علت راه نرفتن و دیر راه افتادن کودک چیست؟!
برای راه رفتن بچه‌ها عجله نکنید
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با علت دیر راه افتادن کودک و راه های مناسب برای درمان راه
افتادن کودک آشنا شوید.
قدم اول برای یک مشکل معمولی
از موقعي كه بچه‌ها چهاردست‌و‌پا حركت مي‌كنند و از زماني كه گوشه روميزي را مي‌كشند تا از جاي‌شان بلند شوند، پدر‌و‌مادر‌ها لحظه شماري مي‌كنند تا نخستين‌بار گام برداشتن كودك‌شان را ببينند. حالا گاهي يا پدر‌و‌مادر‌ها صبرشان كم است يا كودك‌ها حوصله جايي رفتن را ندارند يا اصلا اين‌كه مشكلي در ميان است كه باعث مي‌شود والدين به‌تدريج نگران دير راه افتادن فرزندشان باشند. دير راه افتادن بچه‌ها جزو آن دسته مشكلاتي است كه خيلي از والدين را نگران مي‌كند. خيلي از بچه‌ها نخستين‌بار حدود 8 تا 12 ماهگي خودشان را بالا مي‌كشند و تقريبا بدون كمك مي‌ايستند.
زمان كوتاهي بعد از اولين ايستادن كودك ديگر بايد منتظر نخستين قدم‌هاي او بود، اگرچه تا قبل از آن بچه‌ها معمولا مي‌توانند با كمك بعضي وسايل خانه يكي، دو قدم بردارند اما گاهي پيش مي‌آيد كه اين قدم‌ها كمي تاخير دارند. روند تكامل كودك اگرچه تقريبا مشخص شده است اما اين سرعت تكامل براي كودكان مختلف حتي در يك خانواده، ممكن است متفاوت باشد. زماني مي‌توان نگران تاخير در راه افتادن بچه‌ها بود كه تا 18 ماهگي هنوز نخستين قدم‌ها را بر نداشته باشند. به‌طور طبيعي بچه‌ها در 12ماهگي با كمك پدر‌و‌مادر مي‌توانند چند قدم بردارند.
در 15 ماهگي به‌طور مستقل راه مي‌روند اگرچه ممكن است بعد از چند قدم زمين بخورند، در روند طبيعي تكامل، كودك در 18 ماهگي بايد قادر باشد كه بدود، بايستد و چيزي را از روي زمين بردارد و با كمك نرده از پله‌ها بالا برود.هنگامی که کودک نخستین گام‌های خود را بر می‌دارد، احساس غرور می‌کنیم. در واقع، سنی که فرزند شما نخستین گام‌های خود را بر می‌دارد برای همیشه در ذهنتان باقی می‌ماند، درست شبیه به وزن او هنگام تولد و زمان به‌دنیا آمدنش.
تصورمی‌شودکه بیش از حد در مورد زمان راه‌رفتن کودکان اغراق صورت گرفته و به آن اهمیت داده می‌شود زیرا دور نگه داشتن کودکان از خطر، حتی هنگامی که راه رفتن را آغاز می‌کنند، غیرممکن و غیرقابل کنترل است اما به هرحال دانستن چند نکته در این رابطه خالی از لطف نخواهد بود.بنا به برخی دلایل، مردم فکر می‌کنند که کودکان باید در نخستین جشن تولدشان قادر به راه رفتن باشند، اما حقیقت این است که اغلب کودکان پس از این زمان راه رفتن را آغاز می‌کنند. تعداد بسیار کمی از کودکان در 9ماهگی می‌توانند راه بروند، اما تعداد بسیاری از آنها تا 15ماهگی، نخستین گام‌های خود را بر نمی‌دارند. اگر کودک شما دیر راه رفتن را آغاز کرد، بدانید که زمان راه‌رفتن او مطلقا هیچ ربطی به هوش‌‌اش ندارد.
زمان راه رفتن کودک، غالبا به ژنتیک او وابسته است. خیلی زود یا خیلی دیر راه‌رفتن کودک، کاملا با ژنتیک خانواده او رابطه دارد. پس بدانید که کودکتان حول و حوش زمانی راه رفتن را آغاز می‌کند که شما یا همسرتان راه رفتن را آغاز کرده‌اید.زمان راه افتادن کودک با سایز او هم مرتبط است. کودکانی که از پاهای کوتاه برخوردارند، معمولا راه رفتن را زودتر از کودکانی که پاهای بلندی دارند، آغاز می‌کنند(به خاطر مسئله حفظ تعادل). کودکان لاغر هم زودتر از کودکان چاق و تپل راه می‌افتند.اگرچه بعضي از كودكان در رسيدن به اين مراحل تاخير دارند اما اغلب در نهايت با كمي تاخير به اين مرحله از تكامل مي‌رسند و جاي نگراني نيست.
اما چه چيزهايي مي‌تواند باعث اين تاخير شود؟
تاخير در تكامل سيستم عصبي حركتي، اختلال در يادگيري بهدليل تاخير در بقيه موارد تكامل (مثلا كودك در تمام مراحل زندگي تاخير داشته است، دير توانسته گردن خود را نگه دارد، دير نشسته و دير شروع به چهاردست‌و‌پا رفتن كرده است)؛ در اين كودكان كه تاخير در بقيه موارد تكاملي داشته‌اند، دير راه افتادن دور از انتظار نيست اما درصورتي كه اين مشكل زمينه ژنتيك نداشته باشد و بيماري خاصي باعث آن نباشد، معمولا با كار‌درماني و كمي كمك مي‌توان به بهبود اين روند كمك كرد.
گاهي بعضي مشكلات موجود در عضلات و استخوان‌بندي و همچنين قدرت عضلات باعث دير راه افتادن مي‌شود. بيماري‌هاي نادري مثل فلج اطفال يا سندرم‌هايي مثل دان يا ديستروفي عضلاني كه در آن عضلات به‌طور مادرزادي تحليل مي‌روند، زمينه اين تاخير را به‌وجود مي‌آورند.فاكتور‌هاي محيطي هم مي‌توانند در اين تاخير سهيم باشند. بچه‌هايي كه از نظر عاطفي مشكل داشته باشند و اصلا به آنها در بلند‌شدن و راه رفتن كمك نشده باشد. مادران افسرده‌اي كه كودك را فقط مانند عروسك در آغوش مي‌گيرند يا فقط به غذا دادن او فكر مي‌كنند مي‌توانند زمينه اين دير راه افتادن باشند.
كودكاني كه به‌علت‌هاي خاص مدام بستري باشند و اجازه فعاليت به آنها داده نشده باشد يا بيماري راشيتيسم بهدليل كمبود ويتامينD كه در اثر سوء تغذيه يا در تماس نبودن با نور خورشيد به‌وجود مي‌آيد، همه مي‌توانند باعث تاخير در راه افتادن كودك باشند. اما 2 نكته‌اي كه نبايد از نظر پزشك و خانواده كودك دور بماند، توجه به مشكلات مفصل لگن و همچنين چاقي كودك است. اگرچه همه نوزادان در بدو تولد از نظر اختلالات مفصل لگن معاينه مي‌شوند اما ممكن است اين اختلالات مادرزادي بعدا شكل بگيرد و همين باعث تاخير در راه افتادن كودك يا بد راه رفتن او شود همچنين بايد توجه داشت، قدرت عضلات كودك نسبت به سنش در حدي نيست كه بتواند اضافه وزن او را تحمل كند و زمين خوردن‌هاي مكرر باعث بي‌توجه شدن او به راه رفتن مي‌شود.
در بررسي كودك بايد به بيماري‌هاي مادرزادي بيماري‌هاي خانوادگي ژنتيك و حتي وزن و رشد زمان زايمان هم توجه كرد. نارس بودن هنگام تولد يا زردي مادرزادي ممكن است در دير راه افتادن كودك نقش داشته باشد.
آيا پاهاي كماني كودك مي‌تواند باعث دير راه افتادن او باشد؟
خير، به‌رغم نگراني بعضي از والدين پاهاي كماني تا 2 سالگي اصلا غيرطبيعي نيست. اين مشكل تا 2 سالگي يا كمي بعد از آن به‌تدريج خوب مي‌شود اما كودك با همان پاها هم مي‌تواند راه برود و اصلا چپ و راست شدن كودكان زمان راه رفتن و مدل راه رفتن بامزه آنها بهدليل همين پاهاي كماني است.اما اگر بعد از 2 سالگي هنوز اين پاهاي كماني وجود داشته باشند، ممكن است باعث اختلالاتي در شكل‌گيري فرم مفصل زانو شود و در آينده براي كودك مشكل ايجاد كند، به همين دليل بايد به پزشك مراجعه كرد تا هم ميزان اين كماني بودن را بررسي كند و هم براي درمان آن تصميم بگيرد.
راشيتيسم يكي از دلايلي است كه مي‌تواند اين پاهاي كماني را به‌وجود بياورد يا مانع صاف شدن آنها شود اما خوشبختانه اين بيماري به‌راحتي قابل درمان است.راه رفتن روي پنجه پا، پنجه‌هاي به سمت داخل، كف پاي صاف كودكان هيچ‌كدام مشكلات دائمي نيستند و نبايدموجب نگراني والدين شوند. اغلب اين مسائل نه موجب تاخير در راه افتادن مي‌شوند و نه نياز به درمان خاصي دارند و خود به‌تدريج اصلاح مي‌شوند اما درصورتي كه اين شرايط موجب نگراني شما شده است، مي‌توانيد با مراجعه به پزشك آنها را بررسي كنيد.
در نهايت بايد گفت، اگر كودك به غيراز راه افتادن بقيه موارد تكامل را به‌خوبي نشان داده يا زمينه مشكلات ژنتيك ندارد، از نظر اختلالات مفاصل لگن، اندام‌ها و مشكلات عضلات بررسي شده است و همچنين اختلالاتي مانند عقب‌ماندگي ذهني ندارد؛ چندان نگران دير راه افتادن او نباشيد. دير يا زود اين مشكل خودبه‌خود برطرف مي‌شود.
*******************************************************
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
