علت بیماری قارچ پا و پیشگیری از ابتلا به آن

کچلی پا (یا قارچ پا یا پای ورزشکاران) نوعی عفونت پوستی است که بر اثر قارچ ایجاد می‌شود. استفاده از کرم‌های ضد قارچ برای درمان این مشکل، معمولا موثر است. نکاتی که در ادامه ذکر می‌شود، می‌تواند به شما کمک کند کچلی پا را درمان، و از بازگشت دوباره‌ی آن پیشگیری کنید.

چه کسانی و به چه علت به کچلی پا مبتلا می‌شوند؟

کچلی پا نوعی عفونت قارچی در پوست پا است. این مشکل بسیار شایع است- در حدود یک نفر از هر چهار نفر به کچلی پا دچار هستند. در حالت عادی، تعداد کمی قارچ روی پوست انسان وجود دارد و آسیبی به پوست نمی‌زند. اما اگر شرایط مساعد باشد، این قارچ‌ها تکثیر می‌شوند، به پوست حمله می‌کنند و باعث عفونت می‌شوند. شرایطی که برای قارچ مناسب است، گرما و رطوبت و نقاطی از پوست است که هوا به آن نمی‌رسد، مانند بین انگشتان پا.

هر کسی ممکن است به کچلی پا (قارچ کف پا) دچار شود، اما این مشکل بیشتر در بین افرادی شایع است که پایشان بیشتر عرق می‌کند، یا کفش‌ها و جوراب‌هایی می‌پوشند که باعث می‌شود پایشان بیشتر عرق کند. کچلی پا می‌تواند از شخصی به شخص دیگر منتقل شود. به عنوان مثال ممکن است در محل دوش‌های مشترک که ورزشکاران یا شناگران استفاده می‌کنند، این قارچ منتقل شود.
در هنگام دوش گرفتن ممکن است یک پوسته‌ی بسیار ریز از قسمت‌های آلوده‌ی پوست شخصی که به کچلی پا مبتلاست، جدا شود. سپس شخص دیگری روی این پوسته‌های ریز پا می‌گذارد و بدین ترتیب عفونت به او منتقل می‌شود و گسترش می‌یابد. با شکل گرفتن یک محدوده‌ی کوچک از عفونت قارچی روی پوست، این عفونت روی پوست منتشر می‌شود و گسترش می‌یابد.

علائم قارچ کف پا چیست؟

اولین جایی که مستعد رشد قارچ‌ها است، پوست بین انگشتان کوچک پا است. در ابتدا یک اگزمای پوستی ایجاد می‌شود که خارش دارد و پوسته‌پوسته می‌شود. ممکن است پوست این ناحیه ترک بردارد و زخم بشود و ممکن است بین انگشتان پا شکاف‌های بزرگی ایجاد شود که دردناک هستند. ممکن است پوسته‌های ریزی از پوست پا جدا شوند که آلوده به قارچ هستند.

در صورت عدم درمان، عفونت قارچی به تدریج در بین انگشتان پا گسترش می‌یابد و در برخی موارد نیز به کف پا منتقل می‌شود. در برخی موارد، انتقال عفونت قارچی به کف پا، موجب اگزما و خارش پوستی در تمامی سطح کف پا و کناره‌های پا می‌شود و در موارد دیگر، عفونت قارچی موجب اگزمای پوستی، تنها در قسمت‌هایی از کف پا می‌شود.

آیا کچلی پا یک مشکل جدی است؟

معمولا نه. اکثر بیماران قبل از اینکه کچلی پا، از انگشتان به نقاط دیگر گسترش یابد، آن را درمان می‌کنند. در برخی موارد، عفونت قارچی به سایر نقاط بدن سرایت می‌کند. نواحی که ممکن است قارچ به آن‌ها سرایت کند، معمولا نواحی از پوست هستند که مرطوب هستند و هوا به آن‌ها نمی‌رسد، مانند کشاله ران.
قارچ معمولا به عمق پوست نفوذ نمی‌کند، اما ممکن است سایر عوامل بیماری زا (مانند باکتری) از طریق شکاف ایجاد شده روی پوست(که بر اثر عفونت قارچی ایجاد شده)، به بدن راه پیدا کنند که در این صورت مشکلات عفونی جدی‌تری در پا ایجاد می‌شود. این عفونت قارچی گاهی به ناخن‌ها سرایت می‌کند. این مشکل نیز قابل درمان است، اما درمان آن نیازمند مصرف داروهای ضدقارچ، برای چندین هفته است. بنابراین لازم است، به محض بروز علائم کچلی پا ( قارچ پا) هر چه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید.

روش‌های درمان قارچ پا چیست؟

شما می‌توانید از داروخانه پماد موضعی ضدقارچ تهیه کنید، یا ممکن است پزشکتان یک پماد ضدقارچ برای شما تجویز کند. “موضعی” به این معناست که پماد باید مستقیما روی ناحیه‌ی مورد نظر، مانند کف پا، مالیده شود. داروهای ضدقارچ انواع مختلف و نام‌های تجاری گوناگونی دارند، مانند تربینافین (terbinafine)، کلوتریمازول (clotrimazole)، اکونازول (econazole) و کتوکونازول (ketoconazole). این داروها معمولا به شکل پماد هستند، اما در مواردی نیز به صورت اسپری، محلول یا پودر هستند. تمامی این داروها برای درمان عفونت قارچی پوست مفید هستند و هیچ شواهدی مبنی بر برتری یکی از این دارو‌ها بر دیگری وجود ندارد. برای درمان کچلی پا در کودکان باید از داروهای اکونازول، کلوتریمازول و میکونازول استفاده شود. سایر دارو‌های ضد قارچ عبارتند از آندسیلنیک اسید (undecenoic acid) یا میکوتا (Mycota) و تولنافتات (tolnaftate) که به صورت غیرتجویزی در دسترس هستند.

شما باید داروی ضد قارچ را تا مدت زمان تعیین شده، روی پوست خود بزنید. این زمان به نوع دارویی که استفاده می‌کنید، بستگی دارد، بنابراین دستورالعمل دارو را به دقت بخوانید. در نظر داشته باشید که ممکن است با مالیدن پماد روی پوست، اگزما و خارش پوستی سریعا از بین برود، اما لازم است بین ۱ تا ۲ هفته پس از رفع اگزما و خارش پوستی، همچنان به استفاده از دارو ادامه دهید. این کار برای از بین بردن کامل قارچ است و از بازگشتن دوباره عفونت قارچی پا جلوگیری می‌کند.

• کلوتریمازول: دو تا سه بار در روز به مدت حداقل چهار هفته.
• میکونازول: دو بار در روز و تا ۱۰ روز پس از بازگشت پوست به حالت عادی.
• اکونازول: دوبار در روز تا زمان بازگشت پوست به حالت عادی.
• کتوکونازول: دو بار در روز به مدت یک هفته. در صورتی که قارچ پا شدید است درمان را چند روز بیشتر ادامه دهید. این دارو برای کودکان مناسب نیست.
• تربینافین: یک یا دوبار در روز به مدت یک هفته. این دارو برای کودکان مناسب نیست.
• آندسیلنیک اسید: دوبار در روز و تا یک هفته پس از بازگشت پوست به حالت عادی.

در صورتی که پوست شما ملتهب شده باشد، پزشک شما کرم ضدقارچی تجویز می‌کند که با مقداری استروئید ترکیب شده باشد. این کرم معمولا نباید بیش از ۷ روز استفاده شود و بعد از ۷ روز باید از کرم فاقد استروئید استفاده کنید. استروئید می‌تواند التهاب را کاهش دهد و خارش و سرخی پوست را به سرعت از بین ببرد. اما استروئید نمی‌تواند قارچ پا را از بین ببرد، بنابراین استفاده از کرمی که تنها حاوی استروئید باشد تجویز نمی‌شود.

در افراد بزرگسالی که شدت عفونت قارچی پای آن‌ها شدید است یا مشکل آن‌ها با کرم ضد قارچ درمان نمی‌شود، قرص‌های ضدقارچ تجویز می‌شود. قرص ضدقارچ همچنین در صورتی تجویز می‌شود که عفونت قارچی علاوه بر انگشتان پا، در بسیاری دیگر از قسمت‌های پوست وجود داشته باشد. قرص‌های ضدقارچ عبارتند از تربینافین، گریزئوفولوین، یا ایتراکونازول.
این روش‌های درمانی برای تمامی افراد مناسب نیستند. زنان باردار یا زنانی که به کودک خود شیر می‌دهند و همچنین بیماران مبتلا به اختلالات کبدی، نباید از قرص‌های ضد قارچ استفاده کنند. برخی از افراد ممکن است در حال مصرف داروهایی باشند که با داروهای ضدقارچ تداخل دارویی دارند. قرص‌های ضدقارچ معمولا برای کودکان نیز تجویز نمی‌شود.

در صورتی که به کچلی پا (پای ورزشکاران) مبتلا هستید، لازم نیست رفتن به سر کار یا مدرسه یا انجام دادن ورزش خود را متوقف کنید. با این حال، سعی کنید در مکان‌های عمومی یا رختکن پای خود را کاملا پوشیده نگه دارید، تا زمانی که اگزمای پوستی کاملا درمان شود. سعی کنید پوست خود را نخارانید چرا که این کار می‌تواند باعث سرایت قارچ به نواحی دیگر پوست شود.

حتماً بخوانید:

۱۲ روغن طبیعی برای درمان قارچ ناخن پا

مجله دلگرم | قارچ ناخن پا یا اونیکومیکوز توسط هاگ های قارچی که در این ناحیه وجود دارد بوجود میاید و باعث سخت، شکننده و زرد شدن ناخن ها میشود. با وخیم…

نکات زیر به پیشگیری از ابتلای مجدد به کچلی پا کمک می‌کند

پای خود را هر روز بشویید و پس از شست و شو، پوست بین انگشتان پای خود را کاملا خشک کنید. این کار مهمترین اقدامی است که می‌توانید برای پیشگیری از ابتلا به کچلی پا انجام دهید. احتمال آن زیاد است که وسوسه شوید و در انجام این کارکوتاهی کنید و وقتی هنوز پایتان کاملا خشک نیست، جورابتان را پایتان کنید. در این صورت، پوست مرطوبِ بین انگشتان پایتان جای ایده‌آلی برای رشد قارچ‌ها خواهد بود.
در رختکن‌های عمومی، به صورت مشترک از حوله استفاده نکنید. حوله خود را مرتبا بشویید.
جورابهایتان را هر روز عوض کنید. قارچ می‌تواند در پوسته‌های ریزی که در جوراب نشسته‌ی شما باقی مانده، رشد کند و تکثیر شود. پوشیدن جوراب کتانی و کفش چرم احتمالا بهتر از پوشیدن جوراب نایلونی و کفش‌های از جنس مواد مصنوعی است، چرا که موجب عرق کردن بیشتر پا می‌شوند.
به صورت ایده‌آل هر دو یا سه روز یک بار کفش خود را عوض کنید تا کفش‌هایتان بعد از این که آن‌ها را پایتان کردید، خشک شوند.
در استخر و رختکن و دوش‌های عمومی از صندل یا دمپایی مخصوص استفاده کنید. با این کار از تماس کف پای خود با زمین جلوگیری می‌کنید. در این مکان‌ها احتمال وجود پوسته‌های ریزی که آلوده به قارچ هستند و از پای افراد دیگر جدا شده‌اند، وجود دارد.
زمانی که در خانه هستید، کفش و جوراب خود را از پایتان در بیاورید تا به پای شما هوا برسد.
در صورتی که مکررا به کچلی پا مبتلا می‌شوید، می‌توانید برای پیشگیری، به صورت منظم از کرم‌ها یا اسپری‌های ضد قارچ استفاده کنید. به عنوان مثال برای پیشگیری از بروز کچلی پا می‌توانید به صورت روزانه از Mycota استفاده کنید.