوعی بی اختیاری است که در آن کودک هنوز کنترل مثانه نداشته است. شب ادراری نباید در کودک بالای 5 سال وجود داشته باشد زیرا اکثر کودکان هنگام بیدار شدن از این سن دچار کنترل مثانه می شوند.
با این حال، توسعه خوداری در شب به طول می انجامد. در کودکان کمتر از 6 سال، شب ادراری ممکن است مشکلی تلقی نشود مگر اینکه در کودکی که قبلاً کنترل مثانه خوبی داشته است (شب ادراری ثانویه) به طور ناگهانی شروع به کار کند.
2. نشتی مثانه در افراد مسن
در افراد مسن، تغییرات مربوط به سن در سیستم ادراری می تواند مانع از کنترل مثانه شود و ممکن است هنگام خواب یا بیداری بدون اینکه فرد متوجه شود خود را خیس کند.
بی اختیاری در سالمندان (شب ادراری ثانویه) در زنان شایع تر است و ممکن است مربوط به ضعف کف لگن ناشی از زایمان باشد.
بی اختیاری در مردان مسن اغلب مربوط به هایپرپلازی خوش خیم پروستات (پروستات بزرگ شده) است. بی اختیاری مرتبط با سن عادی نیست و اگر بعداً در زندگی ایجاد شود علت باید مورد بررسی و درمان مناسب قرار گیرد.
بی اختیاری در سالمندان ممکن است حاد و زودگذر باشد و با گذشت زمان و معالجه از آن عبور کند.
3. نشتی مثانه در گروههای سنی نوجوانان و بزرگسالان
بی اختیاری در نوجوانان، نوجوانان و بزرگسالان همیشه باید مورد بررسی قرار گیرد زیرا این ممکن است نشانه برخی آسیب شناسی زمینه ای باشد.
مثانه بیش فعال (مثانه ضعیف) ممکن است در برخی موارد در این گروه های سنی منجر به شب ادراری شود. داروهایی مانند ادرارآورهایی که باعث افزایش ادرار می شوند ممکن است یک مورد بی اختیاری را تشدید کنند اما معمولاً دلیل ضعف کنترل مثانه نیستند.
دلایل نشت ادرار از مثانه
دو دلیل اصلی برای بی اختیاری ادراری وجود دارند:
1. بی اختیاری استرسی
اگر به این نوع از بی اختیاری ادراری مبتلا هستید، فعالیت هایی که فشار درون شکم را افزایش می دهند می توانند موجب نشت ادرار از طریق حلقه ماهیچه ای در مثانه شوند که درحالت عادی از خروج ادرار پیشگیری می کند.
سرفه، عطسه، پرش و بلند کردن اجسام سنگین از جمله مواردی هستند که می توانند موجب نشت ادرار شوند.
زایمان، سیگار کشیدن یا اضافه وزن می توانند خطر بی اختیاری استرسی را برای زنان افزایش دهند.
بی اختیاری استرسی در مردان نادر است و اغلب به واسطه درمان سرطان پروستات، مانند پرتو درمانی یا انجام عمل جراحی شکل می گیرد.
2. بی اختیاری فوریتی
در این نوع از بی اختیاری ادراری، مغز، نخاع و مثانه فرد به درستی با یکدیگر کار نمی کنند تا امکان نگهداری و آزادسازی ادرار در زمان درست فراهم شود.
مثانه شما ممکن است ناگهان و بدون هیچ هشداری خود را خالی کند. همچنین، ممکن است احساس نیاز مکرر به دفع ادرار در شما شکل بگیرد که این شرایط به نام مثانه بیش فعال شناخته می شود.
برخی بیماری ها مانند مولتیپل اسکلروزیس یا سکته مغزی که بر سیستم عصبی اثر می گذارند می توانند موجب این نوع از بی اختیاری ادراری شوند.
بزرگ شدن پروستات در مردان ممکن است مقصر اصلی این نوع از بی اختیاری ادراری باشد. اما پزشکان در موارد بسیاری دلیل اصلی بروز بی اختیاری فوریتی را نمی دانند.
این امکان وجود دارد که یک فرد به طور همزمان به هر دو نوع بی اختیاری ادراری مبتلا باشد.
راههای اختیار گرفتن دوباره کنترل مثانه
بدون در نظر گرفتن این که چه چیزی موجب نشت ادرار از مثانه شما شده است، خبر خوب این است که بسیاری از موارد قابل درمان یا بهبود قابل توجه هستند.
از جمله راهبردهایی که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کنترل رژیم غذایی برای کنترل مثانه
با پرهیز از برخی مواد غذایی، نوشیدنی ها و مواد تشکیل دهنده دیگر از جمله مواردی که در ادامه به آنها اشاره شده است، امکان کاهش یا قطع نشت ادرار از مثانه وجود دارد:
- الکل
- شیرین کننده های مصنوعی
- کافئین
- نوشیدنی های گازدار
- شکلات
- میوه های خانواده مرکبات و گوجه فرنگی ها
- شربت ذرت
- عسل
- غذاهای تند
- کاهش وزن اضافه
پژوهش ها نشان داده اند زنان دارای اضافه وزن و چاق که وزن خود را کاهش دادند، موارد کمتر وقوع بی اختیاری ادراری را نیز گزارش کرده اند.
کنترل مثانه برای عبور ادرار
ادرار در مثانه ذخیره می شود مثانه یک عضو عضلانی توخالی است که ادرار را از طریق کلیه ها از طریق دو مجرای ادرار (یکی در هر دو طرف) دریافت می کند.
ماهیچه های دیواره مثانه آرام می شوند تا ادرار بتواند درون آن جمع شود و ماهیچه های اسفنکتر داخلی و خارجی اطمینان حاصل می کنند که ادرار از مثانه در مجرای ادرار خالی نمی شود.
این عضلات اسفنکتر منقبض می شوند. هنگامی که شخصی می خواهد به طور داوطلبانه ادرار را خارج کند (بیرون راندن)، سیگنال های عصبی باعث انقباض عضلات مثانه می شوند و از این طریق فشار را افزایش داده و ادرار را از مثانه بیرون می برند.
ماهیچه های اسفنکتر همچنین ریلاکس می شوند تا ادرار داخل یورتر جریان پیدا کند.
دو مرحله در چرخه ادرار کردن وجود دارد:
- ذخیره ادرار در مثانه. در این مرحله عضله دفع کننده (عضله دیواره مثانه) آرام می شود و اسفنکترها برای جلوگیری از عبور ادرار منقبض می شوند.
- بیرون راندن ادرار. رد کردن ادرار به طور داوطلبانه از مثانه، از مجرای ادراری و محیط خارج می شود. در این مرحله ماهیچه های دترسور منقبض می شوند و فشار داخل مثانه را افزایش می دهند در حالی که عضلات اسفنکتر شل می شوند و اجازه می دهند ادرار بیرون برود.
تامین اعصاب مثانه به شرح زیر است:
تحریک سمپاتیک (T10 تا T12) باعث آرامش عضله دترسور و انقباض اسفنکتر (بسته شدن) می شود.
تحریک پاراسمپاتیک (S2 تا S4) باعث انقباض عضله دترسور و شل شدن اسفنکتر (باز شدن) می شود.
داروهای بی اختیاری یا نشتی ادرار
داروهای آنتی کولینرژیک برای بی اختیاری یا نشتی ادرار
در درجه اول برای بی اختیاری اضطراری و سندرم مثانه بیش فعال (مثانه ناپایدار) مورد استفاده قرار می گیرد.
انقباض عضله دترسور (دیواره مثانه) را کاهش می دهد. گیرنده های موسکارینی توسط استیل کولین (تحریک پاراسمپاتیک) آزاد شده توسط اعصاب درون آن فعال می شوند.
فعال شدن گیرنده منجر به انقباض عضلات می شود. داروهای آنتی کولینرژیک این گیرنده های موسکارینین را مسدود می کنند و از این طریق مانع از اتصال استیل کولین به آن و فعال شدن عضله می شوند.
اثرات جانبی
- خشکی پوشش های غشای مخاطی (دهان، بینی، گلو)
- حالت تهوع
- یبوست
- سرگیجه
- سردرد
- بثورات پوستی
- کاهش تعریق
- تپش قلب
- اکسی بوتینین Oxybutynin
- تولترودین Tolterodine
- سولفناسین Solifenacin
- داریفناسین Darifenacin
- فسوترودین Fesoterodine
- تروسیم Trospium
داروهای آگونیست آلفا – آدرنرژیک
اندیکاسیون: بی اختیاری استرس
عمل: باعث تقویت تونیسیته ماهیچه های اسفنکتر می شود. عضلات اسفنکتر به دلیل تحریک سمپاتیک که از خروج ادرار جلوگیری می کند منقبض می شوند.
عضلات مثانه، به ویژه گردن مثانه، حاوی مقادیر زیادی گیرنده های حساس به آگونیست های آلفا است. این باعث انقباض عضلات می شود و به احتباس ادرار کمک می کند.
اثرات جانبی
- بیخوابی
- اضطراب
- سردرد
- تنفس دشوار
- تعریق
ضد افسردگی های سه حلقه ای برای نشتی ادرار
اندیکاسیون: اضطرار ادرار، استرس، بی اختیاری مختلط.
عمل: به آرامش عضله دفع کننده (دیواره مثانه) و تحریک انقباض عضله اسفنکتر مجرای ادرار کمک می کند. ممکن است بی اختیاری سرریز را بدتر کند.
اثرات جانبی:
- دهان خشک
- حالت تهوع
- خستگی
- بیخوابی
- تاری دید
- سرگیجه
داروهای ضدافسردگی : آشنایی ویژه با قرص های ضد افسردگی
آلفا بلوکرها (آنتاگونیست های آلفا آدرنرژیک)
اندیکاسیون: بی اختیاری سرریز ناشی از بزرگ شدن پروستات و سایر علل انسداد خروجی.
عمل: عضله صاف پروستات و گردن مثانه را آرام می کند. این آرامش ماهیچه امکان عبور ادرار از مثانه را فراهم می کند. این مانع از کشش بیش از حد مثانه می شود که منجر به انقباض عضلات مثانه می شود.
اثرات جانبی
- گرفتگی بینی
- سردرد
- افت فشار خون (فشار خون پایین)
- افزایش ضربان قلب (تاکی کاردی)
بیشتر بخوانید :
راه های مناسب برای دفع سنگ مثانه
سریع ترین و بهترین درمان خانگی عفونت مثانه
۱۳ روش خانگی برای درمان التهاب مثانه (سندرم مثانه دردناک)
پاکسازی مثانه | روش های اعجاب انگیز برای پاکسازی کامل مثانه
