علت و درمان دردهای عضلانی و ماهیچه ای

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای کاهش دردهای عضلانی آشنا شوید.

درد عضله (به انگلیسی: Myalgia)

یا درد ماهیچه، یکی از علائم بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات است. شایع‌ترین عامل آن کار کشیدن زیاد و یا کشیدگی گروهی از ماهیچه‌ها است و اگر دلیل آن فیزیکی نباشد، می‌تواند به دلیل عفونت ویروسی باشد.که تقریبا هر کسی آن را تجربه کرده است. ممکن است خفیف یا بسیار شدید و غیر قابل تحمل باشد.

معمولا در عرض چند روز خوب میشود ولی گاهی اوقات ممکن است ماه ها به طول انجامد و در هر جایی از بدن از گردن تا کمر، ران، ساق بازو و یا حتی دست دیده میشود.درد عضلات در غالب اوقات به علت استفاده بیش از حد از آن در حین کار یا ورزش و یا بدنبال ضربه به عضله و یا کشیدگی آن بوجود میاید. این درد ممکن است در حین فعالیتی که آن را بوجود آورده شروع شود و یا بعد از مدتی پدید آید.درد عضلانی که با تاخیر شروع میشود Delayed Onset Muscle Soreness DOMS همان است که روز بعد از یک فعالیت سنگین بدنی شما را با درد شدیدی از خواب بیدار میکند. شروع این درد 48-24 ساعت بعد از انجام فعالیت بدنی است.

وقتی شما فعالیت بدنی را انجام میدهید که فشاری بیش از حد به عضلات شما وارد میکند و عضلات شما آنقدر قوی نیستند که تحمل فشار وارده را بکنند فیبرهای عضلانی آن کشیده شده و پارگی های میکروسکوپی در آن ایجاد میشود. این آسیب ها موجب میشوند تا یکی دو روز بعد از فعالیت ذکر شده به علت التهاب و آزاد شدن مواد شیمیایی مولد درد در محل، فرد دچار درد عضلانی شود.راه پیشگیری از این وضعیت رعایت دو نکته اساسی است. اول اینکه قبل از شروع هر فعالیت ورزشی و یا فعالیت سنگین بدنی باید نرمش های کششی را به اندازه کافی انجام داد تا فیبرهای عضلات و تاندون ها و رباط های اطراف مفصل بلندتر شده و قابلیت انعطاف بیشتری پیدا کنند و دوم اینکه شدت و مدت هر فعالیت ورزشی جدید را باید بتدریج افزایش داد تا بدن فرصت کافی را برای تطبیق دادن خود به آن داشته باشد.

علت درد های عضلانی

• ویتامین D کم دارید؟

پزشکان توصیه می‌کنند برای فرار از دردهای ماهیچه‌ای، بیشتر آفتاب بگیرید و به نور خورشید اجازه دهید ویتامین D بدن‌تان را تامین کند. مطالعات نشان می‌دهد کمبود ویتامین D تنها باعث درد گرفتن استخوان‌های شما نمی‌شود بلکه بسیاری از دردهای عضلانی که سراغ‌تان می‌آید و تجربه کردن احساس ناخوشایند کوفتگی هم به‌خاطر همین کمبود ایجاد می‌شود. وقتی به‌خاطر کمبود این ویتامین استخوان‌های‌تان ضعیف و ناتوان می‌شوند، عضلاتی که به این استخوان‌ها متصل شده‌اند هم به خوبی پشتیبانی نشده و ضعیف و دردناک می‌شوند.

شاید در درازمدت آفتاب گرفتن بتواند دردهای‌تان را کم کند اما احتمالا تا زمانی که نور خورشید اثر واقعی‌اش را روی بدن شما بگذارد، چاره‌ای جز استفاده از مکمل‌های ویتامین D برای‌تان باقی نمی‌ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر برای 20-15 دقیقه در روز بازوها و پاهای‌تان را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید، سطح ویتامین D بدن‌تان بالا می‌رود و علائم گفته شده کمرنگ‌تر می‌شوند.

از نظر آنها با هر روز ورزش کردن هم می‌توانید چنین خدمتی به بدن‌تان بکنید. پس اگر با انجام گاه و بیگاه حرکات ورزشی درد‌های عضلانی کلافه‌کننده سراغ‌تان می‌آیند و به خاطر همین دردها از دوباره باشگاه رفتن و ورزش کردن پشیمان می‌شوید، نگران نباشید. چاره شما قطع کردن تمرین‌های‌تان نیست بلکه باید با مستمر و مداوم ورزش کردن به عضلات‌تان آرامش دهید و از این درد‌ها خلاص شوید.

کمبود شدید آهن گرچه بیشتر در زنان بروز پیدا می‌کند اما می‌تواند آقایان را هم مبتلا کند. این مشکل شایع که می‌تواند باعث ضعف عمومی و بی‌حالی شما شود، شاید یکی از دلایل احساس ضعف در عضلات‌تان هم باشد و حتی انجام کارهای روزانه را هم برای‌تان دشوار کند. البته کم نیستند افرادی که کمبود آهن را همراه با کمبود ویتامین D تجربه می‌کنند و به‌خاطر هر دوی این فقدان‌ها دچار ضعف عضلانی و درد در ماهیچه‌های‌شان می‌شوند.

اگر می‌خواهید با این دردها مبارزه کنید باید از خوراکی‌هایی مانند آجیل، لوبیا و اسفناج، ماهی، تخم‌مرغ، و قارچ کمک بگیرید و با مصرف بیشتر گوشت قرمز فقرآهن‌تان را جبران کنید.
در برخی موارد برای برطرف کردن این مشکل شاید چاره‌ای جز استفاده از مکمل‌های دارویی برای‌تان باقی نماند.

وقتی هورمون استرس در بدن‌تان ترشح می‌شود، ماهیچه‌های‌تان درحالت آماده‌باش قرار می‌گیرند و براساس یک واکنش طبیعی برای مبارزه آماده می‌شوند. ماهیچه‌های منقبض شده‌ای که قدرت‌شان را در خود جمع می‌کنند و آماده جنگ می‌شوند و در صورتی که با جنگی روبه‌رو نشوند، تنها حالت انقباض و درد بعد از آن را تجربه می‌کنند. اگر شما با استرس مزمن دست و پنجه نرم می‌کنید، احتمالا دردهای ماهیچه‌ای هم فراوان سراغ‌تان می‌آیند.

گرچه برای رها شدن از این استرس باید از تکنیک‌های تمدد اعصاب کمک بگیرید و آرامش‌تان را بیشتر کنید اما از آنجا که ذهن شما با بدن‌تان بی‌ارتباط نیست با مصرف برخی مواد غذایی خاص هم می‌توانید استرس‌تان را کم کنید. برای کاهش استرس و فاصله گرفتن از دردهای عضلانی باید ویتامین‌های گروه B را بیشتر مصرف کنید و با گنجاندن منیزیم در رژیم‌تان حال خود را بهتر کنید. اگر هم به گیاه جینسینگ دسترسی دارید با خوردنش کمک زیادی به آرامش روان و البته آرام شدن عضلات‌تان می‌کنید.

• دوش آب سرد بگیرید

اگرچه اغلب آدم‌ها فکر می‌کنند با گرفتن دوش آب گرم بعد از انجام حرکات ورزشی می‌توانند ماهیچه‌های‌شان را آرام کنند اما واقعیت این است که این کار می‌تواند درد ماهیچه‌های‌شان را چندبرابر کند. در این شرایط حمام آب سرد برخلاف آب گرم، می‌تواند سرعت گردش خون در بدن‌تان را پایین بیاورد و باعث کاهش گرفتگی‌هاو دردهای عضلانی‌تان شود.

• نمک‌درمانی کنید

برای خلاص شدن از این گرفتگی‌ها باید سراغ منیزیم بروید اما تنها راه دریافت منیزیم کافی مصرف خوراکی آن نیست. حمام نمک هم از راه‌های دیگری است که می‌تواند حال عضلات‌تان را بهتر کند. اضافه کردن نمک فرنگی مخصوص حمام به برنامه‌تان تجربه فوق‌العاده‌ای است که می‌توانید با آن خستگی را از عضلات‌تان بیرون کنید.

پروتئین موجود در تخم‌مرغ می‌تواند از دچار شدن‌تان به گرفتگی عضلات جلوگیری کند اما اگر می‌خواهید کار را تمام کنید، تخم‌مرغ را با گوجه مخلوط کنید و یک املت ضددرد عضلانی میل کنید. به باور محققان مصرف یک پیمانه آب گوجه‌فرنگی در روز، به‌خاطر پتاسیم موجود در آن بعد از 10 روز ، احتمال بروز گرفتگی‌های دردناک عضله را کم می‌کند.

• زنجبیل‌درمانی کنید

برای اینکه ورزش هر روز باعث درد عضلات‌تان نشود از زنجبیل کمک بگیرید. محققان می‌گویند استفاده روزانه از زنجبیل باعث کاهش 20 درصدی درد عضلات می‌شود. از آنجا که زنجبیل خاصیت ضدالتهاب دارد، می‌تواند باعث کم شدن درد عضلات بعد از ورزش شود. پس چه به صورت خام و چه پخته، این مسکن طبیعی را در برنامه غذایی‌تان جا دهید.مصرف زنجبیل باعث کاهش دردهای عضلانی می شود.

همیشه فعالیت‌هایی که در طول روز انجام می‌دهید باعث دردهای عضلانی و ایجاد احساس کوفتگی نمی‌شود. گاهی بدون آنکه فعالیت خاص یا متفاوتی انجام دهید، دچار چنین دردهایی می‌شوید. اگر بیماری زمینه‌ای خاصی دارید و از مشکلاتی مثل التهاب یا ورم مفصل یا دردهای روماتیسمی رنج می‌برید، احتمالا بیشتر از دیگران دچار دردهای عضلانی می‌شوید.کم‌کاری غده تیروئید هم می‌تواند با ایجاد خستگی مزمن و دردهای ماهیچه‌ای شما را آزار دهد و طبیعی است که برخی بیماری‌های ویروسی هم نه‌تنها نای حرکت را از شما می‌گیرد بلکه ماهیچه درد را هم به جان‌تان می‌اندازد.

• رگ به رگ شده‌اید؟

کمبود‌هایی که به آنها اشاره شد و بیماری‌هایی که از آنها گفتیم تنها علت درد‌های ماهیچه‌ای نیستند. همان‌طور که خودتان می‌دانید رگ به رگ شدن عضلات به‌خاطر حرکات اشتباه یا ورزش‌های شدیدی که بدن‌تان آمادگی انجام‌شان را ندارد می‌تواند شما را گرفتار چنین مشکلاتی کند.برای جلوگیری از این مشکلات، هرگز یک باره اجسام سنگین را بلند نکنید و بدون مشورت با مربی‌تان حرکات تازه ورزشی را انجام ندهید. می‌توانید در صورت روبه‌رو شدن با این دردها سراغ کمپرس یخ هم بروید و با تنظیم مجدد فعالیت هورمون‌های‌ خود حال ماهیچه‌های‌تان را بهتر کنید.

• بعد از ورزش پروتئین بخورید

رژیم غذایی هر روزه شما و مواد مغذی که در طول روز مصرف می‌کنید می‌تواند میزان سلامت عضلات‌تان را مشخص کند. متخصصان می‌گویند غذایی که درست بعد از انجام حرکات ورزشی مصرف می‌کنید هم می‌تواند در سلامت عضلات‌تان تاثیر زیادی داشته باشد. به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند بلافاصله بعد از تمام شدن تمرین‌های ورزشی‌تان سراغ خوراکی‌های پروتئینی بروید. مصرف ماهی، غلات و تخم‌مرغ می‌تواند انرژی از دست رفته را به عضلات شما بازگرداند و سلامت آنها را تضمین کند.

گذشته از این در جریان ورزش کردن هم باید به اندازه کافی آب بخورید و در طول روز کمتر سراغ قهوه بروید تا بدن‌تان دچار کم‌آبی نشود و به‌خاطر کمبود آب عضلات‌تان آسیب نبینند. مصرف نکردن میزان کافی آب و تحمل گرسنگی بعد از انجام ورزش‌های سنگین می‌تواند در درازمدت باعث تحلیل رفتن و آسیب دیدن ماهیچه‌های‌تان شود و در خوشبینانه‌ترین شرایط تنها با اسپاسم موقت عضلانی خود را نشان دهد.

• زمان مراجعه به پزشک

یکی از چالش هایی که افراد مبتلابه پا درد و زانو درد با ان روبه رو هستند این است که آیا به پزشک مراجعه کنند یا به بخش اورژانس بروند. در صورت داشتن موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• وخامت درد پا
• ورم در دو پا
• رگ های واریسی که باعث ناراحتی می شوند
• پا درد در حین راه رفتن
• درد پا که بیش از چند روز طول بکشد

در صورت داشتن موارد زیر همراه با پا درد به بخش اورژانس مراجعه کنید:

• قرمزی و گرمی
• داشتن تب
• سرد یا رنگ پریده شدن پا
• مشکلات تنفسی به همراه ورم دو پا
• برش عمیق روی پا
• بی تحرکی
• ناتوانی در قرار دادن وزن بر روی پا
• آسیب دیدگی مستمر که همراه با صدای ترکیدگی یا سایش بوجود می آید

تشخیص دردهای عضلانی

در طول معاینه فیزیکی پا درد، پزشک در مورد جراحی های قبلی، آسیب دیدگی لگن، یا فعالیت های مکرر که باعث التهاب عصب می شوند، سوالاتی می پرسد. پزشک تفاوت در حواس را بین پای آسیب یده و پای دیگر شما بررسی می کند. برای تایید محل درد پا، پزشک بر روی عصب کمی فشار وارد می کند تا محل درد مشخص شود. برای حذف مشکلات دیگر در این نواحی، شکم و لگن شما معاینه می شود.

تصویربرداری با اشعه ایکس باعث تشخیص ناهنجاری های استخوانی می شود که بر عصب فشار وارد می کند. در صورتی که فکر می کنید رشدی مثل رشد تومور منبع فشار است، پزشک از شما درخواست می کند تا ام آر ای یا سی تی اسکن بگیرید. در موارد نادر، مطالعه هدایت عصبی توصیه می شود.

درمان درد ماهیچه و عضله

درمان درد کشاله ران و ساق پا بستگی به تشخیص و علت پا درد دارد. وقتی دلیل درد مشخص شد، درمان بر کنترل درد و کنترل مشکل بوجود آورنده به منظور پیشگیری یا کاهش درد پا در آینده می شود. در مورد روش کنترل پا درد مزن خود با پزشک صحبت کنید.

درمان خانگی

وقتی علت پا درد را بدانید، به بهترین شکل می توانید آن را درمان کنید. در صورتی که رگ های واریسی دارید و بر این باور هستید که آنها منبع درد پا ی شما هستند، در حین استراحت سعی کنید پای مورد نظر را بالا بگیرید. جوراب واریس تا حدودی تسکین دهنده است. بعضی از علت های شایع درد پا گرفتگی عضلانی یا خستگی عضلانی پس از فعالیت فیزیکی بیش از حد است. در صورتی که درد نتیجه فعالیت فیزیکی بیش از حد باشد، ابتدا بر روی پای خود یخ قرار دهید. شما باید در چند روز اولی که درد پا ظاهر می شود روزی چهار مرتبه یا بیشتر بر روی پا باید یخ قرار دهید. حداکثر 15 دقیقه یخ را روی پا قرار دهید.

تا حد امکان استراحت کنید و پای مورد نظر خود را بالا ببرید. حرکات کششی و ماساژ نیز درمان های خانگی مناسبی برای گرفتگی عضلانی و درد کشاله ران هستند. شما می توانید داروی مسکن غیر تجویزی مثل آسپیرین را مصرف کنید تا درد خود را بیشتر تسکین دهید.

روش های دیگر

تمامی روش های درمانی برای نوع درد مشخص شما مناسب نیستند. روش های درمانی دیگر از قرار زیر هستند:

• دارو: پزشکان اغلب در ابتدا دارو تجویز می کنند. به دلیل اینکه هر فرد واکنش مختلفی به دارو دارد، پزشک میزان مصرف و داروهای متنوعی را برای شما تجویز می کند. داروها شامل مسکن های غیرتجویزی مثل آسپرین، استامینوفن، استروئیدهای ضد التهابی و داروهای مسکن قوی تر می شود.
• فیزیوتراپی: در روش فیزیوتراپی تلاش می شود که عضلات ساخته یا بازسازی شوند و به شما این امکان را می دهد تا درد پا کمتری را تجربه کنید و طبیعی تر حرکت کنید. پزشک فیزیوتراپی منفعلانه مثل ماساژ و کمپرس گرم و سرد یا روش های درمانی فعالانه مثل حرکات ورزشی را توصیه می کند.
• کاهش وزن: در صورتی که چاق هستید یا اضافه وزن دارید، کاهش وزن باعث بهبود علائم پا درد می شود.
• تزریق استروئید و بی حسی موضعی: در صورتی که اقدامات فوق در بهبود علائم موثر نبودند، تزریق به ناحیه دردناک موثر است.
• جراحی: در صورتی که وضعیت شما شدید یا مستمر است، برای درمان بیشتر به یک متخصص ارجاع داده می شوید.پزشک آزمایشات تصویر برداری مثل ام ار ای یا سی تی اسکن را برای پیدا کردن علت درد پا شما انجام می دهد. در صورتی که آزمایشات مشکلی را نشان دهند که با جراحی اصلاح می شود، پزشک جراحی اصلاحی را برای بهبود پا درد تجویز می کند.
• پا درد عارضه ی بسیار شایعی است، که می تواند علت های مختلفی داشته باشد این درد می تواند شامل درد پا، درد ساق پا و درد کشاله ران هم بشود. درمان این درد با توجه به علت آن صورت می گیرد. درد کشاله ران معمولا در نوجوانان شیوع بیشتری دارد اما در سنین دیگر هم ممکن است بروز کند. گاهی پا درد شبانه می تواند باعث برهم زدن خواب بیمار شود که در این موارد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی